დატბორილი სასაფლაოები და შხამ-ქიმიკატებით სავსე საცავები - უკრაინა ეპიდემიის აფეთქების ზღვარზე: კახოვკის ჰესის აფეთქების გამო საფრთხე შავ ზღვასაც ემუქრება?

“ქუჩები გადაიქცა მდინარეებად, სადაც ყველაფერი, რაც ადამიანებს სახლებსა თუ ეზოებში გააჩნდათ, ზემოთ ტივტივებს“, - ჰყვება რუსების მიერ კახოვკის ელექტროსადგურის აფეთქების შემდეგ, ხერსონის მაცხოვრებელი, რომელმაც დახრჩობას რვა ადამიანი, შვიდი ძაღლი და ერთი თუთიყუში გადაარჩინა. ათობით სოფელი და ათასობით სახლი - ჯამში კი ასობით კვადრატული კილომეტრის ფართობი ჯერ ისევ წყალშია.

ეკოლოგები და ექიმები აცხადებენ, რომ წყალში ბევრი საშიში ნივთიერება მოხვდა, რომლებმაც შესაძლოა, მთელი რიგი ნაწლავური ინფექციების აფეთქებები, ჰეპატიტი, ბოტულიზმი, ქოლერა და ჯილეხიც კი გამოიწვიოს.

• ჰეპატიტი და ქოლერა

"ჩვენთან დატბორვამდეც პრობლემა იყო სასაფლაოებზე. გრუნტის წყლების დონე მაღალი იყო, ამიტომ მიცვალებულებს ღრმად ვერ ვმარხავდით. ის, რაც ახლა იქ ხდება, ნამდვილი უბედურებაა. ეს ხომ ქვიშის ნიადაგია, რომელიც მარტივად ირეცხება“, - განაცხადა ხერსონის ოლქის დატბორილი და ოკუპირებული ქალაქ ოლეშკის მერმა, ევგენი რიშუკმა.

მისივე თქმით, ქალაქის ფეკალიები ახლა მდინარე დნეპრშია.

დაიღუპა უამრავი პირუტყვი, ძაღლი და კატა.

დატბორვა ყოველთვის პრობლემაა სასმელი წყლის კუთხითაც. როდესაც არ მუშაობს წყლის გამწმენდი სისტემები და დაბინძურებული წყალი სასმელ წყალს ერევა. ბუნებრივია, ინფექციების გავრცელების ალბათობა ამ დროს საკმაოდ მაღალია.

და სწორედ ეს არის, რაც ამ მომენტში უკრაინის სამხრეთით ხდება.

9 ივნისის მონაცემებით, მთლიანად დაიტბორა ხერსონის ოლქის შვიდი დასახლებული პუნქტის სასაფლაოები, ასევე ფილტრაციის ველები ოლეშკში, ასევე დიდი სასოფლო მეურნეობა ნარჩენებით და რამდენიმე საწყობი სასუქებით. წყალქვეშ აღმოჩნდა ქალაქ გოლაია პრისტანის მახლობლად მდებარე ნაგავსაყრელი და პირუტყვის სამარხი სოფელ დნეპრიანთან.

სამწუხაროდ, ეს არ არის დატბორილი ობიექტების სრული ჩამონათვალი. ადგილობრივი ხელისუფლების წარმომადგენლები და ეკოლოგები ჯერ კიდევ ითვლიან მონაცემებს.

უკრაინის ჯანდაცვის სამინისტრო დატბორილ რაიონებში ა ჰეპატიტის, მწვავე ნაწლავური ინფექციების, მათ შორის ქოლერას და ბოტულიზმის შემთხვევების მატების შესახებ აფრთხილებს მოსახლეობას.

აღსანიშნავია, რომ ეს რეგიონი დატბორვამდეც იყო ქოლერას გავრცელების მაღალი ალბათობის ქვეშ, მაგრამ ახლა რისკები საკმაოდ მაღალია. მიუხედავად ამისა, უკრაინის მთავარი სანიტარი იგორ კუზინი მიიჩნევს, რომ ამ ეტაპზე სიტუაცია კონტროლს ექვემდებარება.

ადგილობრივებს სთხოვენ, არ შეიძინონ თევზი დროებით ბაზარზე, დალიონ მხოლოდ ჩამოსხმული წყალი, კარგად გარეცხონ და მიირთვან მხოლოდ თერმულად დამუშავებული საკვები.

უკრაინის სამხრეთში თითქმის 90 სადამკვირვებლო ჯგუფია, რომლებიც აგროვებენ ნიმუშებს და აკონტროლებენ წყლის ხარისხს. და თუ 7 ივნისს ჩატარებული ანალიზის შედეგების მიხედვით, ცვლილებები არ ყოფილა, 8 ივნისს უკვე გამოვლინდა. მიკოლაივის რეგიონის ქალაქ სნიგირევკას მახლობლად მდინარე ინგულეტში დაფიქსირდა ამონიუმის აზოტის, ნიტრიტების, ქლორიდების, რკინის და შეჩერებული მყარი ნივთიერებების დასაშვები დონის ჭარბი რაოდენობა. ეს ნიშნავს, რომ კანალიზაცია მდინარეში შევიდა.

• ჯილეხი

სამხრეთით დაიტბორა არაერთი სასუქებით დამუშავებული მინდორი. კაშხლის ჩამოშლის შემდეგ ისინი წყალქვეშ აღმოჩნდნენ. შესაბამისად, ამ წყლის გამოყენება ღვიძლისა და თირკმლის დაავადებებს გამოიწვევს.

მოსახლეობას ურჩევენ, ჭიდან წყალი იმ შემთხვევაშიც კი არ გამოიყენონ თუ დაბინძურებული წყალი იქ არ მოხვედრილა.

კიდევ ერთი რეალური საფრთხე წყალში მოხვედრილი შხამ-ქიმიკატებია, რომლებსაც ფერმერები საცავებში ინახავდნენ. მაგრამ ეს არ არის ყველაზე უარესი, რაც შეიძლებოდა მომხდარიყო. ეკოლოგი ნოვა კახოვკიდან, ტაისია კოზაკი აღიარებს, რომ ყველაზე საშიში ამ შემთხვევაში არის ჯილეხი.

1950-70 წლებში, ადგილობრივ ორ სოფელში ჯილეხით გარდაცვლილი პირუტყვების საფლავებია. ახლა კი, ეს ტერიტორია მთლიანად წყალქვეშ არის მოქცეული.

"ეს ტერიტორია ნამდვილად იყო ინფექციის წყარო. ახლა წყალს შეუძლია ის ჩამორეცხოს. ეს ნიშნავს, რომ ჯილეხის ნაწილები შეიძლება დნეპრსა და შავ ზღვაში მოხვდეს", - ამბობს ექსპერტი.

• გამოსავალი

ერთ კვირაში, როცა წყლის დონე საგრძნობლად დაიწევს, სტიქიის მასშტაბები გაირკვევა. ადგილობრივი ეკოლოგების თქმით, უპირველეს ყოვლისა, საჭიროა სასმელი წყლით დახმარება: ხალხის სასმელი წყლით უზრუნველყოფა, ხერსონისა და ნიკოლაევის დატბორილი წყალმიმღების აღდგენა.

მთელი ქვეყნის მასშტაბით სამხრეთ რეგიონებში უკვე შედის დახმარება - საკვები, ნავები და ჩამოსხმული წყალი. მაგრამ, გაეროს შეფასებით, სამხრეთ უკრაინის 700 ათასზე მეტ მაცხოვრებელს შესაძლოა სასმელი წყლის დეფიციტი შეექმნას.

ჯანდაცვის სამინისტროში აცხადებენ, რომ ხერსონის ოლქში წყლის დეზინფექციისთვის 600 000-მდე ტაბლეტია. თუმცა საკმარისია კი ეს?

ინფექციონისტი ანდრეი ალექსანდრინი აღნიშნავს, რომ სასმელი წყლის გარდა, მოსახლეობას რაც შეიძლება მალე უნდა მიეწოდოს მაღალი ხარისხის ტექნიკური წყალი.

"თუ ადამიანები ბოსტნეულს ყიდულობენ და ცუდად ამუშავებენ, თუ თავს უხარისხო წყლით დაიბანენ, ორგანიზმში ნაწლავური ინფექციების შეღწევის დიდი რისკია“, – აცხადებს ექსპერტი.

ის ხელისუფლებას - არასაკმარისი ინფორმირებულობისთვის, ხოლო საერთაშორისო ორგანიზაციებს დაგვიანებული რეაგირებისთვის აკრიტიკებს.

საკმაოდ მძიმე სურათს ისიც ამძიმებს, რომ ხერსონის ნაწილი ოკუპირებულია და ნებისმიერი მცდელობა, ხალხის გათავისუფლებისა, რუსების მხრიდან ცეცხლის გახსნით სრულდება.

• არის თუ არა შავი ზღვა საფრთხეში?

ამასობაში, ოდესასთან შავ ზღვაში კაშხლის მსხვრევის შემდეგ წყლის ნაკადის მიერ წაღებული დივანი, მაცივარი და ფანჯარა შენიშნეს.

"დიახ, შავ ზღვასაც საფრთხე ემუქრება. დნეპრიდან ყველაფერი ჩაყრილია ზღვაში - ნაგავი, კანალიზაცია და უამრავი ნივთი. ეს არის უდიდესი ეკოლოგიური ტრაგედია ჩვენთვის და შესაძლოა, შავი ზღვის სანაპიროს ყველა ქვეყნისთვის“ - ამბობს ეკოლოგი ტაისია კოზაკი.

უკრაინის ტურიზმის განვითარების სახელმწიფო სააგენტო მოუწოდებს ადამიანებს, თავი შეიკავონ არამარტო ბანაობისგან, არამედ წყალს არც მიუახლოვდნენ, რადგან ნაგვის გარდა, ის შესაძლოა, საბრძოლო მასალითაც იყოს სავსე.

• ავტორი: ეკა დარჩიაშვილი