"ლურჯი ვულკანი" და მსოფლიოში ყველაზე მაღალი მჟავიანობის ტბა, რომელიც მის კრატერში წარმოიქმნა - ჯადოსნური სანახაობა კუნძულ იავაზე

იჯენი - ვულკანური კომპლექსი ინდონეზიაში, კუნძულ იავაზე, რომელიც შედგება 10-ზე მეტი ვულკანური ობიექტისგან, მათ შორისაა ჯადოსნური კავაჰ იჯენი - ტბა, რომელიც ვულკანის კრატერშია წარმოქმნილი და მიიჩნევა მსოფლიოში ყველაზე მაღალი მჟავიანობის ტბად. კილომეტრიანი სიგანის კალდერას ტბა სავსეა ლურჯ-ფირუზისფერი წყლით. ეს ფერი მისი უკიდურესი მჟავიანობისა და გახსნილი ლითონების მაღალი კონცენტრაციის შედეგია.

ვულკანი, რომლის კრატერის დიამეტრი 1000 მეტრია, ხოლო მისი სიღრმე 200 მეტრი, მოქმედად მიიჩნევა. ის არის აქტიური სოლფატარა, რომელიც ცხელ აალებად გოგირდის აირებს გამოყოფს. ისინი ჟანგბადით მდიდარ ატმოსფეროში შესვლისას იწვიან და ლურჯად აალდებიან. აირების ნაწილი კონდენსირდება ატმოსფეროში და გამდნარ გოგირდის ნაკადს წარმოქმნის, რომელიც ასევე ლურჯი ალით იწვის. ალი რთულად შესამჩნევია დღისით, მაგრამ ქმნის უჩვეულო პეიზაჟს ღამით - ის ანათებს.

• გოგირდის საბადოები

გოგირდით დატვირთული აირების უწყვეტი ნაკადი ტბისპირა სოლფატარაზე ფუმაროლებიდან ფეთქდება. ეს ცხელი აირები მიწისქვეშეთში ჟანგბადის არარსებობის შემთხვევაში მოძრაობენ. ხშირად, ტემპერატურა იმდენად დაბალია, რომ გოგირდი კონდენსირდება, სითხის სახით ეცემა მიწაზე, რაც მინერალური გოგირდის განახლებად საბადოს ქმნის. შემდეგ მას ადგილობრივი მოსახლეობა ამუშავებს და ხდება მისი ქარხანაში რეალიზაცია. აქ გოგირდს მოიპოვებენ უკვე თითქმის 700 წელიწადია. აღსანიშნავია, რომ აქ მოპოვებული გოგირდი არის ყველაზე სუფთა და ძვირადღირებული გოგირდი მსოფლიოში და, შესაბამისად, მას იყენებენ კვების და ქიმიურ მრეწველობაში, მაგალითად, შაქრის გასათეთრებლად ან რეზინის ვულკანიზაციისთვის.

მაღაროელები დადიან მთის ფლანგზე და შემდეგ სახიფათო კლდოვან ბილიკებზე ეშვებიან, ფოლადის გისოსებით არღვევენ გოგირდს, ავსებენ კალათს და ბრუნდებიან ქარხანაში. 200 ფუნტამდე გოგირდით მაღაროელები დღეში ერთ ან ორ გზას აკეთებენ. ქარხანა მათ მოპოვებული გოგირდის წონის მიხედვით უხდის.

თუმცა, კავაჰ იჯენზე გოგირდის მოპოვებას თავისი საფრთხეებიც ახლავს თან: ციცაბო ბილიკები სახიფათოა, გოგირდის აირები შხამიანია და ხშირად აირების გამოყოფა ან ფრეატიული ამოფრქვევა ბევრ მაღაროელს კლავს.

• ვულკანური ისტორია

დაახლოებით 300 000 წლის წინ, ამ მხარეში აქტიურმა ვულკანმა წარმოქმნა დიდი სტრატოვულკანი, რომელსაც დღეს "ძველი იჯენი“ ეწოდება. ათასობით წლისა და გამუდმებული ამოფრქვევების გამო ის დაახლოებით 10 000 ფუტის სიმაღლემდე გაიზარდა.

დაახლოებით 50 000 წლის წინ, უზარმაზარმა ფეთქებადმა ამოფრქვევების სერიამ წარმოქმნა კალდერა დაახლოებით ათი მილის დიამეტრით. მიმდებარე ლანდშაფტი 300-დან 500 ფუტის სიღრმემდე ამოფრქვეული ვულკანური ფერფლით დაიფარა.

გასული 50 000 წლის განმავლობაში ძველი იჯენის კალდერაში მრავალი პატარა სტრატოვულკანი ჩამოყალიბდა. ათასობით წლის ამინდების წყალობით, პიროკლასტური საბადოები მდიდარ და ნაყოფიერ ნიადაგად გადაიქცა, სადაც დღესდღეობით ყავის პლანტაციებია.

როგორც უკვე თქვით, ის კვლავაც აქტიურ ვულკანად რჩება. მისი ბოლო მასშტაბური ამოფრქვევა 1817 წელს მოხდა.

მომწამვლელი აირების გამო, აირწინაღების გარეშე გაჩერება აქ ძალიან სახიფათოა, თუმცა ეს არ აშინებთ ტურისტებსა და ფოტოგრაფებს, რომლებიც აქ დედამიწის ყველა კუთხიდან ჩადიან.

• 10 ფაქტი ვულკანის შესახებ:

1. ტბა ვულკან იჯენის კრატერში არის ყველაზე მაღალი მჟავიანობის შემცველი რეზერვუარი მთელს მსოფლიოში;

2. ტბის სანაპირო ბუნებრივი გოგირდის საბადოა, სადაც ის უკვე 700 წელია მოიპოვება;

3. ტბას უჩვეულო ფერს მისი მჟავიანობა ანიჭებს - მარილიანი და გოგირდოვანი მჟავის ნაზავი და მასში შემავალი მეტალების შემცველობა;

4. ტბაში წყალი თბილია, დაახლოებით 60 გრადუსი ცელსიუსით. წყალს შეგიძლიათ შეეხოთ, თუმცა გაითვალისწინეთ, რომ ხანგრძლივად შეხების შემთხვევაში, შესაძლოა, კანი დაგიზიანოთ;

5. ვულკანის აქტივობის გათვალისწინებით, ტბის ფერი შესაძლებელია შეიცვალოს და ფირუზისფერიდან მწვანე, ან მონაცრისფრო გახდეს;

6. წყალი შეიძლება იყოს გამჭვირვალე ან მღვრიე. აღსანიშნავია, რომ სურათი დღის განმავლობაში შეიძლება რამდენჯერმე შეიცვალოს;

7. ტბა საკმაოდ დიდია: დაახლოებით 1000 მეტრი 600-ზე, სიღრმე კი 200 მეტრი;

8. ტბის ქვეშ მდებარეობს ვულკანის მაგმა, რაც ზედაპირზე გამოსვლის შედეგად ლავად გარდაიქმნება. რადგანაც წყლის სიღრმე და სიმკვრივე დიდია, მაგმა რჩება ჩაკეტილი დაბლა;

9. ვულკანის ამოფრქვევა ხდება არა ლავის, არამედ ზედაპირზე მეთანის აირის გამოყოფით;

10. უსაფრთხოების დაცვის შედეგად, ვულკანის დათვალიერება ტურისტებისთვის უსაფრთხოა, აუცილებელია გვერდით გყავდეთ პროფესიონალი გიდიც. მის აქტივობას ყოველდღიურად თვალს ვულკანოლოგები ადევნებენ და იმ შემთხვევაში, თუ გაზრდილი აქტივობა შეინიშნება, მას ვიზიტორებისთვის ხურავენ.

• ავტორი: ეკა დარჩიაშვილი