კულტურა/შოუბიზნესი
მსოფლიო
სამართალი

18

მაისი

დღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი

კვირა, მთვარის ოცდამეერთე დღე დაიწყება 02:39-ზე, მთვარე მერწყულში იქნება 09:27-დან კარგი დღეა ფინანსური საკითხების მოსაგვარებლად; გუნდური მუშაობისთვის; ვაჭრობისთვის. კარგია საერთო მიზნისთვის გაერთიანება, მომავლის დასახვა. კარგია მგზავრობა, მივლინება; საქმიანობის შეცვლა. მოაგვარეთ საოჯახო საქმეები; დაისვენეთ. კარგი დღეა ქორწინებისა და ნიშნობისათვის. ერთგულების ფიცის დასადებად; მავნე ჩვევებისგან გასათავისუფლებლად. ნუ გადატვირთავთ ღვიძლს. გაისეირნეთ სუფთა ჰაერზე. არ დაძაბოთ და გადაღალოთ თვალები. კარგი დღეა დასვენებისთვის, შიმშილისთვის.
საზოგადოება
სამხედრო
მეცნიერება
მოზაიკა
სპორტი
Faceამბები
წიგნები
კვირის კითხვადი სტატიები
თვის კითხვადი სტატიები
დამოუკიდებელი ყირგიზეთის საკონსტიტუციო კანონი უკვე ოცდაათი წლისაა
დამოუკიდებელი ყირგიზეთის საკონსტიტუციო კანონი უკვე ოცდაათი წლისაა

ინ­ტერ­ვიუ ყირ­გი­ზე­თის რეს­პუბ­ლი­კის სა­გან­გე­ბო და სრუ­ლუფ­ლე­ბი­ან ელჩთან სა­ქარ­თვე­ლო­ში კა­ი­რატ ოს­მო­ნა­ლი­ევ­თან-ყირ­გი­ზე­თის რეს­პუბ­ლი­კის კონ­სტი­ტუ­ცი­ის მი­ღე­ბი­დან 30 წლის­თავ­თან და­კავ­ში­რე­ბით.

და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი ყირ­გი­ზე­თის სა­კონ­სტი­ტუ­ციო კა­ნო­ნი უკვე ოც­და­ა­თი წლი­საა - ყირ­გი­ზე­თის პირ­ვე­ლი კონ­სტი­ტუ­ცია მი­ღე­ბულ იქნა 1993 წლის 5 მა­ისს. თუმ­ცა, დრო­ის ამ შე­და­რე­ბით მოკ­ლე ის­ტო­რი­ულ პე­რი­ოდს ახა­სი­ა­თებ­და პო­ლი­ტი­კუ­რი და კონ­სტი­ტუ­ცი­უ­რი ხა­სი­ა­თის მღელ­ვა­რე მოვ­ლე­ნე­ბი. ქვე­ყა­ნა­ში შე­იც­ვა­ლა რე­ჟი­მი, მმარ­თვე­ლო­ბის ფორ­მა საპ­რე­ზი­დენ­ტო­დან საპ­რე­ზი­დენ­ტო-სა­პარ­ლა­მენ­ტო­ზე გა­და­ვი­და. ცვლი­ლე­ბე­ბი გან­ხორ­ცი­ელ­და პი­რის კონ­სტი­ტუ­ცი­ურ-სა­მარ­თლებ­რივ სტა­ტუს­ში, შე­იც­ვა­ლა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის ცალ­კე­უ­ლი ორ­გა­ნო­ე­ბის უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბის სტა­ტუ­სი და ა.შ. ამავდრო­უ­ლად, ცვლი­ლე­ბე­ბი ხში­რად ხდე­ბო­და წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ოპორ­ტუ­ნის­ტუ­ლი პო­ლი­ტი­კუ­რი მო­საზ­რე­ბე­ბის გამო.

2021 წლის 11 აპ­რილს ყირ­გი­ზე­თის რეს­პუბ­ლი­კის კონ­სტი­ტუ­ცი­ის სა­ხალ­ხო კენ­ჭისყ­რით მი­ღე­ბა ყირ­გი­ზე­თის უახ­ლეს ის­ტო­რი­ა­ში უმ­ნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნე­სი მოვ­ლე­ნა იყო, რო­მელ­მაც რა­დი­კა­ლუ­რად შეც­ვა­ლა ქვე­ყა­ნა­ში სა­ხელ­მწი­ფოს შე­ნე­ბი­სა და ფუნ­ქცი­ო­ნი­რე­ბის პრინ­ცი­პე­ბი და სა­ზო­გა­დო­ე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბა. ახა­ლი მთა­ვა­რი კა­ნო­ნი, რო­გორც ჩანს, შე­საძ­ლე­ბელს ხდის დიდ­წი­ლად აღ­კვე­თოს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის ხალ­ხის­გან გა­მი­ჯვნა.

მი­ღე­ბულ­მა კონ­სტი­ტუ­ცი­ამ არა მხო­ლოდ შე­ით­ვი­სა სა­კუ­თა­რი ეროვ­ნუ­ლი გა­მოც­დი­ლე­ბა, არა­მედ მრა­ვალ მო­ნაკ­ვეთ­ში მი­ი­ღო დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი გან­ვი­თა­რე­ბის მიღ­წე­ვე­ბი და სხვა­დას­ხვა საპ­რე­ზი­დენ­ტო რეს­პუბ­ლი­კე­ბის სა­ხელ­მწი­ფო მშე­ნებ­ლო­ბის გა­მოც­დი­ლე­ბა. „ახა­ლი კონ­სტი­ტუ­ცია და­ი­წე­რა ზუს­ტად იმ გა­მოწ­ვე­ვე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, რაც აქ­ტუ­ა­ლუ­რია ჩვე­ნი ქვეყ­ნის­თვის, ის ასა­ხავს იმ ღი­რე­ბუ­ლე­ბებს, რომ­ლებ­საც ჩვენ რო­გორც ხალ­ხი ვა­ფა­სებთ, და იდე­ა­ლებს, რომ­ლის­კე­ნაც ვის­წრაფ­ვით რო­გორც სა­ზო­გა­დო­ე­ბა“, - გა­ნა­ცხა­და ყირ­გი­ზე­თის პრე­ზი­დენ­ტმა ს.ნ. ჯა­ფა­როვ­მა ყირ­გი­ზე­თის რეს­პუბ­ლი­კის კონ­სტი­ტუ­ცი­ის ხელ­მო­წე­რის ცე­რე­მო­ნი­ა­ზე 2021 წლის 5 მა­ისს.

ამი­ტო­მაც ყირ­გი­ზე­თის რეს­პუბ­ლი­კის კონ­სტი­ტუ­ცი­ის ამ­ჟა­მინ­დე­ლი ვერ­სია, რო­მე­ლიც მი­ღე­ბულ იქნა რე­ფე­რენ­დუმ­ზე 2021 წლის 11 აპ­რილს, რა თქმა უნდა, თა­ვის­თავ­ში აღ­ნიშ­ნავ­და ყირ­გი­ზე­თის კონ­სტი­ტუ­ცი­ურ და სა­მარ­თლებ­რივ ის­ტო­რი­ა­ში ახა­ლი ეტაპს. 2021 წლის 11 აპ­რილს სა­კონ­სტი­ტუ­ციო რე­ფე­რენ­დუმ­ზე წარ­დგე­ნი­ლი კა­ნონპ­რო­ექ­ტი მიზ­ნად ისა­ხავ­და პრობ­ლე­მე­ბის ყვე­ლა­ზე მწვა­ვე სა­კი­თხთე­ბის გა­დაჭ­რას, რომ­ლებ­საც ყირ­გი­ზე­თი წარ­სულ­ში აწყდე­ბო­და.აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ კონ­სტი­ტუ­ცი­ის პრე­ამ­ბუ­ლა­ში გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ად­გი­ლი ეთ­მო­ბა კა­ნო­ნის უზე­ნა­ე­სო­ბის დამ­კვიდ­რე­ბის, სო­ცი­ა­ლუ­რი სა­მარ­თლი­ა­ნო­ბის, ეკო­ნო­მი­კუ­რი კე­თილ­დღე­ო­ბი­სა და ხალ­ხის სუ­ლი­ე­რი გან­ვი­თა­რე­ბის მიზ­ნებს. გარ­და ამი­სა, ხაზ­გას­მუ­ლია წი­ნაპ­რე­ბის მცნე­ბე­ბი­სად­მი ერ­თგუ­ლე­ბა ბუ­ნე­ბას­თან ჰარ­მო­ნი­ა­ში ცხოვ­რე­ბის, ერ­თი­ა­ნო­ბის, მშვი­დო­ბი­სა და ჰარ­მო­ნი­ის მი­მართ. ეს კონ­სტრუქ­ცი­ე­ბი მომ­დი­ნა­რე­ობს ლე­გენ­და­რუ­ლი ეპო­სი­დან "მა­ნას’’. დიდი მა­ნას დი­დე­ბუ­ლის შვი­დი მცნე­ბა მო­ი­ცავს:

  1. ერის ერ­თი­ა­ნო­ბა და სო­ლი­და­რო­ბა.
  2. ეთ­ნი­კუ­რი სო­ლი­და­რო­ბა, მე­გობ­რო­ბა, თა­ნამ­შრომ­ლო­ბა.
  3. ეროვ­ნუ­ლი ღირ­სე­ბა, პატ­რი­ო­ტიზ­მი.
  4. და­უ­ღა­ლა­ვი შრო­მი­თა და ცოდ­ნით კე­თილ­დღე­ო­ბა­სა და კე­თილ­დღე­ო­ბამ­დე.
  5. ჰუ­მა­ნიზ­მი, კე­თილ­შო­ბი­ლე­ბა, შემ­წყნა­რებ­ლო­ბა(ტო­ლე­რან­ტო­ბა)
  6. ბუ­ნე­ბას­თან ჰარ­მო­ნია.
  7. ყირ­გი­ზე­თის სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­რი­ო­ბის გაძ­ლი­ე­რე­ბა და დაც­ვა.

კონ­სტი­ტუ­ცი­ის პრე­ამ­ბუ­ლა­ში ჩა­წე­რი­ლი ერთ-ერთი მთა­ვა­რი მი­მარ­თუ­ლე­ბაა ყირ­გი­ზე­თის სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­რი­ო­ბის გან­ვი­თა­რე­ბა და გან­მტკი­ცე­ბა, სა­ხელ­მწი­ფო სუ­ვე­რე­ნი­ტე­ტი­სა და ხალ­ხის ერ­თი­ა­ნო­ბის დაც­ვა. ყირ­გი­ზე­თის სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­რი­ო­ბის, რო­გორც თვა­ლის ჩი­ნის დაც­ვა ქვეყ­ნის ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბის, სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნო­ე­ბის და მთლი­ა­ნად ხალ­ხის უპირ­ვე­ლე­სი ამო­ცა­ნაა.ყირ­გი­ზე­თის სა­ზო­გა­დო­ე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბის მთა­ვა­რი მი­ზა­ნი რჩე­ბა თა­ვი­სუ­ფა­ლი და და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი, დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი სა­ხელ­მწი­ფოს მშე­ნებ­ლო­ბა. ყირ­გი­ზეთ­ში სი­ცო­ცხლე, ჯან­მრთე­ლო­ბა, ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბე­ბი და თა­ვი­სუფ­ლე­ბე­ბი უმაღ­ლეს ღი­რე­ბუ­ლე­ბე­ბად არის გა­მო­ცხა­დე­ბუ­ლი. ყირ­გი­ზი ხალ­ხის ენი­სა და კულ­ტუ­რის გან­ვი­თა­რე­ბა, გა­ნათ­ლე­ბა, მეც­ნი­ე­რე­ბა და სუ­ლი­ე­რე­ბა ქვეყ­ნის წარ­მა­ტე­ბუ­ლი მო­მავ­ლის გა­სა­ღე­ბია. სა­ხელ­მწი­ფოს პო­ლი­ტი­კამ, რა თქმა უნდა, უნდა უზ­რუნ­ველ­ყოს ეროვ­ნუ­ლი ჰარ­მო­ნია, სა­მო­ქა­ლა­ქო და ეთ­ნი­კუ­რი ურ­თი­ერ­თგა­გე­ბის გაძ­ლი­ე­რე­ბა. ეს და სხვა ფა­სე­უ­ლო­ბე­ბი აღ­ნიშ­ნუ­ლია ქვეყ­ნის მთა­ვა­რი კა­ნო­ნის პრე­ამ­ბუ­ლა­ში.მი­უ­ხე­და­ვად კრი­ტი­კუ­ლი პო­ლი­ტი­კუ­რი ტურ­ბუ­ლენ­ტო­ბი­სა, რო­მე­ლიც მოხ­და 2005, 2010 და 2020 წლებ­ში. ყირ­გი­ზეთ­მა მო­ა­ხერ­ხა მშვი­დო­ბის, ჰარ­მო­ნი­ი­სა და და­მო­უ­კი­დებ­ლო­ბის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა, ქვეყ­ნის დე­მოკ­რა­ტი­ის გზა­ზე დაბ­რუ­ნე­ბა და ქვეყ­ნის ავ­ტო­რი­ტე­ტის გაზ­რდა სა­ერ­თა­შო­რი­სო ას­პა­რეზ­ზე.

უახ­ლეს ის­ტო­რი­ა­ში ყირ­გი­ზეთ­მა გა­ნი­ცა­და რა­დი­კა­ლუ­რი ტრანსფორ­მა­ცია, რო­მელ­მაც სე­რი­ო­ზუ­ლად შეც­ვა­ლა ცხოვ­რე­ბის ყვე­ლა სფე­რო. და­მო­უ­კი­დებ­ლო­ბის მო­პო­ვე­ბას თან ახ­ლდა ძვე­ლი იდე­ო­ლო­გი­ის ნგრე­ვა და ხედ­ვა­თა ახა­ლი სის­ტე­მის ძი­ე­ბა, რო­მე­ლიც შექ­მნის სა­ფუძ­ველს თა­ნა­მედ­რო­ვე, დი­ნა­მი­უ­რი და წარ­მა­ტე­ბუ­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბი­სა და ახა­ლი სა­მო­ქა­ლა­ქო იდენ­ტო­ბის გან­ვი­თა­რე­ბი­სათ­ვის.ყირ­გი­ზე­თი თა­ვი­სი ის­ტო­რი­ის მნიშ­ვნე­ლო­ვან ეტაპ­ზეა, რო­დე­საც პირ­ვე­ლად შე­იქ­მნა ქვეყ­ნის, რო­გორც პო­ლი­ტი­კუ­რად სტა­ბი­ლუ­რი, ეკო­ნო­მი­კუ­რად ძლი­ე­რი და სო­ცი­ა­ლუ­რად პა­სუ­ხის­მგე­ბე­ლი სა­ხელ­მწი­ფოს გრძელ­ვა­დი­ა­ნი გან­ვი­თა­რე­ბის წი­ნა­პი­რო­ბე­ბი.

R

:))
0

ვქეიფობთ აბა!!! 

დღის ვიდეო
00:00 / 00:00
"დინამო არენაზე“ "ბარსელონას“ ლეგენდარული ფეხბურთელის, რონალდინიოს გულშემატკივარი შეიჭრა
ავტორი:

დამოუკიდებელი ყირგიზეთის საკონსტიტუციო კანონი უკვე ოცდაათი წლისაა

დამოუკიდებელი ყირგიზეთის საკონსტიტუციო კანონი უკვე ოცდაათი წლისაა

ინტერვიუ ყირგიზეთის რესპუბლიკის საგანგებო და სრულუფლებიან ელჩთან საქართველოში კაირატ ოსმონალიევთან-ყირგიზეთის რესპუბლიკის კონსტიტუციის მიღებიდან 30 წლისთავთან დაკავშირებით.

დამოუკიდებელი ყირგიზეთის საკონსტიტუციო კანონი უკვე ოცდაათი წლისაა - ყირგიზეთის პირველი კონსტიტუცია მიღებულ იქნა 1993 წლის 5 მაისს. თუმცა, დროის ამ შედარებით მოკლე ისტორიულ პერიოდს ახასიათებდა პოლიტიკური და კონსტიტუციური ხასიათის მღელვარე მოვლენები. ქვეყანაში შეიცვალა რეჟიმი, მმართველობის ფორმა საპრეზიდენტოდან საპრეზიდენტო-საპარლამენტოზე გადავიდა. ცვლილებები განხორციელდა პირის კონსტიტუციურ-სამართლებრივ სტატუსში, შეიცვალა ხელისუფლების ცალკეული ორგანოების უფლებამოსილების სტატუსი და ა.შ. ამავდროულად, ცვლილებები ხშირად ხდებოდა წლების განმავლობაში ოპორტუნისტული პოლიტიკური მოსაზრებების გამო.

2021 წლის 11 აპრილს ყირგიზეთის რესპუბლიკის კონსტიტუციის სახალხო კენჭისყრით მიღება ყირგიზეთის უახლეს ისტორიაში უმნიშვნელოვანესი მოვლენა იყო, რომელმაც რადიკალურად შეცვალა ქვეყანაში სახელმწიფოს შენებისა და ფუნქციონირების პრინციპები და საზოგადოების განვითარება. ახალი მთავარი კანონი, როგორც ჩანს, შესაძლებელს ხდის დიდწილად აღკვეთოს ხელისუფლების ხალხისგან გამიჯვნა.

მიღებულმა კონსტიტუციამ არა მხოლოდ შეითვისა საკუთარი ეროვნული გამოცდილება, არამედ მრავალ მონაკვეთში მიიღო დემოკრატიული განვითარების მიღწევები და სხვადასხვა საპრეზიდენტო რესპუბლიკების სახელმწიფო მშენებლობის გამოცდილება. „ახალი კონსტიტუცია დაიწერა ზუსტად იმ გამოწვევების გათვალისწინებით, რაც აქტუალურია ჩვენი ქვეყნისთვის, ის ასახავს იმ ღირებულებებს, რომლებსაც ჩვენ როგორც ხალხი ვაფასებთ, და იდეალებს, რომლისკენაც ვისწრაფვით როგორც საზოგადოება“, - განაცხადა ყირგიზეთის პრეზიდენტმა ს.ნ. ჯაფაროვმა ყირგიზეთის რესპუბლიკის კონსტიტუციის ხელმოწერის ცერემონიაზე 2021 წლის 5 მაისს.

ამიტომაც ყირგიზეთის რესპუბლიკის კონსტიტუციის ამჟამინდელი ვერსია, რომელიც მიღებულ იქნა რეფერენდუმზე 2021 წლის 11 აპრილს, რა თქმა უნდა, თავისთავში აღნიშნავდა ყირგიზეთის კონსტიტუციურ და სამართლებრივ ისტორიაში ახალი ეტაპს. 2021 წლის 11 აპრილს საკონსტიტუციო რეფერენდუმზე წარდგენილი კანონპროექტი მიზნად ისახავდა პრობლემების ყველაზე მწვავე საკითხთების გადაჭრას, რომლებსაც ყირგიზეთი წარსულში აწყდებოდა.აღსანიშნავია, რომ კონსტიტუციის პრეამბულაში განსაკუთრებული ადგილი ეთმობა კანონის უზენაესობის დამკვიდრების, სოციალური სამართლიანობის, ეკონომიკური კეთილდღეობისა და ხალხის სულიერი განვითარების მიზნებს. გარდა ამისა, ხაზგასმულია წინაპრების მცნებებისადმი ერთგულება ბუნებასთან ჰარმონიაში ცხოვრების, ერთიანობის, მშვიდობისა და ჰარმონიის მიმართ. ეს კონსტრუქციები მომდინარეობს ლეგენდარული ეპოსიდან ,,მანას’’. დიდი მანას დიდებულის შვიდი მცნება მოიცავს:

  1. ერის ერთიანობა და სოლიდარობა.
  2. ეთნიკური სოლიდარობა, მეგობრობა, თანამშრომლობა.
  3. ეროვნული ღირსება, პატრიოტიზმი.
  4. დაუღალავი შრომითა და ცოდნით კეთილდღეობასა და კეთილდღეობამდე.
  5. ჰუმანიზმი, კეთილშობილება, შემწყნარებლობა(ტოლერანტობა)
  6. ბუნებასთან ჰარმონია.
  7. ყირგიზეთის სახელმწიფოებრიობის გაძლიერება და დაცვა.

კონსტიტუციის პრეამბულაში ჩაწერილი ერთ-ერთი მთავარი მიმართულებაა ყირგიზეთის სახელმწიფოებრიობის განვითარება და განმტკიცება, სახელმწიფო სუვერენიტეტისა და ხალხის ერთიანობის დაცვა. ყირგიზეთის სახელმწიფოებრიობის, როგორც თვალის ჩინის დაცვა ქვეყნის ხელმძღვანელობის, სამთავრობო ორგანოების და მთლიანად ხალხის უპირველესი ამოცანაა.ყირგიზეთის საზოგადოების განვითარების მთავარი მიზანი რჩება თავისუფალი და დამოუკიდებელი, დემოკრატიული სახელმწიფოს მშენებლობა. ყირგიზეთში სიცოცხლე, ჯანმრთელობა, ადამიანის უფლებები და თავისუფლებები უმაღლეს ღირებულებებად არის გამოცხადებული. ყირგიზი ხალხის ენისა და კულტურის განვითარება, განათლება, მეცნიერება და სულიერება ქვეყნის წარმატებული მომავლის გასაღებია. სახელმწიფოს პოლიტიკამ, რა თქმა უნდა, უნდა უზრუნველყოს ეროვნული ჰარმონია, სამოქალაქო და ეთნიკური ურთიერთგაგების გაძლიერება. ეს და სხვა ფასეულობები აღნიშნულია ქვეყნის მთავარი კანონის პრეამბულაში.მიუხედავად კრიტიკული პოლიტიკური ტურბულენტობისა, რომელიც მოხდა 2005, 2010 და 2020 წლებში. ყირგიზეთმა მოახერხა მშვიდობის, ჰარმონიისა და დამოუკიდებლობის შენარჩუნება, ქვეყნის დემოკრატიის გზაზე დაბრუნება და ქვეყნის ავტორიტეტის გაზრდა საერთაშორისო ასპარეზზე.

უახლეს ისტორიაში ყირგიზეთმა განიცადა რადიკალური ტრანსფორმაცია, რომელმაც სერიოზულად შეცვალა ცხოვრების ყველა სფერო. დამოუკიდებლობის მოპოვებას თან ახლდა ძველი იდეოლოგიის ნგრევა და ხედვათა ახალი სისტემის ძიება, რომელიც შექმნის საფუძველს თანამედროვე, დინამიური და წარმატებული საზოგადოებისა და ახალი სამოქალაქო იდენტობის განვითარებისათვის.ყირგიზეთი თავისი ისტორიის მნიშვნელოვან ეტაპზეა, როდესაც პირველად შეიქმნა ქვეყნის, როგორც პოლიტიკურად სტაბილური, ეკონომიკურად ძლიერი და სოციალურად პასუხისმგებელი სახელმწიფოს გრძელვადიანი განვითარების წინაპირობები.

R