პარლამენტში ინიცირებულია კანონპროექტი პიროტექნიკის აკრძალვის თაობაზე - "48 წლის ვარ და აქამდე მაშხალა არ გამისროლია, ვერაფრით ვიფიქრებდი, რომ ასეთი ტრაგედია შემემთხვეოდა..."

ბოლო წლებში საქართველოში პიროტექნიკის არასწორად და დაუდევრად გამოყენებამ არაერთი ადამიანი დააზიანა. სხეულის სხვადასხვა ნაწილის დასახიჩრებით უმეტესობას მკურნალობა კლინიკებში ხანგრძლივად უწევთ. პიროტექნიკით გამოყენების ყველაზე აქტიური დრო ახალი წლის პერიოდია. თუმცა ფოიერვერკებს არასადღესასწაულო დღეებშიც და თითქმის უკვე ყოველ დღე, აქტიურად იყენებენ. ეს გარდა იმისა, რომ ადამიანებს მძიმე პრობლემებს უქმნის, მისი ხმა შინაურ ცხოველებს, ფრინველებს სტრესავს, ამასთანავე, აბინძურებს ჰაერს და ეს ფერადი "ბრწყინვალება,“ რომელიც ადამიანს მაცდურად იზიდავს, სულაც არ არის უსაფრთხო და სიხარულის მომტანი...

წელს, შეფ-მზარეულმა გურამ ბაღდოშვილმა საახალწლოდ ცხოვრებაში პირველად შეიძინა მაშხალა, რომელიც ახალი წლის ღამეს ხელში აუფეთქდა, რის შედეგადაც მარცხენა ხელის მტევანი დაიზიანა...

"რა დამიტოვა ამ ამბავმა? პასუხისმგებლობა იმ გარემოს მიმართ, რომელშიც ვცხოვრობთ და რომელიც გვაძლევს სიცოცხლის უფლებას... ამ ნაბიჯმა სერიოზულად დამაფიქრა... მინდა, გარემო და მისი მობინადრეები ჯანსაღად იყვნენ. პიროტექნიკა მტერია, რომელიც მას ანადგურებს და ბევრ ცუდ რამეს აკეთებს,“ - ამბობს ambebi.ge - სთან გურამ ბაღდოშვილი.

"48 წლის ვარ და აქამდე ასაფეთქებელი არ მიყიდია, არც მაშხალა გამისროლია და არც იმაზე მიფიქრია, რომ ამის გამო ასეთი ტრაგედია შეიძლებოდა დატრიალებულიყო. არადა, თურმე ადამიანებს როგორ ასახიჩრებს და სიცოცხლეს უსპობს... ვინ იცის, რამდენმა ნიჭიერმა ადამიანმა, იმის გამო, რომ ხელი პიროტექნიკამ დაუზიანა, გენიალური ნამუშევარი ვეღარ შექმნა. აი, ასეთია ეს ბრჭყვიალა მონსტრი, დემონი, რიგ შემთხვევაში, ის უპასუხისმგებლო ადამიანის ხელით არის შექმნილი, სადღაც ჩინეთისა თუ ინდოეთის რომელიღაც სარდაფში... აქაც ასეთივე ადამიანები ყიდიან მას“, - აღნიშნავს ბაღდოშვილი, რომელიც მეოთხე თვეა, რეაბილიტაციას გადის და იმედი აქვს, რომ კვალიფიციური ექიმების წყალობით, ხელის ფუნქციონირება სრულად აღდგება და მეორე ოპერაცია აღარ დასჭირდება.

"არაჩვეულებრივი ფიზიოთერაპევტი მყავს, ჩვენმა ქირურგებმაც შესანიშნავი საქმე გააკეთეს. ჩემი ხელის მტევანი თავიდან ააწყეს, რომელიც საშინელ მდგომარეობაში მქონდა... კარგი იქნებოდა, არ მომხდარიყო, მაგრამ რადგან მოხდა, ასე ვაფასებ - ეს იმის ბრალია, რომ მე ჩემი შინაგანი წესრიგი დავარღვიე და ამის გამო დავისაჯე. ეს ჩემი შეცდომა, დაუდევრობა და, გაუფრთხილებლობაა, ამიტომ ეს ფაქტი ფსიქოლოგიურად არ მთრგუნავს...

აქვე ის ადამიანიც დამნაშავეა, ვინც უხარისხო, ვადაგასული პროდუქტი, სადღაც ნესტში ნაგდები მომყიდა... მოკლედ, ღმერთმა დამინდო, ბევრად უარესი შეიძლება მომხდარიყო, მეტად დავსახიჩრებულიყავი... ვინაიდან უფალმა ასე გადაწყვიტა, ე.ი. ასე უნდა ყოფილიყო, რაღაცნაირად ამ ყველაფერს უნდა შევეგუო კიდეც. მთავარია, ადამიანებმა გაითვალისწინონ ეს ჩემი ცუდი მაგალითი და თავი აარიდონ, არ იყიდონ. მაგრამ თუ სახელმწიფომ კანონი არ გაამკაცრა და არ აიკრძალა ამ "მაიმუნობის“ გაყიდვა, მაშინ არაფერი გამოვა...

რაღაცები ჩვენზეც არის დამოკიდებული, თუ არ ვიყიდით, ვერ გაყიდიან, ამიტომ თავისთავად შეიზღუდება და აღარ იქნება რეალიზაციაში. ეს ჩვენი მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება იქნება. არა ფოიერვერკს! არ დავაზიანოთ გარემო და არ დავიზიანოთ თავი!“- აცხადებს გურამ ბაღდოშვილი.

როგორც ირკვევა, პარლამენტარები ანა ნაცვლიშვილი და არმაზ ახვლედიანი პიროტექნიკის საკითხის შესწავლით დაინტერესდნენ და კანონპროექტიც შექმნეს.

ანა ნაცვლიშვილი:

- დავიწყეთ ამ საკითხის შესწავლა და პირველ რიგში დავინტერესდით საქართველოში უკვე მოქმედი რეგულაციები როგორ მუშაობს. ასევე სხვა ქვეყნების გამოცდილებაც მოვიკვლიეთ. სხვადასხვა სახელმწიფო უწყებიდან ინფორმაცია გამოვითხოვეთ. შემდეგ ამ ფართო სურათზე დაყრდნობით, გავიარეთ ის საკითხიც, საქართველოსთვის რა მოდელი იქნება ოპტიმალური.

ფაქტები იმას აჩვენებს, რომ პიროტექნიკა სულაც არ არის უწყინარი გასართობი. ეს არის საკმაოდ საშიში ადამიანის ჯანმრთელობისთვის, აზიანებს და აბინძურებს ჰაერს, გარემოს, საფრთხეს უქნის ველურ ბუნებას, შინაურ ცხოველებს ამყოფებს სტრესში და ა.შ. ადამიანებს მიღებული აქვთ არა მარტო ხელის მტევნის დაზიანება, სმენის დაქვეითება - ათეულობით ასეთი ფაქტი არსებობს...

- მოქმედი რეგულაციების გადახედვისას, რა სურათი აღმოჩნდა?

- დღეს არის რეგულაცია, რომელიც არასრულწლოვანებისთვის პიროტექნიკის მიყიდვას კრძალავს. პატარა ექსპერიმენტით კი საკმარისია დავინახოთ, რომ ეს კანონი ყოველ ნაბიჯზე ირღვევა. მის აღსრულებაზე პასუხისმგებელია თვითმმართველობა. ამიტომ 15 მუნიციპალიტეტის თვითმმართველობიდან გამოვითხოვეთ ინფორმაცია. კონკრეტულ კითხვებზე პასუხებიდან გამოჩნდა, რომ თვითმმართველობებს ძალიან განსხვავებულად ესმით ერთი და იმავე კანონში ჩაწერილი საკუთარი ვალდებულება. ფაქტობრივად, არ არსებობს შემთხვევა, როდესაც ამ მუხლის დარღვევისთვის ვინმე დაჯარიმებულიყოს. არადა, თუ იმ ადგილებთან დავდგებით, სადაც პიროტექნიკა იყიდება (ჩავატარეთ ეს ექსპერიმენტიც), ხშირად არასრულწლოვნები არიან ამ პროდუქტის მომხმარებლები. არანაირი აკრძალვა არ მუშაობს. უკონტროლოდ ყიდულობენ. გარდა ამისა, მიყიდვის აკრძალვა სულაც არ არის იმის გარანტია, რომ არასრულწლოვნის ხელში პიროტექნიკა არ მოხვდება. ეს რომ ასეა, ამას ადასტურებს სტატისტიკაც, ათობით არასრულწლოვანი იღებს სხეულის დაზიანებას. კანონში არის ასევე სხვა შეზღუდვებიც, მაგალითად, საათობრივი, რომელიც არ სრულდება... ჩვენ ამ პრაქტიკასა და საშიშროებაზე დაყრდნობით, მივიღეთ გადაწყვეტილება, რომ პარლამენტისთვის, ფაქტობრივად, სრული აკრძალვის მოდელი შეგვეთავაზებინა. ეს გულისხმობს პიროტექნიკის ქვეყანაში შემოტანის-შენახვის-რეალიზაციის-გამოყენების აკრძალვას გარდა F1 კატეგორიის პიროტექნიკისა.

- რას გულისხმობს ეს?

- ეს არის ევროკავშირის კლასიფიკაცია და არ წარმოადგენს საფრთხეს, - არც გარემოს აბინძურებს, აქვს ხანმოკლე ეფექტი, მისი გაშვება ოთახშიც შეიძლება და უსაფრთხოა. ამ მაშხალას ტორტზეც ამაგრებენ. მეორე გამონაკლისი, რომელსაც კანონი ითვალისწინებს, არის, ფოიერვერკის გამოყენება განსაკუთრებულ შემთხვევებში, ერთჯერადად, კონკრეტულ დროს და ადგილას, მთავრობის დადგენილებით.

- რა განსაკუთრებულ შემთხვევაზეა საუბარი?

- განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანი დღის აღნიშვნა, ეროვნული დღესასწაული, ქვეყნის გამორჩეული პოლიტიკური, სპორტული, კულტურული წარმატება. მაგალითად, კანდიდატის სტატუსს რომ მივიღებთ და ევროკავშირის წევრი გავხდებით, ამის აღსანიშნად, ასეთი საყოველთაო ზეიმის დროს შეგვიძლია გამოყენება. იმედი გვაქვს, რომ ჩვენც გადავალთ იმ ქვეყნების რიგში, სადაც უკვე ლაზერული შოუებით ხდება მსგავსი ამბების აღნიშვნა.

ჩემი მრწამსით, ზოგადად, იქითკენ ვიხრები, რომ ადამიანების ცნობიერება ავუმაღლოთ და ინფორმაციის მიწოდების გზით ვიმუშაოთ. საერთოდ, მკაცრი აკრძალვის მომხრე არ ვარ ხოლმე, მაგრამ როცა ამ საკითხში ჩავიხედეთ, ვიკვლიეთ და ვიმსჯელეთ, იმ დასკვნამდე მივედით, რომ ცნობიერების ამაღლების კამპანია აუცილებელია და პარალელურად ისიც უნდა წარიმართოს. არადა, წელს საახალწლოდ მასშტაბური საინფორმაციო კამპანია იყო, ბევრი ჯგუფი, ინდივიდი, კერძო ბიზნესი ჩაერთო, მაგრამ მიუხედავად ამისა, დაზიანებული და დაშავებული ადამიანების მაინც სერიოზული სტატისტიკაა.

- ამიტომ, მკაცრი აკრძალვის გზით წახვედით?

- დიახ, რაკი ზიანი საკმაოდ სერიოზულია, ასევე გვაქვს სომხეთის მაგალითიც, როცა რამდენიმე წლის წინ დიდი ტრაგედია დატრიალდა, რაც პიროტექნიკამ გამოიწვია, არის სხვა ტრაგიკული შემთხვევებიც, გადავწყვიტეთ, მკაცრი კანონის მიღების გზით წავსულიყავით. ასევე ძალიან გამიზნულად დავაინიცირეთ კანონპროექტი ადრეულ გაზაფხულზე, რომ პარლამენტს საგნობრივი მსჯელობის სრულად გონივრული დრო ჰქონდეს, რომ ახალი წლის სეზონამდე გაირკვეს ცვლილებების ბედი. ასევე შემომტანებს და რეალიზატორებსაც ჰქონდეთ ინფორმაცია, რომ ახალ წლამდე 2 კვირით ადრე არ აღმოჩნდნენ ახალი რეგულაციის პირისპირ. ამ კუთხით მათი ინტერესებით გავითვალისწინეთ. მიგვაჩნია, რომ ეს ახალი რეგულაცია ერთდროულად და გონივრულად უნდა იყოს მიღებული. ყველას ინტერესი მეტ-ნაკლებად უნდა იყოს გააზრებული. დაუგეგმავი და გაუთვლელი ნაბიჯებით ვინმეს ზიანი არ უნდა მიადგეს.

- ცხადია, საკითხის ყოველმხრივ გამოკვლევა ასეთ დროს მნიშვნელოვანია...

- იმედი მაქვს, ეს არ არის მწვავე პოლიტიკური საკითხი, რომ მისი განხილვა პარტიულ ჭრილში მოხდეს. იმდენად მაღალია საზოგადოებრივი ინტერესი, რომ ეს არის თანაცხოვრების კულტურა და არ შეიძლება ერთი ადამიანის გართობით ათობით სხვა ადამიანს საფრთხის წინაშე დაყენება. ალბათ ეს მიდგომა უნდა გავითავისოთ. ერთმანეთის სიმშვიდეს და უსაფრთხოებას პატივი უნდა ვცეთ.