მსოფ­ლიო ეკო­ნო­მი­კას სა­უ­კე­თე­სო პე­რი­ო­დი ნამ­დვი­ლად არ უდ­გას, მე­ტიც - დღე­ვან­დე­ლი მდგო­მა­რე­ო­ბა ერთ-ერთი ყვე­ლა­ზე სა­გან­გა­შოა ბოლო ათწლე­უ­ლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში. რუ­სე­თის მიერ უკ­რა­ი­ნა­ზე თავ­დას­ხმამ და შუ­ა­გულ ევ­რო­პა­ში გა­ჩა­ღე­ბულ­მა ომმა ისე­დაც გაბ­ზა­რუ­ლი მსოფ­ლიო ეკო­ნო­მი­კა ფი­ნან­სუ­რი კრი­ზი­სის ზღვარ­ზე მი­იყ­ვა­ნა. სა­გან­გა­შო სიგ­ნა­ლე­ბი სულ უფრო ხში­რად ის­მის.

თა­ნა­მედ­რო­ვე მსოფ­ლიო ეკო­ნი­მი­კას სამი მთა­ვა­რი ძრა­ვი ჰყავს - აშშ, ევ­რო­პა და ჩი­ნე­თი. რად­გა­ნაც ამ სა­მე­ულ­ზეა აგე­ბუ­ლი მსოფ­ლიო წარ­მო­ე­ბი­სა და მოხ­მა­რე­ბის ორი მე­სა­მე­დი, შე­სა­ბა­მი­სად, სწო­რედ მათ კე­თილ­დღე­ო­ბა­ზეა და­მო­კი­დე­ბუ­ლი პლა­ნე­ტის და­ნარ­ჩე­ნი ქვეყ­ნე­ბის კე­თილ­დღე­ო­ბა.

"ევ­რო­ზო­ნა­ში სე­რი­ო­ზუ­ლი პრობ­ლე­მე­ბია რუ­სე­თის მხრი­დან გა­ზის მი­წო­დე­ბის შემ­ცი­რე­ბის გამო, ჩი­ნე­თი კო­ვი­დის კა­რან­ტი­ნის­გან მი­ყე­ნე­ბუ­ლი ზი­ა­ნი­სა და უძ­რა­ვი ქო­ნე­ბის ბა­ზარ­ზე არ­სე­ბუ­ლი კრი­ზი­სის გამო წუხს. აშშ-ში კი მკვეთ­რად შემ­ცირ­და შე­მო­სავ­ლის მქო­ნე მო­სახ­ლე­ო­ბა და გა­ი­ზარ­და ინფლა­ცია", - ასე აღ­წე­რა ზო­გა­დი სი­ტუ­ა­ცია სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­ვა­ლუ­ტო ფონ­დის დი­რექ­ტორ­მა, კრის­ტა­ლი­ნა გე­ორ­გი­ე­ვამ და დას­ძი­ნა: "ეს ყვე­ლა­ფე­რი ღა­რიბ ან გან­ვი­თა­რე­ბად ქვეყ­ნებ­ზე აი­სა­ხე­ბა. ისი­ნი სულ უფრო და უფრო ნაკ­ლებს გა­მო­ი­მუ­შა­ვე­ბენ, რად­გან მო­თხოვ­ნა მათ სა­ექ­სპორ­ტო სა­ქო­ნელ­ზე მცირ­დე­ბა, გაძ­ვი­რე­ბუ­ლი ფა­სე­ბი­სა და ენერ­გო­რე­სურ­სე­ბის გამო კი მეტს ხარ­ჯა­ვენ“.

"ჯერ კვლავ უც­ნო­ბია, და­უბ­რუნ­დე­ბა თუ არა აშშ-ის ეკო­ნო­მი­კა ოდეს­მე პან­დე­მი­ამ­დელ სტა­ტუსს“, - გა­ნა­ცხა­და ფე­დე­რა­ლუ­რი სა­რე­ზერ­ვო სის­ტე­მის თავ­მჯდო­მა­რემ, ჯე­რომ პა­უ­ელ­მა პორ­ტუ­გა­ლი­ა­ში გა­მარ­თულ ფო­რუმ­ზე.

ცენ­ტრა­ლუ­რი ბან­კის ხელ­მძღვა­ნე­ლებ­მა, რომ­ლე­ბიც ერ­თობ­ლი­ვად და­ახ­ლო­ე­ბით 20 ტრი­ლი­ო­ნი დო­ლა­რის ბა­ლანსს ფლო­ბენ, გა­ნი­ხი­ლეს, რო­გორ შეც­ვა­ლეს "ახალ­მა ძა­ლებ­მა“ ინფლა­ცი­უ­რი დი­ნა­მი­კა და გლო­ბა­ლუ­რი ეკო­ნო­მი­კუ­რი ლან­დშაფ­ტი - შე­საძ­ლოა, სა­მუ­და­მო­დაც კი.

"მე არ ვფიქ­რობ, რომ ჩვენ არ და­ვუბ­რუნ­დე­ბით კო­ვი­დამ­დე არ­სე­ბულ და­ბა­ლი ინფლა­ცი­ის პე­რი­ოდს”, - თქვა ლა­გარ­დმა და აღ­ნიშ­ნა, რომ ზო­გად ეკო­ნო­მი­კურ სუ­რათს ასე­ვე აუ­ცი­ლებ­ლად შეც­ვლის რუ­სე­თის მიერ წა­მო­წყე­ბუ­ლი ომი უკ­რა­ი­ნა­ში.

• ამ ცოტა ხნის წინ, CNN-მა გა­მო­აქ­ვეყ­ნა სტა­ტია, რო­მელ­შიც მსოფ­ლიო ეკო­ნო­მი­კის დაშ­ლის 4 მთა­ვა­რი მი­ზე­ზი და­ა­სა­ხე­ლა:

ფე­დე­რა­ლურ­მა სა­რე­ზერ­ვო სის­ტე­მამ (Fed) რე­ა­გი­რე­ბა და­აგ­ვი­ა­ნა

პრობ­ლე­მა იმა­ში მდგო­მა­რე­ობს, რომ Fed-მა ზედ­მე­ტად და­აგ­ვი­ა­ნა გა­ნაკ­ვე­თე­ბის გაზ­რდა. ინფლა­ცია საკ­მა­ოდ საზ­რუ­ნა­ვი იყო 2021 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში, მაგ­რამ ცენ­ტრა­ლურ­მა ბან­კმა მხო­ლოდ 2022 წლის მარ­ტში და­ი­წყო გა­ნაკ­ვე­თე­ბის აწე­ვა. ასე რომ, ფედ­რე­ზერვს უნდა ეთა­მა­შა - და ბევ­რად უფრო მკვეთ­რი ზო­მე­ბი მი­ე­ღო.

სა­ფონ­დო ბირ­ჟა არის ყვე­ლაფ­რის გა­ყიდ­ვის რე­ჟიმ­ში

წელს, უოლ-სტრიტ­ზე ექ­სტრე­მა­ლუ­რი შიში მე­ფობს. სა­ფონ­დო ბირ­ჟი­დან 7 ტრი­ლი­ონ დო­ლარ­ზე მეტი "გაქ­რა“. იან­ვრის და­სა­წყის­ში, რე­კორ­დუ­ლი მაჩ­ვე­ნებ­ლე­ბის მიღ­წე­ვის შემ­დეგ, სა­ფონ­დო ბირ­ჟამ თა­ვი­სი ღი­რე­ბუ­ლე­ბის თით­ქმის მე­ხუ­თე­დი და­კარ­გა. ინ­ვეს­ტო­რე­ბი შეშ­ფო­თე­ბულ­ნი არი­ან, რომ უფრო მა­ღა­ლი საპ­რო­ცენ­ტო გა­ნაკ­ვე­თე­ბი შე­ა­ფერ­ხებს კომ­პა­ნი­ე­ბის მო­გე­ბას. მა­ის­ში მომ­ხმა­რე­ბელ­თა გან­წყო­ბა ბოლო 11 წლის ყვე­ლა­ზე და­ბალ დო­ნემ­დე და­ე­ცა. ეს პო­ტენ­ცი­უ­რად ცუდი ამ­ბა­ვია ეკო­ნო­მი­კის­თვის, რად­გან სა­მომ­ხმა­რებ­ლო ხარ­ჯე­ბი შე­ად­გენს ამე­რი­კის მთლი­ა­ნი შიდა პრო­დუქ­ტის ორ მე­სა­მედ­ზე მეტს.

ობ­ლი­გა­ცი­ე­ბის ბა­ზა­რი

რო­დე­საც ობ­ლი­გა­ცი­ე­ბის ფა­სე­ბი ეცე­მა, შე­მო­სა­ვა­ლი იზ­რდე­ბა - და 10-წლი­ა­ნი სა­ხა­ზი­ნო შე­მო­სავ­ლე­ბი ამ თვე­ში 2018 წლის შემ­დეგ, პირ­ვე­ლად აღე­მა­ტე­ბა 3%-ს. რამ­დენ ხანს გაგ­რძელ­დე­ბა ინფლა­ცია? პა­სუ­ხი წარ­სულ­შია. ეს ჩვე­უ­ლებ­რივ ხდე­ბა მა­შინ, რო­დე­საც Fed-ი ზრდის გა­ნაკ­ვე­თებს - სეს­ხის აღე­ბის მა­ღა­ლი ღი­რე­ბუ­ლე­ბა ობ­ლი­გა­ცი­ებს ნაკ­ლე­ბად ღი­რე­ბულს ხდის.

ქა­ო­სი მთელ მსოფ­ლი­ო­ში

რუ­სე­თი აგ­რძე­ლებს ომს უკ­რა­ი­ნა­ში, რო­მელ­მაც ჩა­ახ­შო მი­წო­დე­ბის ჯაჭ­ვე­ბი და ელექტრო­ე­ნერ­გი­ის ფა­სე­ბი მკვეთ­რად გა­ი­ზარ­და. ჩი­ნე­თი აგ­რძე­ლებს ზო­გი­ერ­თი უდი­დე­სი ქა­ლა­ქის ჩა­კეტ­ვას, რად­გან Covid-ის შემ­თხვე­ვე­ბი კვლავ მა­ღა­ლია. მუ­შა­ხე­ლის დე­ფი­ციტ­მა გა­მო­იწ­ვია ხელ­ფა­სე­ბის ზრდა და შე­ა­ფერ­ხა სა­ქონ­ლის ნორ­მა­ლუ­რი ნა­კა­დი მთელს მსოფ­ლი­ო­ში. რუ­სე­თი აგ­რძე­ლებს ევ­რო­პის ქვეყ­ნე­ბის მუ­ქა­რას მათი ენერ­გე­ტი­კუ­ლი მი­წო­დე­ბის შე­წყვე­ტით, რა­მაც შე­საძ­ლოა ევ­რო­კავ­ში­რის ეკო­ნო­მი­კა რე­ცე­სი­ა­ში ჩა­აგ­დოს. ის, რაც სხვა­გან ხდე­ბა, შე­საძ­ლოა შე­ერ­თე­ბულ შტა­ტებ­შიც გა­და­ვი­დეს, რაც ყვე­ლა­ზე ცუდ დროს და­ა­ზა­რა­ლებს ამე­რი­კის ეკო­ნო­მი­კას. შე­სა­ბა­მი­სად, რე­ცე­სია შე­იძ­ლე­ბა მალე დად­გეს.

• ცნო­ბის­თვის:

რე­ცე­სია (ინ­გლი­სუ­რად Recession) არის ეკო­ნო­მი­კის (მთლი­ა­ნი შიდა პრო­დუქ­ტის) მკვეთ­რი კლე­ბა. რე­ცე­სი­ად რომ შე­ფას­დეს ეკო­ნო­მი­კუ­რი ვარ­დნა, მი­ნი­მუმ ორი კვარ­ტა­ლი უნდა გრძელ­დე­ბო­დეს ვარ­დნა და და სხვა ეკო­ნო­მი­კუ­რი მაჩ­ვე­ნებ­ლე­ბის გა­უ­ა­რე­სე­ბაც უნდა იკ­ვე­თე­ბო­დეს - პირ­ველ რიგ­ში, და­საქ­მე­ბის დო­ნის, ასე­ვე მო­სახ­ლე­ო­ბის შე­მო­სავ­ლე­ბი­სა და ვაჭ­რო­ბის კლე­ბა. რე­ცე­სი­ის დროს ეცე­მა უძ­რა­ვი ქო­ნე­ბის ფა­სე­ბი.

ბო­ლოს რე­ცე­სი­უ­ლი პრო­ცე­სე­ბი გან­ვი­თარ­და 2008-2009 წლე­ბის მსოფ­ლიო ფი­ნან­სუ­რი კრი­ზი­სის დროს. რე­ცე­სი­ას იწ­ვევს ომე­ბი, ეპი­დე­მი­ე­ბი, სა­ვა­ლო კრი­ზი­სე­ბი, სა­ფონ­დო ბირ­ჟე­ბის კრა­ხი, მი­წო­დე­ბის შო­კე­ბი, მა­ღა­ლი ინფლა­ცია და ა.შ.

• რო­გორც ბრი­ტა­ნუ­ლი სა­კონ­სულ­ტა­ციო კომ­პა­ნია Cebr იუ­წყე­ბა, მსოფ­ლიო ეკო­ნო­მი­კის მო­ცუ­ლო­ბა მო­მა­ვალ წელს პირ­ვე­ლად გა­და­ა­ჭარ­ბებს 100 ტრი­ლი­ონ დო­ლარს.

ან­გა­რი­შის მი­ხედ­ვით, ჩი­ნეთს და­გეგ­მილ­ზე ოდ­ნავ მეტი დრო დას­ჭირ­დე­ბა, რომ აშშ-ს, რო­გორც ნო­მერ პირ­ველ ეკო­ნო­მი­კას, გა­და­უს­წროს. Cebr-ის პროგ­ნო­ზით, ჩი­ნე­თი დო­ლარ­ში გა­მო­ხა­ტულ წამ­ყვან ეკო­ნო­მი­კად მსოფ­ლი­ო­ში 2030 წელს გახ­დე­ბა, ანუ ორი წლით გვი­ან, ვიდ­რე შარ­შან მსოფ­ლიო ეკო­ნო­მი­კუ­რი ლიგა (World Economic League) პროგ­ნო­ზი­რებ­და.

ინ­დო­ე­თი მო­მა­ვალ წელს საფ­რან­გეთს, 2023 წელს კი ბრი­ტა­ნეთს გა­უს­წრებს, რათა მსოფ­ლი­ოს მე­ექ­ვსე უდი­დე­სი ეკო­ნო­მი­კის ად­გი­ლი და­იბ­რუ­ნოს.

ან­გა­რი­შის მი­ხედ­ვით, გერ­მა­ნია ეკო­ნო­მი­კუ­რი წარ­მო­ე­ბის მო­ცუ­ლო­ბის თვალ­საზ­რი­სით, ია­პო­ნი­ას 2033 წელს გა­უს­წრებს. რუ­სე­თი უდი­დე­სი ეკო­ნო­მი­კის ტოპ ათე­ულ­ში შე­საძ­ლოა, 2036 წლის­თვის შე­ვი­დეს. ამ სი­ა­ში მე­ცხრე ად­გილს ინ­დო­ნე­ზია 2034 წელს და­ი­კა­ვებს.

სა­ნამ ეკო­ნო­მის­ტე­ბის პროგ­ნო­ზე­ბი და­ი­წყებს ახ­დე­ნას, მსოფ­ლი­ო­ში შე­უქ­ცე­ვა­დი პრო­ცე­სე­ბი მიმ­დი­ნა­რე­ობს და რაც მთა­ვა­რია, ეს სია ყო­ველ­დღი­უ­რად იზ­რდე­ბა:

• ამე­რი­კუ­ლი კომ­პა­ნია Meta Platforms Inc თა­ნამ­შრომ­ლე­ბის 13%-ს და­ი­თხოვს, რაც რა­ო­დე­ნობ­რი­ვად 11 ათა­სი და­საქ­მე­ბუ­ლია. მი­ზე­ზი კი გახ­ლავთ ხარ­ჯე­ბის შემ­ცი­რე­ბის მიზ­ნით ამოქ­მე­დე­ბუ­ლი პროგ­რა­მა. სექ­ტემ­ბრის ბო­ლოს­თვის Meta-ში და­საქ­მე­ბულ­თა რა­ო­დე­ნო­ბა 87 ათა­სი იყო. 2020-2021 წლებ­ში კომ­პა­ნი­ამ 27 ათას­ზე მეტი ადა­მი­ა­ნი და­ა­საქ­მა, იან­ვარ-სექ­ტე­მებრში კი მისი შტა­ტი კი­დევ 15,3 ათა­სით გა­ი­ზარ­და. და­თხოვ­ნის გა­მო­ცხა­დე­ბას­თან ერ­თად Meta-მ ხარ­ჯე­ბის პროგ­ნო­ზიც შეც­ვა­ლა, რო­მე­ლიც 2023 წელს შე­ად­გენს 94-100 მი­ლი­არდს, მა­შინ როცა მა­ნამ­დე ნა­ვა­რა­უ­დე­ვი იყო 96-101 მლრდ. კა­პი­ტა­ლუ­რი ხარ­ჯე­ბის პროგ­ნო­ზი შემ­ცი­რე­ბუ­ლია 34-39 მი­ლი­არ­დი­დან 34-37 მი­ლი­არ­დამ­დე.

• კრიპ­ტო­ვა­ლუ­ტე­ბის ბირ­ჟამ FTX გა­კოტ­რე­ბის შე­სა­ხებ ამე­რი­კის კო­დექ­სის 11 მუხ­ლის ინი­ცი­რე­ბა მო­ახ­დი­ნა. კომ­პა­ნი­ის ხელ­მძღვა­ნელ­მა, სემ ბან­კმან-ფრიდ­მა კი პოს­ტი უკვე და­ტო­ვა. ამის შე­სა­ხებ ინ­ფორ­მა­ცი­ას FTX-ი Twitter-ის სა­კუ­თარ გვერ­დზე წერს.
• FTX ბირ­ჟის გა­კოტ­რე­ბის შე­სა­ხებ ინ­ფორ­მა­ცი­ის ფონ­ზე კი, ბოლო 2 წლის მი­ნი­მუ­მამ­დე გა­უ­ფა­სურ­და მთა­ვა­რი ციფ­რუ­ლი ვა­ლუ­ტა - ბიტ­კო­ი­ნი. გუ­შინ, თბი­ლი­სის დრო­ით 19:30 წუ­თის­თვის მან ღი­რე­ბუ­ლე­ბის 3,8% და­კარ­გა და 16 803 დო­ლა­რად ივაჭ­რე­ბო­და. 1 255 დო­ლა­რამ­დე გა­უ­ფა­სურ­და ეთე­რი­უ­მიც, Binance Coin კი 285 დო­ლა­რამ­დე.
• ალუ­მი­ნის მწარ­მო­ე­ბე­ლი აზი­უ­რი გი­გან­ტი, China Zhongwang გა­კოტ­რდა. კომ­პა­ნია, რო­მე­ლიც ამ სექ­ტორ­ში ჩი­ნეთ­ში უმ­სხვი­ლე­სია, მსოფ­ლი­ო­ში კი მე­ო­რე ად­გილ­ზე, ვალ­დე­ბუ­ლე­ბებს ვე­ღარ იხ­დის. ჩი­ნე­თის სა­სა­მარ­თლომ ჰოლ­დინ­გის წი­ნა­აღ­მდეგ სექ­ტემ­ბერ­ში შე­ტა­ნი­ლი სარ­ჩე­ლი და­აკ­მა­ყო­ფი­ლა. ექ­სპერ­ტე­ბის თა­ნახ­მად, კომ­პა­ნი­ის ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის სა­ერ­თო რა­ო­დე­ნო­ბა 64 მი­ლი­არდ დო­ლარს შე­ად­გენს, თუმ­ცა ამ­ჟა­მად მისი აქ­ტი­ვე­ბი ამ თან­ხის ნა­ხე­ვარ­საც ვერ აღ­წევს.

2022 წელი ევ­რო­პე­ლი ფერ­მე­რე­ბის­თვის გან­სა­კუთ­რე­ბით რთუ­ლია. კრემ­ლის მიერ გა­ზის თით­ქმის სრუ­ლად შე­წყვე­ტი­ლი მი­წო­დე­ბა მთლი­ა­ნად აგ­რო­სექ­ტო­რის­თვი­საა კრი­ტი­კუ­ლად მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი, თუმ­ცა ზო­გი­ერთ სექ­ტორ­ზე მას უფრო მეტი გავ­ლე­ნა აქვს, ვიდ­რე და­ნარ­ჩე­ნებ­ზე.

ენერ­გი­ის ფა­სე­ბის ზრდამ ჯერ კი­დევ რამ­დე­ნი­მე თვით ადრე გა­ა­ჩი­ნა ზამ­თარ­ში ენერ­გი­ის რა­ცი­ო­ნი­რე­ბის რის­კე­ბი. ასე მა­გა­ლი­თად, ენერ­გი­ის მა­ღა­ლი მოხ­მა­რე­ბით გა­მო­ირ­ჩე­ვი­ან პას­ტე­რი­ზა­ცია და რძის ფხვნი­ლის დამ­ზა­დე­ბის პრო­ცე­სე­ბი, რომ­ლე­ბიც, თა­ვის­თა­ვად, სხვა პრო­დუქ­ტე­ბის ფა­სებ­ზეც მოქ­მე­დე­ბენ, იქ­ნე­ბა ეს რძის ნა­წარ­მი თუ პურ-ფუნ­თუ­შე­უ­ლი. ივ­ლის­თან შე­და­რე­ბით ევ­რო­პა­ში უკვე 80%-ით გაძ­ვირ­და კა­რა­ქი, 28%-ით სა­ქონ­ლის ხორ­ცი და ფერ­მე­რე­ბის თქმით, ფა­სე­ბი კი­დევ უფრო სწრა­ფი ტემ­პით მო­ი­მა­ტებს ზამ­თარ­ში.

გარ­და საკ­ვე­ბი პრო­დუქ­ტე­ბი­სა, ენერ­გი­ის ფა­სებ­ზე მიბ­მუ­ლია სა­სუ­ქის წარ­მო­ე­ბის ხარ­ჯე­ბიც. ომის და­წყე­ბის შემ­დეგ, და­ნა­ხარ­ჯე­ბის ზრდის გამო, ინ­დუსტრი­ის თით­ქმის 70% გა­ჩერ­და, რა­საც უარ­ყო­ფი­თი ეფექ­ტი აქვს მო­სავ­ლი­ა­ნო­ბა­ზეც.

ფერ­მე­რე­ბი უკვე ამ­ცი­რე­ბენ ხი­ლი­სა და ბოსტნე­უ­ლის ნა­თე­სებს შემ­დე­გი წლის­თვის, რად­გან, რო­გორც ისი­ნი ამ­ბო­ბენ, სათ­ბუ­რე­ბის მუ­შა­ო­ბის ხარ­ჯებ­მა მათ შე­მო­სა­ვალს მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად გა­და­ა­ჭარ­ბა.

გა­ე­როს მიერ გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი ან­გა­რი­შის თა­ნახ­მად, მსოფ­ლიო ეკო­ნო­მი­კა 2022 წელს 4%-ით, 2023 წელს კი - 3.5%-ით გა­იზ­რდე­ბა, რაც გა­სუ­ლი წლის 5.5%-იან ზრდას­თან შე­და­რე­ბით შემ­ცი­რე­ბუ­ლი მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლია.

"პან­დე­მი­ას­თან ერ­თად, მზარ­დი ინფლა­ცი­უ­რი ზე­წო­ლა ეკო­ნო­მი­კუ­რად გან­ვი­თა­რე­ბულ ქვეყ­ნებ­სა და მთელ რიგ გან­ვი­თა­რე­ბად ქვეყ­ნებ­ში ეკო­ნო­მი­კუ­რი აღ­დგე­ნის­თვის და­მა­ტე­ბით რის­კებს წარ­მო­ად­გენს”, - ნათ­ქვა­მია გა­ე­რო-ს ეკო­ნო­მი­კუ­რი და სო­ცი­ა­ლუ­რი დაც­ვის დე­პარ­ტა­მენ­ტის მიერ გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბულ მსოფ­ლიო ეკო­ნო­მი­კუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბი­სა და პერ­სპექ­ტი­ვე­ბის 2022 წლის ან­გა­რიშ­ში.

გა­ე­რო-ს პროგ­ნო­ზით, გან­ვი­თა­რე­ბა­დი ქვეყ­ნე­ბის­გან გან­სხვა­ვე­ბით, გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი ქვეყ­ნე­ბის ეკო­ნო­მი­კებ­ში ერთ სულ მო­სახ­ლე­ზე მთლი­ა­ნი შიდა პრო­დუქ­ტის მო­ცუ­ლო­ბა პან­დე­მი­ამ­დელ პროგ­ნო­ზებს თით­ქმის სრუ­ლად 2023 წლის­თვის და­უბ­რუნ­დე­ბა.

"ყვე­ლა წლე­ვან­დე­ლი პრობ­ლე­მა მსოფ­ლიო ეკო­ნო­მი­კა­ში თავს მო­მა­ვალ წელს იჩენს. ორი სი­ტყვით რომ ვთქვათ - უა­რე­სი წი­ა­ნაა“, - აცხა­დე­ბენ სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­ვა­ლუ­ტო ფონ­დის ეკო­ნო­მის­ტე­ბი. ქვეყ­ნებ­ში, რომ­ლებ­ზეც მსოფ­ლიო ეკო­ნო­მი­კის მე­სა­მე­დი მო­დის, მათ ნა­ხე­ვარ­წლი­ა­ნი რე­ცე­სია იწი­ნას­წარ­მე­ტყვე­ლეს.

კვლე­ვი­თი ცენ­ტრის, Oxford Economics-ის წამ­ყვა­ნი ეკო­ნო­მის­ტის ადამ სლა­ტე­რის ვა­რა­უ­დით, გა­დარ­ჩე­ნის ერ­თა­დერ­თი შან­სი ტექ­ნო­ლო­გი­ურ რე­ვო­ლუ­ცი­ა­შია. ყვე­ლა­ზე მარ­ტი­ვი - ჩი­ნე­თის გახ­სნაა. ამის­თვის კი მხო­ლოდ კომ­პარ­ტი­ის გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბაა სა­ჭი­რო, რო­მე­ლიც ამ ეტაპ­ზე კვალვ უარ­ყო­ფი­თია. სლა­ტე­რი მი­იჩ­ნევს, რომ ამით პირ­ვე­ლი პრობ­ლე­მა - ინფლა­ცია გა­და­იჭ­რე­ბა.

• ფი­ნან­სუ­რი მრჩე­ვე­ლე­ბი სი­ტუ­ა­ცი­ის გა­მო­სას­წო­რებ­ლად რამ­დე­ნი­მე ვა­რი­ანტს გვირ­ჩე­ვენ:

და­საქმდით: უმუ­შევ­რო­ბის და­ბა­ლი მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი და ვა­კან­სი­ე­ბის დიდი რა­ო­დე­ნო­ბა რე­ცე­სი­ას შეც­ვლის.

ნაღ­დი ფუ­ლით შე­ი­ძი­ნეთ ბინა: შე­ერ­თე­ბულ შტა­ტებ­ში სახ­ლე­ბის ფა­სე­ბი ყო­ველ­წლი­უ­რად, თით­ქმის 20%-ით იზ­რდე­ბა, მაგ­რამ იპო­თე­კუ­რი გა­ნაკ­ვე­თე­ბი ასე­ვე იზ­რდე­ბა, რაც სა­ბო­ლო­ოდ მო­თხოვ­ნას ზღუ­დავს.

გა­ნა­თავ­სეთ გარ­კვე­უ­ლი თან­ხა: ყო­ველ­თვის კარ­გი იდე­აა, გქონ­დეთ ლიკ­ვი­დუ­რი აქ­ტი­ვე­ბი - ნაღ­დი ფული, ფუ­ლის ბაზ­რის ფონ­დე­ბი და ა.შ. - გა­და­უ­დე­ბე­ლი სა­ჭი­რო­ე­ბე­ბის ან მო­უ­ლოდ­ნე­ლი გა­და­უ­დე­ბე­ლი შემ­თხვე­ვე­ბის და­სა­ფა­რად.

ეკო­ნო­მის­ტე­ბი გვაფრ­თხი­ლე­ბენ, რომ კრი­ზი­სი გარ­და­უ­ვა­ლია, კი­თხვა კი მხო­ლოდ იმა­ში მდგო­მა­რე­ობს, რამ­დე­ნად ღრმა და ხან­გრძლი­ვი იქ­ნე­ბა ის?

• ავ­ტო­რი: ეკა დარ­ჩი­აშ­ვი­ლი