"გა­ნათ­ლე­ბა „სამ­შე­ნებ­ლო ბლო­კე­ბის“ პრინ­ციპს ემ­ყა­რე­ბა. ყო­ვე­ლი ახა­ლი ცოდ­ნა ძვე­ლის სა­ფუძ­ველ­ზე შენ­დე­ბა. ყო­ვე­ლი ახა­ლი „ბლო­კი“ მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია მოს­წავ­ლი­სათ­ვის, რათა მან წინსვლა მო­ა­ხერ­ხოს. თუ რო­მე­ლი­მე ამ „ბლოკ­თა­გან“ გა­მო­ტო­ვა ან ვერ შე­ივ­სო, მოს­წავ­ლე, ზედა კლა­სებ­ში სწავ­ლი­სას, მწვა­ვე პრობ­ლე­მებს შე­ე­ჩე­ხე­ბა“.

რა პრობ­ლე­მებ­მა იჩი­ნა თავი პან­დე­მი­ის პე­რი­ო­დის გა­ნათ­ლე­ბა­ში და რო­გორ დავძლი­ოთ ეს პრობ­ლე­მე­ბი – ამ სა­კი­თხებ­ზე გვე­სა­უბ­რე­ბა USAID სა­ბა­ზი­სო გა­ნათ­ლე­ბის პროგ­რა­მის ხელ­მძღვა­ნე­ლი ნენ­სი პარკსი.

- მა­ის­ში ჩა­ტარ­და ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი სა­ერ­თა­შო­რი­სო კონ­ფე­რენ­ცია, რო­მე­ლიც მი­ე­ძღვნა იმის გან­ხილ­ვას, თუ რო­გორ იმოქ­მე­და პან­დე­მი­ამ გა­ნათ­ლე­ბის, გან­სა­კუთ­რე­ბით კი, და­წყე­ბი­თი გა­ნათ­ლე­ბის, ხა­რისხზე. რო­გორ შე­ფას­და სას­წავ­ლო პრო­ცე­სის და­ნა­კარ­გე­ბი? რა არის მთა­ვა­რი პრობ­ლე­მე­ბი?

- პან­დე­მი­ის და­სა­წყი­სი­დან კო­ვიდ-19-ის მიერ სას­კო­ლო სის­ტე­მი­სათ­ვის მი­ყე­ნე­ბულ ზი­ანს მთე­ლი მსოფ­ლი­ოს გა­ნათ­ლე­ბის მკვლევ­რე­ბი და სტა­ტის­ტი­კო­სე­ბი აფა­სე­ბენ. სას­წავ­ლო და­ნა­კარ­გე­ბი მოს­წავ­ლე­ე­ბის­თვის ჩა­ტა­რე­ბუ­ლი ტეს­ტი­რე­ბე­ბი­სა და ქვე­ყა­ნა­ში არ­სე­ბუ­ლი მო­ნა­ცე­მე­ბის მი­ხედ­ვით იზო­მე­ბა. ყვე­ლა­ზე სრულ­ყო­ფი­ლი "მსოფ­ლიო ბან­კის“ ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბით ჩა­ტა­რე­ბუ­ლი შე­ფა­სე­ბაა, თუმ­ცა სხვა ეროვ­ნულ­მა თუ სა­ერ­თა­შო­რი­სო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­მაც ჩა­ა­ტა­რეს მსგავ­სი ტეს­ტი­რე­ბე­ბი და გა­მო­კი­თხვე­ბი. შემ­დეგ ტეს­ტი­რე­ბე­ბის შე­დე­გებს აა­ნა­ლი­ზე­ბენ მო­ნა­ცემ­თა სხვა­დას­ხვა პა­რა­მეტ­რის შე­და­რე­ბით: კლა­სის, სქე­სის, სო­ცი­ა­ლურ-ეკო­ნო­მი­კუ­რი სტა­ტუ­სის, მშობ­ლე­ბის გა­ნათ­ლე­ბის დო­ნი­სა და სახ­ლის პი­რო­ბებ­ში ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის ხელ­მი­საწ­ვდო­მო­ბის თვალ­საზ­რი­სით. შე­დე­გე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, გა­ნათ­ლე­ბის ექ­სპერ­ტებ­მა შე­ი­მუ­შა­ვეს სცე­ნა­რე­ბი თი­თო­ე­ულ ქვე­ყა­ნა­ში სას­წავ­ლო და­ნა­კარ­გე­ბის დო­ნის შე­სა­ფა­სებ­ლად.

ქვეყ­ნე­ბი ჰგავს ერ­თმა­ნეთს, იმით, რომ სას­წავ­ლო და­ნა­კარ­გე­ბი სა­ყო­ელ­თაო პრობ­ლე­მაა და ძნე­ლად თუ მო­ი­ძებ­ნე­ბა ქვე­ყა­ნა, რო­მელ­მაც შეძ­ლო მისი არი­დე­ბა, ამ­დე­ნად, და­ნა­კარ­გე­ბის ქონა სა­ქარ­თვე­ლოს­თვი­საც არაა გა­საკ­ვი­რი. მკვლევ­რებ­მა და­ას­კვნეს, რომ ყვე­ლა­ზე დიდი სას­წავ­ლო და­ნა­კარ­გე­ბი და­ბა­ლი და სა­შუ­ა­ლო შე­მო­სავ­ლის ქვეყ­ნე­ბის მოს­წავ­ლე­ებ­მა გა­ნი­ცა­დეს. ამ ქვეყ­ნის წარ­მო­მად­გე­ნელ მოს­წავ­ლე­თა შო­რის კი ყვე­ლა­ზე მე­ტად იზა­რა­ლეს უმ­ცროსკლა­სე­ლებ­მა, ანუ 1-4 კლა­სის მოს­წავ­ლე­ებ­მა და ყვე­ლა­ზე მო­წყვლად­მა ჯგუფ­მა, რო­გო­რე­ბიც არი­ან, სპე­ცი­ა­ლუ­რი სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო სა­ჭი­რო­ე­ბე­ბის მქო­ნე და ეთ­ნი­კუ­რი უმ­ცი­რე­სო­ბე­ბის წარ­მო­მად­გე­ნელ­მა მოს­წავ­ლე­ებ­მა.

სას­წავ­ლო და­ნა­კარ­გე­ბის მას­შტა­ბი, რაც გა­მო­ხა­ტუ­ლი შე­იძ­ლე­ბა იყოს სწავ­ლე­ბის წლებ­ში სხვა­დას­ხვა მკვლევ­რის მო­ნა­ცე­მე­ბით გან­სხვა­ვე­ბუ­ლია. თუმ­ცა ყვე­ლა მათ­გა­ნი თან­ხმდე­ბა, რომ ხარ­ვე­ზი მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია და აღ­მო­ფხვრას სა­ჭი­რო­ებს.

- კონ­ფე­რენ­ცი­ის მო­ნა­წი­ლე­ებ­მა ასე­ვე იმ­სჯე­ლეს სას­წავ­ლო და­ნა­კარ­გე­ბის აღ­მო­ფხვრის შე­სა­ხებ - იმა­ზე, თუ რა ნა­ბი­ჯე­ბი უნდა გა­და­იდ­გას 2022 წლის სექ­ტემ­ბრი­დან, სწავ­ლის გა­ნახ­ლე­ბის შემ­დეგ. რო­გო­რი გე­სა­ხე­ბათ ეს ნა­ბი­ჯე­ბი და­წყე­ბით სა­ფე­ხურ­ზე და რო­გორ გა­ვუმკლავ­დეთ ჩვენ წი­ნა­შე არ­სე­ბულ პრობ­ლე­მებს?

- იმის­თვის, რომ პრობ­ლე­მის გა­და­წყვე­ტის გზე­ბი გან­ვსა­ზღვროთ, ჯერ უნდა გა­ვი­აზ­როთ, თუ რო­გო­რი კრი­ტი­კუ­ლი მნიშ­ვნე­ლო­ბა ენი­ჭე­ბა მცი­რე ასაკ­ში მი­ღე­ბუ­ლი გა­ნათ­ლე­ბის ხა­რისხს. სწავ­ლე­ბა ემ­ყა­რე­ბა ე.წ. "სამ­შე­ნებ­ლო ბლო­კე­ბის“ პრინ­ციპს, ყო­ვე­ლი ახა­ლი ცოდ­ნა შენ­დე­ბა ძვე­ლის სა­ფუძ­ველ­ზე. ყო­ვე­ლი ახა­ლი "ბლო­კი“ მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია მოს­წავ­ლი­სათ­ვის, რათა მან წინსვლა მო­ა­ხერ­ხოს. თუ რო­მე­ლი­მე ამ "ბლოკ­თა­გან“ გა­მო­ტო­ვა ან ვერ შე­ივ­სო, მოს­წავ­ლე ზედა კლა­სებ­ში სწავ­ლი­სას მწვა­ვე პრობ­ლე­მებს შე­ე­ჩე­ხე­ბა. და­წყე­ბი­თი კლა­სის მოს­წავ­ლის გა­ნათ­ლე­ბა­ში გა­ჩე­ნი­ლი ბზა­რე­ბი წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ფარ­თოვ­დე­ბა და თუ დრო­ზე არ შე­ივ­სო, ვე­რათ­ვი­სე­ბუ­ლი ცოდ­ნა და უნარ-ჩვე­ვე­ბი მნიშ­ვნე­ლო­ვან ჩა­მორ­ჩე­ნას გა­მო­იწ­ვევს. ხარ­ვე­ზე­ბის დრო­უ­ლი ამოვ­სე­ბა კი, თა­ვის მხრივ, მოს­წავ­ლე­თა უფრო მა­ღა­ლი აკა­დე­მი­უ­რი მოს­წრე­ბის წი­ნა­პი­რო­ბად იქ­ცე­ვა.

კონ­ფე­რენ­ცი­ის მო­ნა­წი­ლე­ე­ბი იყ­ვნენ გა­ნათ­ლე­ბი­სა და მეც­ნი­ე­რე­ბის სა­მი­ნის­ტროს, პარ­ლა­მენ­ტის, სა­მი­ნის­ტროს სსიპ-ების, სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო რე­სურსცენ­ტრე­ბის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი, სკო­ლის დი­რექ­ტო­რე­ბი და მას­წავ­ლებ­ლე­ბი, რომ­ლე­ბიც მზად არი­ან უმ­ცროსკლა­სელ მოს­წავ­ლე­ებ­ში სას­წავ­ლო და­ნა­კარ­გე­ბის აღ­მო­სა­ფხვრე­ლად კრე­ა­ტი­უ­ლი, ად­გი­ლობ­რივ სა­ჭი­რო­ე­ბებ­ზე და კონ­ტექ­სტზე მორ­გე­ბუ­ლი გზე­ბი შე­ი­მუ­შა­ვონ. კონ­ფე­რენ­ცი­ის ბოლო დღეს მო­ნა­წი­ლე­ე­ბი მო­მა­ვა­ლი სას­წავ­ლო წლი­სათ­ვის რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბის შე­მუ­შა­ვე­ბის მიზ­ნით ჯგუ­ფე­ბად და­იყ­ვნენ. სა­მუ­შაო ჯგუ­ფი, რო­მე­ლიც ქარ­თვე­ლი გა­ნათ­ლე­ბის ექ­სპერ­ტე­ბი­სა­გან შედ­გე­ბა მუ­შა­ო­ბას გა­ნაგ­რძობს, რათა კონ­ფე­რენ­ცი­ა­ზე მი­ღე­ბუ­ლი რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბი მო­მა­ვა­ლი წლის სას­წავ­ლო გეგ­მად აქ­ცი­ოს.

- სა­ინ­ტე­რე­სოა თქვე­ნი რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბი - რო­გორ აი­ცი­ლე­ბენ თა­ვი­დან სკო­ლე­ბი სას­წავ­ლო და­ნა­კარ­გებს? რა უნდა ქნან სკო­ლებ­მა, მშობ­ლებ­მა და გა­ნათ­ლე­ბი­სა და მეც­ნი­ე­რე­ბის სა­მი­ნის­ტრომ, რომ მათ­მა მცდე­ლო­ბამ შე­დე­გი გა­მო­ი­ღოს? არის თუ არა ქვე­ყა­ნა­ში და­ნერ­გი­ლი ინი­ცი­ა­ტი­ვე­ბი საკ­მა­რი­სად ეფექ­ტი­ა­ნი?

- მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რომ სას­წავ­ლო პრო­ცეს­ში არ­სე­ბუ­ლი ნაკ­ლო­ვა­ნე­ბე­ბი აღ­მო­ი­ფხვრას ანდა შემ­ცირ­დეს მა­ინც. და­ბა­ლი კლა­სე­ბის მოს­წავ­ლე­ე­ბი­სათ­ვის ეს გუ­ლის­ხმობს, რომ სექ­ტემ­ბერ­ში, ახა­ლი სას­წავ­ლო წლი­დან, მათ უნდა იმუ­შა­ონ კი­თხვი­სა და მა­თე­მა­ტი­კის სა­ბა­ზი­სო უნა­რე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბა­ზე. მას­წავ­ლებ­ლე­ბი, ვიდ­რე შემ­დეგ ცნე­ბა­ზე გა­დავ­ლენ, უნდა დარ­წმუნ­დნენ, რომ მოს­წავ­ლე­ებ­მა კარ­გად აით­ვი­სეს სწავ­ლის­თვის უმ­ნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნე­სი "სამ­შე­ნებ­ლო ბლო­კე­ბი“. სა­ჭი­როა მოს­წავ­ლე­ე­ბის პროგ­რე­სის უწყვე­ტი შე­ფა­სე­ბაც. ეს შე­ფა­სე­ბე­ბი შე­საძ­ლოა იყოს ფორ­მა­ლუ­რი ან არა­ფორ­მა­ლუ­რი, მაგ­რამ მათი შე­დე­გე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბა მას­წავ­ლებ­ლის მიერ სწავ­ლე­ბის შემ­დე­გი ეტა­პე­ბის და­გეგ­მვი­სას აუ­ცი­ლე­ბე­ლია.

და­წყე­ბი­თი კლა­სე­ბის მოს­წავ­ლე­ე­ბის მშობ­ლებ­მა არ უნდა და­ი­შუ­რონ ძა­ლის­ხმე­ვა, რათა მათ­მა შვი­ლებ­მა სახ­ლში იკი­თხონ. მათ უნდა ჩა­ა­გო­ნონ ბავ­შვებს, წა­ი­კი­თხონ ნე­ბის­მი­ე­რი რამ: გა­ზე­თე­ბი, ჟურ­ნა­ლე­ბი, პრო­დუქ­ტის ეტი­კე­ტი, საგ­ზაო აბ­რე­ბი, წე­რი­ლე­ბი, მან­ქა­ნის სა­ნომ­რე ნიშ­ნე­ბიც კი. მშობ­ლებ­მა უნდა გა­მო­ი­გო­ნონ იოლი არით­მე­ტი­კუ­ლი სა­ვარ­ჯი­შო­ე­ბი, მა­გა­ლი­თად, თა­მა­ში რი­ცხვე­ბის ამოც­ნო­ბის შე­სა­ხებ, ხოლო შემ­დეგ გა­და­ვიდ­ნენ მი­მა­ტე­ბი­სა და გა­მოკ­ლე­ბის მარ­ტივ მოქ­მე­დე­ბებ­ზე. შვი­ლებს შე­ა­მოწ­მე­ბი­ნონ და შე­ა­და­რე­ბი­ნონ ფა­სე­ბი მა­ღა­ზი­ებ­ში - ეს კარ­გი გზა არის რი­ცხვე­ბის სას­წავ­ლად და სა­ბა­ზი­სო მა­თე­მა­ტი­კუ­რი უნა­რე­ბის გა­მო­სა­მუ­შა­ვებ­ლად.

გა­ნათ­ლე­ბი­სა და მეც­ნი­ე­რე­ბის სა­მი­ნის­ტრო ახორ­ცი­ე­ლებს ამ­ბი­ცი­ურ რე­ფორ­მებს, ასე რომ მან უნდა შეძ­ლოს ახალ გა­მოწ­ვე­ვებ­თან პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლუ­რად გამ­კლა­ვე­ბა. დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, რომ გა­ნათ­ლე­ბის სა­მი­ნის­ტროს ექ­სპერ­ტე­ბი შეძ­ლე­ბენ სას­წავ­ლო და­ნა­კარ­გე­ბის ეფექ­ტუ­რად და სრულ­ფა­სოვ­ნად შერ­ბი­ლე­ბას. ამ მცდე­ლო­ბი­სას ისი­ნი მარ­ტო არ დარ­ჩე­ბი­ან. USAID-ის სა­ბა­ზი­სო გა­ნათ­ლე­ბის პროგ­რა­მა მზად არის მხა­რი და­უ­ჭი­როს სა­მი­ნის­ტროს ძა­ლის­ხმე­ვას აღ­მო­ფხვრას სას­წავ­ლო და­ნა­კარ­გე­ბი და­წყე­ბი­თი კლა­სე­ბის მოს­წავ­ლე­ებს შო­რის.

- დროს ვი­ხელ­თებ, რომ გკი­თხოთ USAID-ის სა­ბა­ზი­სო გა­ნათ­ლე­ბის პროგ­რა­მის შე­სა­ხებ, რო­მელ­საც თქვენ სა­ქარ­თვე­ლო­ში ნერ­გავთ - რა ეტაპ­ზეა პროგ­რა­მა მო­ცე­მულ მო­მენ­ტში და რო­გორ შე­დე­გებს მო­ი­ტანს იგი დას­რუ­ლე­ბის შემ­დეგ?

- მად­ლო­ბას გიხ­დით ამ კი­თხვი­სათ­ვის. USAID-ის პროგ­რა­მა, რო­მე­ლიც ხორ­ცი­ელ­დე­ბა "სამმხრი­ვი კვლე­ვე­ბის სა­ერ­თა­შო­რი­სო ინ­სტი­ტუ­ტის“ მიერ 2020 წლის იან­ვარ­ში და­ი­წყო და 2026 წლის იან­ვარ­ში დას­რულ­დე­ბა. იგი მე­სა­მე წე­ლია მიმ­დი­ნა­რე­ობს.

მჭიდ­როდ ვთა­ნამ­შრომ­ლობთ ჩვენს პარტნი­ორ "სა­ქარ­თვე­ლოს უნი­ვერ­სი­ტეტ­თან“ და ჩვენს გრან­ტი­ო­რებ­თან: შვიდ რე­გი­ო­ნულ უნი­ვერ­სი­ტეტ­თან, ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას­თან "ბავ­შვი, ოჯა­ხი, სა­ზო­გა­დო­ე­ბა“ (CFS) და "სა­მო­ქა­ლა­ქო ინ­ტეგ­რა­ცი­ი­სა და ეროვ­ნე­ბათ­შო­რი­სი ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის ცენ­ტრთან“.

პროგ­რა­მის სა­ბო­ლოო მი­ზა­ნი არის და­წყე­ბით კლა­სებ­ში გა­ა­ტა­როს ფუნ­და­მენ­ტუ­რი, მოს­წავ­ლე­ზე ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი რე­ფორ­მა. ეს მი­ზა­ნი კი მი­იღ­წე­ვა სამი კომ­პო­ნენ­ტის შეს­რუ­ლე­ბით:

1. თა­ნა­მედ­რო­ვე მას­წავ­ლებ­ლებ­მა და სკო­ლის ად­მი­ნის­ტრა­ტო­რებ­მა უნდა შე­ი­მუ­შა­ონ მოს­წავ­ლე­ზე ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი სას­წავ­ლო გეგ­მა;
2. მო­მა­ვალ­მა მას­წავ­ლებ­ლებ­მა უნდა აით­ვი­სონ მოს­წავ­ლე­ზე ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი სწავ­ლე­ბი­სათ­ვის სა­ჭი­რო უნარ-ჩვე­ვე­ბი, ხოლო სკო­ლის მო­მა­ვალ­მა ად­მი­ნის­ტრა­ტო­რებ­მა აით­ვი­სონ სწავ­ლე­ბის გა­ძღო­ლი­სათ­ვის სა­თა­ნა­დო უნარ-ჩვე­ვე­ბი;
3. სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო პო­ლი­ტი­კა უნდა გან­ვი­თარ­დეს მო­ნა­ცე­მებ­სა და მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბებ­ზე და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბე­ბის მი­ხედ­ვით.

პროგ­რა­მის მიერ სა­მი­ნის­ტროს რე­ფორ­მე­ბის მხარ­და­ჭე­რა შე­დე­გად გა­მო­ი­ღებს კი­თხვი­სა და მა­თე­მა­ტი­კის შეს­წავ­ლის, ასე­ვე - კრი­ტი­კუ­ლი აზ­როვ­ნე­ბი­სა და პრობ­ლე­მის გა­დაჭ­რის უნა­რე­ბის გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბას სა­ქარ­თვე­ლოს 1-6 კლა­სე­ბის ყვე­ლა ბი­ჭი­სა თუ გო­გო­ნა­სათ­ვის, მათ შო­რის, სპე­ცი­ა­ლუ­რი სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო სა­ჭი­რო­ე­ბე­ბის მქო­ნე მოს­წავ­ლე­ე­ბი­სათ­ვის და მათ­თვი­საც, ვისი მშობ­ლი­უ­რი ენაც ქარ­თუ­ლი არაა.