3 თე­ბერ­ვლი­დან „პა­ლიტ­რა L-ის“ მკი­თხველს სა­ინ­ტე­რე­სო სი­ახ­ლე ელის: ას­ტრო­ლოგ­მა რა­მაზ გი­გა­ურ­მა თა­ვი­სი ცოდ­ნი­თა და გა­მოც­დი­ლე­ბით, სა­ინ­ტე­რე­სო ის­ტო­რი­უ­ლი ფაქ­ტე­ბი­სა და კვლე­ვე­ბის მო­ძი­ე­ბით შე­ად­გი­ნა 6 წიგ­ნის­გან შემ­დგა­რი სე­რია „ადა­მი­ა­ნი და ას­ტრო­ლო­გია“, რო­მე­ლიც ზო­დი­ა­ქოს ნიშ­ნებ­თან და ჩვენს ცხოვ­რე­ბა­ზე კოს­მო­სის გავ­ლე­ნებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით ყვე­ლა კი­თხვას გას­ცემს პა­სუხს.

სე­რია მო­ი­ცავს შემ­დეგ წიგ­ნებს: „ზო­გა­დი ას­ტრო­ლო­გია“, „სიყ­ვა­რუ­ლის ას­ტრო­ლო­გია“, „საქ­მი­ა­ნი, პრო­ფე­სი­უ­ლი და ფი­ნან­სუ­რი ას­ტრო­ლო­გია“, „ჯან­მრთე­ლო­ბის ას­ტრო­ლო­გია“, „სა­ბავ­შვო ას­ტრო­ლო­გია“ და „აღ­მო­სავ­ლუ­რი ას­ტრო­ლო­გია“. ყვე­ლა მათ­გან­ში დე­ტა­ლუ­რად არის გან­ხი­ლუ­ლი ას­ტრო­ლო­გი­ის კავ­ში­რე­ბი სხვა­დას­ხვა სა­კი­თხთან და ცხოვ­რე­ბი­სე­ულ მოვ­ლე­ნას­თან. ასე­ვე, შეხ­ვდე­ბით სა­ინ­ტე­რე­სო პა­რა­ლე­ლებს, რომ­ლე­ბიც და­გა­ფიქ­რებთ და თვალ­სა­წი­ერს გა­გი­ფარ­თო­ებთ.

წიგ­ნე­ბი 3 თე­ბერ­ვლი­დან ჟურ­ნალ გზას­თან ერ­თად სპე­ცი­ა­ლურ ფა­სად იქ­ნე­ბა წარ­მოდ­გე­ნი­ლი (წიგ­ნი 5 ლარი, ჟურ­ნალ­თან ერ­თად - 7 ლარი), რაც მას­ზე ხელ­მი­საწ­ვდო­მო­ბას კი­დევ უფრო გაზ­რდის. რას აღ­მო­ვა­ჩენთ წიგ­ნე­ბის სე­რი­ა­ში სა­კუ­თა­რი ზო­დი­ა­ქოს ნიშ­ნი­სა და მისი გავ­ლე­ნე­ბის შე­სა­ხებ და რა როლი აქვს ას­ტრო­ლო­გი­ას ჩვენს ცხოვ­რე­ბა­ში, ამის შე­სა­ხებ სე­რი­ის ავ­ტო­რი და ას­ტრო­ლო­გი რა­მაზ გი­გა­უ­რი გვე­სა­უბ­რა:

სა­ინ­ტე­რე­სოა, აქამ­დე არ­სე­ბობ­და თუ არა ქარ­თულ ენა­ზე ასე­თი სრულ­ყო­ფი­ლი გა­მო­ცე­მა, რო­მე­ლიც ჩვენ­თვის, არაპრო­ფე­სი­ო­ნა­ლე­ბის­თვის გა­სა­გებ ენა­ზე ახ­სნი­და ყვე­ლა სა­ჭი­რო დე­ტალს?

ნამ­დვი­ლად ვერ ვი­ტყვი, რომ არ არ­სე­ბობს, თუმ­ცა თუ თვალს გა­და­ვავ­ლებთ ქარ­თულ ენა­ზე არ­სე­ბულ ას­ტრო­ლო­გი­ურ ლი­ტე­რა­ტუ­რას, ვნა­ხავთ, რომ ძა­ლი­ან მწი­რია. 90-იანი წლე­ბის და­სა­წყის­ში ითარ­გმნა რამ­დე­ნი­მე წიგ­ნი, მათ შო­რის ძა­ლი­ან კარ­გი ამე­რი­კე­ლი ას­ტრო­ლო­გის ლინ­და გუდ­მე­ნის წიგ­ნი „ამე­რი­კუ­ლი ჰო­როს­კო­პი“, შემ­დეგ კი იშ­ვი­ა­თად თუ ვი­ყა­ვით სი­ახ­ლე­ე­ბით გა­ნე­ბივ­რე­ბუ­ლე­ბი.

თა­მა­მად შე­მიძ­ლია ვთქვა, რომ „ადა­მი­ა­ნი და ას­ტრო­ლო­გია“ არის უნი­კა­ლუ­რი პრო­ექ­ტი, რო­მე­ლიც ერთ სის­ტე­მად და სე­რი­ად აერ­თი­ა­ნებს სხვა­დას­ხვა ას­ტრო­ლო­გი­ურ მი­მარ­თუ­ლე­ბას. ამას­თან, ის გან­კუთ­ვნი­ლია მკი­თხველ­თა ფარ­თო წრის­თვის და არ მო­ი­თხოვს არა­ნა­ირ რთულ ას­ტრო­ლო­გი­ურ გათ­ვლებს. რაც მთა­ვა­რია, ექ­ვსი­ვე წიგ­ნი მორ­გე­ბუ­ლია ზო­დი­ა­ქოს ნიშ­ნებ­ზე და ამა თუ იმ ნიშ­ნის ქვეშ და­ბა­დე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნის შე­სა­ხებ ვი­გებთ ძა­ლი­ან ბევრ ინ­ფორ­მა­ცი­ას. სხვა­თა შო­რის, პირ­ველ წიგნ­ში - ზო­გად ას­ტრო­ლო­გი­ა­ში - იქ­ნე­ბა ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო ნა­წი­ლი - ას­ტრო­ლო­გი­ის ის­ტო­რია, სა­დაც გან­ხი­ლუ­ლი იქ­ნე­ბა სა­ქარ­თვე­ლო­ში და­ახ­ლო­ე­ბით 2000-წლო­ვან და მეტ პე­რი­ოდ­ში მომ­ხდა­რი ის ას­ტრო­ლო­გი­უ­რი აქ­ტი­ვო­ბე­ბი, რომ­ლე­ბიც ჩვენ­თვის მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი იყო. მა­გა­ლი­თად, სა­უ­ბა­რია ფა­ზი­სის აკა­დე­მი­ა­ზე, სა­დაც ის­წავ­ლე­ბო­და ას­ტრო­ლო­გია, ასე­ვე, ვარ­სკვლავ­თმრი­ცხვე­ლო­ბას შე­ის­წავ­ლიდ­ნენ იყალ­თო­სა და გე­ლა­თის აკა­დე­მი­ებ­შიც. გან­ვი­ხი­ლავთ „ვე­ფხის­ტყა­ო­სან­საც“, სა­ქარ­თვე­ლოს ნო­მერ პირ­ველ წიგნს, რომ­ლის კი­თხვი­სას ას­ტრო­ლო­გი­ა­ში ნაკ­ლე­ბად გათ­ვით­ცნო­ბი­ე­რე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნიც მიხ­ვდე­ბა, რომ შოთა რუს­თა­ვე­ლი კარ­გად ფლობს ამ სფე­როს. ამას­ვე ადას­ტუ­რებს ემიგ­რა­ცი­ა­ში მყო­ფი და, მე ვი­ტყო­დი, „ვე­ფხის­ტყა­ოს­ნის“ ნო­მერ პირ­ვე­ლი მკვლე­ვა­რი ვიქ­ტორ ნო­ზა­ძე, რო­მელ­მაც პო­ე­მა სრუ­ლად გა­მო­იკ­ვლია. მისი ერთ-ერთი წიგ­ნი, რო­მელ­საც „ვე­ფხის­ტყა­ოს­ნის“ ას­ტრო­ლო­გია“ ეწო­დე­ბა, ამას­ვე ადას­ტუ­რებს და ჩვენს წიგნ­შიც გვექ­ნე­ბა ად­გი­ლი ამის­თვის დათ­მო­ბი­ლი. ამის შე­სა­ხებ ინ­ფორ­მა­ცია მგო­ნი ფარ­თო სა­ზო­გა­დო­ე­ბას არ აქვს, ამი­ტომ ბევრ აღ­მო­ჩე­ნას გა­ა­კე­თებთ.

თქვენ­თვის რა გა­მოც­დი­ლე­ბა იყო სე­რი­ა­ზე „ადა­მი­ა­ნი და ას­ტრო­ლო­გია“ მუ­შა­ო­ბა, რო­გორ იწე­რე­ბო­და ეს წიგ­ნე­ბი?

მე უკვე 20-წლი­ა­ნი ას­ტრო­ლო­გი­უ­რი პრაქ­ტი­კა მაქვს და შე­იძ­ლე­ბა ით­ქვას, რომ ჩემს ხელთ არის საკ­მა­ოდ დიდი ინ­ფორ­მა­ცია და სის­ტე­მუ­რი ცოდ­ნა, რო­მე­ლიც რამ­დე­ნი­მე მი­მარ­თუ­ლე­ბით გავ­შა­ლე.

რო­დე­საც ამ პრო­ექ­ტზე და­ვი­წყეთ სა­უ­ბა­რი, მე ვთქვი, რომ შე­იძ­ლე­ბა ის რამ­დე­ნი­მე მი­მარ­თუ­ლე­ბით გა­ი­შა­ლოს, რად­გან თუნ­დაც, რო­დე­საც ადა­მი­ა­ნი მი­დის ას­ტრო­ლოგ­თან, მას თავ­და­პირ­ვე­ლად სა­კუ­თა­რი თა­ვის შეც­ნო­ბა აინ­ტე­რე­სებს და შემ­დეგ სხვა რამ. თა­ვის დრო­ზე ას­ტრო­ლო­გი­ის სწავ­ლაც სწო­რედ ამი­ტომ და­ვი­წყე, რათა სა­კუ­თა­რი თავი შე­მეც­ნო და ჩემს წი­ნა­შე არ­სე­ბუ­ლი სირ­თუ­ლე­ე­ბი უკეთ გა­მე­ა­ნა­ლი­ზე­ბი­ნა. რა თქმა უნდა, ერთი მი­მარ­თუ­ლე­ბა უნდა ყო­ფი­ლი­ყო სიყ­ვა­რუ­ლი, რად­გან ეს არის უპირ­ვე­ლე­სი ენერ­გია, უპირ­ვე­ლე­სი ემო­ცია, რო­გორც იო­ა­ნე მო­ცი­ქუ­ლი ამ­ბობს, „სიყ­ვა­რუ­ლი არის ღმერ­თი“, ამი­ტომ მე­ო­რე წიგ­ნი ეძღვნე­ბა სიყ­ვა­რუ­ლის ას­ტრო­ლო­გი­ას. ჩემ­თვის ძა­ლი­ან სა­სი­ა­მოვ­ნო იყო ამა­ზე მუ­შა­ო­ბა, რად­გან სა­ინ­ტე­რე­სოა, რო­გორ აღ­მო­ვა­ჩენთ თი­თო­ე­ულ ზო­დი­ა­ქოს ნი­შანს ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით. ამ წიგ­ნის მეშ­ვე­ო­ბით არამ­ხო­ლოდ და­ვი­ნა­ხავთ სა­კუ­თა­რი თა­ვი­სა და ახ­ლობ­ლე­ბის, ოჯა­ხის წევ­რე­ბის ხა­სი­ათს, არა­მედ მათს გა­მოვ­ლე­ნას სიყ­ვა­რულ­თან მი­მარ­თე­ბა­ში.

შემ­დე­გი წიგ­ნი ფი­ნან­სურ თე­მა­ტი­კას ეთ­მო­ბა. ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბი­თაც ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო იყო მუ­შა­ო­ბა, რად­გან მე თვი­თონ კუ­როს ნიშ­ნით ვარ და­ბა­დე­ბუ­ლი, რო­მე­ლიც მა­ტე­რი­ის მი­მართ ძა­ლი­ან მგრძნო­ბი­ა­რე ნი­შა­ნია.

სა­ინ­ტე­რე­სო აღ­მოჩ­ნდა, რო­დე­საც ამე­რი­კუ­ლი „ფორბსის“ ჟურ­ნალ­ში აღ­მო­ვა­ჩი­ნე ას­ტრო­ლო­გი­უ­რი სტა­ტია, რომ­ლის ავ­ტო­რიც მი­მო­ი­ხი­ლავ­და, ზო­დი­ა­ქოს რო­მე­ლი ნიშ­ნის ქვეშ იყო და­ბა­დე­ბუ­ლი ყვე­ლა­ზე მეტი მი­ლი­არ­დე­რი. აღ­მოჩ­ნდა, რომ ეს არის ქალ­წუ­ლის ნი­შა­ნი და არც არის გა­საკ­ვი­რი, რად­გან იგი გა­მო­ირ­ჩე­ვა შრო­მის­მოყ­ვა­რე­ო­ბით, დის­ციპ­ლი­ნი­თა და მი­ზან­და­სა­ხუ­ლო­ბით.

რაც შე­ე­ხე­ბა ჯან­მრთე­ლო­ბის ას­ტრო­ლო­გი­ას, აქ მკი­თხვე­ლი ბევრ სა­ინ­ტე­რე­სო ფაქტს აღ­მო­ა­ჩენს. მა­გა­ლი­თად, ამ წიგნ­ში ვსა­უბ­რობთ ხევ­სურ აქი­მებ­ზე რომ­ლებ­საც შე­ეძ­ლოთ თა­ვის ქა­ლის ტრე­პა­ნა­ცი­ის (თა­ვის ქა­ლის გა­ბურ­ღვა) გა­კე­თე­ბა, აღარ ვსა­უბ­რობ სხვა მარ­ტივ სა­მე­დი­ცი­ნო მა­ნი­პუ­ლა­ცი­ებ­ზე. ასე­ვე, ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო მა­გა­ლი­თი მომ­ყავს ცნო­ბი­ლი მის­ტი­კო­სის გი­ორ­გი გურ­ჯი­ე­ვის შე­სა­ხებ, რო­მელ­საც 1904 წელს სწო­რედ ხევ­სუ­რეთ­ში გა­უ­კე­თეს ქი­რურ­გი­უ­ლი ოპე­რა­ცია მას შემ­დეგ, რაც ჭი­ა­თუ­რა­ში აჯან­ყე­ბის დროს და­იჭ­რა. ის თვი­თონ გა­ო­ცე­ბუ­ლი წერს, რომ 3 კვი­რა­ში ხევ­სურ­მა აქი­მებ­მა ფეხ­ზე და­ა­ყე­ნეს.

ასე­ვე, ქარ­თვე­ლი მკვლე­ვა­რი და ექი­მი გი­ორ­გი თე­დო­რა­ძე აღ­ნიშ­ნავს, რომ სა­ო­ცა­რია, რო­გორ დე­ტა­ლუ­რად ერ­კვე­ოდ­ნენ ხევ­სუ­რი აქი­მე­ბი ტვი­ნის ხვე­უ­ლებ­ში და მათ იცოდ­ნენ არამ­ხო­ლოდ მე­დი­ცი­ნა, არა­მედ გარ­კვე­უ­ლე­ბი იყ­ვნენ კოს­მო­ბი­ო­ლო­გი­ა­შიც, რად­გან ხვდე­ბოდ­ნენ, მთვა­რის რო­მელ ფა­ზა­ში მო­ეგ­რო­ვე­ბი­ნათ სამ­კურ­ნა­ლო მცე­ნა­რე­ე­ბი და რო­დის და­ემ­ზა­დე­ბი­ნათ მე­დი­კა­მენ­ტე­ბი.

მუ­შა­ო­ბის პრო­ცეს­ში ყვე­ლა­ზე სა­ინ­ტე­რე­სო იყო სა­ბავ­შვო ას­ტრო­ლო­გია და მისი ერთ-ერთი ეპიგ­რა­ფი არის ჩვენ­თვის ყვე­ლა­ზე საყ­ვა­რე­ლი ფრა­ზა ან­ტუ­ან დე სენტ-ეგ­ზი­უ­პე­რის „პა­ტა­რა უფ­ლის­წუ­ლი­დან“: „ყვე­ლა ჩვე­ნი ბავ­შვო­ბი­დან მოვ­დი­ვართ“. მარ­თლაც, ძა­ლი­ან ხში­რად ჩვენს ბავ­შვო­ბა­ში გა­და­ტა­ნი­ლი ტრავ­მე­ბი მოზ­რდილ ცხოვ­რე­ბა­ში იჩენს ხოლ­მე თავს. უნდა ვიც­ნობ­დეთ ბავ­შვებს, თუნ­დაც მათს ფსი­ქო­ტი­პებს და მე მი­მაჩ­ნია, რომ სა­ბავ­შვო ას­ტრო­ლო­გია მშობ­ლებ­სა და მას­წავ­ლებ­ლებს ძა­ლი­ან გა­მო­ად­გე­ბათ პა­ტა­რებ­თან მუ­შა­ო­ბის დროს.

სე­რია სრულ­დე­ბა აღ­მო­სავ­ლუ­რი ას­ტრო­ლო­გი­ით, რო­მე­ლიც ჩემ­თვის ყო­ველ­თვის სა­ინ­ტე­რე­სო იყო. აღ­მო­სავ­ლეთ­ში არის უდი­დე­სი ცოდ­ნა, უდი­დე­სი მის­ტი­კა, რო­მე­ლიც, ბუ­ნებ­რი­ვია, ვლინ­დე­ბა ას­ტრო­ლო­გი­ურ ცოდ­ნა­ში.

რას აღ­მო­ა­ჩენს თი­თო­ე­უ­ლი ადა­მი­ა­ნი თა­ვი­სი ზო­დი­ა­ქოს ნიშ­ნის შე­სა­ხებ?

თი­თო­ე­უ­ლი ადა­მი­ა­ნი აღ­მო­ა­ჩენს ისეთ რა­მეს, რაც მას სა­შუ­ა­ლე­ბას მის­ცემს, რომ გახ­დეს უკე­თე­სი. ეს არის ჩემი გზავ­ნი­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბი­სად­მი - რომ მე მწამს ცხოვ­რე­ბა­ში ორი მას­წავ­ლებ­ლის: ერთს ეწო­დე­ბა ადა­მი­ა­ნი, მე­ო­რეს - წიგ­ნი. წიგ­ნე­ბის ამ სე­რი­ი­დან კი ბევრ პრაქ­ტი­კულ და სა­ინ­ტე­რე­სო რა­ღა­ცას შე­ვის­წავ­ლით. რო­გორც მე ინ­დო­ეთ­ში მას­წავ­ლეს, შენი მას­წავ­ლე­ბე­ლი არ არის ის, ვინც შენ გას­წავ­ლის, შენი მას­წავ­ლე­ბე­ლი არის ის, ვის­გა­ნაც შენ სწავ­ლობ და, ვფიქ­რობ, ეს წიგ­ნე­ბი სწო­რედ ის მას­წავ­ლებ­ლე­ბი იქ­ნე­ბი­ან, ვის­გა­ნაც რე­ა­ლუ­რად შე­ვის­წავ­ლით რა­მეს.

წიგ­ნი, ადა­მი­ა­ნე­ბის­გან გან­სხვა­ვე­ბით, ნაკ­ლე­ბად ამ­ბი­ცი­უ­რი და ხის­ტია, ის უფრო მე­ტად ჩაღ­რმა­ვე­ბი­სა და და­ფიქ­რე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბას გაძ­ლევს. „ადა­მი­ან­სა და ას­ტრო­ლო­გი­ა­ში“ თი­თო­ე­უ­ლი ადა­მი­ა­ნი თა­ვი­სი ზო­დი­ა­ქოს ნიშ­ნის შე­სა­ხებ აღ­მო­ა­ჩენს ახალ ცოდ­ნას და, რაც მთა­ვა­რია, ერ­თი­ან სის­ტე­მა­ში მოქ­ცე­ულს, რო­მე­ლიც სა­შუ­ა­ლე­ბას მის­ცემს შეც­ვა­ლოს სა­კუ­თა­რი თავი.

რე­ა­ლუ­რად რა როლი აქვს ას­ტრო­ლო­გი­ას ჩვენს ყო­ველ­დღი­ურ ცხოვ­რე­ბა­ში და რამ­დე­ნად დაგ­ვეხ­მა­რე­ბა მას­ში გარ­კვე­უ­ლი დო­ზით გათ­ვით­ცნო­ბი­ე­რე­ბა?

რო­გორც პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლი ას­ტრო­ლო­გი, მას­ზე მი­ჯაჭ­ვის წი­ნა­აღ­მდე­გი ვარ, რად­გან ნე­ბის­მი­ე­რი რა­ღა­ცის მი­მართ, იქ­ნე­ბა ეს თუნ­დაც პო­ლი­ტი­კა თუ რე­ლი­გია, ამ­გვა­რი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა და­მან­გრე­ვე­ლია. ეს არა­ვი­თარ შემ­თხვე­ვა­ში არ უნდა ვაქ­ცი­ოთ იდე­ო­ლო­გი­ად და ფა­ნა­ტი­კუ­რად არ უნდა გვჯე­რო­დეს მისი.

მა­გა­ლი­თად, სიყ­ვა­რუ­ლი არის კომ­პრო­მი­სი, ურ­თი­ერ­თდათ­მო­ბა და და­ვაკ­ვირ­დეთ ყო­ველ­დღი­ურ ცხოვ­რე­ბა­ში, პო­ლი­ტი­კა­სა თუ რე­ლი­გი­ა­ში, არის თუ არა კომ­პრო­მი­სე­ბი, ურ­თი­ერ­თდათ­მო­ბა? - ვი­ტყო­დი, რომ ნაკ­ლე­ბად, იმი­ტომ რომ მრავ­ლად ვხვდე­ბით ეგო­ის­ტურ გა­მოვ­ლი­ნე­ბებს, რა­საც არ მო­აქვს კარ­გი შე­დე­გე­ბი. რო­დე­საც ას­ტრო­ლო­გი­ა­საც ყო­ველ­დღი­ურ ცხოვ­რე­ბა­ში ვე­ჯაჭ­ვე­ბით, ამან ასე­თი­ვე უკუ­შე­დე­გი შე­იძ­ლე­ბა მოგ­ვცეს. თუმ­ცა, თუ ჩვენ აღ­ნიშ­ნულ სფე­როს გა­მო­ვი­ყე­ნებთ, რო­გორც სიბ­რძნეს და გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბე­ბის მი­სა­ღე­ბად ძა­ლი­ან კარგ ინ­სტრუ­მენტს, გარ­წმუ­ნებთ, რომ ეს ძა­ლი­ან პო­ზი­ტი­უ­რად აი­სა­ხე­ბა ჩვენს ცხოვ­რე­ბა­ზე.

ას­ტრო­ლო­გია - ეს არის საგ­ზაო ნიშ­ნე­ბი. თუ ჩვენ ვი­ცით საგ­ზაო ნიშ­ნე­ბი, უსაფრ­თხოდ ვმოძ­რა­ობთ და არ ვუქ­მნით საფრ­თხეს არც სა­კუ­თარ თავს და არც სხვის სი­ცო­ცხლე­სა და ჯან­მრთე­ლო­ბას.