ქართველი ქალის კოშმარული 10 თვე ათენში

"მე ემიგრანტის ცოლი ვარ. ქმრის გაუგონარმა უდიერობამ დიდ პრობლემებს გადამკიდა. მინდა, ჩემს ცხოვრებაზე გიამბოთ. იქნებ შევძლო და დავაფიქრო ემიგრანტები, მათი ცოლები თუ ქმრები, რათა ისეთივე სიტუაციაში არ აღმოჩნდნენ, როგორი კოშმარიც მე გამოვიარე", - ეს წერილი უკვე ზრდასრულ ქალბატონს ეკუთვნის, რომელიც ემიგრანტის ცოლად გამეცნო, ნამდვილი სახელის გამჟღავნება კი მხოლოდ შვილების გამო არ მოისურვა. ქალბატონმა იმედი გამოთქვა, რომ ამ წერილს მისი უმადური მეუღლეც წაიკითხავს და დაფიქრდება საკუთარ საქციელზე, რომლითაც არა მარტო მეუღლეს, არამედ შვილებსაც დიდი ტკივილი მიაყენა.

- ბევრჯერ გამიჩნდა სურვილი, თქვენთვის მომეწერა, მაგრამ თავს ვიკავებდი. რატომ? - ვფიქრობდი, რას იტყვის ხალხი? არადა, ეს სამი სიტყვა ძალიან არ მიყვარს, რადგან მთელი ცხოვრება ამის გათვალისწინება მიწევდა და ამიტომაც მექცა ცხოვრება ტკივილად... გავიზარდე ტრადიციულ ქართულ ოჯახში, სადაც მამას სიტყვა იყო გადამწყვეტი. ის საოცრად მკაცრი კაცი გახლდათ, მე კი ჯიუტი ვიყავი. სულ მეუბნებოდნენ, რომ აზრებით დროს ვუსწრებდი და ამიტომაც ვერ ვეგუებოდი მამას "აზიატობას", მის მოსაზრებებს ჩაცმულობასთან, სწავლასთან დაკავშირებით. ვამბობდი, რომ მშობლები შვილებს უნდა ენდობოდნენ, ბავშვებს უნდა ჰქონდეთ საკუთარი აზრის გამოთქმის საშუალება-მეთქი და ა.შ. სამაგიეროდ, დედა იყო ის ადამიანი, რომელიც ჩემს გაგებას ცდილობდა. ყველგან მიშვებდა, ოღონდ - მამისგან მალულად.

- ალბათ ეშინოდა, შეცდომა არ დაგეშვათ. ამის მიზეზი ხომ არ ჰქონდა?

- მისთვის საამისოდ საბაბი არასდროს მიმიცია. თანაც, ვფიქრობ: თუ შვილს კარგად იცნობ, არ უნდა გქონდეს იმის შიში, რომ ის რაღაცას დააშავებს. მე მყავს 17-18 წლის შვილები. მათ ვენდობი, მაგრამ ვამოწმებ კიდეც, ოღონდ ისე, რომ ამით თავმოყვარეობა არ შეელახოთ... თქვენის ნებართვით, ისევ ჩემს ცხოვრებას დავუბრუნდები: მყავდა შეყვარებული, რომელთან ურთიერთობის დასრულება მამის ახირების გამო მომიხდა.

მამას წინააღმდეგობა იცით, რატომ ვერ გავუწიე? მან მითხრა: იცოდე, თუ ურთიერთობა არ გამოგივათ, მერე ჩემთან ვეღარ დაბრუნდებიო! ეს ჩემთვის მძიმე მოსასმენი იყო...

- ეტყობა, რჩეულის სიყვარულში დარწმუნებული არ იყავით...

- მართალი ხარ. მამას გამო, ყველა კაცი ერთნაირი მეგონა, ყველას და ყველაფერს უკვე ეჭვის თვალით ვუყურებდი და მომავლის შემეშინდა... ამასობაში გამოჩნდა ჩემი მომავალი მეუღლე. ის მეზობლის სახლში, სუფრასთან გავიცანი. მეგობრებმა შეაგულიანეს, - ნახე, რა კარგი გოგოაო და მას მერე ვეღარ მოვიშორე. არ ვიცი, მამას მასში რა მოეწონა, მაგრამ მირჩია, ამ კაცის ცოლობაზე უარი არ მეთქვა. ისე მქონდა მობეზრებული ეს აკრძალვები, ოჯახური კამათი, რომ გადავწყვიტე, მამის ნებას დავმორჩილებოდი და გავთხოვდი კიდეც ადამიანზე, რომელსაც არ ვიცნობდი. ჯერ ნიშნობა გვქონდა, მეორე დილას კი სახლში წამიყვანა, სადაც სუფრა იყო გაშლილი. მანამდე ვიცოდი, რომ ის 29 წლის გახლდათ (ნამდვილად არ ეტყობოდა ასაკი), მაგრამ სუფრის თამადამ რატომღაც, მისი რეალური ასაკი თქვა და ამას ყური რომ მოვკარი, ჯერ დავიბენი, მერე გაპარვა გადავწყვიტე.

- რეალურად რამდენი წლის იყო?

- 37-ის, ანუ ჩემზე 15 წლით უფროსი გახლდათ... სუფრა დავტოვე, ჩანთა ავიღე და სახლიდან გავედი... ჩემი ძმა დამეწია და მითხრა: "მერე, რას იტყვის ხალხი?" ჰოდა, ეზოში შევბრუნდი, კიბეზე დავჯექი და დავფიქრდი: ოჯახმა ამ უცხო ადამიანისთვის გამიმეტა და მართლაც, რა აზრი აქვს უკან დაბრუნებას? იქნებ სულაც არ არის ცუდი ადამიანი და მის გვერდით ბედნიერება მეღირსოს-მეთქი?.. ჰოდა, დავრჩი.

- მეუღლემ შეძლო, თქვენთვის თავი შეეყვარებინა?

- მართლა არ იყო ცუდი ხასიათის ადამიანი, ყოველ შემთხვევაში, მაშინ კარგად "თამაშობდა". დედამ ყველაფერი გააკეთა იმისთვის, რომ ახალ ოჯახში თავი კარგად მეგრძნო... პირველი შვილი დამეღუპა, ავადმყოფი დაიბადა... მერე გაგვიჩნდა სხვა შვილებიც და ამით ძალიან ბედნიერი ვიყავი, მაგრამ დედის გარდაცვალებამ დიდი ტკივილი მომაყენა... შემდეგ მეუღლემ სამსახური დაკარგა და "გავიჭედეთ"!

- მატერიალური პრობლემების ფონზე ხასიათი ხომ არ დაუმძიმდა? საერთოდაც, როგორი მეუღლე იყო?

- იცით, რა, არსებობენ კაცები, რომლებიც გამუდმებით ყვირიან, გთრგუნავენ და არსებობენ ისეთებიც, რომლებიც საკუთარი სიმშვიდით გკლავენ. ის არ ჩხუბობდა, არ სვამდა, არ ყვიროდა. ჰოდა, სხვების თვალში არაჩვეულებრივი მეუღლე იყო, მაგრამ როგორც კი მარტო ვრჩებოდით, იცვლებოდა. მას მერე, რაც ჩემ გვერდით აღარ არის, მივხვდი, თურმე როგორი მხიარული და ხალისიანი ვყოფილვარ.

- თუ არ ყვიროდა, არ ჩხუბობდა, ხასიათი რამ გაგიფუჭათ?

- ვინმე კომპლიმენტს თუ მეტყოდა, ვთქვათ, - რა გემრიელი სადილი მოგიმზადებიაო, ცდილობდა, ჩემი შრომა წყალში ჩაეყარა. ამბობდა, რომ ეს ყველაფერი ქალის მოვალეობა იყო... ცხადია, ეს ჩემზე ცუდად მოქმედებდა. აღიზიანებდა, როცა მაქებდნენ. მოკლედ, ის ჩემთვის არც წყალი იყო და არც - ღვინო.

- როდის გადაწყდა, რომ საქართველოდან უნდა წასულიყო?

- სესხი ავიღეთ, რომ მაღაზია გაგვეკეთებინა, მაგრამ "ნისიებმა" და არანორმალურმა სტუმრიანობამ ბოლო მოგვიღო, ვალებს ვეღარ ვისტუმრებდით. გადაწყდა, რომ ათენში უნდა წასულიყო. უკვე 13 წელია, იქ არის. ათენში მისი ძმა ცხოვრობდა და წასვლა თუ დასაქმება ამიტომაც არ გასჭირვებია.

- გასაკვირია, სხვა კაცების მსგავსად, სამუშაოდ თქვენ რომ არ გაგიშვათ.

- მერე, ჩემს პატარებს ვინ დაიტოვებდა? ცოტა დიდები რომ ყოფილიყვნენ, შეიძლებოდა, მეც წავსულიყავი... თუმცა, არ აქვს მნიშვნელობა, ოჯახიდან საზღვარგარეთ ქალი მიდის თუ კაცი. ტყუილი ილუზიაა, რომ წლების შემდეგ ცოლ-ქმარი თანაცხოვრებას გააგრძელებს.

- თქვენს შემთხვევაში პრობლემები მისი წასვლიდან რამდენ ხანში გაჩნდა?

- 3 წლის მერე მივხვდი, რომ ქმარს ვკარგავდი... მანამდე ვალები გადავიხადეთ, ბინა გავალამაზეთ. მერე ვუთხარი: ვინაიდან ვალი აღარ გვაქვს, დაბრუნდი, საჭმლის ფულს აქაც იშოვი-მეთქი. მეგონა, ჩემი სიტყვები გაახარებდა, მან კი მიპასუხა: აუ, მანდ რა გავაკეთოო? მანამდე ტელეფონს თუ "გვიფეთქებდა" და ჩვენს ამბავს ხშირ-ხშირად იგებდა, მერე თითქოს დაგვივიწყა... მისი შინ დაბრუნებაზე უარის მიზეზი რომ არ დაილია, შვილები მამიდაშვილს და მის ცოლს დავუტოვე, თავად კი ათენში წასვლა გადავწყვიტე. როცა გაიგო, მასთან ჩასვლა მინდოდა, მითხრა: რა პრობლემაა, ჩამოდიო. ეგონა, ბავშვებს ვერ მივატოვებდი, მაგრამ შეცდა. ათენში კოშმარული 10 თვე გავატარე.

- ვიდრე ამ კოშმარზე მომიყვებით, მინდა გკითხოთ: ამბობდით, როცა გვერდით მყავდა, მასთან ყოფნა მიჭირდა, სიცილიც დამავიწყდა, საკუთარი მე დავკარგეო, მაგრამ როცა თქვენგან შორს იყო, უკვე მისი დაკარგვის შეგეშინდათ. ასეა?

- კი, ასეა. მიუხედავად ყველაფრისა, მასთან დაშორება ნამდვილად არ მინდოდა.

- აღიარეთ, რომ შეგიყვარდათ...

- სიყვარულზე მეტად, ეს შეჩვევა იყო. თან, ცხოვრების შეცვლა მაშინებდა... ვიდრე ათენში წავიდოდი, მისი სურათი ვნახე, სადაც ვიღაც ქალთან ერთად იყო აღბეჭდილი. ჩემი მული ბერძენზე გათხოვდა და მისი ნიშნობის სურათებს ვათვალიერებდი, როცა ეს კადრი ვნახე. დავიწყე გამოკითხვა: ვინ არის-მეთქი? მეუბნებოდნენ, იმ ბინის "ხაზეიკაა", სადაც შენი ქმარი ცხოვრობს, შენ კი რაღაც მოგელანდაო. მაგრამ ცოლი ყოველთვის გრძნობს, კაცი როდის ატყუებს. თანაც, როდის იყო, "ხაზეიკები" ნიშნობებზე დაჰყავდათ?!

- რა მოხდა მას მერე, რაც ათენში ჩახვედით?

- შვილები ისეთ ადამიანებს დავუტოვე, რომლებიც მათ არაფერს მოაკლებდნენ... იქ ჩასვლის პირველსავე დღეს მივხვდი, რომ ტყუილად ვიწვალე - ამ წერილს ემიგრანტები თუ Uწაიკითხავენ, მიხვდებიან, რასაც ვგულისხმობ.

- იმედია, მეუღლე სადგურზე დაგხვდათ...

- თქვენ წარმოიდგინეთ, არ დამხვდა! მერე ავტობუსის მძღოლის ტელეფონით ვურეკავდი, მაგრამ მობილური გათიშული ჰქონდა. სხვა გზა რომ არ მქონდა, რძალს დავუკავშირდი. არ ვიცი, როგორ, მაგრამ ის ჩემს მეუღლეს დაუკავშირდა და შეახსენა, რომ ველოდებოდი. მოვიდა და წამიყვანა ნაქირავებ, ვიწრო "პადვალში". არადა, ხომ ვიცოდი, რომ თვითონ ნორმალურ ბინაში ცხოვრობდა? რომ ვკითხე, აქ რატომ მომიყვანე-მეთქი? მიპასუხა: იქ ბევრნი ვცხოვრობთ და ვერ წაგიყვანდიო. მერე, - დაიძინე, დაღლილი იქნებიო, - და წავიდა... გვიან მოვიდა. მეორე დილით, ქალს, რომელმაც არც ენა ვიცოდი და არც - გზები, შემომთავაზა: სააგენტოში წაგიყვან, იქნებ სამსახური იშოვო. იქ რომ მიგიყვან, სამსახურში მერე წავალ. შენ კი სააგენტოს ხალხი მოგხედავსო. ეს იყო კოშმარის დასაწყისი! მეუღლემ ტელეფონი მომცა, რომლითაც შემეძლო, მესარგებლა. სასწრაფოდ დავრეკე მაზლთან, - მოდი-მეთქი. პირველი სიტყვა, რაც მითხრა, იყო: "რატომ ჩამოხვედი?" მერე დასძინა: მე ვერ ჩავერევი თქვენს ცხოვრებაში. თქვენი საქმისა თავად იცითო... მინდა, დიდი მადლობა გადავუხადო ჩემს მულისშვილს, რომელმაც არ მიმატოვა და ბოლომდე მიპატრონა.

- ქმარს სააგენტოში წაჰყევით თუ არა?

- არა, არ გავყევი. ათენში ბევრი ახლობელი მყავს და ყველას დავურეკე, მიშველეთ-მეთქი. ჩემი ქმარი იშვიათად მოდიოდა, არც თავისი ტანსაცმელი მოიტანა. როცა კატეგორიულად მოვთხოვე, ჩემ გვერდით იყავი-მეთქი, მიპასუხა: მე ვმუშაობ, შენ კი რას აკეთებ? იცოდე, შენთვის არ მცალიაო... საღამოთი შინ დაბრუნებულს, ვიღაც ურეკავდა ხოლმე და ამის გამო ისტერიკა მემართებოდა, საშინელ მდგომარეობაში ვიყავი. ვხედავდი, ქმარს ვკარგავდი, ფულიც არ მქონდა უცხო ქვეყანაში მყოფს და სასოწარკვეთილებამ ლამის გამაგიჟა. როცა ერთი თვე გავიდა, გამომიცხადა: ეს ოთახი უნდა დავცალოთო. - მერე, მე სად წავიდე-მეთქი? - არსებობს სასტუმროები, სადაც რამდენიმე ქალი ერთად იქნებით, თან იმუშავებ და ფულს იშოვი. მე კი კუნძულზე მიწევს წასვლა და შენ გვერდით ვერ ვიქნებიო... მულისშვილს დავურეკე და დახმარება ვთხოვე. მან თავის ბინაში წამიყვანა. მერე სამუშაოს ძებნა დავიწყე, რათა საქართველოში დასაბრუნებლად ფული შემეგროვებინა. ამ საქმეში მაზლის ცოლი დამეხმარა: მოძებნა ბებო, რომელსაც მოვლა სჭირდებოდა. ძალიან საყვარელი ქალი იყო, საოცრად მივეჩვიე, მაგრამ მე ხომ ათენში ქმართან ჩავედი და არა - ბებოს მოსავლელად?!

- მეუღლე ყურადღებას საერთოდ არ გაქცევდათ? როცა ბინაში იყავით, თქვენთვის საჭმელი მაინც თუ მოჰქონდა?

- არა, რას მივლიდა? რამდენიმე დღე ცდილობდა, ხშირად მოსულიყო, მაგრამ მერე 2 კვირაში ერთხელ თუ მოვიდოდა... იქ ყოფნის პერიოდში ყველაზე მეტად, მისი ბებერი საყვარლის ხმა მაგიჟებდა. არ ვიცი, როგორ, მაგრამ ჩემი ნომერი გაიგო და მირეკავდა: ჩვენ ერთმანეთი გვიყვარს და შენთვისვე აჯობებს, სანამ ახალგაზრდა ხარ, შენი შესაფერისი კაცი იპოვოო... რომ არ გავგიჟებულიყავი, ტელეფონი საერთოდ გავთიშე... ზაფხულის ბოლოს ანუ 10 თვის შემდეგ ავიღე ჩემი ნივთები და ვიდრე ავტობუსში ჩავჯდებოდი, მეუღლეს დავურეკე: მივდივარ-მეთქი. - კარგი, წადიო...

- როგორ ფიქრობთ, თქვენს ქმარს ის ქალი მართლა უყვარდა თუ ფუფუნებაში აცხოვრებდა და ამის დათმობა არ სურდა?

- არ ვიცი. ალბათ უკვე დაბერებულს წყნარად ცხოვრება მოუნდა. მას და იმ ქალს ხომ მხოლოდ საკუთარ თავზე უწევთ ზრუნვა, არც შვილები აწუხებთ და არც სხვა ვინმე... საქართველოში 8 აგვისტოს, დილას შემოვედი. ჩემ თვალწინ დაიბომბა გორი. მამამ ჩემი ამბავი რომ შეიტყო, ღრიალით მოვიდა და ბოდიშს მიხდიდა. სამწუხაროდ, გვიანი იყო. მისმა ბოდიშებმა ჩემი ცხოვრება ვერ შეცვალა!

- თქვენი შვილები მამაზე, მის საქციელზე რას ამბობენ?

- ბავშვები მიეჩვივნენ იმ ფაქტს, რომ არ ჰყავთ მამა... სხვათა შორის, ერთხელ რაღაც სთხოვეს, მან კი საკუთარ სისხლსა და ხორცს უთხრა: თქვენ გამო ვერ ვიყაჩაღებ. ფული არ მაქვს. როგორც გინდათ, ისე იცხოვრეთ და გაიტანეთ თავიო. არადა, მართლა აღარ ვიცი, როგორ დავაღწიო თავი ჩიხიდან, რომელშიც უნებურად აღმოვჩნდი. ბავშვები იზრდებიან, ვალს ვალი ემატება, მე კი მათ მატერიალურად უზრუნველყოფას ვერ ვახერხებ.

- არ მუშაობთ? თავადაც საზღვარგარეთ წასვლაზე ხომ არ ფიქრობთ, რათა მატერიალური პრობლემები მოაგვაროთ?

- ჯერ ჩემს შვილებს ვჭირდები. ისეთ ასაკში არიან, მათი მარტო დატოვება არ ივარგებს. ცოტასაც უნდა გავუძლო და მერე იქნებ, ჩემს ცხოვრებაშიც გამოჩნდეს ნათელი წერტილი.

- ხშირად ასაკით უფროს ქმრებს ქალები ტოვებენ, თქვენს შემთხვევაში კი პირიქით მოხდა. როგორ ფიქრობთ, შეცდომა როდის ან სად დაუშვით?

- ვფიქრობ, შეცდომაა მთელი ჩემი ცხოვრება. მაგრამ ძალას მმატებენ შვილები, რომლებიც მერწმუნეთ, ძალიან ჭკვიანები არიან.

- როგორც მითხარით, ამ ყველაფრის ჩემთვის მოყოლა ემიგრანტების ცოლებისა თუ ქმრების გასაფრთხილებლად გადაწყვიტეთ. რას ეტყვით ჩვენი ჟურნალის მკითხველს?

- მინდა, ყველა ემიგრანტს ვუ­თხრა: დაუბრუნდით საკუთარ ოჯ­ახებს მანამ, ვიდრე არ დაგიკარგავთ ყველაფერი ის, რაც საქართველოდან წასვლამდე გქონდათ; მიხედეთ უთქვენოდ გაზრდილ შვილებს, უთქვენოდ დამარხული მშობლების საფლავებს. იცოდეთ, ფულით ყველაფერი არ იყიდება. ახლობლებისთვის ნუ გადაიქცევით ფულის მანქანებად; თუ უკეთესი ცხოვრება ნახეთ და მეუღლის მიტოვების სურვილი გაგიჩნდებათ, ის ღირსეულად მაინც მიატოვეთ, რომ მოგონებებში მაინც არ გრძნობდეს თქვენ მიმართ სიძულვილს.

P.S. "გზა" გაძლევთ შანსს, თქვენც გახდეთ ჩვენი რესპონდენტები! თუ ფიქრობთ, რომ სხვებისგან რაიმეთი გამოირჩევით ან საკუთარი საინტერესო თავგადასავლის მოყოლა გსურთ, თუ სურვილი გაქვთ, ვინმეს სიყვარულში გამოუტყდეთ, ან სულაც, სოციალურ პრობლემებზე საკუთარი აზრი დააფიქსიროთ, მაშინ მოგვწერეთ ტელეფონის ნომერზე: 5(58) 25.60.81 ან მეილზე:

lika.qajaia@gmail.com

ლიკა ქაჯაია

ჟურნალი ”გზა”

(გამოდის ხუთშაბათობით)