გამოიყენებს თუ არა სასამართლო ვანო მერაბიშვილის მიმართ შეკრებითობის პრინციპს?

გამამართლებელი განაჩენის მომლოდინე ექსპრემიერი ვანო მერაბიშვილი, რომელიც დღემდე თავს პოლიტპატიმრად მიიჩნევს, მართლმსაჯულებამ, როგორც იტყვიან, ხერხემალში გადატეხა - ე.წ. დასაქმების პროგრამის ეპიზოდისა და კვარიათის აგარაკის საქმეებზე ქუთაისის საოლქო სასამართლომ ვერდიქტის თანახმად, მას 5 წლით აღუკვეთა თავისუფლება. რაც შეეხება 26 მაისის საქმეს, ამაზე თბილისის საქალაქო სასამართლომ იმსჯელა და პოლიტიკური თანამდებობის პირის მიერ ძალადობის გამოყენებით უფლებამოსილების გადამეტებისთვის, მერაბიშვილს 4 წლითა და 6 თვით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა, ამასთან, 1 წლითა და 6 თვით სახელმწიფო თანამდებობის დაკავება აუკრძალა.

დაცვის მხარე სასამართლოს "უკანონო" გადაწყვეტილების გასაჩივრებას ყველა ინსტანციაში აპირებს. ვინაიდან არც ერთი განაჩენი კანონიერ ძალაში ჯერ არ შესულა, ცნობა იმის შესახებ, თითქოს პირველ დანაშაულზე გამოტანილი ხუთი წელი დანარჩენ სასჯელებს შთანთქავს და ვანო მერაბიშვილი "მატროსოვის ციხიდან" 5 წელში გამოვა, სამართალდამცველების თქმით, ამ ეტაპზე ცოტათი გადაჭარბებულია. საქმის დეტალებზე სასაუბროდ სახელმწიფო ბრალმდებელს, ნათია სონღულაშვილს შევხვდი.

- ქალბატონო ნათია, როდესაც ვანო მერაბიშვილის საქმეზე დაინიშნეთ პროკურორად, საპარლამენტო უმრავლესობის ზოგიერთმა წარმომადგენელმა პროტესტი გამოთქვა: ამბობდნენ, რომ თქვენ დაკავშირებული იყავით ვანო მერაბიშვილთან და იგი ყოველთვის თქვენს უფროსად დარჩებოდა.

- ვანო მერაბიშვილი არასოდეს არც ერთი პროკურორის უფროსი არ ყოფილა. პირადად მე, მასთან შეხება არ მქონია და ჩემს კომპეტენციაში არასდროს არც ერთი მაღალჩინოსანი არ ჩარეულა. მე მყავდა ჩემი სამსახურის უფროსი.

- რომ არა საკანონმდებლო ცვლილებები და "ამნისტირებული" მუხლები, რამდენს მიუსჯიდნენ ივანე მერაბიშვილს იმ დანაშაულისთვის, რომელშიც თქვენ იყავით ბრალმდებელი?

- ივანე მერაბიშვილს სულ 6 მუხლი ჰქონდა წარდგენილი: 3 - დასაქმების და 3 - აგარაკის ეპიზოდში. მოსამართლემ მას სამსახურებრივი უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენების მუხლი მოუხსნა, ვინაიდან ეს დანაშაული ორივე ეპიზოდში იყო დაკვალიფიცირებული. რადგან გაფლანგვის მუხლს ყველაზე დიდი სანქცია ჰქონდა, ამიტომაც მიუსაჯეს 10 წელი, თუმცა ვინაიდან გაფლანგვის მუხლი "ამნისტირებულია", მერაბიშვილს სასჯელი გაუნახევრდა და ამ მუხლმა სხვა დანარჩენი სასჯელებიც შთანთქა. 2012 წლის 1-ლი ოქტომბრის შემდეგ საკანონმდებლო ცვლილებები რომ არ განხორციელებულიყო და ამნისტიის აქტი არ გამოცემულიყო, ძველი სს კოდექსით, მერაბიშვილს ჯამში, 24 წელი და 6 თვე გამოსდიოდა სასჯელი.

- როგორც "ნაციონალები" ამბობენ, ასეულობით მოწმე დაიკითხა და არც ერთ მათგანს მერაბიშვილისა და ჭიაბერაშვილის ბრალეულობა, არც დანაშაულებრივი სქემა არ უხსენებია...

- მარტივად ავუხსნათ მკითხველს, თუ რა ჩაიდინეს მერაბიშვილმა და ჭიაბერაშვილმა: ვინაიდან წინასაარჩევნო პერიოდში, მასშტაბური პროგრამების წამოწყება აკრძალულია, კანონის დარღვევა რომ არ გამოსვლოდათ, მათ ივლისში დაიწყეს ე.წ. დასაქმების პროგრამა, რომელიც სინამდვილეში, თავისი შინაარსით, საქართველოში უმუშევარი ადამიანების აღწერის პროგრამა იყო. 2500 დასაქმებული, ე.წ. ბენეფიციარები კარდაკარ დადიოდნენ და აღწერდნენ უმუშევრების რაოდენობას. 25 საპილოტე ქალაქში დაიწყო ეს აღწერა. პარალელურად, მათ თითქოსდა აგენტებად, 22 ათასამდე ადამიანი გაიყვანეს 600 ათასი ოჯახის ვითომ აღსაწერად. ისინი "ნაცაქტივისტები" და მათი მხარდამჭერები იყვნენ. მერაბიშვილმა და ჭიაბერაშვილმა ეს ადამიანები მოისყიდეს - მისცეს არა ხელფასი, არამედ თითოეულს - 240 ლარი და გააფორმეს სოციალური მომსახურების სააგენტოში. ამ პირებს სააგენტოსთვის და სამუშაოს მაძიებელთა აღრიცხვის პროგრამისთვის არაფერი გაუკეთებიათ - წინასაარჩევნოდ გაწეული სამსახურისთვის მიიღეს ანაზღაურება. უმრავლესობა ამბობდა, რომ იყო კოორდინატორი, დამკვირვებელი და ა.შ. ისინი ეწეოდნენ "ნაციონალური მოძრაობის" აგიტაციას მოსახლეობაში. "დასაქმებულებზე" ჯამში, 5 მილიონ 240 880 ლარი გაიფლანგა.

- ექსპრემიერის მეგობრები დღემდე ამტკიცებენ, რომ აგარაკი, რომელსაც მერაბიშვილი დაეპატრონა, კერძო კი არა, სახელმწიფო საკუთრება იყო...

- კვარიათის აგარაკი როდესაც ვანო მერაბიშვილის ინტერესის სფეროში მოექცა, სახელმწიფო საკუთრება არ ყოფილა, საჯარო რეესტრის მიხედვით, ის 2007 წლიდან იურიდიულ ფირმა "საერთაშორისო საინვესტიციო კომპანიას" ეკუთვნოდა (2010 წელს აგარაკი შეიძინა ოფშორში დარეგისტრირებულმა შვეიცარიულმა კომპანია "მეტალიკმა", რომლის დირექტორიც "წითელი ცირკულარით" ძებნილი ბიზნესმენი ზურაბ ლობჟანიძეა). 2009 წლის მაისში, მერაბიშვილის ბრძანებით, აგარაკზე პოლიციელები შეიჭრნენ და გამოაძევეს იქ მყოფი პირები, რის შემდეგაც მისით წლების განმავლობაში სარგებლობდა ივანე მერაბიშვილი - ოჯახთან ერთად ისვენებდა. მოწმეების თქმით, კვარიათის აგარაკზე თითო-თითოჯერ არიან ნამყოფი ახალაიებიც. ბრალდება მერაბიშვილს ედავებოდა იმას, რომ მისი ბრძანებით მოხდა კერძო საკუთრების უფლების ხელყოფა და აგარაკი შსს-ს სახსრებით გარემონტდა - რემონტისთვის სულ 154 ათას ლარამდე თანხა გაიხარჯა. პროცესზე დავკითხეთ ზურაბ ლობჟანიძის ძმისშვილი, რომელიც არის ამ შპს-ს დირექტორი, ასევე, ძველი დირექტორიც და ორივემ დაადასტურა, რომ ვანო მერაბიშვილმა არაერთხელ შეუთვალა ძებნილ ლობჟანიძეს, უსასყიდლოდ დათმე აგარაკი და ყველა საქმეს შეგიწყვეტო.

- მერაბიშვილი და ჭიაბერაშვილი პროცესზე მართლა აგინებდნენ პროკურორებს?

- პროცესზე ოთხი პროკურორი გამოვდიოდით და ჩვენ მიმართ მართლაც ისმოდა უცენზურო და არაკორექტული გამონათქვამები, რაზეც სასამართლო არ რეაგირებდა, თუმცა ჩვენ მაინც ვაკეთებდით აქცენტს. მერაბიშვილი, როგორც წესი, არაკორექტულად მოგვმართავდა, ხოლო ჭიაბერაშვილი ხშირად იგინებოდა პროკურორების მისამართით.

- 26 მაისის საქმეზე სასამართლომ დამნაშავედ ცნო და ძალადობის გამოყენებით უფლებამოსილების გადამეტებისთვის ივანე მერაბიშვილს სასჯელის ზომად საბოლოოდ, 4 წლითა და 6 თვით პატიმრობა განუსაზღვრა. დაცვის მხარემ განაჩენს უკანონო უწოდა და განაცხადა, რომ ბრალდებას მყარი მტკიცებულებები არ გააჩნდა.

- 26 მაისის საქმეზე გამოძიების დროს საპროცესო ხელმძღვანელი ვიყავი და მერაბიშვილის მიმართ სისხლისსამართლებრივი დევნა ჩემი დაწყებულია. მიმაჩნია, რომ ჩემმა კოლეგებმა ღირსეულად წარმოადგინეს ბრალდების პოზიცია, წარადგინეს იმ რაოდენობის და ისეთი მტკიცებულებები, რომ სასამართლო დაარწმუნეს ვანო მერაბიშვილის მიერ 26 მაისის აქციის დაშლის მეთოდების აბსოლუტურ უკანონობაში. გამოძიებაში მე ვიყავი ამ საქმის ზედამხედველი, დევნა ჩემი დაწყებული იყო და ბრალზეც მაქვს ხელი მოწერილი, ამიტომ ვიცი, რა მტკიცებულებები იქნა სასამართლოზე წარდგენილი. იყო როგორც წერილობითი მტკიცებულებები, ასევე მოწმეთა ჩვენებები - სულ 800-მდე ადამიანი დაიკითხა. გამოძიებისას ის დაზარალებულები დაიკითხნენ, რომლებიც დაკავებულები იყვნენ ან მიტინგზე სხეულის დაზიანებები მიიღეს. დაიკითხნენ პოლიციის მაღალჩინოსნები, რომელთაც მისცეს მერაბიშვილის მამხილებელი ჩვენებები.

- მუსირებს აზრი, რომ მისჯილი 5 წელი დანარჩენ სასჯელებს შთანთქავს...

- ვინაიდან დღევანდელი მდგომარეობით არც ერთი განაჩენი ჯერ არ არის შესული კანონიერ ძალაში, ნაადრევია საუბარი იმაზე, შთაინთქმება თუ შეიკრიბება სასჯელი. ამაზე უნდა იმსჯელოს უშუალოდ სასამართლომ მას შემდეგ, რაც ორივე განაჩენი განცალკევებით განიხილება ყველა ინსტანციაში. სასამართლოს მისაღებია გადაწყვეტილება, შთანთქვას, შეკრებს თუ ნაწილობრივ შეკრებს ამ ორ განაჩენს.

- შეკრებითობის პრინციპი ხომ გაუქმდა?

- არ არის გაუქმებული. ძველ საპროცესო კოდექსში მხოლოდ შეკრება იყო. ახლანდელი "პროცესით" არის როგორც შეკრება, ისე ნაწილობრივი შეკრება და ასევე - შთანთქმა. ძველი "პროცესით", თუ მოსამართლეს არ ჰქონდა ალტერნატივა, ახლა აქვს. ამასთან, მერაბიშვილის კიდევ ორ საქმეზე მიმდინარეობს გამოძიება (გირგვლიანის და ე.წ. "ორი გვამის" საქმე), ვნახოთ, რა იქნება.

- თქვენს გუნდს "ადეიშვილის პროკურორებს" რომ უწოდებენ, საამაყოა თუ უხერხულობის განცდას გიჩენთ?

- პროკურატურაში რომ მოვხვედრილიყავი, ჩავაბარე რამდენიმესაფეხურიანი გამოცდა, გავიარე ტრენინგები და, თუ დამიჯერებთ, 2007 წლიდან დღემდე, წელიწადში 17-დან 20 გამოცდამდე ვაბარებდი. თავს არავის პროკურორად არ ვთვლი. ვარ მთავარი პროკურატურის თანამშრომელი და უხერხულობის განცდას არ მიჩენს სახელმწიფო ბრალდების მხარდაჭერა. არა მგონია, ოდესმე უკანონო გადაწყვეტილებაში მიმეღოს მონაწილეობა, მაგრამ თუ ვინმე ჩათვლის, რომ 1-ელ ოქტომბრამდე ჩემი პროფესიული მოვალეობის შესრულების დროს კანონი დავარღვიე ან დანაშაული ჩავიდინე, მზად ვარ, კანონის წინაშე პასუხი ვაგო. არასოდეს ვყოფილვარ რომელიმე რეჟიმისა და კონკრეტული პირის პროკურორი, ვემორჩილებოდი მხოლოდ კანონს და დავრჩი რიგით პროკურორად. ადეიშვილს ვერ შევაფასებ იმ მოტივით, რომ ეს ადამიანი პირადად ერთხელ მყავს ნანახი, მასთან შეხება არ მქონია.

- თუ სწორად მახსოვს, თქვენ მუხროვანის საქმეშიც იყავით ბრალმდებელი...

- მუხროვანზე არასწორი ინფორმაცია გავრცელდა. ვადასტურებ, რომ სხვა 5 პროკურორთან ერთად ვმონაწილეობდი მხოლოდ აღმკვეთი ღონისძიების საკითხის განხილვაში, რაც 48 საათს გაგრძელდა. დაკავებული პირები, მოგეხსენებათ, სამ ნაწილად იყვნენ დაყოფილები: რეინჯერები, სამხედროები და მოქალაქეები. მე ვიყავი მოქალაქეების საქმეზე, მეწყვილე პროკურორთან ერთად, ანუ იმ ერთ საგამოძიებო მოქმედებაში ვმონაწილეობდი, თუმცა არც აპელაციაში, არც არსებით განხილვასა და არც უზენაეს სასამართლოში არ გამოვდიოდი.

- ამჟამად ბუტა რობაქიძის საქმეში ხართ ბრალმდებელი. რატომ ჭიანურდება სასამართლო პროცესის დაწყება?

- ბუტა რობაქიძის საქმეზე გამოძიება დიდი ხნის წინ დამთავრდა და სასამართლოში 6 თვის წინ გავგზავნეთ. მოსამართლემ რატომღაც, განუსაზღვრელი ვადით გადადო საქმე და ველოდებით, როდის დანიშნავს პროცესს. ვერავის ვერაფერს დავაძალებთ.

- ახალ მთავარ პროკურორზე რას იტყვით? შეძლებს გიორგი ბადაშვილი საზოგადოების დაკვეთას - სამართლიანობის აღსრულებას გაართვას თავი?

- სანამ მთავარი პროკურორი გახდებოდა, ბატონი გიორგი ბადაშვილი საგამოძიებო დეპარტამენტში ჩემი უფროსი იყო. თავისი საქმის პროფესიონალი და პატიოსანი ადამიანია. ვანო მერაბიშვილის მიმართ გამამტყუნებელი განაჩენი მისი მთავარი პროკურორობის პერიოდში გამოიტანეს. ეს ფაქტი უკვე იმაზე მეტყველებს, რომ პროკურატურა ღირსეულად წარდგა სასამართლოში და შეძლო მაღალი პოლიტიკური თანამდებობის პირისათვის დანაშაულის დამტკიცება. ჩვენი მთავარი პროკურატურა შედეგებზეა ორიენტირებული.

ნანა ფიცხელაური

ჟურნალი ”გზა”

(გამოდის ხუთშაბათობით)