გამოცდა ხელბორკილით

ამბის თხრობა ყოველთვის თუ არა, უმეტესად მაინც, შესავლით იწყება, რათა მკითხველს გავუკვალოთ გზა. ჰოდა, მინდა, ჩემი ამბავიც მცირე შესავლით დავიწყო.

ის, ვინც სტუდენტია ან ნასტუდენტარი, კარგად უწყის, თუ რას განიცდის აბიტურიენტი გამოცდების დროს: ღელვა, ნერვიულობა, თვითშეფასების დაბალი მაჩვენებელი და ეჭვი, რომ შეიძლება ვერ ჩააბაროს... მაგრამ შენ არ იცი, რას განიცდის აბიტურიენტი, როცა ხელში კალამი უჭირავს, წინ საგამოცდო საკითხებით აჭრელებული ფურცლები უწყვია და ამავდროულად, ორივე ხელზე ცივი ბორკილი ადევს. გამომცდელთან ერთად, ორიოდე მეტრში ბადრაგიც დგას. უზარმაზარ აუდიტორიაში მარტო უზიხარ უამრავ მაგიდას შორის ერთ-ერთს. ეს უჩვეულო გამოცდაა, გამოცდა ხელბორკილით!

"უნდა გაუძლო, აუცილებლად უნდა გაუძლო!.." -

სოფო ოსაძის წერილებიდან

2010 წელი, 7 ივნისი. აგრარული უნივერსიტეტის შენობა.

აგრარული ანუ სასოფლო უნივერსიტეტი აბიტურიენტთა მოლოდინში გარინდებულა და გულშემატკივრებით გარშემორტყმული ელოდება ზარის დარეკვას, რათა მომავალი თაობის კიდევ ერთი ნაკადი ჩაიხუტოს გულში და შეუღოს ცოდნის კარი.

მე სპეციალურად გამოყოფილ აუდიტორიაში ვზივარ. ჩემგან სამ მეტრში საბადრაგო სამსახურის სამი თანამშრომელი დგას (ორი ზის). ჯერ დამკვირვებელი არ გამოჩენილა. დაახლოებით ათ წუთში ორი შესრულდება და აბიტურიენტთა რეგისტრაციაც დაიწყება. სარკმელთან ვზივარ, რომლის მიღმა თავისუფლებაა; ის სამყაროა, სადაც ბადრაგი არ გაკონტროლებს, როცა გინდა, ადგები და დაწვები, ჭამ ან დაიძინებ, დაწერ და წაიკითხავ, ისწავლი ან არ ისწავლი, გაეკიდები ან თავს დაანებებ, გეყვარება ან შეაფურთხებ... მეშინია იქით გახედვის, მაგრამ მაინც გადავწიე ფარდა და გარემოს მოვავლე თვალი. გული მომეწურა, სული შემიგუბდა და უჩვეულოდ, გამოცდებისათვის უჩვეულოდ ავღელდი.

გამოცდებისათვის-მეთქი, - იმიტომ აღვნიშნე, რომ ოთხი წლის წინ ჩავაბარე ერთიანი ეროვნული გამოცდები, სხვათა შორის, მაღალ დონეზე და ჩავირიცხე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, საერთაშორისო ურთიერთობებზე, თანაც - 100%-იანი სახელმწიფო გრანტით. პირველი კურსი წარმატებით დავამთავრე, მერე შარში გავეხვიე და აი, ახლა აგრარულ უნივერსიტეტში ვზივარ და ზარის გაწკრიალებას ველოდები. თავს ადრინდელივით ლაღად ვეღარ ვგრძნობ, გული გამალებით მიცემს და ძარღვებში გამავალი სისხლის ჩქრიალიც მესმის თითქოს. ხელის თითებზე სიცივისა და დაბუჟების შეგრძნება მაქვს, შიგადაშიგ თავბრუც მესხმის.

ზარის ხმაა. აბიტურიენტები მოაწყდნენ აუდიტორიებს. დაიწყო ჟივილ-ხივილი. თითქმის ყველა რაღაცნაირად შეფიქრიანებული და დაძაბულია, მაგრამ ვხედავ ისეთებსაც, სულ ცალ ფეხზე რომ ჰკიდიათ გამოცდები; სახეზე აწრიათ: "თუ გავარტყი, გავარტყი, თუ არა და, ერთი თქვენი და გამოცდების დედაც..."

ჩემი მაგიდიდან მარჯვნივ, ხუთიოდე მეტრში კიბე ჩადის მიწისქვეშა სართულზე. იქ ალბათ საპირფარეშოა, რადგან აბიტურიენტებიც ჩადიან და დამკვირვებლებიც, უკან კი ორიოდე წუთში ბრუნდებიან. სამ წელზე მეტია, რაც ამდენი ლამაზი გოგონასთვის არ შემივლია თვალი. ყველა ლამაზია! თითქოს ეროვნული გამოცდები კი არა, სილამაზის კონკურსია. ვიფიქრე, - აბა, ერთ შეუხედავს მაინც თუ "გავჩითავ"-მეთქი? ვაკვირდები, მაგრამ არ ჩანს. მოულოდნელად, გოგონა შემოვიდა. სახე "დაპრიშჩიკებული"აქვს. გავიფიქრე: აჰა, ესეც შენი გამონაკლისი, მაგრამ... როგორც სახიდან მზერა მის ტანზე, ამაყად გამოზნექილ მკერდზე, მერე კი მოტკეცილელასტიკიან ფეხებზე გადავიტანე, გული ამიჩქარდა და ანგარიშმიუცემლად ავიქნიე ხელი. ერთ-ერთმა ბადრაგმა იფიქრა, - ეტყობა, მიხმობსო და შემომიღრინა: რა გინდაო?

მოკლე კაბებში გამოწყობილი თეთრი და ხორბლისფერი, ლამაზკანჭებიანი გოგონების ცქერამ გული ამიჩქარა. ზოგიერთს ისეთი მოტკეცილი ჯინსის შარვალი აცვია, ნაძლევს ჩა­მოვალ, გამოვიცნობ, როგორი და რა ფერის საცვალი აცვია! ახლა ზედატანები: ათიდან ცხრას ღრმა დეკოლტე ან ტოპი აცვია. კი, გარეთ ცხელა, მაგრამ... 4 წლის წინ ყველა ასე სექსუალურად და გამომწვევად არ მოდიოდა გამოცდებზე.

ჩემკენ თითქმის არავინ იხედება. თითქოს, იქ არც ვიყო და ეგრეც არის პრინციპში. დემოკრატიზაციის გზაზე შემდგარ საქართველოს რა ვუთხარი, თორემ აქ რა მინდოდა სტატუსით პატიმარს?.. ერთი-ორი აბიტურიენტი მაკვირდება ან თითს ჩემკენ იშვერს და გვერდით მდგომს რაღაცას ჩასჩურჩულებს. ასე გოგონები იქცევიან, ბიჭებს კი თითქოს, რაღაცის ეშინიათ და თვალს მარიდებენ.

ადამიანებო, მეგობრებო, დებო, ძმებო, დედებო, მამებო - მე მკვლელი არ ვარ! ყაჩაღი არ ვარ! ქურდი არ ვარ! მე თქვენი მეგობარი ვარ, მაგრამ გუშინ დიდი სიჩქარით მოძრაობისას ფეხი წამოვკარი ქვას და მუხლი გადავიყვლიფე. სიმწრისგან ხმას ვერ ვიღებდი და ცრემლი მაინც არ ჩამომიგორდა. მაშინ თქვენგან ხელის გამოწვდენას ველოდი, რათა ჩემი მტვრიანი თითებით ჩაგჭიდებოდით და წამოვმდგარიყავი, თქვენ კი ზედაც არ შემომხედეთ, ვითომც ვერ შემამჩნიეთ. არადა, მე თქვენი მეგობარი ვარ, თქვენი დახმარება მჭირდება! მინდა ხელი გამომიწოდოთ და მემეგობროთ!

აჰა, ეს ალბათ ჩემი მეთვალყურე იქნება. ისე, ადამიანები ბევრ რამეში ვიხარჯებით ტყუილუბრალოდ. აი, თუნდაც, ჩემი მეთვალყურის თუ დამკვირვებლის მაგალითზე გეტყვით: მას ამ სამ საათში (ეს ჩემთვის განკუთვნილი დროა საგამოცდო საკითხების დასაწერად) ხომ უხდიან ფულს? არ ვიცი, რამდენს, მაგრამ უხდიან! ჰოდა, მას რისი გაკეთება ევალება? - მე მიყურებს. თქვე დალოცვილებო, რად მინდა ამის თვალყურის დევნება, როცა ისედაც, სამი მხარბეჭიანი ვაჟკაცი არ მაცილებს მობრიალე, ჩასისხლიანებულ თვალებს. ამათ თავი რომ დავანებოთ, ვიდეოთვალებიც ხომ არის დამონტაჟებული? ერთი პირდაპირ სახეში "შემომცქერის", მეორე გვერდიდან "მაკვირდება"და კიდევ ეს ქალი... ხომ შეიძლებოდა, მას ეს სამი საათი ბევრად ნაყოფიერად გამოეყენებინა?

ოცი წუთი მიკითხავდა ინსტრუქციას, ბოლოს თვითონაც დაიქანცა და მეც გადამღალა. თუმცა, ამ ოცი წუთიდან მისთვის ხუთი წუთიც არ მისმენია, - ფიქრებით სხვაგან ვიყავი; ჯერ მელანქოლია მომეძალა, მიუხედავად იმისა, რომ მელანქოლიკი სულაც არ ვარ. მზერა კიდევ ერთხელ გამექცა მზით აელვარებული შენობებისკენ, რომლებიც თითქოს, საიდუმლოებით მოცულ ამბავს უყვებოდნენ ერთმანეთს...

- ჩემი საფუძვლიანი ეჭვით, ალექსანდრე ახალკაცმა და გიორგი გოგნაძემ სწორედ ის ტელეფონი გაყიდეს, რომელიც... - "გაიზარუნა"ჩემს ყურებში პროკურორის სიტყვებმა. მზერა დამკვირვებელ ქალზე გადავიტანე, რადგან მინდოდა მომეცილებინა პროკურორზე ფიქრი და მისი სიტყვები, რომელიც ძალიან ხშირად ჩამესმოდა ყურში. არადა, მან მშვენივრად იცოდა, რომ იმ დღეს, როცა ტელეფონის გაყიდვას მდებდა ბრალად, მე მარჯანიშვილის თეატრში ვიყავი...

2006 წელი. დეკემბრის უკანასკნელი დღეები იყო. კიდევ ერთი წელიწადი ხდებოდა ისტორიის კუთვნილება! ეს წელიწადი საკმაოდ წარმატებული იყო ჩემთვის, რადგან სწორედ 2006-ში გავხდი სახელმწიფო უნივერსიტეტის საერთაშორისო ურთიერთობების ფაკულტეტის სტუდენტი, ამავე წელს ჩემი მოთხრობა - "გადუმილებული მეგობრობა"(პირველ ვარიანტში უბრალოდ "მეგობარი"ერქვა) წლის საუკეთესო მოთხრობად დაასახელეს ერთ-ერთ ლიტერატურულ კონკურსზე. ჰოდა, იმ დღეს, როცა პროკურორის თქმით, გატაცებული ტელეფონი გავყიდე, მე მარჯანიშვილის თეატრში ვიყავი დედასთან ერთად, სადაც ფულადი პრემია და საჩუქრები მაშინდელმა განათლების მინისტრმა, კახა ლომაიამ პირადად გადმომცა. მახსოვს, როცა მიკროფონთან მივედი და სიტყვა ვთქვი, დარბაზში სიცილი ატყდა. ვთქვი, რომ განათლების სფეროში ლომაიას მიერ გატარებული რეფორმები ძალიან მომწონდა და მაშინ მართლა ასე ვფიქრობდი. თუმცა, რატომღაც იმასაც ვგრძნობდი, რომ ძალიან მალე ერთ-ერთი აქტიური მოწინააღმდეგე გავხდებოდი იმ რეფორმატორების, რომლებიც ქვეყანას სისხლისფერ კაბას ჩააცმევდნენ და რომელთათვისაც ადამიანები უბრალოდ, აღარ იარსებებდნენ...

ვიდრე ინსტრუქციის კითხვას დაიწყებდა, დამკვირვებელს ვუთხარი: ყველაფერი დაწვრილებით ვიცი და ნუ გაწვალდებით-მეთქი. - არ შეიძლება, უნდა წაგიკითხოო. ესეც თქვენი ფორმალობები. კარგით, რა, ყველაფერი ისედაც გარკვევით წერია საგამოცდო ფურცლებზე და ამას თავადაც წავიკითხავთ! ის მაინც აგრძელებს კითხვას, მე ისევ "სხვაგან"ვარ...

ორი დღე ვწერდი "გადუმილებულ მეგობრობას". ძირითადად, ღამით ვმუშაობდი. ვწერდი ნელა, დინჯად; ხშირად ვჩერდებოდი, ბოლთას ვცემდი, მერე ისევ ვჯდებოდი და ვაგრძელებდი წერას. სადღაც მოთხრობის შუაწელში ვიყავი, პირველად რომ ვიტირე. ძალიან განვიცდიდი ნაზის ამბავს, მიუხედავად იმისა, რომ ის ჩემი ფანტაზიის ნაყოფი იყო. ბოლოს და ბოლოს, მას სიცოცხლე მე ვაჩუქე და მევე უნდა წამერთმია მისთვის სუნთქვის უფლება, - ასე გადავწყვიტე მოთხრობის დასაწყისშივე, მაგრამ რამდენჯერმე რომ ავქვითინდი, ნაზი ლამის აღარ...

მოთხრობამ, რომლის გამოც მინისტრმა დამაჯილდოვა, წამიერი კადრივით გაიქროლა ჩემ თვალწინ, ხოლო ჩემი იდიოტი (ამ სიტყვის არა დოსტოევსკისეული განსაზღვრებით) ბრალმდებელი ამბობდა, რომ მე იმ დღეს გატაცებული ტელეფონი გავყიდე...

"მიესაჯოს თავისუფლების აღკვეთა!.."

- ალექსანდრე, რატომ არ იწყებთ წერას? - დამკვირვებლის ხმამ რეალობაში გადმომისროლა და დაფეთებული ვეცი კალამს.

დედალიკა

ჩემი დამკვირვებელი ორმოციოდე წლის ქალია. მოკლე შავი ქვედაბოლო აცვია და გამომწვევად მოუჩანს მსხვილი ფეხები, რომლის ხილვა ჩემს გულს ბაგაბუგს აწყებინებს. შავი თმა აქვს, გრძელი პირისახე და მოტკეცილი დეკოლტე აცვია, რომლიდანაც ძუძუსთავები ამაყად გამობზეკვია. წეღან ჩემს მხარს ოდნავ შეეხო ძუძუებით. მერე ჩემს მაგიდასთან რომ წაიხარა, რაღაც მაჩვენა და მითხრა, მაგრამ მე არაფერი გამიგონია. ხშირ-ხშირად ვაპარებ თვალს მისი კერტებისკენ... ორიოდე წუთში წერის დაწყების ნიშანსაც მომცემს. ბოლოჯერ შევხედე მის ძუძუებს. გული გამალებით მიცემს და სისხლი სახეზე მაწვება. ვბრაზდები დეგენერატ ბადრაგზე, უტვინოდ რომ ცდილობს იტიპოს. მან ჩათვალა, რომ ეს ქალი ნაშაა და თავის თანამშრომლებს ხმამაღლა, უტიფრად ეუბნება:

- აბა, ბიჭებო, თუ იცით, ძველრუსულად რას ნიშნავს "ნაშა"?

ნერვები მეშლება. სადღაც ყურმოკრულით უნდა იტიპოს, მაგრამ სიტყვის მნიშვნელობა კარგადაც არ ახსოვს. დამკვირვებელს ტუჩის მარჯვენა კუთხე აუთამაშდა. მე "ნაგლად"გავიღიმე, რის პასუხადაც თვალების ბრიალი მივიღე ტრიპაჩი ბადრაგისგან.

ბოლო წუთი ზარის დარეკვამდე. მალულად ვაპარებ თვალს ქალის მსხვილი ბარძაყებისკენ და ტანში ჟრუანტელი მივლის. საოცრებაა ქალი, ზოგადად ქალი და არა მხოლოდ ეს - ყველა ქალი ასეთია. მათ შეუძლიათ გაგაღმერთონ, ცაში ზღვის ტალღებად გასწავლონ სიარული და მეორე წამს მთელი სხეულით დაგანარცხონ ქვა-ღორღზე. ზარი ირეკება. ღრმად ამოვისუნთქე და თამამად შევხედე. ახლაღა შევამჩნიე რომ მაისურზე პატარა ბარათი აქვს მიბნეული, რომელსაც შავად აწერია: "დედალიკა". ეს ალბათ მისი სახელია.

ალექსანდრე ახალკაცი

ჟურნალი ”გზა”

(გამოდის ხუთშაბათობით)