მისი ცხოვ­რე­ბაც ისე­თი­ვე მკაც­რი და მძი­მეა, რო­გო­რიც მისი მშობ­ლი­უ­რი ქვეყ­ნის რე­ა­ლო­ბა. მსოფ­ლი­ოს ყვე­ლა­ზე ცხელ წერ­ტილ­ში - ავ­ღა­ნეთ­ში და­ბა­დე­ბულ­მა, საკ­მაო ხანი რუ­სე­თის სკო­ლა-ინ­ტერ­ნატ­ში გა­ა­ტა­რა. ამ­ჟა­მად სამ­ხედ­რო თარ­ჯი­მა­ნი - სამი აბ­დულ ჯა­ფა­რი ქა­ბულ­ში ცხოვ­რობს და იმედს არ კარ­გავს, რომ ოდეს­მე "მი­წი­ერ ჯო­ჯო­ხეთს" თავს და­აღ­წევს. მას ქარ­თვე­ლი სამ­ხედ­რო­ე­ბის დახ­მა­რე­ბით, "სკა­ი­პით" და­ვუ­კავ­შირ­დი.

სამი აბ­დულ ჯა­ფა­რი:

- ავ­ღა­ნეთ­ში, კუნ­დუ­ზის პრო­ვინ­ცი­ა­ში და­ვი­ბა­დე. მამა რა­ი­ონ­ში სკო­ლის დი­რექ­ტო­რი იყო. რო­დე­საც ტა­ჯი­კეთ­სა და ავ­ღა­ნეთს შო­რის შე­ტა­კე­ბა მოხ­და, ბას­მა­ჩებ­მა (შუა აზი­ა­ში საბ­ჭო­თა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის წი­ნა­აღ­მდეგ მებ­რძო­ლი ნა­ცი­ო­ნა­ლის­ტუ­რი ბან­დე­ბის მე­ომ­რე­ბი. - ავტ.) მოკ­ლეს. დედა ნერ­ვი­უ­ლო­ბის­გან ავად გახ­და და მა­მის სიკ­ვდილს გა­დაჰ­ყვა. მე და ჩემი უმ­ცრო­სი ძმა რაფი და­ვობ­ლდით... 1985 წელს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ ორი­ვე რუ­სეთ­ში, ვოლ­გოგ­რა­დის სკო­ლა-ინ­ტერ­ნატ­ში გაგვგზავ­ნა. ეს იყო ავ­ღა­ნე­თის სა­ხელ­მწი­ფოს მა­შინ­დე­ლი პროგ­რა­მა დევ­ნი­ლი ბავ­შვე­ბის­თვის. ძა­ლი­ან კარ­გი აღ­მზრდე­ლე­ბი და მას­წავ­ლებ­ლე­ბი გვყავ­და. ავ­ღა­ნე­თის ომის, შიმ­ში­ლი­სა და მუდ­მი­ვი საფრ­თხის შემ­დეგ, მე და ჩემი ძმა იქ სა­ოც­რად მშვი­დად ვგრძნობ­დით თავს. სკო­ლა-ინ­ტერ­ნატ­ში ჩვენ­თან ერ­თად, 250-ზე მეტი ავ­ღა­ნე­ლი ბავ­შვი იყო. პა­ტა­რე­ბი ვი­ყა­ვით და არც უცხო ენის შეს­წავ­ლა გაგ­ვჭირ­ვე­ბია. თა­ვი­დან თარ­ჯი­მა­ნიც გვყავ­და... ვოლ­გოგ­რა­დის ბავ­შვთა სახ­ლი ჩემს ცნო­ბი­ე­რე­ბას ძა­ლი­ან ტკბი­ლად შე­მორ­ჩა. კარ­გად გვაც­მევ­დნენ და კარ­გი კვე­ბა გვქონ­და, ზა­ფხუ­ლო­ბით სხვა­დას­ხვა კუ­რორტზე დავ­ყავ­დით. თუ რამე ადა­მი­ა­ნუ­რი მაქვს, ეს ჩემი რუსი აღ­მზრდე­ლე­ბის დამ­სა­ხუ­რე­ბაა, რომ­ლე­ბიც მე და ჩემს ძმას შვი­ლე­ბი­ვით გვე­პყრო­ბოდ­ნენ... აქ, ავ­ღა­ნეთ­ში გა­დარ­ჩე­ნის­თვის ბრძო­ლა უფ­როა, ვიდ­რე ცხოვ­რე­ბა და ამ ჯო­ჯო­ხეთ­ში ადა­მი­ა­ნის სახე რომ არ დავ­კარ­გო, იქ მი­ღე­ბუ­ლი და­დე­ბი­თი ემო­ცი­ე­ბი და გა­მოც­დი­ლე­ბა მეხ­მა­რე­ბა. რო­დე­საც გან­საც­დე­ლის წი­ნა­შე ვდგე­ბო­დი, იქ გა­ტა­რე­ბულ დღე­ებს ვიხ­სე­ნებ­დი და ვფიქ­რობ­დი, - არ­სე­ბო­ბენ კარ­გი ადა­მი­ა­ნე­ბი, რომ­ლებ­საც სი­კე­თის გა­კე­თე­ბა შე­უძ­ლი­ათ-მეთ­ქი.

- რო­გორ აღ­მოჩ­ნდით ისევ ავ­ღა­ნეთ­ში?

- ავ­ღა­ნე­თი­დან საბ­ჭო­თა ჯა­რე­ბის გა­მოს­ვლი­დან 3 წლის შემ­დეგ - 1992-ში შე­ი­ა­რა­ღე­ბულ­მა ოპო­ზი­ცი­ამ პრე­ზი­დენტ ნა­ჯი­ბუ­ლას მმარ­თვე­ლო­ბა და­ამ­ხო. ქვეყ­ნის სა­თა­ვე­ში მო­ჯა­ჰე­დე­ბი მო­ვიდ­ნენ. რუ­სე­თის სკო­ლა-ინ­ტერ­ნა­ტებ­სა და ბავ­შვთა სახ­ლებ­ში გა­ნა­წი­ლე­ბულ ავ­ღა­ნე­ლებს გა­მოგ­ვი­ცხა­დეს, - აქ სწავ­ლის გაგ­რძე­ლე­ბას ვე­ღარ შეძ­ლებთ, თქვენს ქვე­ყა­ნა­ში უნდა დაბ­რუნ­დეთ; ვინც არ დაბ­რუნ­დე­ბა, ქუ­ჩა­ში დარ­ჩე­ნა მო­უ­წევს, რად­გან ჩვე­ნი სა­ხელ­მწი­ფო თქვენს უზ­რუნ­ველ­ყო­ფას ვე­ღარ შეძ­ლებ­სო!.. ეს ჩვენ­თვის ტრა­გე­დია იყო, რად­გან ჯერ კი­დევ პა­ტა­რე­ბი ვი­ყა­ვით. იყ­ვნენ ისე­თე­ბიც, ვინც უკვე კო­ლე­ჯში სწავ­ლობ­დნენ და ამავდრო­უ­ლად, თავ­საც ირ­ჩენ­დნენ, - რუ­სე­თი­დან სა­ქო­ნე­ლი ავ­ღა­ნეთ­ში ჩაჰ­ქონ­დათ და ყიდ­დნენ; მათ ახლა უკვე დიდი მა­ღა­ზი­ე­ბი აქვთ გახ­სნი­ლი... ბევ­რმა ავ­ღა­ნეთ­ში დაბ­რუ­ნე­ბას ვოლ­გოგ­რა­დის ქუ­ჩებ­ში ცხოვ­რე­ბა არ­ჩია და მა­თხოვ­რო­ბით, ქურ­დო­ბით ირ­ჩენ­დნენ თავს. ბევ­რი მათ­გა­ნი და­ი­ღუ­პა კი­დეც... მე­ცხრე კლას­ში ვი­ყა­ვი და სხვე­ბი­ვით, სკო­ლი­დან გამ­რი­ცხეს. ძმა ჩემ­ზე პა­ტა­რა იყო. და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი ცხოვ­რე­ბის­თვის ორი­ვე მო­უმ­ზა­დებ­ლე­ბი ვი­ყა­ვით. ქუ­ჩა­ში ყოფ­ნას ავ­ღა­ნეთ­ში დაბ­რუ­ნე­ბა ვარ­ჩიე, ჩემი ძმა კი რუ­სეთ­ში დარ­ჩა.

- ავ­ღა­ნეთ­ში გყავ­დათ ვინ­მე - ნა­თე­სა­ვე­ბი, ახ­ლობ­ლე­ბი?

- არა. ზოგი გაქ­ცე­უ­ლი იყო, ზო­გიც და­ხო­ცეს... ამ და­წყევ­ლილ და ღმერ­თის­გან და­ვი­წყე­ბულ მი­წა­ზე, რო­გორც ყო­ველ­თვის, მა­ში­ნაც ომი იყო. ჩემი ჩა­მოს­ვლი­დან ერთი თვის გან­მავ­ლო­ბა­ში ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა სამ-ოთხჯერ შე­იც­ვა­ლა. მშობ­ლი­ურ კუნ­დუ­ზის პრო­ვინ­ცი­ა­ში აღარ დავ­ბრუ­ნე­ბულ­ვარ - მშობ­ლე­ბი გარ­დაც­ვლი­ლე­ბი იყ­ვნენ და რაღა აზრი ჰქონ­და?! ქა­ბულ­ში დავ­რჩი. ქუ­ჩა­ში ვცხოვ­რობ­დი, ვი­ღა­ცის ფარ­დულს შე­ვა­ფა­რე თავი. საჭ­მელს მა­თხოვ­რო­ბით ვშო­უ­ლობ­დი, ხან­და­ხან - ვი­პა­რავ­დი კი­დეც. თუმ­ცა, შე­მიძ­ლია და­ვი­ფი­ცო, რომ ამას მხო­ლოდ მა­შინ ვა­კე­თებ­დი, რო­დე­საც გა­მო­უ­ვალ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში ვი­ყა­ვი... "ჯო­ჯო­ხე­თი" შემ­თხვე­ვით არ მიხ­სე­ნე­ბია. ომი სხვა რა­მეა, აქ კი, ავ­ღა­ნე­ლე­ბი ერ­თმა­ნეთს ხო­ცავ­დნენ, ტა­ჯი­კე­ბი ავ­ღა­ნე­ლებს ებ­რძოდ­ნენ, პაშ­ტუ­ნე­ბი - აზა­რებს, აზა­რე­ბი კი­დევ - სხვებს... ყო­ველ­დღე თავ­ბედს ვი­წყევ­ლი­დი, ამ და­ნაღ­მულ მი­წა­ზე რომ დავ­ბრუნ­დი, მაგ­რამ გვი­ა­ნი იყო. მხო­ლოდ პა­კის­ტან­ში შე­მეძ­ლო წას­ვლა და წა­ვე­დი კი­დეც. შავი სა­მუ­შა­ოს შოვ­ნას ძლივს ვა­ხერ­ხებ­დი. ვმუ­შა­ობ­დი ყველ­გან, სა­დაც კი პუ­რის ფულ­სა და ღა­მის გა­სა­თევს მომ­ცემ­დნენ. ასე გაგ­რძელ­და წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში. მერე მივ­ხვდი, რომ რა­ღაც უნდა მე­ღო­ნა, - მხო­ლოდ იმ­დენს მიხ­დიდ­ნენ, რომ შიმ­ში­ლით არ მოვმკვდა­რი­ყა­ვი. დღემ­დე ასეა: მდიდ­რე­ბი მა­ღა­ზი­ებს ხსნი­ან და მუ­შა­ხელს "კა­პი­კებ­ზე" ამუ­შა­ვე­ბენ. შავ მუ­შად მო­წყო­ბაც სა­ნატ­რე­ლია. სწავ­ლა-გა­ნათ­ლე­ბის­თვის ვის სცა­ლია ან სად არის სას­წავ­ლებ­ლე­ბი?!. ყვე­ლა­ფე­რი, რაც ვიცი - ხე­ლო­ბა თუ ენე­ბი, თა­ვად ვის­წავ­ლე. სა­შუ­ა­ლე­ბა რომ მქონ­დეს, ახ­ლაც სი­ა­მოვ­ნე­ბით ვის­წავ­ლი­დი სად­მე.

- ვიცი, რომ ინ­გლი­სუ­რად კარ­გად სა­უბ­რობთ...

- დიახ. ავ­ღა­ნეთ­ში ძა­ლი­ან ბევ­რი ეროვ­ნე­ბის ადა­მი­ა­ნი ჩა­მო­დის, რაც მათ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბას გვაძ­ლევს. ასე ვის­წავ­ლე უცხო ენე­ბი. თავ­და­პირ­ვე­ლად, მცი­რე გა­სამ­რჯე­ლო­ზეც თა­ნახ­მა ვი­ყა­ვი. უცხო­ე­ლე­ბის­თვის ავ­ღა­ნე­ლი - გა­ჭირ­ვე­ბუ­ლი ქვეყ­ნის შვი­ლი ვი­ყა­ვი და მი­ზე­რულ თან­ხას მთა­ვა­ზობ­დნენ. მერე მივ­ხვდი, რომ ჩემი შრო­მა უფრო ძვი­რი ღირ­და... თარ­ჯიმ­ნო­ბის წყა­ლო­ბით გა­ვი­ცა­ნი ქარ­თვე­ლი სამ­ხედ­რო­ე­ბიც, რომ­ლე­ბიც ჩვე­ნი ქვეყ­ნის ყვე­ლა­ზე სა­შიშ პრო­ვინ­ცი­ა­ში - ჯა­ლა­ლა­ბად­ში ავ­ღა­ნელ ჯა­რის­კა­ცებს სამ­ხედ­რო ინ­სტრუქ­ტაჟს უტა­რებ­დნენ. მა­ლე­ვე მივ­ხვდი, რომ სხვა უცხო­ე­ლე­ბის­გან გან­სხვა­ვე­ბით: ეს ადა­მი­ა­ნე­ბი სულ­სა და გულს დებ­დნენ სა­კუ­თარ საქ­მე­ში და მეც ვე­ცა­დე, ბო­ლომ­დე დავ­ხარ­ჯუ­ლი­ყა­ვი. რო­დე­საც დავ­მე­გობ­რდით, ისი­ნი ადა­მი­ა­ნუ­რად გა­ნიც­დიდ­ნენ ჩვენ­ში არ­სე­ბულ პრობ­ლე­მებს, მში­ე­რი ბავ­შვე­ბის გა­სა­ჭირს, რომ­ლე­ბიც ავად­დე­ბოდ­ნენ და პან­ტა­პუნ­ტით იხო­ცე­ბოდ­ნენ. იმ ქარ­თვე­ლებ­თან დღემ­დე მე­გობ­რუ­ლი ურ­თი­ერ­თო­ბა მაქვს.

- მა­ნამ­დე არა­ფე­რი გსმე­ნი­ათ ქარ­თვე­ლე­ბის შე­სა­ხებ?

- ვოლ­გოგ­რა­დის სკო­ლა-ინ­ტერ­ნატ­ში გა­ვი­გე მათ­ზე, მაგ­რამ ურ­თი­ერ­თო­ბა არ მქო­ნია... რო­დე­საც ავ­ღა­ნეთ­ში დავ­ბრუნ­დი, შე­ვი­ტყვე, რომ ჩვე­ნი ქვეყ­ნის სამ­ხრე­თით არ­სე­ბობს გურ­ჯე­ბის და­სახ­ლე­ბა და იმ ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე შეს­ვლას თა­ლი­ბე­ბიც კი ერი­დე­ბი­ან, ამე­რი­კე­ლე­ბიც მოკ­რძა­ლე­ბით უვ­ლი­ან გვერდს და მათ ნე­იტ­რა­ლი­ტეტს არ არ­ღვე­ვენ. ისი­ნი სა­უ­კუ­ნე­ე­ბის წინ ჩა­მო­სუ­ლან და დარ­ჩე­ნი­ლან (აბ­დულ ჯა­ფა­რი მეფე გი­ორ­გი XI-ის ავ­ღა­ნეთ­ში ლაშ­ქრო­ბის ამ­ბავს გუ­ლის­ხმობს. - ავტ.).

- ვიცი, რომ საკ­მა­ოდ მდი­და­რი სა­მუ­შაო გა­მოც­დი­ლე­ბა გაქვთ...

- 7 ენა­ზე ვსა­უბ­რობ - ორ ავ­ღა­ნურ სა­ხელ­მწი­ფო ენა­ზე (პაშ­ტუ და დარი), სპარ­სულ­ზე, რუ­სულ­ზე, ინ­გლი­სურ­ზე, ურ­დუ­სა (ინ­დუ­რის ნა­ირ­სა­ხე­ო­ბა) და ფრან­გულ­ზე... ინ­დუ­რი პა­კის­ტან­ში ვის­წავ­ლე (იქ 4 ენაა გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი: ურდუ, პენ­ჯა­ბუ­რი, სინ­დუ­რი და სი­რა­ი­კი)... აქა­უ­რე­ბის უმე­ტე­სო­ბამ რამ­დე­ნი­მე უცხო ენა იცის და მა­ინც ერთ-ერთი ყვე­ლა­ზე ღა­ტა­კი, ჩა­მორ­ჩე­ნი­ლი და გა­ნუ­ვი­თა­რე­ბე­ლი ქვე­ყა­ნა ვართ. ასე იქ­ნე­ბა კი­დევ დიდ­ხანს, ალ­ბათ ერთი სა­უ­კუ­ნე მა­ინც... ვინც მო­ა­ხერ­ხა და გამ­დიდ­რდა, თა­ნამ­დე­ბო­ბე­ბი იყი­დეს, უცხო­ეთ­ში ვი­ლე­ბი აქვთ, ია­რა­ღი­სა და ნარ­კო­ტი­კე­ბის ბიზ­ნესს მარ­თა­ვენ და ქა­ბულ­ში უზარ­მა­ზა­რი სა­სახ­ლე­ე­ბი აქვთ წა­მო­ჭი­მუ­ლი. კო­რუფ­ცია ყვე­ლა სფე­რო­ში ყვა­ვის. კა­ნონს ის ქმნის, ვი­საც ფული აქვს. ბო­დიშს გიხ­დით თქვენ და ქარ­თველ მკი­თხველს ამ მა­გა­ლი­თის­თვის, მაგ­რამ აქ ფუ­ლი­ან­მა კაც­მა შე­იძ­ლე­ბა, მცი­რე­წლო­ვა­ნი ბავ­შვი (სქესს მნიშ­ვნე­ლო­ბა არა აქვს) გა­ა­უ­პა­ტი­უ­როს და და­უს­ჯე­ლი დარ­ჩეს, რად­გან კა­ნო­ნი უბ­რა­ლოდ არ არ­სე­ბობს. მო­ძა­ლა­დე ბავ­შვის მშობ­ლებს დას­ცი­ნის, ისი­ნი კი ვე­რა­ფერს ეუბ­ნე­ბი­ან... ავ­ღა­ნუ­რი არ­მია თა­ლი­ბე­ბის წი­ნა­აღ­მდეგ ბრძო­ლა­ში იხო­ცე­ბა, არ­მი­ა­ში წას­ვლით კი მთელ ოჯახს აყე­ნე­ბენ საფრ­თხის ქვეშ, მაგ­რამ ჩვე­ნი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა და თა­ლი­ბე­ბი ერ­თმა­ნეთ­თან გა­რი­გე­ბუ­ლე­ბი არი­ან... მო­სახ­ლე­ო­ბის 97% ბნე­ლია, მთავ­რო­ბა კი ამ უბე­დუ­რი, ცხო­ვე­ლებს დამ­სგავ­სე­ბუ­ლი ხალ­ხის ხარ­ჯზე მდიდ­რდე­ბა. ყვე­ლა სა­ხელ­მწი­ფო უწყე­ბას ამე­რი­კა უხ­დის ფულს, მაგ­რამ ამ თან­ხას ავ­ღა­ნე­თის ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა ჯი­ბე­ში იდებს.

- შე­იძ­ლე­ბა, გუ­ლუბ­რყვი­ლო კი­თხვას ვსვამ, მაგ­რამ მა­ინც: ჟურ­ნა­ლის­ტე­ბი, მა­ს­მე­დია ასე­თი მოვ­ლე­ნე­ბის გა­მომ­ზე­უ­რე­ბას არ ცდი­ლო­ბენ?

- ადა­მი­ანს, რომ­ლის­თვი­საც მცი­რე­წლო­ვა­ნის გა­უ­პა­ტი­უ­რე­ბა არა­ნა­ირ პრობ­ლე­მას არ წარ­მო­ად­გენს, არც ჟურ­ნა­ლის­ტის მოკ­ვლა გა­უ­ჭირ­დე­ბა. ბევ­რმა და­ი­წყო ჟურ­ნა­ლის­ტუ­რი გა­მო­ძი­ე­ბა კო­რუფ­ცი­უ­ლი სქე­მის შე­სა­ხებ, მაგ­რამ მოკ­ლეს... მეც მდევ­ნი­ან, ვი­ნა­ი­დან მი­იჩ­ნე­ვენ, რომ ცუდ საქ­მეს ვა­კე­თებ. ცალ­კე თა­ლი­ბე­ბი მდევ­ნი­ან და ცალ­კე - ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა... აქ ფული ყვე­ლა­ფერს წყვეტს, თა­ლი­ბებ­საც ათა­ვი­სუფ­ლე­ბენ ცი­ხი­დან ფუ­ლის სა­ნაც­ვლოდ. მერე რა, თუ მას მთე­ლი ბა­ტა­ლი­ო­ნი ჰყავს ამო­ხო­ცი­ლი, სკო­ლა - აფეთ­ქე­ბუ­ლი და კაც­მა არ იცის, კი­დევ რას და­ა­შა­ვებს?!. ნარ­კო­ტი­კე­ბის წი­ნა­აღ­მდეგ სა­ხელ­მწი­ფო პროგ­რა­მაა შე­მუ­შა­ვე­ბუ­ლი, მაგ­რამ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის პირ­ვე­ლი პი­რე­ბი ამ ბიზ­ნე­სით დღემ­დე მდიდ­რდე­ბი­ან... რამ­დე­ნი­მე წლის წინ ავ­სტრა­ლი­ურ სამ­შე­ნებ­ლო კომ­პა­ნი­ას­თან ვმუ­შა­ობ­დი თარ­ჯიმ­ნად. კა­ნა­დის სა­ელ­ჩოს აშე­ნებ­დნენ. მშე­ნებ­ლო­ბა­ზე ად­გი­ლობ­რი­ვე­ბიც იყ­ვნენ და­საქ­მე­ბუ­ლი და მათ ფეხ­საც­მე­ლი არ ეც­ვათ... ზამ­თა­რი იყო, თოვ­და. კა­ნა­დე­ლე­ბი ამ ადა­მი­ა­ნებს რო­გორც უცხოპ­ლა­ნე­ტე­ლებს, ისე უყუ­რებ­დნენ და ფეხ­შიშ­ვე­ლა, ვე­ლურ ავ­ღა­ნე­ლებს ფო­ტო­ებს უღებ­დნენ. ასე­თი უამ­რა­ვი ფაქ­ტის გახ­სე­ნე­ბა შე­მიძ­ლია. მეს­მის მსოფ­ლი­ო­სი - სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­ზო­გა­დო­ე­ბის­თვის ავ­ღა­ნე­თი მხო­ლოდ ომ­თან და ტე­რო­რიზ­მთან ასო­ცირ­დე­ბა...

- სა­ერ­თა­შო­რი­სო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­სა და მათ მუ­შა­ო­ბა­ზე რა შე­გიძ­ლი­ათ გვი­თხრათ?

- "წი­თე­ლი ჯვა­რი" მუ­შა­ობს, მაგ­რამ რას აკე­თებს, არ ვიცი... ეს ყვე­ლა­ფე­რი ფუ­ლის დიდი მა­ხეა: წე­რენ პრო­ექ­ტებს, რათა მი­ი­ღონ გრან­ტე­ბი და ავ­ღა­ნე­ლი მა­ღალ­ჩი­ნოს­ნე­ბის ჯი­ბე­ებ­ში მი­ლი­ო­ნო­ბით დო­ლა­რი წა­ვი­დეს. ქვეყ­ნის ფეხ­ზე და­სა­ყე­ნებ­ლად არა­ვინ ზრუ­ნავს. რას ვერ­ჩი ამე­რი­კელს, ფრანგს ან ხორ­ვატს, რო­დე­საც თა­ვად ავ­ღა­ნე­ლი აქ­ცევს თა­ვის ქვე­ყა­ნას?! არ­სე­ბობს პრო­ვინ­ცი­ე­ბი, სა­დაც დე­ნის შე­სა­ხებ არც კი სმე­ნი­ათ; ვერ წარ­მო­უდ­გე­ნი­ათ, რომ არ­სე­ბობს ღი­ლა­კი, რო­მელ­საც თითს მი­ა­ჭერ და ნა­თუ­რა აინ­თე­ბა. ასეთ ად­გი­ლებს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა ვერ აკონ­ტრო­ლებს, რად­გან ის თა­ლი­ბე­ბის ხელ­შია. მტე­რი კი ძლი­ე­რია და იქ არ­სე­ბულ სიბ­ნე­ლეს სა­თა­ვი­სოდ იყე­ნებს. მან იცის რე­ლი­გი­ის ძალა ავ­ღა­ნე­ლებ­ში. შე­მუ­შა­ვე­ბუ­ლი აქვთ იდე­ო­ლო­გია, თუ რო­გორ მო­ახ­დი­ნონ გავ­ლე­ნა ამ უბე­დურ ადა­მი­ა­ნებ­ზე და გა­ნა­წყონ სა­კუ­თა­რი მტრის წი­ნა­აღ­მდეგ. მა­გა­ლი­თად, ეუბ­ნე­ბი­ან: ამე­რი­კას ჩვენ­გან გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი რე­ლი­გია აქვს და მუს­ლი­მებს ებ­რძვის, ამი­ტომ უნდა გა­ვა­ნად­გუ­რო­თო! პა­კის­ტა­ნის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე მოქ­მე­დებს ორ­გა­ნი­ზა­ცია "აი­საი", რო­მე­ლიც ამა­ში დიდ ფულს იხ­დის.

- სამი, ოჯა­ხი გაქვთ, არა?

- დიახ, მე­უღ­ლე და ორი ბიჭი მყავს... აზ­როვ­ნე­ბით უცხო­ე­ლი ვარ და არა - ავ­ღა­ნე­ლი. ამი­ტო­მაც მხო­ლოდ ერთი ოჯა­ხი მაქვს. ჩემს ცოლს ჩაც­მა­შიც კი არ ვზღუ­დავ. მე არ ვარ ვე­ლუ­რი... აქა­უ­რებს, თი­თო­ე­ულს 7 ცოლი ჰყავთ. ფუ­ლი­ან ხალ­ხს შე­უძ­ლია, 12-13 წლის გო­გო­ნა "იყი­დოს". 20 წლის ქალს 4-5 შვი­ლი ჰყავს... აქ ქა­ლე­ბი მო­ნე­ბი­ვით ცხოვ­რო­ბენ, უფრო სწო­რად - მო­ნებ­ზე უა­რე­სად. ერთი პრო­ცენ­ტით მა­ინც რომ მქონ­დეს აქე­დან წას­ვლის შან­სი, ერთ დღე­საც არ დავ­რჩე­ბო­დი; მოვ­კი­დებ­დი ხელს ჩემს შვი­ლებს და ნე­ბის­მი­ერ ისეთ ქვე­ყა­ნა­ში წა­ვი­დო­დი, სა­დაც ომი არ იქ­ნე­ბო­და და ჩემს შვი­ლებს ვე­ტყო­დი: და­ი­ვი­წყეთ ავ­ღა­ნე­თი! აქ არის თქვე­ნი სამ­შობ­ლო და შე­იყ­ვა­რეთ, იცხოვ­რეთ ისე, რომ ამ ქვეყ­ნის ღირ­სე­უ­ლი მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბი იყოთ-მეთ­ქი!.. უფ­როს ბიჭს წელს უკვე სკო­ლა­ში უწევს წას­ვლა და გაშ­ვე­ბის მე­ში­ნია, ვინ­მე ავად­მყოფ­მა არ მო­მიკ­ლას ან არ გა­ა­უ­პა­ტი­უ­როს. არ ვიცი, რა იქ­ნე­ბა მა­ნამ­დე, მაგ­რამ სა­ხელ­მწი­ფო სკო­ლა­ში ვერ შე­ვიყ­ვან: ვერ ვენ­დო­ბი და ვერც ცოდ­ნას მი­ი­ღებს. მისი თა­ნა­ტო­ლე­ბი უკვე ჰა­შიშს ეწე­ვი­ან, ქურ­დო­ბენ. აქ, სურ­სა­თის მა­ღა­ზი­ა­ში, შაქ­რი­სა და პუ­რის გვერ­დით ჰე­რო­ი­ნი და ჰა­ში­ში იყი­დე­ბა. შე­მიძ­ლია, კად­რე­ბი მო­ბი­ლუ­რით გა­და­ვი­ღო და გა­მო­გიგ­ზავ­ნოთ... ია­რა­ღიც ქუ­ჩა­ში იყი­დე­ბა. რამ­დე­ნი­მე ხნის წინ ჩემი "კა­ლაშ­ნი­კო­ვი" 300 დო­ლა­რად გავ­ყი­დე... ამი­ტომ მირ­ჩევ­ნია, შვი­ლებს სახ­ლში ვას­წავ­ლოთ მე და ჩემ­მა მე­უღ­ლემ და თუ ოდეს­მე ქვეყ­ნი­დან წას­ვლა გვე­ღირ­სა, 20 წლი­საც რომ იყოს, პირ­ველ კლას­ში შე­ვიყ­ვან, რათა სრულ­ფა­სო­ვა­ნი გა­ნათ­ლე­ბა მი­ი­ღოს.

- სხვა ქვე­ყა­ნა­ში ლე­გა­ლუ­რი თავ­შე­საფ­რის მი­ღე­ბა ალ­ბათ ძალ­ზე ძნე­ლია, არა?

- დიახ. ავ­ღა­ნე­ლებს მთე­ლი მსოფ­ლიო კა­მი­კა­ძე­ე­ბად და ტე­რო­რის­ტე­ბად გვიც­ნობს. ვი­ზის მო­ცე­მა­ზე ოც­ნე­ბაც სი­სუ­ლე­ლეა... დი­ლე­მის წი­ნა­შე ვდგა­ვარ: ან ამ ჯო­ჯო­ხეთ­ში უნდა და­ვას­რუ­ლო სო­ცო­ცხლე, რად­გან უკე­თე­სო­ბის­კენ ცვლი­ლე­ბის პერ­სპექ­ტი­ვა არ ჩანს, ან რა­ღაც სას­წა­ულს უნდა და­ვე­ლო­დო. რო­დე­საც ავ­ღა­ნელს ეუბ­ნე­ბი­ან, - თუ "შა­ჰი­დის ქა­მარს" გა­ი­კე­თებ და ურ­ჯუ­ლო­ე­ბის გა­რე­მოც­ვა­ში თავს აი­ფეთ­ქებ, სა­მო­თხე­ში მოხ­ვდე­ბიო, მას კი­თხვაც არ უჩ­ნდე­ბა, ისე მი­დის სიკ­ვდილ­ზე... თა­ლი­ბე­ბი მო­წი­ნა­აღ­მდე­გეს­თან საბ­რძოლ­ვე­ლად რე­ლი­გი­ურ ფა­ნა­ტიზმს გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი წარ­მა­ტე­ბით იყე­ნე­ბენ. ამას წი­ნათ პო­ლი­ცი­ა­ში ატი­რე­ბუ­ლი 12 წლის გო­გო­ნა მო­ვი­და: ჩემ­მა ძმამ ჩა­მაც­ვა "შა­ჰი­დის ქა­მა­რი" და მი­თხრა, - ამა და ამ სა­ხელ­მწი­ფო და­წე­სე­ბუ­ლე­ბის მი­სა­ღებ­ში თავი აი­ფეთ­ქეო, მე კი ჯერ სიკ­ვდი­ლი არ მინ­და, მაგ­რამ სახ­ლში რომ დავ­ბრუნ­დე, ჩემი ძმა მომ­კლავ­სო...

- მეს­მის, რომ მო­სახ­ლე­ო­ბის უმე­ტეს ნა­წილს გა­ნათ­ლე­ბის პრობ­ლე­მა აქვს, მაგ­რამ ის მცი­რე ნა­წი­ლი მა­ინც რას ფიქ­რობს, რო­გორ წარ­მო­უდ­გე­ნია სა­კუ­თა­რი ქვეყ­ნის მო­მა­ვა­ლი?

- ჩვენს ხალ­ხს პრო­ტეს­ტის გრძნო­ბა არ აქვს. ის მცი­რე, გა­ნათ­ლე­ბუ­ლი ნა­წი­ლი სა­ხელ­მწი­ფო სამ­სა­ხურ­შია და იმის ში­შით, რომ ესეც არ და­კარ­გოს, ჩუ­მად ყოფ­ნას ამ­ჯო­ბი­ნებს. აქ სი­ტყვე­ბი - "ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბა" არ არ­სე­ბობს. აქ ქალს იმი­ტომ კლა­ვენ, რომ ქმრის სი­სას­ტი­კე ვერ აი­ტა­ნა და გა­იქ­ცა. ასეთ ქალს ისევ მი­სი­ა­ნე­ბი - ძმე­ბი და მამა უს­წრა­ფე­ბენ სი­ცო­ცხლეს. ავ­ღა­ნეთ­ში სრუ­ლი სიბ­ნე­ლეა...

- და­ბო­ლოს, ძმას­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა თუ გაქვთ?

- რო­გორ არა! ჩვენ ტე­ლე­ფო­ნი­თა და ინ­ტერ­ნე­ტით ვეხ­მი­ა­ნე­ბით ერ­თმა­ნეთს. ამ­ჟა­მად როს­ტოვ­ში ცხოვ­რობს. რო­დე­საც ავ­ღა­ნეთ­ში ვბრუნ­დე­ბო­დი, ვფიქ­რობ­დი, რომ ის შეც­და, დაბ­რუ­ნე­ბა­ზე უარი რომ თქვა; ახლა ვხვდე­ბი - მას უფრო მე­ტად გა­უ­მარ­თლა. ოდეს­მე თუ აქე­დან გა­ვაღ­წიე, უამ­რა­ვი გეგ­მა მაქვს. შვი­ლე­ბის­თვის გა­ნათ­ლე­ბის მი­ცე­მა და ჩემი დიდი ხნის ოც­ნე­ბაც მინ­და ავიხ­დი­ნო - ავ­ღა­ნე­თის "მი­წი­ერ ჯო­ჯო­ხეთ­ზე" მხატ­ვრუ­ლი ფილ­მი გა­და­ვი­ღო.

ლალი პა­პას­კი­რი

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)