ყველაზე ხშირად მხატვრული ჟანრის ნაწარმოებებს კითხულობს, უყვარს ზღაპრები და მითოლოგია. პროფესიით ფილოლოგია და ლექსებს თავადაც წერს. გამოსაცემად მზად აქვს პოემა "ქართ-ზღაპარი ანი ბანი", ერთდროულად 4 სიმღერაზე მუშაობს. ამ ყველაფრის პრეზენტაცია კი სურს მარტში, 50 წლის იუბილეს დაამთხვიოს. რუბრიკის სტუმარი "ნიკოლშოუს" წევრი, გია ნიკოლაძე გახლავთ.
პრეამბულის მაგიერ
- ბავშვობაში წიგნებს როგორ "დაუმეგობრდი"?
- წიგნების სიყვარული ბებიებმა ჩამინერგეს. წასაკითხ ნაწარმოებებსაც ისინი მირჩევდნენ. ძალიან მომწონდა და დიდ ყურადღებას ვაქცევდი, როგორ იყო წიგნი ილუსტრირებული.
- შენი საყვარელი ავტორი რომელია?
- ვაჟა-ფშაველა გენიოსია.
- წიგნი მოგიპარავს?
- ადრე ბიბლიოთეკიდან დანტეს "ღვთაებრივი კომედია" მოვიპარე. დიდი ხანია, აღარ მინახავს, მგონი, ისევ საოჯახო ბიბლიოთეკაში მაქვს. ჩემთვისაც თუ არავის მოუპარავს.
- წიგნებს ხშირად გპარავენ?
- ხშირად - არა, მაგრამ ასეთი რამ ყოფილა, ძალიან ვბრაზდები.
- ლიტერატურული პერსონაჟებიდან ყველაზე მეტად რომელი გიზიდავს?
- დონ კიხოტი.
- რით არის ის საინტერესო?
- კაცური კაცია, დარბაისელი, ქარიზმატული... მასთან ვიმეგობრებდი.
- თავად რომელ გმირს ჰგავხარ?
- ამაზე არც კი მიფიქრია.
- ცხოვრებაში მეგობრებს რა ნიშნით ირჩევ?
- ადამიანებთან ურთიერთობისას ჩემთვის მთავარი ერთგულებაა.
- კარგი მეხსიერება გაქვს?
- არ ვუჩივი, მაგრამ ადრე უფრო კარგი მეხსიერება მქონდა. 21 მარტს 50 წლის გავხდები. იუბილეზე აუცილებლად დაგპატიჟებ და ჩემს ახალ სიმღერებს მოგასმენინებ. იქნებ ამ დროისთვის, ჩემი პოემის გამოცემაც მოვახერხო. ყველაფერი ფინანსებთანაა დაკავშირებული.
- მადლობა მიწვევისთვის. ახლა კი დროა, კითხვარზე გადავიდეთ.
- ვნახოთ, როგორ "გავქაჩავ".
- ერთმა ბრძენმა თქვა: თუ ბევრი ფული დაკარგე, არაფერი დაგიკარგავს. თუ მეგობარი დაკარგე, - ბევრი რამე დაგიკარგავს, ხოლო თუ ის დაკარგე, ყველაფერი დაგიკარგავს. რა არის "ის"?
- საკუთარი თავი არ უნდა დაკარგო.
- შენს პასუხში არის ლოგიკა, მაგრამ ბრძენი რწმენას გულისხმობდა. რომელ სოფელში დაიბადა ნიკო ფიროსმანი?
- მირზაანში.
- ვაჟა-ფშაველა რომ ძალიან გიყვარს, გასაგებია. თუ იცი, ვინ შეარქვა მას ეს ფსევდონიმი?
- ვაჟა პეტერბურგში სწავლობდა, მაგრამ იძულებული გახდა, უსახსრობის გამო, სწავლისთვის თავი დაენებებინა. თუ არ ვცდები, იქ ყოფნის დროს, ერთმა მეგობარმა შეარქვა. სახელი და გვარი არ მახსოვს.
- ეს ადამიანი დიმიტრი ცისკარიშვილი იყო.
- ჰოო? აწი აღარ დამავიწყდება.
- "მთელი ჩემი სიცოცხლის მანძილზე სიყვარულით ერთხელაც არ ამძგერებია გული, თუმცა მოჩვენებით ხშირად მომჩვენებია თავი, ტრფიალების ალი მწვავს-მეთქი, ეტყობა, ვერც ვერასდროს ვიგრძნობ ამ გულის ძგერას... ავხორცი თუ ვარ? მაშა! არ მოუტყუებიხართ, ოღონდ განა საშიშარი ვარ... ჯერ არასდროს ვყოფილვარ გასამართლებული ვნებიანობის მკაცრი გამოვლინებისთვის: სრულიად ურისკოდ შეიძლება ჩემთან ერთად საზოგადოებაში გამოჩენა, მით უმეტეს თუ ხმის მისაწვდენ ადგილზე პოლიციელი მორიგეობს". - ეს არის ერთ-ერთი ფრანგი მწერლის მიერ შეულამაზებლად დახატული ავტოპორტრეტი. დაასახელე ეს მწერალი.
- ვერ დავასახელებ.
- მიგანიშნებთ, ამბობენ, როცა ეს მწერალი გარდაიცვალა, პარიზის ყველა საროსკიპომ გლოვა გამოაცხადაო.
- მართლა? ვინ იყო?
- გი დე მოპასანი. რა ჰქვია დღისა და ღამის გათანაბრებას?
- ბუნიობას ეძახიან.
- ვინ იყო ბედისა და იღბლის ქალღმერთი რომაულ მითოლოგიაში?
- ფორტუნა.
- რომელ მეფეზე წერდა ლეონტი მროველი: "ამან განავრცო ენა ქართული და შექმნა მწიგნობრობა ქართული"?
- ფარნავაზზე.
- რა ერქვა გულივერს?
- (იცინის) ვერ ვიხსენებ. ეს რა ჩამჭრელი კითხვები გაქვს?
- ლემუელი ერქვა. რომელ სპექტაკლს დგამენ სოფლის სცენაზე ფილმში - "იმერული ესკიზები"?
- "ოტელოს".
- ანდაზის მიხედვით, რა არ დაიმალება თივაში?
- ნემსი, მახათი, არა?
- ცეცხლი. რომელი მეფის დედა იყო ქეთევან დედოფალი?
- თეიმურაზ I-ის.
- რომელი ნივთიერება სწევს თოვლის ტემპერატურას 0 გრადუსზე მაღლა?
- წარმოდგენა არ მაქვს.
- არ მგონია, რომ არ იცოდე. უბრალოდ, ვერ იხსენებ.
- რაღაცნაირად, დავიძაბე.
- ეს ყინვიან ამინდში განსაკუთრებით აქტუალურია.
- (ფიქრობს) მარილი? მოყინულ გზაზე მარილს რომ ყრიან?
- როგორც იქნა, გაიხსენე. ვის პატივსაცემად ეწყობოდა ძველ საბერძნეთში ოლიმპიური თამაშები?
- ზევსის.
- ამჟამად რომელი ქალაქი მდებარეობს ანტიკური ქალაქის - დიოსკურიას ადგილზე?
- სოხუმი.
- ბერძნული მითოლოგიის მიხედვით, რა ჰქვია ვაჭრობის ღმერთს, რომელიც ასევე მოგზაურთა მფარველადაც ითვლება?
- ვერ გიპასუხებ.
- ჰერმესი. სადაური სიტყვაა "სადისტი"?
- ფრანგული.
- "თითქოს მზეს ჩამოვარდნოდა", "ბროწეულის ყვავილივით ჰყვაოდა", "ერთი მუჭა მიწის მიყრა ვერავინ გაუბედა ამ სილამაზეს". რომელ პერსონაჟს აღწერს ასე გიორგი ლეონიძე?
- მარიტას.
- მდედრობითი სქესის რამდენი მეფე ჰყავდა საქართველოს?
- თამარ მეფე და რუსუდანი.
- ყველაზე მეტი გაწვევა ბისზე მიიღო მომღერალმა, რომელმაც 1988 წლის 24 თებერვალს დასავლეთ ბერლინის ოპერის თეატრში შეასრულა ნემორინოს პარტია დონიცეტის ოპერაში - "სასიყვარულო სასმელი". ტაში 1 საათს და 7 წუთს გაგრძელდა, ხოლო ფარდა 165-ჯერ აიხადა. ვინ იყო ეს მომღერალი?
- მიმანიშნე, ცოცხალია?
- არა.
- ლუჩანო პავაროტი ხომ არა?
- ნამდვილად ასეა. ახლა ერთ გამოცანას გეტყვი: ტყეში 17 პარტიზანია, 5 მათგანი დიდ ლოდს ამოეფარება, ხოლო 3 ხეზე აძვრება. დაიანგარიშე, რამდენი პარტიზანი დარჩება ტყეში?
- 9 პარტიზანი დარჩება.
- დანარჩენი სად წავა?
- მე რა ვიცი, სად წავა.
- ეს ციფრი რატომ დაასახელე?
- თავიდან 17 ხომ იყვნენ, ჰოდა, 17-ს 8 რომ გამოვაკლო, 9 არ დარჩება?
- 8 რატომ უნდა გამოაკლო?
- 5 ლოდს ამოეფარა და 3 ხეზე აძვრა, 8 არ გამოდის? რას მეკამათები, ნუ გადამრიე.
- გია, ძალიან დაიბენი. კითხვა გაგიმეორო?
- თავად სწორი პასუხი იცი? აბა, მითხარი, რამდენი დარჩება?
- 17.
- 17 ხომ თავიდან იყო.
- მერე?
- (პაუზის შემდეგ). ახლა მივხვდი, დამაბნიე, ჩამჭერი.
- რა შეიძლება იყოს ბლაგვიც, მართიც და მახვილიც?
- კუთხე.
- ზესტაფონი, ქუთაისი, თბილისი და გორი. ამ ქალაქებიდან რომელია უძველესი?
- ქუთაისი.
- რომელ ჟანრს განეკუთვნება ცეკვა - "ქართული"?
- ჟანრებს ვერ მეტყვი?
- სატრფიალოს, სახუმაროს თუ საომარს?
- სატრფიალოს.
- ვინ დაწერა "რევიზორი" და "მკვდარი სულები"?
- დოსტოევსკიმ.
- ცდები.
- გოგოლმა.
- სარდინია, სიცილია, კორსიკა. ხმელთაშუა ზღვის ამ კუნძულებიდან რომელია ყველაზე პატარა?
- მგონი კორსიკა.
- რა თქმა უნდა. ვინ არის ცნობილი ფერწერული ტილოს - "იმერეთი - დედაჩემი" ავტორი?
- კაკაბაძე.
- წარმოიდგინე, დედამიწის გარშემო მოგზაურობ, აღმართი უფრო მეტი შეგხვდება თუ დაღმართი?
- ვეღარ დამაბნევ (იცინის), ორივე თანაბრად იქნება.
- გოეთემ მასზე თქვა: "ის ჩინებული უნდა იყოს, ან სულაც არ უნდა იყოს", შლეგელი თვლიდა: "ის არის მუსიკალური გამოხატულება ადამიანის სულიერი მოძრაობისა", რუსი პოეტი ბრიუსოვი კი წერდა: "ის ადამიანის სიტყვით სარგებლობის ხერხთა შორის ყველაზე სრულქმნილია". რის შესახებ ამბობდნენ ამ ყველაფერს?
- არ ვიცი.
- შენთვის ის ძალიან ახლობელია.
- ნიჭზე?
- არა - პოეზიაზე. "ლამაზი ქალი სხვისია,/ ლამაზი ქალი მტრისას,/ თავს მოგჭრის ძმაო, ნისიად,/ ისეთ რამეებს იზამს./ ჭკვიანი ქალი რად გინდა,/ ჭკვიანი ქალი მტრისას,/ თავს დაგაჯდება, გაგქირდავს/ და ამოგიხმობს ტვინსა,/ მდიდარი - ჭირვეულია,/ მდიდარი ქალი მტრისას,/ ღარიბი - სულწასულია,/ სხვისი შეაცდენს ქისა.../ ...თქვენ ვაჟბატონო, რამდენი ცოდვა გდებიათ კისრად,/ ჰაუ, რამდენი ოჯახი აშენებულა მტრისას..." ვინ არის ამ ლექსის ავტორი?
- მურმან ლებანიძე, არა?
- შოთა ნიშნიანიძეა. ეთანხმები?
- არა, ყველა ლამაზ ქალზე ეს არ ითქმის.
- ამ დამწერლობაში 40 000-ზე მეტი სიმბოლოა. რომელ დამწერლობაზეა ლაპარაკი?
- ჩინურზე.
- ამ ცხოველს 15 წუთის განმავლობაში 200 ლიტრი წყლის დალევა შეუძლია.
- სპილო.
- ცდები.
- შეიძლება აქლემი იყოს.
- რომელი ოჯახის წარმომადგენლები არიან: ლომები, ლეოპარდები, ვეფხვები?
- კატისებრთა ოჯახის.
- დაბოლოს, დაასრულეთ ინგლისელი ფილოსოფოსის, ჯონ ლოკის ცნობილი გამონათქვამი: "განათლება ქმნის განსხვავებას ადამიანთა..."
- "...ადამიანთა შორის".
მოამზადა თამუნა კვინიკაძემ
(გამოდის ხუთშაბათობით)