მსახიობი ონისე ონიანი წლებია, მარჯანიშვილის თეატრის მაყურებელს სხვადასხვა საინტერესო პერსონაჟით ანებივრებს, ოჯახის წევრებსა და მეგობრებს კი - გემრიელი და "საფირმო" კერძებით. კულინარია მისი ერთ-ერთი გატაცებაა და აღნიშნავს, რომ სამზარეულო ის ადგილია, სადაც ადამიანს მეტი ფიქრისა და კონცენტრაციის საშუალება აქვს.
რომ არა მსახიობობა...
- კერძების მომზადება ჩემი ჰობია და ერთი პერიოდი ისიც ვიფიქრე, სადმე კულინარიული კურსებიც ხომ არ გავიარო-მეთქი. თანაც ეს ყველაფერი ახლა ძალიან მოდური გახდა. თუ კარგი კულინარი ხარ და გემრიელ კერძებს ამზადებ, შეგიძლია, ნებისმიერ მაღალი დონის სასტუმრო-რესტორანში კარგ ანაზღაურებაზე იმუშაო. თუმცა, მოგეხსენებათ, ჩემი პროფესია და მისდამი ჩემი დიდი სიყვარული პარალელურად მსგავს საქმიანობაში ხელს შემიშლიდა. თუ ოდესმე ვინმეს თეატრში აღარ დავჭირდები, ავდგები და სადმე შეფმზარეულად ვიმუშავებ (იცინის). მას შემდეგ, რაც დედა საცხოვრებლად ჩვენთან გადმოვიდა, კერძების მომზადება აღარ მიწევს, ადრე კი მეგობრები განებივრებული მყავდა ჩემი გაკეთებული გემრიელი საჭმელებით. ახლა დედა ზრუნავს ჩვენზეც და ჩემს მეგობრებზეც, - შესანიშნავი კულინარია. ასე რომ, ეს საქმიანობა ცოტა ხნით გვერდზე გადავდე, თუმცა, ძალიან მიყვარს და იმასაც ვიტყვი, რომ როცა რაღაცას ამზადებ, ფიქრის საშუალება გაქვს და გონებაში ბევრ რამეს ალაგებ, კონცენტრირებული ხარ. საჭმლის კეთება საინტერესო, ერთგვარი შემოქმედებითი პროცესია და კარგია, როცა ამის უნარი გაქვს. სხვათა შორის, ჩემი შვილები გიჟდებიან ჩემს მომზადებულ კერძებზე და მაშინვე ხვდებიან - ეს მამამ გააკეთაო? მოკლედ, კულინარიას კარგად ავუღე ალღო.
უგემრიელესი სოკოს საცივი
- საფირმო კერძიც მაქვს, მე მოვიფიქრე და ყველას უკვირს, როცა იგებენ. ეს არის სოკოს საცივი, რომელიც ძალიან გემრიელი გამოდის. ოღონდ აუცილებლად ხის სოკო უნდა იყოს. ერთხელ, მარხვის პერიოდში, ჩემი მოძღვარი ოჯახში დავპატიჟე, ამ კერძით გავუმასპინძლდი და მერე ხუმრობდა, - მგონი, ონისე გვატყუებს და ძვალგამოცლილ ინდაურის ხორცს გვაჭმევსო (იცინის).
მომზადების წესი:
წვრილად დაჭრილი ხახვი მოვშუშოთ, სოკო ცალკე შევწვათ, ჩვეულებრივად, როგორც მაგალითად, კარტოფილი, დავაყაროთ მარილი. ხახვში ცალკე მომზადებული საცივის მასა ჩავასხათ, წამოვადუღოთ, ცოტა ძმარი დავუმატოთ, როგორც კეთდება საერთოდ საცივი და ბოლოს ხორცის ნაცვლად ეს შემწვარი სოკო ჩავუშვათ. მერწმუნეთ, ძალიან გემრიელია, განსაკუთრებით, ცხელ ლავაშთან ერთად.
ტელეფონით ნასწავლი კულინარია
- 16 წლის ასაკში რატომღაც გადავწყვიტე, რომ დამოუკიდებლად ცხოვრება მინდოდა და ცალკე გადავედი. ჯარიდან რომ დავბრუნდი, თბილისში ვცხოვრობდი, ჩემები - ქუთაისში და როცა საჭმლის გაკეთება მომინდებოდა, დედას ვურეკავდი და რეცეპტებს მაწერინებდა. კულინარიაში მას დავემსგავსე. რადგან მეუბნებიან, გემრიელი ხელი გაქვსო, ეტყობა, ჩემში იმერულმა ჰავამ დაჰბერა (იცინის). მაგრამ წარმოშობით სვანი ვარ, ლენტეხის რაიონის სოფელ საშაშიარიდან, ამბროლაურის რაიონში დავიბადე, რაჭაში გავიზარდე, 35 წელია თბილისში ვარ და მაინც იმერლობას მაბრალებენ (იცინის).
სვანური სუფრის ტრადიცია
- ყველა კუთხეს თავისი დამახასიათებელი ტრადიციები აქვს. სვანებს ძირითადად, ხორციანი საჭმელები უყვართ და სტუმარსაც ამას სთავაზობენ. ვინც სვანურ სუფრაზე მოხვედრილა, ყოველთვის უკვირს, - გემრიელ ხორციან საჭმელებთან რატომ მოაქვთ მოხარშული კარტოფილიო, მაგრამ ეს ჩვეულებრივად მოხარშული კარტოფილი არ არის. მაგალითად, შეიძლება ღორის შაშხში იყოს მოხარშული, რომელიც მერე დაჭრილი სახით გვერდზე აქვს შემოლაგებული. საერთოდ, ხორცი ძალიან გემრიელი საკვებია და აუცილებელიცაა. სვანეთში ძირითადად, ხორცი, სიმინდი, კარტოფილი, რძის პროდუქტია, უგემრიელესი ყველი, ასევე, გამხმარი სულგუნი - ცხიმიანი და ნოყიერი, გადასარევია.
სვანური თაშმიჯაბი
- ალბათ ბევრს დაუგემოვნებია კერძი, რომელსაც ზემო სვანეთში შუშას ეძახიან, ქვემოთ - თაშმიჯაბს. კარტოფილი იხარშება და კარგად რომ ჩაიზილება, ძალიან ჭყინტ ყველს ურევენ, თითქმის უმარილოს და გემრიელი რამ გამოდის, მაგრამ სვანეთში რომ კეთდება, ისეთი გემრიელი არსადაა.
კუბდარი
- ჩემს მეგობრებს ძალიან უყვართ კუბდარი და მეტყვიან ხოლმე - კუბდარის დღე არ მოვაწყოთო? მსიამოვნებს, როცა ადამიანი ჩემთან რაიმეს მიირთმევს და მერე აღნიშნავს - ოჰ, რა გემრიელიაო. თვალებში შევციცინებ ხოლმე, ამ სიტყვებს როდის იტყვის (იცინის). კუბდარს ჩვეულებრივი ცომი უნდა. ისეთი, როგორიც ხაჭაპურისთვის გამოიყენება. ფარში - დაკეპილი, წვრილად დაჭრილი ხორცი, ხახვი, დაჭყლეტილი ნიორი, უცხო სუნელი, ხმელი ქინძი, წითელი და შავი პილპილი, ცოტაოდენი დაფქული კამის კაკალი, რომელსაც "გიცრულის" მაგიერ ვიყენებთ, რადგან ეს სუნელი მხოლოდ სვანეთშია და აქ არ იყიდება. ეს არის გარეული კამა, რომელსაც სვანები ტყეში მოიპოვებენ, ფქვავენ და იქ ყველა ოჯახს აქვს. მსგავსი გემო აქვს ჩვეულებრივი კამის კაკალს, ამიტომ აქ ამას ვიყენებთ. ამ ინგრედიენტებს რომ შევაზავებთ, ნახევარ ჭიქა კარგ თეთრ ღვინოს და ერთ ჭიქა წყალს ერთმანეთში ავურევთ, ფარშში გავურევთ და ცომში გავახვევთ. კუბდარი აუცილებლად ღუმელში უნდა გამოვაცხოთ და არ გეგონოთ, რომ ხორცი მოშუშვას ვერ მოასწრებს, მშვენივრად ასწრებს და ძალიან გემრიელი გამოდის.
რაჭული გემრიელობები
- ლორი, წითელი ღვინო, ხვანჭკარა, ლობიანი, ლობიო თავისი კარგი მწნილით, მწვანილეულით, კიტრით, პომიდვრით და ა.შ. ძალიან მიყვარს, უგემრიელესია. შარშან ზაფხულს, ეკა ნიჟარაძე იყო ჩემთან რაჭაში სტუმრად თავის ჯეჯიკოსთან ერთად, ირმა ბერიანიძე, ნათია კუპატაძე და ჩემი და ჩემი მეუღლის საერთო მეგობრები. ძალიან ისიამოვნეს და კარგი დრო გაატარეს. გასულ წლებში, მანანა კოზაკოვა იყო თავის თინათინთან ერთად, ქეთი ცხაკაია თავის ვაჟთან ერთად, მერე ლევანი და ზურიკოც ჩამოვიდნენ და შესანიშნავი დრო გავატარეთ. რაჭული გემრიელობებიც დააგემოვნეს.
ბაჟე ტომატითა და ცხელი მჭადით
- საშობაო მარხვის დროს მოვიგონე: ზეთში ალყა-ალყა დაჭრილი ბლომად ხახვი მოვშუშე, შევაოქროსფრე, ერთი სუფრის კოვზი ტომატი დავამატე, ცოტა სუნელებიც და ბაჟე დავასხი. როცა წამოდუღდა, ოდნავ შესქელდა კიდეც და ცხელ მჭადთან ერთად დიდი სიამოვნებით მივირთვი, ძალიან გემრიელი გამოვიდა.
ქათმის სალათა
- ქათმის სალათას ნიგვზითა და წითელი ბულგარულით ვაკეთებ, არანაირი მაიონეზი. გატარებული ნიგოზი, პლუს წითელი ბულგარული წიწაკა, მოშუშული ხახვი, პილპილი და შეგიძლიათ, ბოლოს სალათის ფურცლებით გააფორმოთ.
100-დოლარიანი გოზინაყი
- ყოველ წელიწადს, ახალ წელს ოჯახში გოზინაყს მე ვაკეთებ და ყოველთვის ელოდებიან, ამ პროცესს როდის შევუდგები, რადგან თან ნიგოზს მპარავენ ხოლმე (იცინის). თავიდან არ გამომდიოდა და ახლა ისე "დავამხეცე", რომ შესანიშნავად გამოდის. სხვათა შორის, ერთი პროექტი იყო, ცნობილი ადამიანების გაკეთებული გოზინაყები გასაყიდად გაიტანეს და ჩემი გოზინაყი 100 დოლარად გაიყიდა. პროპორციებზე არ ვფიქრობ ხოლმე, ყოველთვის თვალის ზომით ვხვდები, რამდენ გრამ თაფლზე რამდენი ნიგოზი ჩავუშვა. საერთოდ, გურმანი ადამიანი ვარ და კულინარიისადმი სიყვარულიც აქედან წამოვიდა.
კულტურული მსმელი
- სასმელთან კარგი დამოკიდებულება მაქვს, მე მისი დაგემოვნება უფრო მომწონს, ამიტომ ხშირი მსმელი არ ვარ. შეიძლება, ცოტა დავლიო, მაგრამ გემრიელად. ჩემს თავს კულტურულ მსმელს ვეძახი. იშვიათად, მაგრამ 1-2 ჭიქა კარგ ღვინოს სადილზე სიამოვნებით მივირთმევ. კარგი კონიაკი და ვისკიც მომწონს. ყოფილა შემთხვევა, როცა ბევრიც დამილევია, ვიწრო წრეში თამადაც ვყოფილვარ და კარგი თამადობა გამიწევია (იცინის).
გეგმები თეატრში
- "მთვრალი ალუბალი" ისეთი ანშლაგით მიდის, ბილეთები თითქმის არ იშოვება ხოლმე. კარგი სპექტაკლი გამოვიდა და მაყურებელი დარბაზიდან აღფრთოვანებული რომ გამოდის, მსახიობისთვის ეს ბედნიერებაა, ჩვენც უფრო გვიხარია თამაში. "პატარა უფლისწულის" თემაზე მონოსპექტაკლს ვაკეთებ რეჟისორ ბესო კუპრეიშვილთან ერთად, ოღონდ "თითების თეატრიდან" დამხმარე მსახიობებიც იქნებიან.
თამთა დადეშელი
(გამოდის ხუთშაბათობით)