ახლახან ამოქმედდა კანონი, რომლითაც მედიკამენტების საკმაოდ დიდი ნაწილი, რომლებსაც მოსახლეობა თავისუფლად ყიდულობდა, რეცეპტის გარეშე აღარ გაიყიდება იმ მოტივით, რომ ამ წამლებს ხშირად ნარკოტიკულ საშუალებად იყენებდნენ. კოდეინის, ეფედრინის შემცველი და სხვა მედიკამენტების გაცემაზე კონტროლი მკაცრდება. იქნება თუ არა ეს ნაბიჯი ეფექტური სააფთიაქო ნარკომანიასთან საბრძოლველად და ხომ არ შეუწყობს ხელს ე.წ. შავი ბაზრის გაჩენას? ამ საკითხზე ჯანდაცვის კონსულტანტი, ექსპერტი თინა ტურძილაძე და ნარკოლოგი ზურაბ სიხარულიძე გამოხატავენ თვალსაზრისს.
თინა ტურძილაძე: ამ პრობლემის გადაჭრა წამლების გაცემის რეჟიმის შეცვლით და ადმინისტრირებით რომ ყოფილიყო შესაძლებელი, მაშინ განვითარებულ რეგულირებულ ბაზრებზე, სადაც წამლის უსაფრთხოებაზე ზედამხედველობა იდეალურად აქვთ აწყობილი, ეს პრობლემა არ ექნებოდათ... მაგრამ, სამწუხაროდ, პრობლემა მათთვისაც უაღრესად აქტუალურია. ნაბიჯები, ქმედებები, რომელსაც ხელისუფლება რეცეპტის სისტემური ინსტიტუციონალიზაციის და სააფთიაქო ნარკომანიის წინააღმდეგ გარდამტეხი ბრძოლის სახელით აპიარებს, სინამდვილეში, ერთი მხრივ, ფარმაცევტული რეგულაციის მინიმალური სტანდარტის ყოველდღიური რუტინის ნაწილია, რომელიც ფარმაცევტული პროდუქტის მთელი სასიცოცხლო ციკლის განმავლობაში უნდა ხორციელდებოდეს, - კერძოდ, წამლის ბაზარზე დაშვებამდე უნდა დადგინდეს წამლის უსაფრთხოება, ეფექტურობა, სტანდარტთან შესაბამისობა და რეცეპტით გაცემის რეჟიმი, შემდგომ უკვე მარკეტინგის პროცესში ხდება ამ პარამეტრების გადახედვა განახლებული მონაცემების საფუძველზე, მეორე მხრივ კი - წამლების არალეგალური მოხმარების ადმინისტრირების გამკაცრება. ცოტა უფრო სხვაა სააფთიაქო ნარკომანია, იგი გულისხმობს როგორც წამლების რეკრეაციულ მოხმარებას, ისე სამედიცინო დანიშნულებით დამოკიდებულების ზრდას. ხანგრძლივი თერაპიის დროს არსებობს პოტენციური რისკები ნარკოტიკებისადმი შემგუებლობის, (შესაბამისად, დოზების ზრდის, ტკივილისადმი მაღალი მგრძნობელობის და ნარკომანიის). არასწორი სტრატეგიაა, თუ ასეთ ომში ფრონტის ხაზი მხოლოდ აფთიაქზე გაივლის, ფარმაცევტის როლი მხოლოდ თავდაცვა იქნება; მოზარდის ტვინს ხშირად ამსგავსებენ ავტომობილს, სადაც უპირატესობა გაზის ამაჩქარებელს აქვს, მუხრუჭი კი სუსტია... ამის შეკავება და კორექცია მხოლოდ რეცეპტით არ იქნება ეფექტური!
ზურაბ სიხარულიძე: ბოლოხანს, რეგულაციების შემოღებასთან ერთად, საკმაოდ შემცირდა კლინიკებში ვიზიტები ნარკოტიკის მიღებით გამოწვეული მძიმე შედეგის გამო; ასე რომ, გარკვეული შემაკავებელი მექანიზმი ამ ნაბიჯში არის, ეს განსაკუთრებით ეხება იმ კატეგორიას, ვინც შაბათ-კვირას მოიხმარდა ნარკოტიკს, ასევე თინეიჯერებს, მათთვის ეს მედიკამენტები ნაკლებად ხელმისაწვდომი იქნება. რაც შეეხება ნარკოდამოკიდებულ ადამიანებს, მათ გარკვეული პრობლემები შეექმნებათ და "წამლის" შოვნის ალტერნატიული გზის ძებნას დაიწყებენ, შესაბამისად, წამლის გასაღების ახალი კერები, ერთგვარი შავი ბაზარი გაჩნდება, მაგრამ სად აფთიაქებში თუ სადმე სხვაგან, ამის თქმა რთულია, გაჩნდება ისეთი აფთიაქებიც, სადაც ეს მედიკამენტები მაინც გაიყიდება; ასევე მიუღებელია ახალი ტენდენცია, როცა რეცეპტის გაცემა აფთიაქშივე დაიწყეს, რა რეცეპტი უნდა გამოუწეროს აფთიაქში მყოფმა ექიმმა პაციენტს ხუთ წუთში? ბევრმა მითხრა, იქვე, აფთიაქში ვაწერინებ რეცეპტს და უბრალოდ, მეტის გადახდა მიწევსო! ასევე, მნიშვნელოვანია, რომ ნარკოდამოკიდებულებს, რომლებსაც ფსიქოლოგიური თუ სხვა ტიპის ჯანმრთელობის პრობლემები გაუჩნდებათ, სახელმწიფომ სათანადო მკურნალობა შესთავაზოს, რაც შეუძლებელია Aიმ პირობებში, როცა დეტოქსიკაციისა და პირველადი რეაბილიტაციის პროგრამების გაფართოება არ იგეგმება. ამ პროგრამით სახელმწიფო თვეში მხოლოდ 23 ნარკოდამოკიდებულის მკურნალობას აფინანსებს, რაც ძალზე ცოტაა, ეს პოლიტიკა უნდა გადაიხედოს, რომ ამ ადამიანებმა ნარკოტიკს შავ ბაზარზე აღარ დაუწყონ ძებნა.
ნინო კვიტაშვილი
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)