განსაცდელი - ასე უწოდებენ რელიგიურ ლიტერატურაში ადამიანის ცხოვრებაში მომხდარ დიდ უსიამოვნებას, უბედურებას. განსაცდელი, როგორც წესი, ადამიანს მოულოდნელად ატყდება თავს და ის, ვინც სიმტკიცეს ვერ გამოიჩენს, ვისაც უფლის რწმენა და სასოება არა აქვს, შეიძლება სულიერადაც გაანადგუროს. როგორ უნდა შეხვდეს და შეებრძოლოს ქრისტიანი განსაცდელს - ამ საკითხზე კომენტარი მღვდელ მიქაელ მეკრავიშვილს ვთხოვეთ:
- განსაცდელი რომ არ ყოფილიყო, ვერავინ ცხონდებოდაო - ბრძანებენ წმინდა მამები. ამ სიტყვებში კარგად ჩანს, თუ რა მნიშვნელობა აქვს ჩვენთვის, ქრისტიანებისთვის განსაცდელს. საჭიროა ძალიან დიდი სიმტკიცე და სიძლიერე, რომ ცხოვრების გზაზე შემხვედრ ათასგვარ დაბრკოლებას შევებრძოლოთ და გავუძლოთ. მეორე მხრივ, უნდა დავფიქრდეთ, იქნებ ჩვენი არასწორი ცხოვრებითაც არის გამოწვეული ის, რაც შეგვემთხვა? იქნებ ჩვენი საქციელით მოვიმკეთ ის, რაც თავს დაგვატყდა? ამიტომ ჩვენს ცხოვრებას ყურადღებით უნდა გადავხედოთ, განსაცდელი ადამიანის ცხოვრებაში იმიტომ ხდება, რომ უფრო ფხიზლად ვიყოთ, მივხვდეთ, რომ ამქვეყნად არსებობენ ადამიანები, რომლებსაც ჩვენი მხარში დგომა, დახმარება სჭირდებათ და მხოლოდ საკუთარ თავზე არ ვიფიქროთ. განსაცდელის ღირსეულად დათმენის შემთხვევაში კი, უფლისაგან უდიდეს ჯილდოსა და სულიერ შვებას მივიღებთ. განსაცდელი ცუდს კარგად აქცევს, ხოლო კარგს - უკეთესად. "ესაა ქურა – ოქროს განსაწმედელი, ესაა წისქვილი – ხორბლის დასაფქველი, ესაა ცეცხლი, რომელიც ეკალ-ბარდებს შემუსრავს, რათა მიწამ შეძლოს, რომ მიიღოს თესლი კეთილი" - ამბობს წმინდა იოანე ოქროპირი განსაცდელის შესახებ.
- მამაო, განსაცდელი ხშირად მართალ ადამიანზეც მოდის, უფალიც ხომ ამბობს - ვინც მიყვარს, იმას უფრო მეტად გამოვცდიო.
- არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ჩვენ წუთისოფელში ვართ და აქ ყოველთვის იქნება განსაცდელი. არის შემთხვევა, როდესაც ღმერთი უშვებს ჩვენს თავზე განსაცდელს, რათა ამით გამოგვცადოს. მთავარია, ეს გამოცდა ღირსეულად გავიაროთ. ამის საუკეთესო მაგალითია მართალი იობის ცხოვრება, რომელმაც დაკარგა შვილები, ოჯახი, ყველა და ყველაფერი, რაც გააჩნდა და ვინც უყვარდა, მაგრამ ერთი საყვედურიც კი არ წამოსცდენია და უფალი ერთხელაც არ დაუგმია. იობმა დაითმინა და უფლისაგან დიდი მადლი და სიკეთეც მიიღო. საოცარი დამოკიდებულება ჰქონდათ ამ საკითხის მიმართ წმინდა მამებს: განსაცდელის გარეშე უღვთოდ დარჩენილნი უფალს ცრემლით ევედრებოდნენ, რომ ყოვლის შემოქმედს მათთვის განსაცდელი მოევლინა, ვინაიდან განსაცდელის არქონა უფლისგან მიტოვებულობაა, სიშორეა. გაიხსენეთ, როგორ წუხდა მამა ფილარეტი - შვილო, ღმერთმა მიმატოვა: დღეს ერთი განსაცდელიც კი არ მქონიაო. ბერს სურდა ყოველდღე ებრძოლა განსაცდელების წინააღმდეგ, რათა ქრისტესაგან შესაბამისი გვირგვინი მიეღო. თუმცა, უბრალო ადამიანს ამდენი სულიერი ძალა არა აქვს, ზოგიერთი შეიძლება საბოლოოდ დაანგრიოს და გააბოროტოს განსაცდელმა, სწორედ ამიტომ ლოცულობენ ქრისტიანები და უფალს ევედრებიან: "და ნუ შემიყვანებ ჩვენ განსაცდელსა". თუმცა, თავს დატეხილი განსაცდელის ჟამს გაბოროტება დაუშვებელია. ამ დროს უფალს უნდა ვთხოვოთ შველა და ხელი არ უნდა ჩავიქნიოთ. თუმცა ამის ნაცვლად, როცა განსაცდელი გვეწვევა, ჩვენ ვდრტვინავთ და ვსაყვედურობთ, იმის მაგიერ, რომ მას მოთმინებით, თავდაჭერილობითა და ლოცვით შევხვდეთ. ყველაზე დიდი განსაცდელი ხშირად მოულოდნელად ხდება და სწორედ იმ წუთებში უნდა გამოვიჩინოთ სულიერი სიმტკიცე და მხნეობა, გულში უნდა ვიმეოროთ, რომ განსაცდელი გზაა ღვთისაკენ… გზა იმ მორწმუნისა, რომლის ამქვეყნიური ცხოვრების მთავარ მიზანს ღვთის მცნებათა აღსრულება და ცათა სასუფევლის მკვიდრობა წარმოადგენს. ამავე დროს განსაცდელი "განმწმედელ არს სულისა". სულის განწმენდა კი დაუსრულებლად გრძელდება ქრისტიანის ცხოვრებაში, ამიტომ განსაცდელი არა ერთხელ, არამედ მთელი ცხოვრების მანძილზე უნდა დაითმინოს, ვინაიდან მოციქული გვასწავლის: "რომელმან დაითმინოს სრულიად, იგი ცხონდესო". ზოგჯერ ადამიანზე განსაცდელი მის გონზე მოსასვლელად და ღვთის სადიდებლად ეშვება, მაგრამ უფალი ადამიანს იმხელა განსაცდელს აძლევს, რომლის დატევაც შეუძლია. შემოქმედი არ დაუშვებს თავის უსაყვარლეს ქმნილებაზე, ადამიანზე, უფრო დიდ განსაცდელს, რომლის ატანა და დაძლევაც მას არ შეუძლია. ღვთისაგან დაშვებული განსაცდელები ჩვენი ძალების შესაბამისია, მაგრამ, სამწუხაროდ, ჩვენი სისუსტის გამო ვმარცხდებით და ვიდრიკებით.
- მშობლები ხშირად კითხულობენ: როგორ დავიცვათ შვილები განსაცდელისაგან, რომელიც მათ ქუჩაში, იმ გარემოცვისაგან ელოდებათ, რომელშიც ყოფნა უწევთო…
- ამ თემაზე ადრეც მითქვამს და ახლაც გავიმეორებ: იმისათვის, რომ ბავშვი არ აჰყვეს არასასურველ ნაცნობ-მეგობრებს, ის დაკავებული უნდა იყოს, დროც არ უნდა ჰქონდეს იმისათვის, რომ ქუჩაში უსაქმოდ დადგეს. ბავშვი უნდა იყოს დაკავებული სპორტით, უნდა დავაინტერესოთ ხელოვნებით, ბოლოს და ბოლოს, წიგნის კითხვა შევაყვაროთ. სინამდვილეში კი რა ხდება? - ხშირად მშობელი თვითონ ეწევა სიგარეტს და შვილს უშლის - არ მოსწიოო, მთვრალია და ჭკუას არიგებს - ნუ დალევო, ან იგინება და შვილს უკრძალავს გინებას. ბავშვისათვის მშობელი უნდა იყოს მაგალითი, რომლითაც ის იხელმძღვანელებს ცხოვრების გზაზე და რომელსაც მიჰბაძავს. მოზარდმა აუცილებლად უნდა იაროს ეკლესიაში, რომ ის ხშირად ვაზიაროთ. მოძღვარი უნდა იყოს მისი სულიერი მასწავლებელი და დამრიგებელი, რომლის რჩევასაც ძალიან დიდი მნიშვნელობა და დატვირთვა ექნება. შეძლებისდაგვარად, ბავშვი არასასიამოვნო გარემოს უნდა მოვარიდოთ - ეს ყველაზე მარტივი და სწორი გზაა მისი აღზრდისათვის.
ხათუნა ჩიგოგიძე
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)