ძველ ხალხს - ეგვიპტელებს, ასურელებს, ბაბილონელებს სიზმრები უდიდესი ყურადღების ღირსად მიაჩნდათ. რადგან ფიქრობდნენ, რომ ღმერთები ადამიანებს თავიანთ ნებას სიზმრებით უცხადებდნენ და მათივე წარმოსახვით, კერპებსა და ადამიანებს შორის ურთიერთობის ერთ-ერთი საშუალება სიზმარი იყო.
ადამიანთა დიდ ნაწილს სიზმრები დღესაც მნიშვნელოვნად მიაჩნია და სიზმარში ცუდად დაცდილი ნივთის ან მოვლენის ნახვით გამოწვეული მღელვარება, ზოგჯერ მთელი კვირა მიჰყვება...
მაინც რა არის ეს იდუმალებით მოცული მოვლენა - სიზმარი? რატომ ხედავენ ადამიანები სიზმრებს? და საერთოდ, რა უნდა იცოდეს მორწმუნე ადამიანმა სიზმართან დაკავშირებით?
არქიმანდრიტი მაკარი (აბესაძე):
- სიზმარს ეკლესია ისევე ხსნის და უყურებს, როგორც მედიცინა. მას რაიმე რელიგიური მიმართულება და მნიშვნელობა არა აქვს. პირიქით, წმინდა წერილი გვაფრთხილებს, რომ არ უნდა ვენდოთ სიზმრებს. სიზმარი არის ადამიანის გონების ნააზრევი, რომელსაც ძილის დროს სიზმრის სახით ნახულობს. როდესაც ადამიანს სძინავს, ამ დროს გონებასა და ფიქრებს კონტროლს ვერ უწევს, მისი გონება უფრო თავისუფლად აზროვნებს, უფრო მეტად ფანტაზიორობს და აქედან გამომდინარე, რაც შეიძლება სიზმარში ვნახოთ, ფხიზელ მდგომარეობაში ყოფნისას შესაძლოა, აზრადაც არ მოგვივიდეს. არსებობს სამი სახის სიზმარი, - ღვთისგან, ბოროტისგან და ფიზიკური მიზეზებისგან გამომდინარე... რა თქმა უნდა, არის ღვთისგან მომდინარე სიზმრისეული ჩვენება, ანუ ღვთის ნების განცხადება ძილის დროს, მაგრამ ეს არის ძალიან იშვიათი მოვლენა. წმინდა მამათა ცხოვრებებიდან ვიცით, რომ ისინი მაშინაც არ ენდობოდნენ სიზმრებს, როდესაც ღვთისგან იყო მოვლენილი. ამის გამო უფალი ზოგჯერ რამდენჯერმე განუცხადებდა ხოლმე თავის ნებას, რათა ყურადღება მიექციათ და ღვთივგამოცხადებულად მიეღოთ. ეს სწორედ იქიდან გამომდინარეა, რომ ადამიანი არ აჰყვეს თავის აზრებს, არ მიენდოს მათ და არ დაიღუპოს სულიერად.
- მართალია, წმინდა მამები ძალიან დიდი სიფრთხილით უდგებოდნენ სიზმრებს, მაგრამ ხომ გვაქვს ერთმნიშვნელოვნად აღიარებული სიზმრებიც, - ბიბლიური სიზმრები, რომლებიც ღვთივგამოცხადებულადაა აღიარებული, თუნდაც მართალი ფარაონის, ნაბუქოდონოსორ მეფის ან მართალი იოსების სიზმარი გავიხსენოთ...
- პირველ რიგში ყურადღება უნდა მივაქციოთ, რომ ეს იყო ძველი აღთქმის პერიოდში. ძველ აღთქმაში ორი ათეული საუკუნის წინ მომხდარი მოვლენებია აღწერილი, როდესაც ადამიანები ჯერ კიდევ არ იყვნენ გამოხსნილნი. ახალი აღთქმის პერიოდში ადამიანები გამოხსნილნი არიან და ჩვენ ვიცით გზა, როგორ უნდა ვიცხოვროთ, რათა სულის ცხონება მოვიპოვოთ. თუ ადამიანი ფიქრობს - მე თუ ღვთისგან რაიმე გამომეცხადება ან დამესიზმრება, ამის შემდეგ ვიცხოვრებ ქრისტიანულად და გავყვები უფლის გზასო, ეს არის სიცრუე და თავის გამართლება მცნებების შეუსრულებლობისთვის. ღვთივგამოცხადებული სიზმრები ბიბლიაშიც იშვიათი მოვლენაა. სულ რამდენიმე ფაქტია მოთხრობილი. უფრო ცნობილია ფარაონის სიზმარი იოსების განმარტებით, ასევე მეფე ნაბუქოდონოსორის სიზმარი, რომელიც მას დანიელ წინასწარმეტყველმა განუმარტა და კიდევ რამდენიმე სიზმარი. არ უნდა დაგვავიწყდეს, ვინ არიან ეს ადამიანები, - ქვეყნის მეფეები და მათ ეს სიზმრები პირველ რიგში იმის გამო ესიზმრებათ, რომ პირველ შემთხვევაში იოსების, ხოლო მეორე შემთხვევაში დანიელ წინასწარმეტყველის ღვთივრჩეულობა გაცხადებულიყო. ფარაონსა და ნაბუქოდონოსორს არავითარი კავშირი არ ჰქონდათ ჭეშმარიტ სარწმუნოებასთან, წარმართები იყვნენ და ათასგვარ მჩხიბაობასა თუ ე.წ. წინასწარმეტყველებებს მისდევდნენ. მათთვის სიზმარი იყო მისაღები და სწორედ აქედან განუცხადა უფალმა თავისი ნება. იოსებმა და დანიელმა კი, არათუ სიზმარი, არამედ ღვთის ნება შეიტყვეს და განაცხადეს კაცთა წინაშე. ხოლო როდესაც ჩვეულებრივი ერისკაცნი ყოველდღიურად ხედავენ სიზმარს და ზოგიერთები თვლიან, რომ მათი სიზმარი წინასწარმეტყველურია, ეს არის მათი პატივმოყვარეობიდან და ამპარტავნებიდან გამომდინარე, რომელსაც არაფერი საერთო არა აქვს ღვთის ნებასთან. ამ შემთხვევაში ხდება ადამიანის ნების შეერთება დაცემული ანგელოზის ნებასთან.
აქტუალური კითხვები
- სურვილი მაქვს, ბავშვს სახელი შევუცვალო. რამდენად გამართლებულია ეს ეკლესიურად?
- სახელის შეცვლასთან დაკავშირებით ეკლესიას რაიმე საწინააღმდეგო არა აქვს. მით უფრო, თუ ადამიანს არ ჰქვია წმინდანის სახელი, სასურველიცაა, რომელიმე მართლმადიდებელი წმინდანის სახელი ვუწოდოთ, ხოლო თუ მართლმადიდებელი წმინდანის სახელს ატარებს, მაგრამ სურვილი გვაქვს გადავარქვათ და სხვა სახელი დავარქვათ, უმჯობესია, თავი შევიკაოთ.
- ჩემს შვილს ჰყავს ნათლია, რომელიც ნათლობას არ ესწრებოდა. მისმა ძმამ სიყვარული ამიხსნა, მეუბნება, რომ მისი და ნათლიად არ ითვლება, რადგან ნათლობას არ ესწრებოდა. მაინტერესებს, ცოდვად ითვლება თუ არა ამ ადამიანთან ურთიერთობა?
- თუ ადამიანი ნათლობის დროს ნათლიად იყო მოხსენიებული, ნათლიად ითვლება.
- ერთდროულად ორი შვილი დავკარგე, ნაადრევად ვიმშობიარე. ერთი ვაჟი მშობიარობიდან მეორე დღესვე გარდაიცვალა, მონათვლა ვერ მოვასწარით. მეორე ღუდუშაურის კლინიკაში გადაიყვანეს და იქ მონათლეს, მეორე დღეს ისიც გარდაიცვალა. მაინტერესებს, შეიძლება თუ არა მათ სახელზე სანთელი ავანთო მიცვალებულთა ხსენების დღეებში ან რომელი ლოცვები ვიკითხო? მირჩიეთ, როგორ მოვიქცე?
- ლოცვა, სანთლის დანთება თუ სხვა საეკლესიო წესების აღსრულება შეგიძლიათ მხოლოდ იმ ჩვილის სახელზე, რომელიც მონათლული აღესრულა. მეორე ჩვილის ბედი უნდა მიანდოთ მრავალმოწყალე ღმერთს.
- მიყვარს ჩემზე ათი წლით უმცროსი მამაკაცი. შეიძლება თუ არა, ვიქორწინოთ? გვაქვს თუ არა ჯვრისწერის უფლება?
- ეკლესიური კანონი არ კრძალავს ასაკით უმცროს მამაკაცზე ქორწინებას. ასაკობრივ სხვაობას საეკლესიო წესი არ ითვალისწინებს. ჯვრისწერის უფლება გაქვთ, მაგრამ უნდა გაითვალისწინოთ, რომ ქორწინება, ჯვრისწერის საიდუმლო უნდა აღესრულოს აუცილებლად მშობლების კურთხევით.
- შეიძლება თუ არა ქორწინება მამის ნათლიის შვილიშვილთან?
- მშობლის ნათლიის შვილიშვილთან ქორწინება დაუშვებელია.