22
ივნისიდღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი
იანვარი საერო თუ რელიგიური დღესასწაულებით დატვირთული თვეა: საქართველოში ერთიმეორის მიყოლებით აღნიშნავენ საერო ახალ წელს, შობას და ე.წ. ძველით ახალ წელს, რომელსაც ხალხში "ნამდვილ ახალ წელსაც" ეძახიან. რატომ ვზეიმობთ ორჯერ შობა-ახალ წელიწადს? - ამ და სხვა თემებზე სასაუბროდ წმინდა კვირიკესა და ივლიტას სახელობის ტაძრის მღვდელმსახურს - ლევან ალადაშვილს მივმართეთ:
- პირველ რიგში, უნდა გითხრათ, რომ შობას ორჯერ არ აღვნიშნავთ, მორწმუნეები ამ დღესასწაულს აღვნიშნავთ ერთხელ, ანუ - 7 იანვარს. 7 იანვარი კი არის ძველი სტილით 25 დეკემბერი. ქართული მართლმადიდებლური ეკლესია შობას აღნიშნავს იულიუსის კალენდრის მიხედვით, რომელიც ქრისტეს შობამდე შეიქმნა. ამ კალენდრით სარგებლობდნენ რომის იმპერიაში, მაგრამ მას ჰქონდა გარკვეული ცდომილება: ის ზუსტი არ იყო, ამიტომ ის მე-16 საუკუნეში ჩაასწორა რომის პაპმა გრიგოლმა, რის შემდეგაც ნელ-ნელა ბევრი სახელმწიფო გადავიდა გრიგოლის მიერ შედგენილ კალენდარზე, თუმცა, შემდეგში იულიუსის კალენდარში არსებული ცდომილებაც შესწორდა და მივიღეთ ახალი იულიუსის კალენდარი. სხვათა შორის, ბევრი ეკლესია გადავიდა ახალ კალენდარზე, მათ შორის ქართული ეკლესიაც, რაც მეოცე საუკუნის 20-იან წლებში მოხდა, ამ ცვლილების მომხრეები იყვნენ წმინდა ამბროსი ხელაია, პატრიარქი კალისტრატე და სხვებიც, მაგრამ მრევლმა ეს ცვლილება არ მიიღო და ჩვენი ეკლესია ისევ ძველ კალენდარს დაუბრუნდა. დღესაც ბევრი ეკლესია შესწორებული იულიუსის კალენდრით აღნიშნავს შობას: მაგალითად, ანტიოქიის, ალექსანდრიის, ელადის, რუმინეთის, ბულგარეთის ეკლესიები დღესასწაულებს სწორედ ახალი კალენდრის მიხედვით აღნიშნავენ. მაგალითად, საქართველოში 25 დეკემბერს რომ ჩამოდის ანტიოქიის, ელადის ან ალექსანდრიის დელეგაცია, ისინი უწმინდესს აღსაყდრების დღეს ულოცავენ, ჩვენ კი მათ შობას ვულოცავთ, იმიტომ, რომ ქრისტეშობას 25 დეკემბერს აღნიშნავენ. ისინიც ჩვენსავით მართლმადიდებლები არიან, მაგრამ ეს განსხვავება ჩვენს ეკლესიებს შორის არის, თუმცა, ეს არ ეხება მოძრავ დღესასწაულებს: აღდგომას, მაგალითად, ყველა მართლმადიდებელი ეკლესია ერთ რიცხვში ხვდება. ქართულმა ეკლესიამ შეინარჩუნა შობის ძველი, ტრადიციული აღნიშვნა და ქართველი მართლმადიდებლები შობას ისევე ხვდებიან, როგორც საუკუნეების განმავლობაში ხვდებოდნენ. შობის დღესასწაულს ჩვენსავით 7 იანვარს აღნიშნავენ ათონის მთაზე, რუსეთში, სერბეთში და სხვა მართლმადიდებლურ ქვეყნებშიც.
- ესე იგი, თარიღებს შორის განსხვავებას გადამწყვეტი მნიშვნელობა არა აქვს?
- რასაკვირველია. კალენდარში ცვლილებები ბევრჯერ მომხდარა. კალენდარი არის საშუალება, ის შეიქმნა ადამიანისათვის და არა ადამიანი - კალენდრისათვის. გავიხსენოთ, პირველი ქრისტიანები საერთოდ ებრაული კალენდრით სარგებლობდნენ. იმ დროშიც, დასავლეთის ეკლესია სხვა დროს აღნიშნავდა აღდგომას, ხოლო აღმოსავლეთისა - სხვა დროს, მართალია, ამ საკითხის გამო ცხარე კამათი მიდიოდა, მაგრამ ეს არ გამხდარა ქრისტიანებს შორის განხეთქილების საბაბი, რადგან კალენდარი სულაც არ არის მთავარი.
- შობის მარხვა უკვე დასრულდა და მოდის ე.წ. ძველით ახალი წელი, როგორ უნდა შეხვდეს მართლმადიდებელი ქრისტიანი ამ დღეს?
- ახალ წელს საქართველოში, ისევე, როგორც მთელ მსოფლიოში, ძირითადად 31 დეკემბერს აღნიშნავენ. ეს დღე მარხვის პერიოდს ემთხვევა. მარხვას არ შეეფერება ღრეობა, თუმცა გადაჭარბებული ქეიფი და ზედმეტი ჭამა-სმა ადამიანს მარხვაში კი არა, ხსნილშიც არ შეეფერება. ზედმეტი არაფერი ვარგა და ქრისტიანს ყველაფერში ზომიერება ამშვენებს. ზომიერად და მოკრძალებულად უნდა აღვნიშნოთ ეს თარიღიც. ქრისტიანისათვის კალენდარს არა აქვს გადამწყვეტი მნიშვნელობა. საეკლესიო ახალი წელი სექტემბერში აღინიშნება, სხვადასხვა დროს ახალი წელი მარტშიც აღინიშნებოდა. იმას, თუ სახელმწიფო როდის დააწესებს ახალ წელს, მორწმუნისათვის არსებითი მნიშვნელობა არა აქვს. სხვათა შორის, იულიუსის კალენდარიც წარმართმა იმპერატორმა შეადგინა წარმართი სწავლულების დახმარებით. მორწმუნეები სხვადასხვა დროს სხვადახვა კალენდარს იყენებდნენ. კალენდრის მიღება, ან გასწორება სახელმწიფოსა და მეცნიერების საქმეა, ეს სასულიერო პირებს არ ევალებათ. ქართული ეკლესია შობას აღნიშნავს ისე, როგორც ჩვენი წინაპრები აღნიშნავდნენ, ანუ - 7 იანვარს. ძველით ახალ წელსაც ისევე ზომიერად უნდა შევხვდეთ, როგორც 31 დეკემბერს ვხვდებით, თუმცა უკვე სახსნილო სუფრით.
- მამაო, რაიონებში ძირითადად 7 იანვრამდე, ანუ მარხვის დროს კლავენ საკლავს, ალბათ ესეც არ არის მოსაწონი და მისაღები.
- სოფლებში ასეთი წესი იყო - ცდილობდნენ შობამდე დაეკლათ საკლავი, რომ გაეხსნილებინათ და შობას ღირსეულად შეხვედროდნენ. ვინც ეკლესიურად ცხოვრობს და მარხულობს, ის ცდილობს, რომ შობისთვის სულიერად მოემზადოს და მდიდრული სუფრის გაწყობაზე სულაც არ ფიქრობს, ხოლო ვინც არაეკლესიურია, ურჩევნია 1-ელ იანვრამდე დაკლას საკლავი. როცა ადამიანი არ ლოცულობს, არ მარხულობს, სახარებას არ კითხულობს და არ ეზიარება, ეს არის მისი მთავარი პრობლემა, თორემ საკლავს როდის დაკლავს, ეს სულაც არ ამძიმებს და არც ამსუბუქებს მის მდგომარეობას.
ხათუნა ჩიგოგიძე
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)
