ბაზრის 40% უკვე მონოპოლიაა?! - გარიგებით ფასების დაწესება მცირე ფირმებსაც აეკრძალებათ

ანტიმონოპოლიური სამსახურის აღდგენას, თუნდაც სხვა სახელწოდებით, ხელისუფლების შეცვლის შემდეგ მალევე ელოდნენ, მაგრამ მოლოდინი გაგრძელდა. თავის დროზე ალბათ ბევრი ვერ იწინასწარმეტყველებდა, რომ ეს ორგანო დღესაც არ იქნებოდა ამოქმედებული. როგორც ჩანს, ანტიმონოპოლიური რეგულირებისა და კონკურენციის წახალისებისთვის კანონის დაწერა ადვილი საქმე არ აღმოჩნდა. შედარებით უკანა პლანზე გადაწეული თემა ეკონომიკის მინისტრმა გიორგი კვირიკაშვილმა კვლავ წამოატივტივა, როცა განაცხადა, რომ თავისუფალი ვაჭრობისა და კონკურენციის სააგენტო, საქართველოს მიერ აღებული ვალდებულების შესაბამისად, 2014 წლის პირველი კვარტალის ბოლოს დაფუძნდებოდა. კანონპროექტზე მუშაობა მიმდინარეობდა ექსპერტებთან, ბიზნესისა და აკადემიური წრეების წარმომადგენლებთან ერთად, შენიშვნები და რეკომენდაციები მთავრობამ მსოფლიო ბანკისგანაც მიიღო. ცხადია, დამტკიცებამდე კანონპროექტი საპარლამენტო ფილტრსაც გაივლის.

თემურ მაისურაძე (პარლამენტის დარგობრივი ეკონომიკისა და ეკონომიკური პოლიტიკის კომიტეტის თავმჯდომარის მოადგილე): - თავისუფალი ვაჭრობისა და კონკურენციის კანონმდებლობაზე მუშაობას დიდი დრო დასჭირდა. ეს სავსებით ბუნებრივია, რადგან საკითხი უამრავ პრობლემასთანაა გადაჯაჭვული. იმავდროულად, ბიზნესსაც უნდა გაეთვალისწინებინა ახალი რეალობა, რომელშიც ქვეყანა უნდა გადავიდეს.

დიდი სიფრთხილეა საჭირო, რადგან ამგვარი გადასვლის გამოცდილება არ აქვს არც საქართველოს მთავრობასა და არც ბიზნესსექტორს. ამიტომ ვფიქრობ, უნდა შევქმნათ ერთგვარი გარდამავალი "ბუფერი", რათა ახალ გამოწვევებს გავუმკლავდეთ და როგორც იტყვიან, ცხვირი არ წავიმტვრიოთ. აჩქარებას ისევ აწონილ-დაწონილი ნაბიჯების გადადგმა სჯობს.

- რატომ დაერქვა "თავისუფალი ვაჭრობისა და კონკურენციის სააგენტო" და არა - "ანტიმონოპოლიური სამსახური?"

- ამ ორგანოებს დასავლეთის ქვეყნებშიც ასე უწოდებენ და სააგენტოს სახელწოდებაც ანტიმონოპოლიურ სამსახურზე მეტად მისაღებია. მონოპოლიის არსებობა ნიშნავს, რომ ბაზარზე კონკურენციას ხელი ეშლება, ეს სამსახური კი თავისუფალ ვაჭრობასა და კონკურენტული გარემოს შექმნას შეუწყობს ხელს. ახალი კანონის მიხედვით, მონოპოლისტად მიიჩნევა კომპანია, რომელსაც ბაზრის 40%-ზე მეტი უკავია. ცხადია, არ იგულისხმება ბუნებრივი მონოპოლიები, რომლებსაც შეიძლება 80% და მეტიც კი ეჭიროთ, მაგრამ აქ მნიშვნელოვანია, რა წესებით თამაშობს კომპანია, დებს თუ არა ფარულ გარიგებებს, აწესებს თუ არა სხვა კომპანიებთან ერთად ფასებს და სხვ.

თუ რამდენიმე ფირმა ერთად საქმიანობს, ერთობლივად აწესებს ფასებს და სხვა კომპანიებს თავისუფალი ვაჭრობის შესაძლებლობას უზღუდავს, ამას ჰქვია არაკეთილსინდისიერი გარიგება, ანუ ქმედება, რომელიც თავისუფალი ვაჭრობისა და კონკურენციის შესახებ კანონს არღვევს. ფასების კონტროლი დაუშვებელია. დავუშვათ, ნავთლუღის ბაზარში რამდენიმე სუბიექტი კარტოფილს ყიდის, თუ ისინი ერთმანეთთან შეთანხმდებიან და ფასს დააწესებენ, ეს ახალი კანონის დარღვევა იქნება, რადგან ის ამგვარ ფარულ გარიგებებს კრძალავს. შესაძლოა, კომპანიას ბაზარზე 40%-ზე გაცილებით ნაკლები წილი ჰქონდეს, მაგრამ მისი ქმედება უკანონოა, თუ რამდენიმე მოთამაშე ხელოვნურად აწესებს და აკონტროლებს ფასებს. მათ კანონის წინაშე მოუწევთ პასუხისგება.

იხილეთ სრულად kvirispalitra.ge-ზე