მეც­ნი­ე­რე­ბის დიდი ნა­წი­ლის მტკი­ცე­ბით, დღეს ბუ­ნებ­რი­ვი სოიო აღარ არ­სე­ბობს და ნე­ბის­მი­ერ ქვე­ყა­ნა­ში მოყ­ვა­ნი­ლი მცე­ნა­რე გენ­მო­დი­ცი­ფი­რე­ბუ­ლია. გმ სო­ი­ოს კი, რო­გორც ირ­კვე­ვა, არა­ნა­ი­რი კვე­ბი­თი ღი­რე­ბუ­ლე­ბა არ გა­აჩ­ნია; პი­რი­ქით, მისი მი­ღე­ბა ადა­მი­ა­ნის ჯან­მრთე­ლო­ბას დიდ საფრ­თხეს უქ­მნის - "ტვი­ნის გა­მოშ­რო­ბა", აუ­ტიზ­მი, ჩიყ­ვი, უშ­ვი­ლო­ბა, ნა­ყო­ფის მო­წყვე­ტა... ეს იმ და­ა­ვა­დე­ბა­თა მცი­რე ჩა­მო­ნათ­ვა­ლია, რომ­ლის მი­ზე­ზიც გმ სოიო შე­იძ­ლე­ბა გახ­დეს. პა­რა­ლე­ლუ­რად, მეც­ნი­ე­რე­ბი კი­დევ ერთ დას­კვნამ­დე მი­ვიდ­ნენ: სოიო ჰო­მო­სექ­სუ­ა­ლიზ­მის მი­ზე­ზია. ამ ფონ­ზე, ექი­მე­ბი მშობ­ლებს ურ­ჩე­ვენ, ბავ­შვებს, გან­სა­კუთ­რე­ბით ბი­ჭებს, არ აჭა­მონ სო­ი­ოს შემ­ცვე­ლი პრო­დუქ­ტი. არა­და, სო­ი­ოს­გან "თა­ვის­დაღ­წე­ვა"ძა­ლი­ან რთუ­ლია, რად­გან ის მა­გა­ლი­თად ამე­რი­კა­ში წარ­მო­ე­ბუ­ლი პრო­დუქ­ცი­ის თით­ქმის 80%-ის შე­მად­გენ­ლო­ბა­შია. შო­კო­ლა­დის, კან­ფე­ტის, ყა­ვის, ძეხ­ვე­უ­ლის, რძი­სა თუ სხვა პრო­დუქ­ტის მწარ­მო­ებ­ლე­ბი, ინ­გრე­დი­ენ­ტად გმ სო­ი­ოს გა­მო­ყე­ნე­ბა­ზე არც სხვა ქვეყ­ნებ­ში ამ­ბო­ბენ უარს.

მსოფ­ლიო მას­შტა­ბით, დღი­თი­დღე იზ­რდე­ბა იმ ექი­მე­ბის რი­ცხვი, რომ­ლე­ბიც პა­ცი­ენ­ტებს მო­უ­წო­დე­ბენ, არა­ვი­თარ შემ­თხვე­ვა­ში არ მი­ირ­თვან გენ­მო­დი­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი პრო­დუქ­ტი. ამ მო­წო­დე­ბის სა­ფუძ­ვე­ლი შე­მაშ­ფო­თე­ბე­ლი მეც­ნი­ე­რუ­ლი მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბე­ბია - ცხო­ვე­ლებს, რო­მელ­თაც გენ­მო­დი­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი პრო­დუქ­ტით კვე­ბა­ვენ, უნა­ყო­ფო­ბა და დაქ­ვე­ი­თე­ბუ­ლი იმუ­ნო­სის­ტე­მა აქვთ, ისი­ნი ძა­ლი­ან სწრა­ფად ბერ­დე­ბი­ან, გა­აჩ­ნი­ათ ინ­სუ­ლი­ნის დო­ნის რე­გუ­ლი­რე­ბის პრობ­ლე­მა, ცვლი­ლე­ბე­ბი სხვა­დას­ხვა ორ­გა­ნო­ებ­ზე... მიმ­დი­ნა­რე წლის 19 მა­ისს, ენ­ვი­რო­მენ­ტა­ლუ­რი მე­დი­ცი­ნის ამე­რი­კულ­მა აკა­დე­მი­ამ (ემაა) მო­უ­წო­და ექი­მებს, ას­წავ­ლონ პა­ცი­ენ­ტებს, რო­გორ აა­რი­დონ თავი გმო-ს; მე­ტიც - მე­დი­ცი­ნის აკა­დე­მია მო­უ­წო­დებს პლა­ნე­ტის ყვე­ლა მო­ქა­ლა­ქეს, სა­დაც ხმა მი­უწ­ვდე­ბათ, გა­ავ­რცე­ლონ ინ­ფორ­მა­ცია იმის შე­სა­ხებ, რომ გმო მავ­ნეა ადა­მი­ა­ნის ჯან­მრთე­ლო­ბის­თვის.

სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბი, გმ კულ­ტუ­რე­ბი­დან, ყვე­ლა­ზე დიდ ყუ­რა­დღე­ბას სო­ი­ოს მი­მართ იჩე­ნენ. ის ერ­თა­დერ­თი მრაც­ვლე­უ­ლია, რო­მელ­საც აქვს უნა­რი, თა­ვის წო­ნა­ზე რამ­დენ­ჯერ­მე მეტი წყა­ლი შე­ი­წო­ვოს და მასა გა­ზარ­დოს. მას შემ­დეგ, რაც მისი გენ­მო­დი­ფი­ცი­რე­ბა მო­ახ­დი­ნეს, არ ეკა­რე­ბა არც ერთი მავ­ნე­ბე­ლი, ია­ფი­ცაა და უხვმო­სავ­ლი­ა­ნიც. ამ ფონ­ზე, გა­საკ­ვი­რი არაა, რომ სოიო ფარ­თოდ გავ­რცე­ლე­ბუ­ლია: მა­გა­ლი­თად, ევ­რო­კავ­ში­რი ყო­ველ­წლი­უ­რად მი­ნი­მუმ 50 მი­ლი­ონ ტონა სო­ი­ოს ყი­დის, პა­რა­ლე­ლუ­რად, ის ლა­მის ყვე­ლა პრო­დუქ­ტის ინ­გრე­დი­ენ­ტად იქცა, აქ­ტი­უ­რად გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა სა­ქონ­ლი­სა და ფრინ­ვე­ლის საკ­ვე­ბა­დაც... ზო­გა­დად, ბუ­ნებ­რივ სო­ი­ოს, ბევ­რი კარ­გი თვი­სე­ბაც აქვს - ცი­ლე­ბი­თაა გა­ჯე­რე­ბუ­ლი და მისი კვე­ბი­თი ღი­რე­ბუ­ლე­ბაც მა­ღა­ლია, მაგ­რამ სამ­წუ­ხა­როდ, ბუ­ნებ­რი­ვი სოიო დღეს, ფაქ­ტობ­რი­ვად, აღარ არ­სე­ბობს - ნე­ბის­მი­ერ ქვე­ყა­ნა­ში მო­წე­უ­ლი თა­ნა­მედ­რო­ვე სოიო გენ­მო­დი­ფი­ცი­რე­ბუ­ლია! სპე­ცი­ა­ლის­ტი-ალერ­გო­ლო­გი ჯონ ბო­ილ­სი ამ­ბობს: "ხში­რად ჩა­მი­ტა­რე­ბია ტეს­ტე­ბი სო­ი­ო­ზე - ჩვენს დრო­ში ყვე­ლა სოიო გენ­მო­დი­ფი­ცი­რე­ბუ­ლია და ეს იმ­დე­ნად სა­ში­შია, რომ ადა­მი­ა­ნებს არა­სო­დეს ვურ­ჩევ მის ჭა­მას". ამ ფონ­ზე, გა­საკ­ვი­რი არ არის, რომ ზოგ ქვე­ყა­ნა­ში, მა­გა­ლი­თად - ფი­ნეთ­ში, ავ­სტრა­ლი­ა­ში, ვე­ნე­სუ­ე­ლა­ში, სა­ბერ­ძნეთ­სა და შვე­ი­ცა­რი­ა­ში სო­ი­ო­სა და სო­ი­ოს­შემ­ცვე­ლი პრო­დუქ­ტის შე­ტა­ნა-გა­ყიდ­ვა აკ­რძა­ლუ­ლია.

რა­ტომ არის სა­ში­ში გმ სოიო? - ამის და­სად­გე­ნად არა­ერ­თი კვლე­ვა ჩა­ტარ­და. ზა­ზუ­ნებ­ზე ჩა­ტა­რე­ბულ­მა ექ­სპე­რი­მენ­ტმა აჩ­ვე­ნა, რომ სოიო მღრღნე­ლე­ბის უნა­ყო­ფო­ბი­სა და სიკ­ვდი­ლის მი­ზე­ზი გახ­და. სა­ვა­ლა­ლო შე­დე­გით დას­რულ­და ორ­სულ თაგ­ვებ­ზე ჩა­ტა­რე­ბუ­ლი კვლე­ვე­ბი - მათ ორ­სუ­ლო­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ძი­რი­თა­დად, გმ სო­ი­ო­თი კვე­ბავ­დნენ. უმე­ტე­სო­ბის შთა­მო­მავ­ლო­ბა სამ კვი­რა­ში და­ი­ხო­ცა, გა­დარ­ჩე­ნილ წრუ­წუ­ნებს კი, ზრდი­სა და რეპ­რო­დუქ­ცი­ის პრობ­ლე­მე­ბი შე­ექ­მნათ.

ამ კვლე­ვე­ბის შემ­დეგ, მეც­ნი­ე­რებ­მა და­ად­გი­ნეს, რომ სო­ი­ოს მი­ღე­ბა გან­სა­კუთ­რე­ბით სა­ში­შია ორ­სუ­ლე­ბის­თვის. სო­ი­ოს სის­ტე­მა­ტურ­მა მი­ღე­ბამ მუც­ლის მო­წყვე­ტაც შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­იწ­ვი­ოს. გმ სო­ი­ო­ში არის სა­ში­ში ჰერ­ბი­ცი­დი რა­უნ­და­პი. 2008 წელს Benachour&Seralin-ში გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბულ კვლე­ვა­ში წე­რია, რომ ამ ჰერ­ბი­ცი­დის უმ­ცი­რეს დო­ზას (0,000001%) შე­უძ­ლია მოკ­ლას ემ­ბრი­ო­ნის, ჭიპ­ლა­რის სის­ხლი­სა და პლა­ცენ­ტის უჯრე­დე­ბი. ტვინ­ში დო­ფა­მი­ნის ნაკ­ლე­ბო­ბა, ადა­მი­ა­ნის აქ­ტი­უ­რო­ბას ზღუ­დავს, ასე­ვე დო­ფა­მი­ნი მოქ­მე­დებს კუნ­თე­ბი­სა და სახ­სრე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბა­ზე. დად­გინ­და, რომ სოიო დო­ფა­მი­ნის წარ­მოქ­მნას უშ­ლის ხელს, რა­მაც შე­იძ­ლე­ბა იმოქ­მე­დოს ემ­ბრი­ო­ნის ტვინ­ზეც და თუ მუც­ლის მოშ­ლა არ და­ფიქ­სირ­და, ბავ­შვი გო­ნე­ბა­შე­ზღუ­დუ­ლი და­ი­ბა­დოს.

სო­ი­ოს მი­ღე­ბა გან­სა­კუთ­რე­ბით სა­ში­შია ორ­სუ­ლო­ბის პირ­ველ 12 კვი­რას, რად­გან სწო­რედ ამ დროს შე­იძ­ლე­ბა მან ნა­ყო­ფის ტვი­ნის ფორ­მი­რე­ბა­ში კა­ტას­ტრო­ფუ­ლი ცვლი­ლე­ბე­ბი გა­მო­იწ­ვი­ოს. 1999 წელს, სა­მე­დი­ცი­ნო ჟურ­ნალ­ში New England Journal of Medicine, გა­მოქ­ვეყ­ნდა კვლე­ვა, სა­დაც წე­რია, რომ იმ ქა­ლე­ბის დიდ ნა­წილს, ვინც ორ­სუ­ლო­ბის პირ­ველ კვი­რებ­ში სო­ი­ოს­შემ­ცვე­ლი პრო­დუქ­ტი მი­ი­ღეს და ნა­ყო­ფი შე­ი­ნარ­ჩუ­ნეს, გო­ნე­ბა­შე­ზღუ­დუ­ლი და და­ბა­ლი ინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­ლუ­რი მაჩ­ვე­ნებ­ლის ბავ­შვე­ბი გა­უჩ­ნდათ.

სოიო სა­ში­შია ბავ­შვე­ბის­თვი­საც. ამის მი­უ­ხე­და­ვად, ძა­ლი­ან ბევ­რი მწარ­მო­ე­ბე­ლი მსოფ­ლი­ო­ში, სა­ბავ­შვო კვე­ბა­ში სო­ი­ოს ურევს, რის გა­მოც, მეც­ნი­ე­რე­ბი ძა­ლი­ან წუ­ხან. სხვა თუ არა­ფე­რი, გმ სოიო მოქ­მე­დებს ფა­რი­სებ­რი ჯირ­კვლის ფუნ­ქცი­ო­ნი­რე­ბა­ზე, რა­მაც შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­იწ­ვი­ოს ჩიყ­ვი. ბავ­შვებ­ში კი - ჩიყვთან ერ­თად, აუ­ტო­ი­მუ­ნუ­რი და­ა­ვა­დე­ბაც. დას­კვნამ­დე, რომ სო­ი­ოს შემ­ცვე­ლი სა­ბავ­შვო კვე­ბა ჩიყვსა და აუ­ტიზმს იწ­ვევ­და, მეც­ნი­ე­რე­ბი ჯერ კი­დევ 60-იან წლებ­ში მი­ვიდ­ნენ. კორ­ნელსკის უნი­ვერ­სი­ტე­ტის სა­მე­დი­ცი­ნო კო­ლე­ჯში კვლე­ვაც ჩა­ტარ­და და დად­გინ­და, რომ აუ­ტის­ტი ბავ­შვე­ბის უმ­რავ­ლე­სო­ბა და­ბა­დე­ბი­დან სო­ი­ო­ზე დამ­ზა­დე­ბუ­ლი რძით იკ­ვე­ბე­ბო­და. სხვა­თა შო­რის, ამ კვლე­ვის დროს მეც­ნი­ე­რე­ბი, კი­დევ ერთ აღ­მო­ჩე­ნამ­დე მი­ვიდ­ნენ - დი­ა­ბე­ტით და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი ბავ­შვე­ბის დიდ უმ­რავ­ლე­სო­ბა­საც დე­დე­ბი, სო­ი­ოს­შემ­ცველ სა­ბავ­შვო კვე­ბას აძ­ლევ­დნენ. ამ ფონ­ზე, შვედ­მა ექი­მებ­მა პირ­და­პირ გა­ავ­რცე­ლეს რე­კო­მენ­და­ცია, არ მივ­ცეთ სო­ი­ოს­გან წარ­მო­ე­ბუ­ლი პრო­დუქ­ტი ბავ­შვებს. ინ­გლის­სა და ავ­სტრა­ლი­ა­ში კი, სა­მე­დი­ცი­ნო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი მშობ­ლებს მო­უ­წო­დე­ბენ, სა­ნამ ბავ­შვს სო­ი­ოს გა­ა­სინ­ჯე­ბენ, ექიმ­თან გა­ი­ა­რონ კონ­სულ­ტა­ცია.

ყვე­ლა სა­ხე­ო­ბის სოიო შე­ი­ცავს ფლა­ვო­ნო­ი­დებს, რო­მე­ლიც ქა­ლუ­რი ჰორ­მო­ნის, ესტრო­გე­ნის მცე­ნა­რე­უ­ლი ანა­ლო­გია. ფი­ტო­ესტრო­გე­ნე­ბის მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი სო­ი­ო­ში 1000-ჯერ მე­ტია, ვიდ­რე სხვა მცე­ნა­რე­ებ­ში. ეს კი იმას ნიშ­ნავს, რომ სო­ი­ოს მი­ღე­ბით, იტა­რებთ ჰორ­მო­ნო­თე­რა­პი­ას, რო­მელ­მაც ორ­გა­ნიზ­მში ბევ­რი უარ­ყო­ფი­თი ცვლი­ლე­ბა შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­იწ­ვი­ოს. გან­სა­კუთ­რე­ბით სა­ში­შია იგი ბავ­შვე­ბის­თვის. უფრო მე­ტად კი, ბი­ჭე­ბის­თვის - ესტრო­გე­ნის ანა­ლო­გის მი­ღე­ბით, ბი­ჭე­ბის ორ­გა­ნიზ­მში ქა­ლუ­რი ჰორ­მო­ნე­ბის მო­ჭარ­ბე­ბა ხდე­ბა. ამ ფონ­ზე, მეც­ნი­ე­რე­ბის ნა­წი­ლი იმ დას­კვნამ­დეც მი­ვი­და, რომ თა­ნა­მედ­რო­ვე მსოფ­ლი­ო­ში ასე გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი ჰო­მო­სექ­სუ­ა­ლიზ­მის მი­ზე­ზი, არც მეტი, არც ნაკ­ლე­ბი, სო­ი­ოა!

პა­რა­ლე­ლუ­რად, სოიო უნა­ყო­ფო­ბის მი­ზე­ზიც შე­იძ­ლე­ბა გახ­დეს, რად­გან იგი ჰორ­მო­ნა­ლუ­რი მცე­ნა­რეა. გან­სა­კუთ­რე­ბით სა­ში­შია მისი მი­ღე­ბა მა­შინ, როცა ყა­ლიბ­დე­ბა ენ­დოკ­რი­ნუ­ლი სის­ტე­მა, საშ­ვი­ლოს­ნო... სო­ი­ოს მი­ღე­ბა გო­გო­ნებ­ში ნა­ად­რევ, ანო­მა­ლი­ურ სექ­სუ­ა­ლურ მომ­წი­ფე­ბას იწ­ვევს, ამი­ტომ ექი­მე­ბი გვირ­ჩე­ვენ, 15-16 წლამ­დე მკაც­რად ვა­კონ­ტრო­ლოთ ბავ­შვე­ბის კვე­ბის რა­ცი­ო­ნი და მაქ­სი­მა­ლუ­რად ვე­ცა­დოთ, რომ მას­ში სოიო არ შე­დი­ო­დეს.

სოიო ტვინ­ზე მისი შე­მად­გე­ნე­ლი ფი­ტომ­ჟა­ვის მეშ­ვე­ო­ბი­თაც მოქ­მე­დებს. ფი­ტომ­ჟა­ვა, ორ­გა­ნუ­ლი მჟა­ვაა, რო­მე­ლიც ბლო­კავს ისე­თი უმ­ნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნე­სი მი­ნე­რა­ლე­ბის ასი­მი­ლა­ცი­ას კუჭ-ნაწ­ლა­ვის ტრაქ­ტში, რო­გო­რი­ცაა კალ­ცი­უ­მი, მაგ­ნი­უ­მი, რკი­ნა და თუ­თია. ეს გან­სა­კუთ­რე­ბით სა­ში­შია ბავ­შვებ­ში, რად­გან დი­ე­ტო­ლოგ სალ­ლი ფა­ლო­ნის თქმით, ბავ­შვის ორ­გა­ნიზ­მში თუ­თი­ის დის­ბა­ლან­სი ზრდას აფერ­ხებს. ზრდის შე­ფერ­ხე­ბა კი, გან­სა­კუთ­რე­ბით სა­ხი­ფა­თოა ჩვი­ლებ­ში, რად­გან ხდე­ბა ცხი­მე­ბის დაგ­რო­ვე­ბა მი­ე­ლინ­ში (ნივ­თი­ე­რე­ბა, რომ­ლი­თაც და­ფა­რუ­ლია ნერ­ვუ­ლი ბოჭ­კო­ე­ბი), რაც ტვი­ნის გან­ვი­თა­რე­ბას უშ­ლის ხელს. ამან შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­იწ­ვი­ოს ასე­ვე აპა­თია, მეხ­სი­ე­რე­ბის დაქ­ვე­ი­თე­ბა, ლე­თარ­გია და გო­ნებ­რი­ვი და­ა­ვა­დე­ბე­ბი.

გმ სო­ი­ოს არც ზრდას­რუ­ლე­ბის­თვის მო­აქვს სარ­გე­ბე­ლი. მეც­ნი­ე­რებ­მა უკვე და­ად­გი­ნეს, რომ 2 თვის გან­მავ­ლო­ბა­ში, დღე­ში 2 ჩაის ჭიქა სო­ი­ოს ზე­თის მი­ღე­ბა საკ­მა­რი­სია იმის­თვის, რომ და­ირ­ღვეს ქა­ლის მენსტრუ­ა­ლუ­რი ციკ­ლი. პა­რა­ლე­ლუ­რად, მკვლე­ვა­რებ­მა სკან­და­ლუ­რი გან­ცხა­დე­ბა გა­ა­კე­თეს - გმ სო­ი­ოს პრო­დუქ­ტი "ტვინს აშ­რობს": კვლე­ვა­ში 4 ათა­სამ­დე ხან­ში­შე­სუ­ლი მა­მა­კა­ცი მო­ნა­წი­ლე­ობ­და. ალ­ცჰე­ი­მე­რის სინ­დრო­მის (ტვი­ნის ფა­ტა­ლუ­რი და­ზი­ა­ნე­ბა) დი­აგ­ნო­ზი კი და­უდ­გი­ნეს მათ, ვინც ხში­რად ჭამ­და სო­ი­ოს­გან დამ­ზა­დე­ბულ პრო­დუქტს. შე­სა­ბა­მი­სად, მეც­ნი­ე­რებ­მა და­დეს დას­კვნა - სო­ი­ოს­მოყ­ვა­რუ­ლებს, ალ­ცჰე­ი­მე­რით და­ა­ვა­დე­ბის 2,4-ჯერ მეტი რის­კი აქვთ. იკ­ლებს ტვი­ნის მასა - ზო­გა­დად, ტვი­ნის გა­მოშ­რო­ბა ღრმა მო­ხუ­ცე­ბუ­ლო­ბა­ში იწყე­ბა. 864 მა­მა­კა­ცის გა­მოკ­ვლე­ვამ კი აჩ­ვე­ნა, რომ მათ­ში, ვინც სო­ი­ოს ხში­რად მი­ირ­თმევს, "ტვი­ნის გა­მოშ­რო­ბის"პრო­ცე­სი ნა­ად­რე­ვა­დაც იწყე­ბა და სწრა­ფა­დაც ვი­თარ­დე­ბა.

ჰა­ვა­ის ჯან­დაც­ვის კვლე­ვის ცენ­ტრის დოქ­ტო­რი ლონ უა­ი­ტო­მი მი­ვი­და დას­კვნამ­დე, რომ სის­ტე­მა­ტუ­რად მი­ღე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში, სოიო ორ­გა­ნიზმს ერთ წე­ლი­წად­ში მი­ნი­მუმ 5 წლით აბე­რებს.

ია­პო­ნელ­მა მეც­ნი­ე­რებ­მა და­ად­გი­ნეს, რომ დღე­ში 30 გრა­მი (2 ჩაის კოვ­ზი) სო­ი­ოს პრო­დუქ­ტის მი­ღე­ბა საკ­მა­რი­სია, რათა ერთი თვის შემ­დეგ, ორ­გა­ნიზ­მში აი­წი­ოს თი­რო­იდ-სტე­რო­ი­დუ­ლი ჰორ­მო­ნის (TSH) მაჩ­ვე­ნე­ბელ­მა, რაც ჩიყ­ვის გა­მომ­წვე­ვი მი­ზე­ზი შე­იძ­ლე­ბა გახ­დეს.

სპე­ცი­ა­ლის­ტებ­მა ასე­ვე გა­მო­არ­კვი­ეს, რომ ამე­რი­კა­ში მოყ­ვა­ნი­ლი გმ სოიო შე­ი­ცავს ყვე­ლა­ზე ტოქ­სი­კურ ნივ­თი­ე­რე­ბას, პეს­ტი­ციდ დი­ელდრინს, რო­მე­ლიც არის "დე­დე­ტე"-ს, იგი­ვე "დუს­ტის"მსგავ­სი. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ამ ნივ­თი­ე­რე­ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა ჯერ კი­დევ 1970 წელს აიკ­რძა­ლა, დი­ელდრი­ნი დღემ­დე შე­მო­ი­ნა­ხა ნი­ა­დაგ­მა, რად­გან ძა­ლი­ან სტა­ბი­ლუ­რი ნივ­თი­ე­რე­ბაა. დი­ელდრი­ნი 50-ჯერ ტოქ­სი­კუ­რია, ვიდ­რე "დუს­ტი". ორ­გა­ნიზ­მის მო­წამ­ვლის გარ­და, ამ ტოქ­სინს შე­უძ­ლია მეხ­სი­ე­რე­ბის და­კარ­გვა და ჰა­ლუ­ცი­ნა­ცი­ე­ბიც გა­მო­იწ­ვი­ოს. პა­რა­ლე­ლუ­რად, სოიო, გან­სა­კუთ­რე­ბით ის, რო­მე­ლიც ბავ­შვთა კვე­ბა­შია და­მა­ტე­ბუ­ლი, სხვა ნე­ი­რო­ტოქ­სი­ნებ­საც შე­იძ­ლე­ბა შე­ი­ცავ­დეს. მა­გა­ლი­თად ალუ­მინს, კად­მი­უმ­სა და ფტორს. კვლე­ვებ­მა აჩ­ვე­ნა, რომ დე­დის რძეს­თან შე­და­რე­ბით, გმ სო­ი­ოს რძე­ში ალუ­მი­ნის კონ­ცენ­ტრა­ცია 100-ჯერ მე­ტია, კად­მი­უ­მი­სა კი - 8-15-ჯერ მეტი.

მავ­ნებ­ლო­ბას­თან ერ­თად, გმ სო­ი­ომ, და ზო­გა­დად გმ პრო­დუქტმა, მეც­ნი­ე­რებს კი­დევ ერთი თავ­სა­ტე­ხი გა­უ­ჩი­ნა - უკვე ცნო­ბი­ლია, რომ თეთ­რი დათ­ვის­გან ყინ­ვა­გამ­ძლე გე­ნია აღე­ბუ­ლი, გვე­ლის­გან - გვალ­ვა­გამ­ძლე გენი... ამ ფონ­ზე არის თუ არა ვე­გე­ტა­რი­ა­ნუ­ლი საკ­ვე­ბი, მა­გა­ლი­თად თევ­ზის­გე­ნი­ა­ნი პო­მი­დო­რი, ძაღ­ლის­გე­ნი­ა­ნი ბად­რი­ჯა­ნი, ვირ­თაგ­ვას­გე­ნი­ა­ნი კომ­ბოს­ტო... მეც­ნი­ე­რებს ამ კი­თხვა­ზე პა­სუ­ხის გა­ცე­მა უჭირთ. ისიც გა­ურ­კვე­ვე­ლია, სოიო, რო­მელ­შიც მეც­ნი­ე­რე­ბის ნა­წი­ლის მტკი­ცე­ბით აგ­რო­ბაქ­ტე­რი­ის ფერ­მენ­ტის გე­ნია ჩა­ნერ­გი­ლი, მე­ო­რე ნა­წი­ლის მტკი­ცე­ბით კი - ვირ­თხის გენი, მცე­ნა­რე­უ­ლი საკ­ვე­ბია თუ ცხო­ვე­ლუ­რი? ამ კი­თხვა­ზე პა­სუ­ხი, ალ­ბათ ვე­გე­ტა­რი­ა­ნე­ლებ­ზე არა­ნაკ­ლებ და­ა­ინ­ტე­რე­სებს მორ­წმუ­ნე­ებს. მათ, ვინც მარ­ხვის დროს სო­ი­ოს კოტ­ლე­ტებს ან მის­გან დამ­ზა­დე­ბულ სხვა კერძს მი­ირ­თმევს. სამ­წუ­ხა­როდ, ბი­ო­ლო­გი­უ­რი კა­ტე­გო­რია ჯერ ვერ გა­ნი­სა­ზღვრა და დღემ­დე ვერ მო­ხერ­ხდა არის თუ არა სა­მარ­ხვო. სა­ნამ მეც­ნი­ე­რე­ბი ამ კი­თხვა­ზე პა­სუ­ხის მი­სა­ღე­ბად თავს იმ­ტვრე­ვენ, ვე­გე­ტა­რი­ა­ნე­ლებს და მარ­ხუ­ლებს ისღა დარ­ჩე­ნი­ათ, სო­ი­ო­ზე უარი თქვან. მი­თუ­მე­ტეს, რო­გორც ირ­კვე­ვა თა­ნა­მედ­რო­ვე სო­ი­ოს არა­ნა­ი­რი სარ­გე­ბე­ლი არ მო­აქვს, პი­რი­ქით, ჯან­მრთე­ლო­ბას საფრ­თხეს უქ­მნის.

რო­მე­ლი პრო­დუქ­ტი შე­იც­ვას გმ სო­ი­ოს?

გულ­დას­მით წა­ი­კი­თხეთ თი­თო­ე­უ­ლი პრო­დუქ­ტის შე­მად­გენ­ლო­ბა. თუ პირ­და­პირ "სოიო"არაა მი­თი­თე­ბუ­ლი, გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ, რომ ბა­ზარ­ზე ტრანსგე­ნუ­რი სო­ი­ოს ერთი სა­ხე­ო­ბაა გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი - GTS 40-3-2. ის იყი­დე­ბა სა­ვაჭ­რო მარ­კით - Roundup Ready (RR). ამე­რი­კუ­ლი პრო­დუქ­ტის 80%-ში სოიო არის.

სო­ი­ოს უმა­ტე­ბენ კო­მერ­ცი­უ­ლი ინ­ტე­რე­სე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე - პრო­დუქ­ტის ფასი და­ბა­ლი რომ იყოს. სო­ი­ოს მსოფ­ლიო მწარ­მო­ე­ბელ­თა შო­რის ლი­დე­რია კომ­პა­ნია "მონ­სან­ტო". გმ სო­ი­ოს ასე­ვე აქ­ტი­უ­რად აწარ­მო­ებს არ­გენ­ტი­ნა და ბრა­ზი­ლია. სო­ი­ოს დიდი ნა­წი­ლი გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ზე­თის მი­სა­ღე­ბად, და­მა­ტე­ბუ­ლია ყვე­ლა ფარ­ში­რე­ბულ პრო­დუქ­ტში, ყვე­ლა სა­ხის სო­სის­ში, ძეხვში, პელ­მენ­ში, სა­ბავ­შვო საკ­ვე­ბის დიდ ნა­წილ­ში, მა­ი­ო­ნეზ­ში, რძის პრო­დუქ­ტე­ბის დიდ ნა­წილ­ში, ყა­ვა­ში, შო­კო­ლად­ში, ზოგ­ჯერ ფქვილ­შიც - ასე­თი ფქვი­ლის­გან დამ­ზა­დე­ბუ­ლი პრო­დუქ­ტი მალ­ფუ­ჭე­ბა­დია. თუ პრო­დუქ­ტი მალე და­ობ­და, უნდა ივა­რა­უ­დოთ, რომ მას­ში სოიო იყო შე­რე­უ­ლი.

ნინო ლურ­სმა­ნაშ­ვი­ლი

გა­ზე­თი "ვერ­სია"