"მას შემდეგ, რაც კითხვა დავიწყე, წიგნებს არასდროს დავშორებივარ", - ამბობს ტელეწამყვანი ბექა ელბაქიძე. საყვარელ ავტორებზე, ნაწარმოებებზე, პერსონაჟებზე ლაპარაკი დაუსრულებლად შეუძლია. ინტერვიუს ჩაწერიდან 3 დღეში ბექა იტალიაში გაემგზავრა. წინ დიდი გეგმები აქვს, - მასტერკლასი, სწავლის გაგრძელება, გადაღება ფილმში, თამაში რომის ერთ-ერთი თეატრის სცენაზე...
პრეამბულის მაგიერ
- ბედნიერი ვიყავი, როცა ალბერტო მორავიას, ლუიჯი პირანდელოს ნაწარმოებები ორიგინალში წავიკითხე. არასდროს დამავიწყდება ტონინო გუერასთან შეხვედრა. მან საკუთარი წიგნიც მაჩუქა.
- მას საქართველოში მასპინძლობა რეზო თაბუკაშვილის ოჯახმა გაუწია. რა ახსოვდა, ჩვენს ქვეყანაზე რა გითხრა?
- თაბუკაშვილები, რეზო გაბრიაძე, სერგო ფარაჯანოვი გაიხსენა. ძალიან მინდა, სულ გემღერებოდეთ, რადგან ქართველებს სიმღერა ყველაზე მეტად გიხდებათო. ის სითბო, რომელიც თქვენს ქვეყანაში ვიგრძენი, ჩემი მეხსიერებიდან არასდროს წაიშლებაო.
- ადვილად მიგიღო?
- როცა ტელევიზიაში ვმუშაობდი, ვამბობდი, 4 საოცნებო ინტერვიუ მაქვს-მეთქი. ტონინო გუერასთან, ფრანკო ძეფირელისთან, ბერნანდო ბერტოლუჩისთან და გაბრიელ გარსია მარკესთან შეხვედრას ვგულისხმობდი. პირველი 2 რესპონდენტი ჩავწერე და მჯერა, დიდი იმედი მაქვს, ბერტოლუჩისთან და მარკესთან შეხვედრის ბედნიერება წინ მელოდება. ტონინო გუერა ემილია-რომანიას პროვინციაში, დაბის მსგავს დასახლება პენაბილეში ცხოვრობდა. იქ თავისი ოაზისი ჰქონდა. კლდეზე შეფენილი 3-სართულიანი სახლი, არაჩვეულებრივი გარემო. მის ნაჩუქარ და საერთოდ ყველა წიგნს ძალიან ვუფრთხილდები. შემიძლია, ტანსაცმელი გავიხადო და დაუნანებლად სხვას მივცე, წიგნის გაჩუქება ძალიან მიჭირს.
- ყველაზე დიდი თანხა, რომელიც წიგნში გადაგიხდია.
- ახლახან 60 ევროდ იტალიური კინოს ენციკლოპედია შევიძინე.
- წაკითხულ ნაწარმოებებს ხელახლა უბრუნდები?
- დოჩანაშვილის "სამოსელი პირველი" ადრეულ ასაკში წავიკითხე. მოგვიანებით, როცა ბატონი გურამი გავიცანი, მისი ნაწარმოების ხელახლა წაკითხვის სურვილი გამიჩნდა. ოთარ ჭილაძე არის ავტორი, რომელსაც მხოლოდ ერთხელ წაკითხვით ვერ ჩასწვდები. ჭილაძე ის მწერალია, რომელიც სულ უნდა იკითხო.
- მისი პროზა მეტად გიზიდავს თუ პოეზია?
- ეს თემა "პოემუსში" (საქველმოქმედო ფესტივალი) წამოვწიეთ, ჭილაძის პოეზიის მიხედვით საინტერესო პერფორმანსი შევქმენით. რამდენიმე მსახიობი ერთდროულად მუსიკის ფონზე კითხულობდა და მაყურებელს ძალიან მოეწონა.
- შენი საყვარელი პერსონაჟი რომელია?
- ეს კითხვა ჩემთვის ვინმეს ბავშვობაში რომ დაესვა, ტომ სოიერს, ჰეკლბერი ფინს დავასახელებდი. შემდეგ - ლა მოლს ("დედოფალი მარგოდან"). მისი მეამბოხე სული, თავისუფლებისთვის, სიყვარულისთვის ბრძოლა ძალიან მიზიდავდა.
- ამ თვისებებით მას ჰგავხარ?
- არ ვიცი, რამდენად ვგავარ (იცინის). მერე ტოლსტოის "აღდგომიდან" დმიტრი ნეხლიუდოვი და გამსახურდიას "დიონისოს ღიმილიდან" კონსტანტინე სავარსამიძე მომწონდა.
- დღეს?
- მიჭირს ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა. სულით, შინაგანი განცდებით ფედერიკო გარსია ლორკასთან უფრო ახლოს ვარ. მის შემოქმედებასა და ცხოვრებაშიც ერთდროულად იყო მელანქოლიის და ამბოხის განცდა. დღეს მე ეს ორივე მაქვს. ცხოვრების სტილით კი ერნესტ ჰემინგუეის ვგავარ. მოგზაურობა, თავგადასავლები მასავით მიყვარს. გამოგიტყდები და ჰემინგუეის ლიტერატურაზე მეტად მისი ცხოვრების სტილი მომწონს. მისი ბიოგრაფია დროში მოგზაურობაა და ამიტომაა საინტერესო.
- მითხარი, იტალიაში მივდივარო. რა გეგმები გაქვს?
- იტალიაში ხანგრძლივი დროით მომიწევს დარჩენა. რომის ერთ-ერთ თეატრში სპექტაკლის რეპეტიციებს ვიწყებ. იანვარში ფილმში გადამიღებენ. პარალელურად სწავლა უნდა გავაგრძელო, რომელიც უფულობის გამო შევწყვიტე. სამსახიობო მასტერკლასის გავლაც უნდა დავიწყო. ერთ-ერთ იტალიურ სააგენტოში ვარ გაწევრებული. ჩემი მონაცემები სამსახიობო ბაზაშია შესული, ეს სააგენტო კასტინგებზე ინფორმაციას აქტიურად მიგზავნის.
- ფილმში ვის განასახიერებ?
- ეს არის ფილმი ფილმში, სასიყვარულო სამკუთხედზე, სადაც ხდება გადაღება და რეჟისორის როლს ვთამაშობ. გარდა ამისა, სხვა რეჟისორისგან მაქვს შემოთავაზება, ჩეჩენი ტერორისტის როლზე. ვფიქრობ, დავთანხმდე. კიდევ ერთ დიდ პროექტს ველოდები საფრანგეთიდან, რომელზეც ჯერ ვერაფერს გეტყვი.
- ოცნებებს იხდენ, არა?
- დიდი შრომის გარეშე არაფერი გამოდის.
- წარმატებებს გისურვებ! ახლა კი დროა, კითხვარზე გადავიდეთ.
- ყველას გვახსოვს ფრთიანი გამონათქვამი: "რელიგია - ეს ხალხისთვის ოპიუმია". რომელი სიტყვით შეცვალა სიტყვა "რელიგია" ნიქსონმა?
- არ ვიცი.
- მიგანიშნებ, რამდენიმე წლის წინ შენ ამ...
- (მაწყვეტინებს) ტელევიზია - ეს ხალხისთვის ოპიუმია, არა?
- გამოიცანი. შენთვის რა არის "ოპიუმი"?
- ანუ ის, რაც მათრობს (ფიქრობს)? სიცოცხლის სიყვარული.
- რა ჰქვია ვაშლის არაყს?
- ვერ ვიხსენებ.
- კალვადოსი. დაასრულე მადამ დე სტალის ცნობილი გამონათქვამი: "როცა ქალის თვალებში რაიმეს წაკითხვაა საჭირო, მამაკაცების უმეტესობა უწიგნური..."
- ხდება.
- "...აღმოჩნდება ხოლმე".
- ადამიანებთან ურთიერთობაში თვალები ძალიან მნიშვნელოვანია. რაც შეეხება ჩემს "უწიგნურობას", ეს ინდივიდუალურია. შეიძლება, წაკითხვა არ მინდოდეს და უწიგნური აღმოვჩნდე.
- ვინ იყო საფრანგეთის იმპერატორი ნაპოლეონ III ნაპოლეონ ბონაპარტისთვის?
- შვილიშვილი, არა?
- ძმისშვილი. 1 საათის განმავლობაში წამის მაჩვენებელი ისრის ბოლო, საათის მაჩვენებელი ისრის ბოლოზე რამდენჯერ უფრო სწრაფად მოძრაობს?
- ბევრჯერ, არ ვიცი, როგორ დავიანგარიშო?
- 720-ჯერ. სახელმწიფო უშიშროების სამსახურში ახალ თანამშრომელს იღებენ. წინასწარი გასაუბრების შემდეგ, ყველას მისცეს კონვერტი, რომელზეც ეწერა "გრიფით საიდუმლო" და სთხოვეს, რომელიღაც კაბინეტში წაეღოთ. ერთმა კანდიდატმა ვიდრე დანიშნულების ადგილამდე მივიდოდა, საპირფარეშოში შეიარა და კონვერტი გახსნა. რა ეწერა წერილში?
- ვაა!!! უნდა დავფიქრდე. (პაუზის შემდეგ) შესაძლოა, "გახსნილია" ეწერა.
- ნუ გავიწყდება, რომელ სამსახურზეა ლაპარაკი.
- არასწორად ვთქვი? აბა, რა ეწერა?
- "დაბრუნდით უკან, თქვენ ჩვენთვის საჭირო მუშაკი ხართ".
- საინტერესო კითხვა იყო.
- ზოოფობია - ეს არის შიში ცხოველების მიმართ, იხტიოფობია - თევზების მიმართ. რისი შიშია გინეფობია?
- არ ვიცი.
- ქალების მიმართ შიში.
- არ მესმის, ეგ როგორ შეიძლება დაგემართოს.
- დაასახელე ძუძუმწოვარი, რომელსაც ფრენა შეუძლია.
- ღამურა.
- რომელია ბრაზილიის დედაქალაქი?
- ბრაზილია.
- რომელი მეტია - 20-ის 25% თუ 25-ის 20%?
- მგონი, თანაბარია, ვცდები?
- სწორი პასუხია. ვინ გადაიღო "გიორგი სააკაძე"?
- მიხეილ ჭიაურელმა.
- ვინ ასრულებდა პაატას როლს ბავშვობაში?
- მერაბ კოკოჩაშვილი.
- 1865 წელს, ლონდონში ცნობილი სამხედრო ექიმი ჯეიმს ბერი გარდაიცვალა. ის არმიის გენერალური სამედიცინო ინსპექტორი, საველე ჰოსპიტალში ჰიგიენის ნორმების ერთ-ერთი პირველი დამნერგავი იყო. მას მძიმე ხასიათი ჰქონდა და ცნობილი იყო, როგორც ჩხუბისთავი. ბერის გარდაცვალების შემდეგ, ლონდონის მაღალ საზოგადოებაში გრანდიოზული სკანდალი აგორდა, მაგრამ თავდაცვის სამინისტრომ ამბის მიჩუმათება მოახერხა. რით განსხვავდებოდა ჯეიმს ბერი თავისი სამხედრო კოლეგებისგან?
- არ ვიცი.
- ქალი იყო. ვისი აფორიზმია "გული კრულია კაცისა, ხარბი და გაუძღომელი"?
- შოთა რუსთაველის.
- ქალის ფსიქოლოგიას კარგად იცნობ?
- ძალიან რთული საკითხია, ვერ ამოვხსენი, წინ დიდი დრო მაქვს.
- სირთულეს რაში ხედავ?
- ქალის ბუნებაა რთული, შრეებისგან შედგება, ბევრი ლაბირინთი და ქსელია.
- მარჩელო მასტროიანი ქალების ფსიქოლოგიის მცოდნე იყო. მან მათზე ყველაფერი იცოდა. თუ შვებულების გატარებას ზღვაზე მოისურვებდა, წინასწარ იცოდა, პლაჟზე რომელი ქალი გაეცნო. რა ნიშნით ირჩევდა?
- რომ გითხრა, ლამაზს ირჩევდა-მეთქი, ბანალური იქნება. საცურაო კოსტიუმის მიხედვით?
- არა, ყველაზე გაურუჯავს ირჩევდა, - მთელი შვებულება წინ აქვსო. "არის რაღაც საერთო ღვინის სმასა და კითხვას შორის, მე მგონი, ის, რომ ორივეს ეგრეთ წოდებულ პიროვნების თავისუფლებასთან მივყავართ, ოღონდ ერთი - მიშვებული, აგდებული და ულამაზო თავისუფლებაა, უპასუხისმგებლობით გამოწვეული, მეორე კი - შემართებული, გამოცდილი და ყოვლისშემძლე, ამაღლებული". რომელ ცნობილ ნაწარმოებში ვკითხულობთ ამ სიტყვებს?
- გურამ დოჩანაშვილის "კაცი, რომელსაც ლიტერატურა ძლიერ უყვარდა".
- ღვინის სმასა და კითხვას შორის თავად რა საერთოს პოულობ?
- ორივეს კულტურა სჭირდება. დოჩანაშვილი ამბობს, არსებობენ მკითხველები და არსებობენ გადამკითხველებიო. არსებობენ მსმელები, რომლებმაც ღვინის მიღების წესი, კულტურა იციან და არსებობენ ადამიანები, რომლებიც ამ სითხეს, მხოლოდ თრობის მიზნით სვამენ. მათთვის განწყობას მნიშვნელობა არ აქვს.
- დაბოლოს, დაასრულე ტოლსტოის ცნობილი გამონათქვამი: "ცოდნა ამშვიდებს დიდ ადამიანს, აოცებს საშუალოს და ბერავს..."
- "...ბერავს პატარა ადამიანს".
თამუნა კვინიკაძე
(გამოდის ხუთშაბათობით)