"ახალი ნაწარმოებების საკითხავად დროის გამონახვას ყოველთვის ვახერხებ. სისტემატურად ვეცნობი ქართულ პრესას", - ამბობს "კომედი ჯგუფის" წევრი, კობა ბარათელი. არაერთი საყვარელი ავტორი ჰყავს, მაგრამ ნოდარ დუმბაძისადმი სიყვარული ბავშვობიდან გამოჰყვა და წლების მანძილზე მეტად გაძლიერდა.
პრეამბულის მაგიერ
- კობა, ქართული პრესიდან უპირატესობას რომელ გამოცემას ანიჭებ?
- ყველა ნერვებს მიშლის, მაგრამ "კვირის პალიტრის" ერთგული ვრჩები. ყველა ნომერს ვკითხულობ.
- ეს გაზეთი რით მოგწონს?
- რუბრიკა "ვერსია" საინტერესოა, თან წიგნი მოჰყვება და... მერე იმ წიგნებსაც ვკითხულობ.
- შენი საყვარელი მწერალი რომელია?
- გამორჩეულად რამდენიმე მწერალი მიყვარს, მაგრამ ისე, როგორც ნოდარ დუმბაძე - არც ერთი. დუმბაძის ყველა გმირთან ვიმეგობრებდი, უარყოფითთანაც კი. მაგალითად, - მებურიშვილთან, "თეთრი ბაირაღებიდან". დუმბაძის ნაწარმოებებში მხოლოდ იუმორი კი არა, დიდი მორალიცაა და აქცენტი პიროვნულ თავისუფლებაზე კეთდება.
- ხასიათით მის რომელიმე გმირს ჰგავხარ?
- ბაჩანა რამიშვილს ("მარადისობის კანონი"). მასთან ბევრ საერთო თვისებას ვპოულობ - გულახდილობასა და სიმართლის თქმის უნარს. მიუხედავად იმისა, სიმართლის თქმა საჭიროა თუ - არა.
- 12 დეკემბერს ფილმის პრემიერა გაქვთ. "ძიძა" როგორი გამოვიდა?
- თავად ამ ფილმში უმნიშვნელო როლს ვთამაშობ. კარგი ფილმია, ქართული იუმორით. მაყურებელი ბევრს იცინებს. გახალისდება.
- ის ინგლისში ქ. სტრადფორდში, ქალაქის მერის ოჯახში დაიბადა. მალე მისი ოჯახი რთულ მატერიალურ მდგომარეობაში აღმოჩნდა, რის გამოც ვეღარ შეძლო სწავლა უნივერსიტეტში გაეგრძელებინა. 18 წლის ასაკში 8 წლით უფროს ქალზე დაქორწინდა. არაერთი ცნობილი პოემის, ტრაგედიისა და კომედიის ავტორია. ის 52 წლის ასაკში საკუთარ დაბადების დღეს გარდაიცვალა. დაასახელე, ვისზეა ლაპარაკი?
- საქართველოში მისი პიესები ცნობილია?
- არაერთი.
- უილიამ შექსპირი.
- ამ მდინარეზე 4 ევროპული ქვეყნის დედაქალაქი მდებარეობს. რომელ მდინარეზეა ლაპარაკი?
- დუნაიზე.
- ამ ხელსაწყოს, რომელიც გამიზნულია ადამიანის ფსიქიკური მდგომარეობის ფიქსირებისთვის, ოფიციალურად ჰქვია "პოლიფიზიოგრაფი". დაასახელე მისი საყოველთაოდ ცნობილი სახელწოდება.
- ვერ ვხვდები, რაზეა ლაპარაკი?
- ეს ხელსაწყო ამოწმებს, პასუხის გაცემის დროს, ადამიანი რამდენად გულწრფელია.
- მივხვდი, ამ დასახელების გადაცემაც არსებობდა. სიცრუის დეტექტორზეა ლაპარაკი.
- რომელ ქართულ მხატვრულ ფილმშია გამოყენებული გრიგოლ ორბელიანის მუხამბაზი - "გინდ მეძინოს, მაინც სულში მიზიხარ"?
- "ქეთო და კოტეში".
- რომელი ცხოველი ზრუნავს თავის ნაშიერზე ყველაზე მეტხანს - კატა, სპილო თუ დათვი?
- დათვი.
- ცდები.
- მაშინ სპილო იქნება.
- "ვინც სევდიანია - ის გულახდილიცაა", - ამბობდა ეს მხატვარი. მისი შემოქმედებითი ბიოგრაფია 70 წელზე მეტს ითვლის. ამბობენ, სახელოსნოში მუდამ ჰქონდა ერთი დიდი ტილო, რომელზეც მისი ხელმოწერა იყო. რომელ მხატვარზეა ლაპარაკი?
- ტილოებს დამისახელებ?
- "ქალი პლაჟზე", "მოხუცი მათხოვარი ბიჭთან ერთად", "ავინიონელი ქალიშვილები" და ა.შ.
- მივხვდი, პიკასოზეა ლაპარაკი.
- "თქვენ ალბათ ფიქრობთ,/ კარგ ლექსს უკვე აღარავინ სწერს/ და რომ წუხილის ნავსადგურში ეშვება ღუზა./ მე ასე ვფიქრობ,/ ლექსის კითხვის ჟამს,/ მკითხველსაც უნდა სწყალობდეს მუზა". ვინ არის ამ ლექსის ავტორი?
- ვერ ვიხსენებ.
- მორის ფოცხიშვილი. პოეზია გიყვარს?
- კი, ხანდახან ლექსებს თავადაც ვწერ.
- ვის აკითხებ?
- დუტას და კიდევ რამდენიმე მეგობარს. ერთს შენც გეტყვი (პაუზის შემდეგ) "ეს რა ხდება, ქვეყანაში უცხოელი თარეშობს,/ გაგვიხადეს ეს ქვეყანა ლამის საპირფარეშოდ..." ვეღარ ვიხსენებ. ეს ლექსი პროტესტია. ძალიან მიყვარს პეტეფის - "მიყვარხარ ძლიერ, ძლიერ.../ მიყვარხარ ცხადად, მალვით,/ როგორც აროდეს არვინ/ არ ჰყვარებია არვის./ ეს სიკვდილს უდრის თითქმის,/ ეს შეუძლოა თითქმის,/ შენ ერთს გეკუთვნის ყველა,/ რაც სიყვარულად ითქმის..."
- რა არის ტანკა?
- არ ვიცი.
- იაპონური პოეზიის ჟანრია. რას წარმოადგენდნენ ქრისტესთვის სახარების ავტორები - მათე, ლუკა, იოანე და მარკოზი?
- ისინი ქრისტეს მოწაფეები იყვნენ.
- რომელმა მეფემ მოახერხა მონღოლთა თითქმის 100-წლიანი ბატონობის შემდეგ მათი საქართველოდან განდევნა?
- გიორგი ბრწყინვალემ.
- რომელი ნიშანი მიუთითებს მუსიკაში ბგერის ნახევარი ტონით დადაბლებას?
- არ ვიცი.
- ბემოლი. "ჩიხურის პირად მაღლობზე დგას ორსართულიანი ქვითკირის სახლი. ამ უშნო შენობას სიმაღლე პატარა კოშკის აქვს, სიგრძე დარბაზისა და სისქე - ციხის, მაგრამ არც ერთ მათგანს კი არ ჰგავს!.. აი, ამ სახლში დავბადებულვარ მე 9 ივნისს, განთიადისას 1840-ში, თუმცა ნათლობის მოწმობაში კი 1841 მიწერია", - წერს თავის ავტობიოგრაფიულ თხზულებაში ერთი ქართველი მწერალი. რომელ მწერალზეა ლაპარაკი?
- კონსტანტინე გამსახურდიაზე, არა?
- ცდები, ეს პატარა მდინარე საჩხერეში...
- (მაწყვეტინებს) აკაკი წერეთელი.
- რომელ სისხლძარღვებში მიედინება სისხლი ყველაზე ნელა?
- კაპილარებში.
- ამ ძაღლის ჯიში საიდან გაჩნდა, უცნობია. ვარაუდობენ, რომ მისი სამშობლო იყო ინდოეთი, საიდანაც შემდეგ მოხვდა საბერძნეთში, იუგოსლავიაში, ვენეციის სანაპიროზე. დიდი ხნის მანძილზე ეს ჯიში ნაკლებად პოპულარული იყო. ინტერესი 1960 წლიდან დისნეის მულტფილმის გამოსვლის შემდეგ გაჩნდა. დაასახელე ამ ძაღლის ჯიში.
- დალმატინელი.
- კონფუცი თვლიდა, რომ ახალგაზრდებს უნდა გამოეჩინათ უფროსების მიმართ პატივისცემა, მშობლების მიმართ - მოკრძალება. საქმეს სერიოზულობითა და ღირსებით უნდა მოპყრობოდნენ, ხალხი უნდა ჰყვარებოდათ და დაახლოებოდნენ კაცთმოყვარე ადამიანებს. ყოველივე ამის შემდეგ, კიდევ დარჩებოდათ დრო და კარგი იქნებოდა, თუ მას დახარჯავდნენ...
- გართობაში.
- სწავლაში.
- ის ყველაფერი, რაც ჩამოთვალე, სწავლასაც მოიცავს და გართობა უფრო ლოგიკური პასუხია. როგორც გაირკვა, მე და კონფუცი სხვადასხვაგვარად ვაზროვნებთ.
- რა ჰქვია მეცნიერებას სამყაროს შესახებ?
- არ ვიცი.
- მიგანიშნებ - ამ საგანს სკოლაში სწავლობდი.
- გეოგრაფია არ იქნება. ასტრონომია?
- გამოიცანი. მზის სისტემის რომელი პლანეტა ანდომებს დედამიწის გარშემო შემობრუნებას ყველაზე მეტ დროს?
- არ ვიცი.
- ვენერა. ის ცხელ გარემოში ბინადრობს, მაგრამ სიცოცხლისუნარიანია გაყინვის შემდეგაც. მეცნიერებმა მის ორგანიზმში ყველაზე საშიში ბაქტერიები და ვირუსები შეიყვანეს, მაგრამ არ იმოქმედა. ცოცხალი რჩება და მოძრაობს რადიოაქტიური დასხივებისას, რომელიც 130-ჯერ აღემატება ადამიანის სასიკვდილო დოზას. მიუხედავად ყველაფრისა, არსებობს ლეგენდა, რომ იგი ხიფათის დროს თავს საკუთარი შხამით იკლავს. დაასახელე, რაზეა ლაპარაკი?
- მორიელი იქნება.
- ბარბრა სტრეიზანდი ამბობდა: განსაკუთრებული თავისებურება ამაში არის ის, რომ შემქმნელები ხშირად ცდებიან, მაგრამ გამოიძებნებიან ადამიანები, რომლებიც ამ შეცდომაში ფულს უხდიან. რაზე ამბობდა ამ სიტყვებს ბარბრა სტრეიზანდი?
- არ ვიცი. ბარბრას დიდი ცხვირი ჰქონდა. გრიმზე ან რაღაც ამდაგვარზე იტყოდა.
- მოდაზე ამბობდა. რომელ ქვეყანაზე გადის მტკვრის ყველაზე დიდი მონაკვეთი - საქართველოზე, თურქეთზე თუ აზერბაიჯანზე?
- საქართველოზე.
- "როგორც უფალი, სამშობლო ერთია ქვეყანაზედა" - ვინ არის ამ სიტყვების ავტორი?
- რაფიელ ერისთავი.
- რა უწოდა გაზეთმა "დროებამ" ამ სიტყვებს?
- არ ვიცი.
- მეთერთმეტე მცნება. რამდენი წლის იყო თამარი, როცა მამამ მეფედ აკურთხა?
- 12 წლის იყო, არა?
- დიახ. იოჰან სებასტიან ბახს, როგორც კომპოზიტორს, ყველა იცნობს. ის არა მარტო ქმნიდა მუსიკას, არამედ კარგი შემსრულებელიც იყო, მაგრამ არანაკლებ სახელგანთქმული იყო სხვა სფეროშიც და ამ გატაცების შესახებ წიგნიც კი დაწერა. რით იყო ბახი გატაცებული?
- არ ვიცი.
- ბანქოს თამაშით. რომელი ცხოველის ჯიშია ჰუსარი?
- მაიმუნის.
- ეს ბერძენი პოეტი ფაონთან უიმედო სიყვარულის გამო ლევკადიის კლდიდან აქაფებულ ზღვაში გადავარდა. დაასახელე იგი.
- (ფიქრობს).
- მიგანიშნებ, პოეტი ტალღებმა კუნძულ ლესბოსისკენ გაიტაცეს.
- ვერ ვიხსენებ.
- მას საფო ერქვა. რომელი ზღვის სანაპიროზე მდებარეობს ფინეთის დედაქალაქი - ჰელსინკი?
- ბალტიის ზღვის.
- წელიწადის 12 თვიდან რომელ 2 თვეს დაერქვა სახელი რომის იმპერატორთა პატივსაცემად?
- ივლისს და აგვისტოს.
- იმპერატორებიც დაასახელე.
- გაიუს იულიუს კეისარი და ოქტავიანე ავგუსტუსი.
- რომელი პროფესიის ადამიანებს უწოდებდნენ ძველი ბერძნები დროის გადამცემებს?
- ისტორიკოსებს.
- დაბოლოს, დაასრულე რემარკის ცნობილი გამონათქვამი: "ადამიანი ვერასდროს ვერ გამოიწრთობა, უბრალოდ, შეუძლია ბევრ რამეს..."
- "...ბევრ რამეს მიეჩვიოს".
თამუნა კვინიკაძე
(გამოდის ხუთშაბათობით)