დადიანების სასახლის ეზო დანაწევრებული და გაყიდულია. კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსის მქონე ტერიტორიის დაახლოებით 1000 კვ.მ მიწის ნაკვეთი კერძო პირზეა გასხვისებული. მუზეუმის ხელმძღვანელობამ მყიდველის ვინაობა არ იცის, თუმცა ვრცელდება ინფორმაცია, რომ იგი "ნაციონალური მოძრაობის" წალენჯიხის რაიონის მაჟორიტარი დეპუტატი ლევან ქარდავაა. Ambebi.ge ინფორმაციის გადამოწმება თავად დეპუტატთან სცადა, თუმცა მას ორი დღეა მობილური ტელეფონი გამორთული აქვს.
კანონის თანახმად, აღნიშნულ ტერიტორიაზე ხის მოჭრაც კი კულტურის სამინისტროსთან შეთანხმების გარეშე შეუძლებელია. თუმცა, სასახლის ეზოს გასხვისების შესახებ ინფორმაცია კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტრომ "კვირის პალიტრაში" ამავე თემაზე გამოქვეყნებული მასალიდან შეიტყო. უწყებაში აცხადებენ, რომ მინისტრმა გურამ ოდიშარიამ საქმე პირად კონტოლზე აიყვანა და იგი უახლოეს დღეებში სასახლეს პირადად ეწვევა. ეკონომიკის სამინისტროში კი განმარტავენ, რომ უწყებამ 2007 წელს, გიორგი არველაძის მინისტრობის პერიოდში ლევან ქარდავას ნაკვეთი მიჰყიდა. 2012 წლის ივნისში კი ზუგდიდის მუნიციპალიტეტის გამგებლის, ალექსანდრე ქობალიას თხოვნის საფუძველზე, გამგეობას ზ. გამსახურდიას გამზირ #1ა-ში მდებარე 38 499 კვ.მ. ტერიტორია დაურეგისტრირა.
დადიანების სასახლის ეზოს გასხვისებასთან დაკავშირებული პრობლემის მოგვარებას იმედიანად უყურებს "დადიანების სასახლეთა გადარჩენის ფონდის" თავმჯდომარე გიორგი კალანდია. საკითხის გადასაჭრელად კულტურის სამინისტროს მზადყოფნიდან გამომდინარე, გიორგი კალანდია ფიქრობს, რომ ტერიტორიას არანაირი საშიშროება არ ემუქრება. როგორც "დადიანების სასახლეთა გადარჩენის ფონდის" თავმჯდომარე ამბობს, სასახლეს ტერიტორიას ვერავინ წაართმევს, რადგან ეროვნული საგანძურის უმნიშვნელოვანეს ნაწილს, ვერც ერთი კერძო პირი ვერ იყიდის.
გიორგი კალანდია, "დადიანების სასახლეთა გადარჩენის ფონდის" თავმჯდომარე:
- იუსტიციის სამინისტროს საჯარო რეესტრის მონაცემების მიხედვით, ეკონომიკის სამინისტრომ მუზეუმის ტერიტორიები დაყო რაღაც უბნებად, გაუკეთა მათ რაღაც კოდები. ამ ტერიტორიების ნაწილი, 935 კვ. მეტრი უკვე გაასხვისა კერძო პირზე, დანარჩენი ნაწილის გასხვისებას აპირებდა. თუ რატომ ჰქონდა დაყოფილი ტერიტორია, არ ვიცი. ეს ყველაფერი არის ეკონომიკის სამინისტროს მიერ გაკეთებული. რადგან ტერიტორიების გაყიდვისა და გასხვისების უფლება კულტურის სამინისტროს არ აქვს. ამ უფლებით აღჭურვილია ეკონომიკის სამინისტრო.
რა თქმა უნდა, იმ პირების პასუხისმგებლობის საკითხიც დადგება, ვინც ეს ტერიტორია გაასხვისა. აღნიშნული ტერიტორიები დადიანების სასახლის ისტორიული, ურბანული განაშენიანების განუყოფელი ნაწილია. ხალხმა ვერ ისწავლა, რომ ის რაც არის დადიანების სასახლის კუთვნილი ტერიტორია, ის რაც არის ამ უნიკალური არქიტექტურული ანსამბლის განუყოფელი ნაწილი, ამას ხელი არ უნდა მოკიდონ. ეს ვერ ისწავლა ამ ხალხმა. ვერც მდიდრებმა, ვერც გამყიდველებმა, ვერც მყიდველებმა.
ძალიან მშვიდად ვარ, იქიდან გამომდინარე, რომ საქმეში ძალიან აქტიურად ჩაერთო სახელმწიფო. კულტურის მინისტრი პირადად ჩადის ადგილზე. ეს არის მყიდველის პრობლემა. მას ფაქტობრივად გამოუვიდა, რომ ფული წყალში გადაყარა. მან შეიძინა დაცული ტერიტორია, ნაკრძალი. ნაკრძალის გასხვისება კანონით აკრძალულია აქედან გამომდინარე, ამ ტერიტორიას დადიანების სასახლეს ვერავინ წაართმევს. მით უფრო, ძალიან კარგად არის ცნობილი კულტურის სამინისტროს პოზიცია. მუზეუმის დირექტორი არავისთვის არაფრის დათმობას არ აპირებს. მე ვფიქრობ, რომ ამ ტერიტორიას არანაირი საშიშროება არ ემუქრება. სამწუხაროა, რომ ეს თურმე მომხდარა მუზეუმის დირექციის ზურგს უკან, არავინ არაფერი არ ვიცოდით, თორემ დარწმუნებული ვარ, მაშინვე იქნებოდა საზოგადოების ძალიან მწვავე რეაქცია. იქ რომ ერთი ქვა მაინც დადებულიყო, ან რომ შემოეღობა ვინმეს, ჩვენ ამაზე დავიწყებდით ხმაურს. ეზოში ყველაფერი ისევეა, როგორც იყო. ტერიტორია ზუსტად ისევე გამოიყურება, როგორც გამოიყურებოდა აქამდე. მყიდველს ფართი ჩუმად, ქაღალდზე ჰქონდა ნაყიდი.
Ambebi.ge მუზეუმის დირექტორს, ლილი ბერაიას დაუკავშირდა, რომელიც წლებია, დადიანების სასახლეთა ისტორიულ-არქიტექტორული მუზეუმის მიწის ტერიტორიის დაკანონებას ცდილობს. ახლა კი აღმოაჩინა, რომ რეესტრში მუზეუმის საკუთრებაში არანაირი სანივთო უფლება რეგისტრირებული არ არის.
ლილი ბერაია, დადიანების სასახლის დირექტორი:
- ქონების დასაკანონებლად საბუთებს ვაგროვებდი. წლების განმავლობაში საქმე ბოლომდე ვერ მიმყავდა. როდესაც ფოთში, რეგიონალური ქონების მართვის სამსახურში საბუთები მიმქონდა, ხედავდნენ, რომ ყველაფერი წესრიგში მქონდა, მაგრამ საქმე წინ არ მიდიოდა. ვერ ვგებულობდი, ვინ, რატომ, რანაირად უშლიდა ხელს. ბოლოს გადავწყვიტე, ადგილობრივი რეესტრისთვის მიმეწერა და მიმეღო ცნობა - რა ქონება, მიწის ნაკვეთი ეკუთვნოდა სასახლეს. მივიღე პასუხი, რომ მუზეუმის საკუთრებაში უძრავ ნივთებზე არანაირი სანივთო უფლება რეგისტრირებული არ არის. ეს წერილი რომ მივიღე, ცუდად გავხდი. მერე გავიგე, რომ მთლიანი მიწის ტერიტორია, რომელიც ჩვენ გვეკუთვნოდა, რეგიონალურ სახელმწიფო სტრუქტურას, სამეგრელო-გურია-ზემო სვანეთის სახელმწიფო ქონების აღრიცხვისა და პრივატიზაციის სამსახურს წერილობითი მოთხოვნის საფუძველზე, ეკონომიკის სამინისტროს ნებართვით, მიწის ნაკვეთი დაუნაწილებია. ამ ტერიტორიისთვის ცალ-ცალკე საიდენტიფიკაციო კოდები მიუციათ. ეს ხდება 2012 წლის პირველ ნახევარში. გავიგე, რომ პრივატიზაციას ექვემდებარება 1000 კვადრატული მეტრი, რომელიც ვიღაც ბიზნესმენზე არის გადაცემული. ეკლესიის უკანა მხარე, სადაც პარკია გაშენებული, ადგილობრივმა მუნიციპალიტეტმა დაიკანონა. ეს ჩემთვის არც უკითხავთ. მე მერე გავიგე, რომ პარკი მუნიციპალიტეტის დაქვემდებარებაში იყო.
- ხომ არ ყოფილა დაწესებული რაიმე შეზღუდვა ეზოში გადაადგილების კუთხით. ხომ არ გეკრძალებოდათ გასხვისებულ ქონებაზე გადაადგილება, არაფერი შეგიმჩნევიათ?
- არა, პირიქით. როდესაც ვინმე რაიმე ტიპის ღონისძიების ჩატარებას გეგმავდა, ყველა ჩემთან მოდიოდა და მეკითხებოდა, მითანხმებდნენ, თუ შეიძლება დამრთეთ ნება, ტერიტორიაზე ღონისძიების ჩასატარებლადო.
მუზეუმის კუთვნილი ქონების დასაბრუნებლად ლილი ბერაია უახლოეს მომავალში სასამართლოში სარჩელის შეტანას გეგმავს.
ანა მარშანია, Ambebi.ge