საქართველოში აღმოჩენილი უნიკალური მღვიმეების შემდეგ რაღა უნდა გაგიკვირდეს ადამიანს, მაგრამ რაჭაში, შარეულას ხეობაში არსებულმა გამოქვაბულებმა ყველა გააოცა. საქმე ისაა, რომ აღნიშნული გამოქვაბულების შესახებ ადგილობრივ მოსახლეობას ზოგადი ინფორმაცია ჰქონდა, მაგრამ მისი უნიკალურობის შესახებ ფართო საზოგადოებისთვის არ იყო ცნობილი. შესაბამისად, მას დამთვალიერებელიც არ ჰყავდა, ვიდრე "ბავშვთა და ახალგაზრდობის განვითარების ფონდის" მხარდაჭერით ორგანიზაცია "განედი 42"-მა აღნიშნულ ხეობაში ექსპედიცია არ მოაწყო. ამავე ფონდის მხარდაჭერის შედეგია ასევე უნიკალური აღმოჩენები ხვამლის მთაზეც. "ყველა სიახლე" შარეულას ხეობის გამოქვაბულების უნიკალურობის და ხვამლის მთის აღმოჩენების შესახებ "ბავშვთა და ახალგაზრდობის განვითარების ფონდის" დირექტორ ირაკლი ჟორჟოლიანსა და მის მოადგილე მურმან პატარაიას ესაუბრა.
ირაკლი ჟორჟოლიანი: - "ბავშვთა და ახალგაზრდობის განვითარების ფონდმა" 2013 წლის განმავლობაში სამი საგრანტო კონკურსი გამოაცხადა და 60 პროექტი დააფინანსა. მათ შორის ერთ-ერთი იყო სწორედ ორგანიზაცია "განედი 42"-ის მიერ შემოტანილი შარეულას ხეობის კვლევის პროექტი, რომელმაც თავიდანვე მიიქცია ჩვენი ყურადღება და არც შევმცდარვართ. ეს ყველაფერი ძალიან მცირე დაფინანსებით შევძელით. ამ ხეობაშია ცარცული ეპოქის კირქვულ ქანებში გამომუშავებული ვიწრო კანიონი, რომლის ფერდობებზეც მრავალი მღვიმეა. მღვიმეებში ულამაზესი, უზარმაზარი წყლის სივრცეებია და უნიკალური მანათობელი მწერები დაფრინავენ. გამოქვაბულებში არსებული სიტუაცია დედამიწის გრავიტაციას არ ემორჩილება. ხეობაში არის ასევე საყინულეს გამოქვაბული, ჩანჩქერები და ისტორიული ძეგლები, მათ შორის ჭელიშის მონასტერი, სადაც ამბროსი ხელაია მოღვაწეობდა. ისტორიული და გეოლოგიური თვალსაზრისითაც ძალიან მნიშვნელოვანი ადგილია. ექსპედიციის ფარგლებში სპეციფიკური მოწყობილობებით -ფრანისა და საველე ვიდეოკამერის საშუალებით მოეწყო საკვლევი რეგიონის აეროდაზვერვა და შეიქმნა ფოტო-ვიდეო ბაზა, რაც ხელს შეუწყობს როგორც ხეობის შესწავლას, ასევე მის პოპულარიზაციას. აქ შეიძლება სერიოზული ტურისტული ინფრასტრუქტურის შექმნა და ტურისტების მოზიდვა. სამწუხაროდ, ამ უნიკალური ადგილის შესახებ მოსახლეობის უდიდესმა ნაწილმა დღემდე არაფერი იცოდა. პროექტის ავტორების ინიციატივით და ჩვენი მხარდაჭერით მიმდინარეობს მუშაობა შარეულას ხეობის ბუნების ძეგლად გამოცხადების თაობაზე, ვამზადებთ საკანონმდებლო პაკეტს, რომელსაც გარემოს დაცვის სამინისტროსა და პარლამენტს მალე წარვუდგენთ.
-ლეჩხუმში, ხვამლის მთის უნიკალურ აღმოჩენებზეც გვიამბეთ...
-ხვამლის მთაზე აღმოჩენილი 250 000 წლის წინანდელი ჰომო საპიენსის ნაკვალევი მართლაც უნიკალურია. წრიული ნასახლარები, ასევე მოლუსკები, შესაძლოა იმაზე მიუთითებდეს, რომ ადრე აქ ზღვა იყო. ხვამლის მთაზე არის ასევე უძველესი საკულტო ნაგებობები. გარდა ამისა, ამ ადგილს ძალიან ბევრი ლეგენდა უკავშირდება. მთის სტრუქტურა და ქვაბულების განლაგება ასტროლოგიური პრინციპითაა მოწყობილი. ქვაბულებს ჰქვია -ვერძისთავას გამოქვაბული, ხარისთავას გამოქვაბული და ა.შ. მთის განლაგებაც ვარსკვლავთწყობას ემთხვევა. თვითონ სახელი ხვამლი (ხომლი) ძველ ქართულად ვარსკვლავთკრებულს ნიშნავს. აპოლონიოს როდოსელის "არგონავტიკაში" წერია, რომ როცა არგონავტები მოვიდნენ, მთიდან პრომეთეს ყვირილი შემოესმათ. იმ მთის აღწერილობა ხვამლისას ემთხვევა. ბევრი ლეგენდა უკავშირდება ამ მთას. როგორც წესი, ლეგენდები ტურისტებისთვის ძალიან მიმზიდველია. კარგი საინფორმაციო კამპანიის შედეგად ეს ადგილი ერთ-ერთ მიმზიდველ ტურისტულ მარშრუტად იქცევა. აქედან გამომდინარე, დაწესდა ტურისტული მარშრუტები. ძალიან სასიამოვნოა, რომ ასეთი საინტერესო და მნიშვნელოვანი პროექტები სწორედ ჩვენი ფონდის მხარდაჭერით ხორციელდება.
მურმან პატარაია: კვლევისა და აღმოჩენების გარდა, პროექტის ფარგლებში ხვამლის მთაზე ტურისტული ინფრასტრუქტურაც შეიქმნა. კერძოდ, ტურისტული საინფორმაციო ცენტრი, რომელიც მალე ტურიზმის სააგენტოს შეუერთდება. ასევე მოინიშნა ტურისტული ბილიკები და მისი პოპულარიზაციის მიზნით სხვადასხვა სახის საინფორმაციო მასალა დაიბეჭდა. საგრანტო კონკურსის ფარგლებში თითქმის ყველა მიმართულებით სხვა ბევრი საინტერესო პროექტიც განხორციელდება, ბუნებრივია, ყველა მათგანს აქ ვერ ჩამოვთვლით. საგრანტო კონკურსს გაისადაც გამოვაცხადებთ და კიდევ ბევრ საინტერესო ინიციატივას და პროექტს დავუჭერთ მხარს. პირველი საგრანტო კონკურსი, სავარაუდოდ, იანვრის ბოლოსთვის გამოცხადდება. მსურველებს შეუძლიათ ახლავე დაიწყონ პროექტების მომზადება.
ესაუბრა მარი ონეზაშვილი
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)