პრობლემაზე თვალის დახუჭვა არ შეიძლება, თორემ მომავალში შესაძლოა, მოვლენები მძიმე სცენარით განვითარდეს. "სტუმარი ღვთისააო", - ვამბობთ ქართველები. თუმცა ზოგიერთი სტუმრის "ქცევის კოდექსი", მათი ქმედებები თუ მასპინძლებისადმი დამოკიდებულება ჩვენს საზოგადოებას აღიზიანებს. პირველ რიგში, უახლოესი სამეზობლოდან, აზიისა თუ აფრიკის ქვეყნებიდან ჩამოსულებს ვგულისხმობთ. შეგახსენებთ, რომ რამდენიმე დღის წინ დიდი ხმაური მოჰყვა თბილისის ცენტრში, რესპუბლიკის მოედანსა და აღმაშენებლის გამზირზე გამართულ საპროტესტო აქციას არაბულ-თურქული ღამის კლუბებისა და იქ გაბატონებული დისკრიმინაციის წინააღმდეგ (არსებული ინფორმაციით, ამ კლუბებში ქართველებს არ უშვებენ, ზოგან კი შესვლა მხოლოდ ქართველ ქალებს შეუძლიათ).
ალბათ, პრობლემა უფრო მასშტაბურია, ვიდრე კონკრეტულად რომელიმე ღამის კლუბთან დაკავშირებული ინციდენტი. თუმცა მსოფლიოში ბევრი მაგალითი ვიცით, როდესაც მცირე ინციდენტი მიგრანტთა წინააღმდეგ საპროტესტო ტალღაში გადაზრდილა, რასაც დესტაბილიზაცია მოჰყოლია.
გიორგი ანთელავა (თურქოლოგი): ის, რაც ხდება ქალაქის ცენტრში, რუსთაველისა და აღმაშენებლის გამზირებზე, არც ბიზნესსაქმიანობის და არც მორალის ჩარჩოში არ ჯდება; ტენდენცია ამგვარია: ირანელები რუსთაველზე "მაგრდებიან", თურქები და ერაყელები - აღმაშენებელზე. აღარაფერს ვამბობ იმაზე, რაც ბათუმში ხდება. იქ ზოგიერთ ქუჩაზე ადგილობრივები თავისუფლად ვეღარც კი დადიან, კაფე-ბარების მეპატრონეები დაქირავებულ ქართველ მუშახელს თურქზე ორჯერ ნაკლებს უხდიან; იყო ფაქტი, როცა მართლმადიდებელ სასულიერო პირს "მათ" ქუჩაზე გავლის უფლება არ მისცეს. რა, ახალ ამასიის ზავს უნდა ველოდოთ, როცა საქართველო ორ ნაწილად გაიყოფა და თურქეთი და ირანი გადაინაწილებენ? თურქები პირად ურთიერთობაში მშვიდობიანი ხალხია, ერთი შეხედვით, ნაკლებად პრეტენზიულები, მაგრამ თურქეთისთვის, როგორც სახელმწიფოსთვის, რბილად რომ ვთქვათ, ექსპანსიონიზმი უცხო არ არის. სტუმარი ღვთისაა, მაგრამ მას თავისი ადგილი აქვს, მასპინძელს კი - თავისი. ამ ყველაფერს ხელი იმ ცხრაწლიანმა პოლიტიკამ შეუწყო, რომლითაც ქვეყანა იმართებოდა, დროა, პრიორიტეტები შეიცვალოს - სააკაშვილმა ბათუმში სასტუმროს გასახსნელად ჩამოსულ თურქეთის პრემიერ-მინისტრ ერდოღანს სიტყვასიტყვით უთხრა: "კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება თქვენს სახლში, ბატონო პრემიერ-მინისტრო". ამასთანავე, სხვების შეცდომებზეც ხომ უნდა ვისწავლოთ? დღეს გერმანიის დედაქალაქ ბერლინში არის ბარები, სადაც გერმანელებს არ უშვებენ, ეს უკვე ტენდენციაა. იქ თურქებს სრული მონოპილია აქვთ შიდა სატრანსპორტო გადაადგილებაზე, მათ შორის, ავიარეისებზე, დიდია მათი წილი სამშენებლო ბიზნესში, ქიმიურ მრეწველობაში, დღეს გერმანიაში 4 მილიონამდე ეთნიკური თურქი ცხოვრობს, რომელთაც იმავე ერდოღანმა კიოლნის უზარმაზარ სტადიონზე ასე მიმართა: "თურქული თქვენი მშობლიური ენაა, რომელიც თქვენს შვილებს უნდა ასწავლოთ, ასიმილაცია დანაშაულია, თქვენ თურქი მუსლიმები ხართ და ასეთებად დარჩებით", გერმანიის მთავრობას კი ურჩია, თურქული სკოლები გაეხსნათ. ერდოღანი აცხადებს, რომ ყველა თურქის პრემიერ-მინისტრია და ცხადია, მხოლოდ თურქეთში მცხოვრებ თურქებს არ გულისხმობს, დემოგრაფიული პოლიტიკა კი საგარეო პოლიტიკის განუყოფელი ნაწილია. დღეს თურქეთს ევროკავშირისკენ მიმავალი კარი აუჭედეს და ცდილობს, რეგიონული ლიდერი გახდეს, დაუახლოვდეს ირანს, არაბულ სამყაროს, სომხეთსაც კი, აღარაფერს ვამბობ მის მუდმივ გეოპოლიტიკურ ინტერესებზე საქართველოში. გასათვალისწინებელია ირანულ-ქართული მრავალსაუკუნოვანი ურთიერთობის გაკვეთილებიც.
საქართველოს ხელისუფლებამ მიგრაციულ პოლიტიკას უნდა გადახედოს, მიგრანტთა კვოტა უნდა დაწესდეს, რომლის ზემოთ უცხოელთა მიღება ქვეყანას აღარ შეეძლება. დასაქმებისას უპირატესობა ადგილობრივ მოსახლეობას უნდა მიენიჭოს, როცა ქვეყანაში ამდენი უმუშევარია, როგორ შევძლებთ შემოსული მიგრანტების დასაქმებას, რომლებიც, ძირითადად, ჩვენზე მეტად გაჭირვებული ქვეყნებიდან შემოდიან".
ზვიად ტომარაძე (ექსპერტი საერთაშორისო ურთიერთობების საკითხებში): მიგრანტთა, ძირითადად, აზიისა და აფრიკის ქვეყნებიდან შემოსულთა საკითხის გამწვავება იმ გაუმართლებლად ლიბერალური საემიგრაციო და სავიზო რეჟიმის შედეგიც არის, რაც წლების განმავლობაში ტარდებოდა და დღემდე გრძელდება - მიხეილ სააკაშვილი საქართველოს მოქალაქეობას კანფეტივით არიგებდა. როგორც ჩემი მეგობრები, ფერეიდნელი თუ თურქეთში მცხოვრები ქართველები მეუბნებიან, ხშირად საქართველოს მოქალაქეები ხდებიან ადამიანები, რომლებმაც არც ქართული იციან, არც ქვეყნის ისტორია და, რაც მთავარია, არც ქართველებად მიიჩნევენ თავს, არ ქართველობენ. დღეს მიგრანტები სხვადასხვა მიზნით და მიზეზით შემოდიან საქართველოში: ერაყელები ამბობენ, რომ მათ ქვეყანაში არასტაბილურობაა, კოპტები ჩივიან, რომ რელიგიური ნიშნით ჩაგრავენ, ინდოელებსა და ჩინელებს
თავიანთ ქვეყნებში მიწა არ ჰყოფნით, თურქები და ირანელები - ბიზნესისთვის... თუ საიმიგრაციო პოლიტიკა არ შეიცვალა, აღმაშენებლის გამზირზე გამართული აქცია პროტესტის მხოლოდ დასაწყისი იქნება, აღსანიშნავია ისიც, რომ აქციის მონაწილეები, ძირითადად, ახალგაზრდები იყვნენ, ახალგაზრდობა კი დიდი ძალაა, რომელიც რადიკალიზმით გამოირჩევა. საქმე ისაა, რომ რესპუბლიკის მოედნის ქვემოთ და დავით აღმაშენებლის გამზირზე არსებულ ღამის ბარებში ხდება დისკრიმინაცია ეთნიკური ნიშნით - იქ ქართველ მამაკაცებს არ უშვებენ, ქართველ ქალებს კი - უპრობლემოდ, შეღავათებიც კი აქვთ დაწესებული. პროცესები შესაძლოა, ზვავივით აგორდეს, 100 კაცი 1000-ად იქცეს. ხელისუფლებამ ლიბერალური სავიზო და საემიგრაციო რეჟიმი უნდა გაამკაცროს. შესაძლოა, ამ დაძაბულობით უცხო სახელმწიფოების სპეცსამსახურებმაც ისარგებლონ, იმ ქვეყნებმა, რომლებიც საქართველოში მდგომარეობის დესტაბილიზაციით არიან დაინტერესებული".
ექსპერტები ურჩევენ ხელისუფლებას, დროზე მიიღოს შესაბამისი ზომები, სანამ გაღიზიანებული საზოგადოების ნაწილში რადიკალიზმი იმძლავრებს და მაგალითად, ირანელებზე, თურქებსა თუ ერაყელებზე "ნადირობა" დაიწყება. პროცესები ასეთი სცენარით საქართველოზე ბევრად დემოკრატიულ და განვითარებულ ქვეყნებში განვითარებულა და ყველაფერი დარბევებითა და მასობრივი დაპატიმრებებით დამთავრებულა. საქართველოს კი ახალი პრობლემები ნამდვილად არ სჭირდება.
ევგენი მიქელაძე (არასამთავრობო ორგანიზაცია "ეროვნული ფრონტის" ლიდერი, რესპუბლიკის მოედანზე გამართული აქციის ერთ-ერთი ორგანიზატორი): აქცია, ძირითადად, სოციალური ქსელებით დავგეგმეთ, სასტუმრო "ივერიასთან" ვიკრიბებოდით, ჩვენმა ორმა წევრმა აქციაზე დააგვიანა და პირდაპირ რესპუბლიკის მოედნის ქვემოთ მდებარე ერთ-ერთ კლუბში მივიდა, ისინი კლუბში არ შეუშვეს, მეტიც - ფიზიკურად გაუსწორდნენ, მათ დაგვირეკეს და სასწრაფოდ იქ ჩავედით, სადაც კლუბის დაცვის წევრები დაგვიპირისპირდნენ, ამის შემდეგ ახალგაზრდები აღმაშენებლის გამზირზე წავიდნენ. ჩვენ, მე და ჩვენი მოძრაობის ორმა წევრმა, რომლებსაც ფიზიკურად გაუსწორდნენ, პოლიციას მივეცით ჩვენება, დილის 6 საათამდე იქ ვიყავით, ვუთხარით, რომ ღამის კლუბის დაცვის ერთ-ერთმა წევრმა იარაღისკენ წაიღო ხელი და გვითხრა, ახლავე ყველას დაგხოცავთო. ჩვენი კატეგორიული მოთხოვნა ყველა იმ კლუბისა და ბარის დახურვაა, სადაც ეთნიკური და გენდერული ნიშნით ხდება ქართველების დისკრიმინაცია".
მაია გორდაძე: თბილისში, ერთ-ერთ ოჯახში რამდენიმე თვე ძიძად ვმუშაობდი, შერეული ოჯახი იყო: ბავშვის მამა თურქია, დედა - ქართველი. თურქი მამაკაცი ჯერ შენიშვნებს მაძლევდა, მიყვიროდა, შემდეგ კი ფიზიკურ შეურაცხყოფაზეც გადმოვიდა, რასაც ვეღარ გავუძელი და სამსახური დავკარგე. ამის შემდეგ აღმაშენებლის გამზირზე, ერთ-ერთ ერაყულ კაფეში დავიწყე მუშაობა, სადაც დაქირავებულ ქართველებს ბევრად ნაკლებს გვიხდიდნენ, ვიდრე ერაყელებსა და თურქებს, მიუხედავად ამისა, ცდილობენ, უფრო "თავისიანები" დაასაქმონ, არც შეურაცხყოფას ერიდებიან.
ბულგარეთში რამდენიმე დღის წინ მიგრანტის მიერ ჩადენილმა დანაშაულმა ნაციონალისტური განწყობების აფეთქება გამოიწვია. კერძოდ, ალჟირელმა მიგრანტმა ბულგარელი გოგო დაჭრა. ამის შემდეგ სოფიის ქუჩებში არაბებზე, თურქებსა და აზიელებზე ლამის ნამდვილი ნადრობა დაიწყო. ნაციონალისტებმა იმ ინტერნატის დარბევაც სცადეს, სადაც სირიელი დევნილები ცხოვრობენ. ასევე, ბულგარეთში დაარსდა პარტია "სისხლი და ღირსება", რომელმაც მთავარ მიზნად ქვეყნის მიგრანტებისგან გაწმენდა დაისახა. ეკონომიკურად ღარიბ ბულგარეთში მიგრანტები მართლაც სერიოზულ პრობლემებს ქმნიან.
გაეროს მონაცემებით, 2013 წელს საერთაშორისო მიგრანტების რაოდენობამ 232 მილიონს მიაღწია, რაც დედამიწის მოსახლეობის 3,2%-ს შეადგენს. 2013 წელს ყველაზე მეტი მიგრანტი აშშ-მ მიიღო (45,8 მილიონი ადამიანი), მეორე ადგილზეა რუსეთი (11 მილიონი), მესამეზე - გერმანია (9,8 მლნ), მეოთხეზე - საუდის არაბეთი (9,1 მლნ), მეხუთეზე - არაბეთის გაერთიანებული საამირო (7,8 მლნ).
ნინო კვიტაშვილი
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)