პრეზიდენტს ოფიციალურად პრემიერის გარეშე მხოლოდ უშიშროების საბჭოს მდივნისა და საკუთარი ადმინისტრაციის თანამშრომლების დანიშვნა შეუძლია. სხვა ყველა დარჩენილი უფლების განხორციელებისას კი მთავრობის ან პრემიერის თანხმობა სჭირდება, მათ შორის საგარეო პოლიტიკის წარმართვისას.
მიუხედავად იმისა, რომ პრეზიდენტობის კანდიდატები წინასაარჩევნო პერიოდში ნებისმიერი სახის დაპირებას გასცემდნენ, არც ერთ მათგანს არ გახსენებია, პრეზიდენტის ინაუგურაციის შემდეგ რა ნორმები შედის ძალაში. მარგველაშვილმა არჩევნების მეორე დღესვე განაცხადა, რომ გუბერნატორებს ის არ ნიშნავს და ამ თემაზე კომენტარს ტყუილად ეკითხებიან, რაც სრული ჭეშმარიტებაა.
ერთადერთი, რა საკადრო გადაწყვეტილებაც შეიძლება პრეზიდენტმა მიიღოს, არის უშიშროების საბჭოს მდივნის დანიშვნა და ასევე პრეზიდენტის ადმინისტრაციის აპარატის დაკომპლექტება, რაც რეალურად უკვე დაიწყო კიდეც. ჯერჯერობით უცნობი რჩება უშიშროების საბჭოს მდივნის ვინაობა (გუშინ მედიაში გავრცელდა ინფორმაცია, თითქოს ამ პოსტზე ირინა იმერლიშვილის კანდიდატურა განიხილება).
რაც შეეხება პრეზიდენტის სხვა უფლებებს, რომელიც ინაუგურაციის, ანუ 17 ნოემბრის შემდეგ შევა ძალაში, როგორც უკვე ცნობილია, საკმაოდ შემცირებულია.
დღეს მოქმედი რედაქციით, პრეზიდენტი არის სახელმწიფოს მეთაური, წარმართავს და ახორციელებს სახელმწიფოს საშინაო და საგარეო პოლიტიკას, უზრუნველყოფს ქვეყნის ერთიანობას და მთლიანობას, ასევე სახელმწიფო ორგანოთა საქმიანობას კონსტიტუციის შესაბამისად, ამას გარდა, პრეზიდენტი საქართველოს უმაღლესი წარმომადგენელია საგარეო ურთიერთობებში.
ინაუგურაციის შემდეგ კი პრეზიდენტი იქნება სახელმწიფოს მეთაური, ქვეყნის ერთიანობისა და ეროვნული დამოუკიდებლობის გარანტი, რომელიც კონსტიტუციით მისთვის მინიჭებული უფლებამოსილების ფარგლებში უზრუნველყოფს სახელმწიფო ორგანოთა ფუნქციობას. ამასთან, პრეზიდენტი იქნება საქართველოს სამხედრო ძალების უმაღლესი მთავარსარდალი და წარმოადგენს საქართველოს საგარეო ურთიერთობებში.
ანუ, პრეზიდენტი აღარ იქნება საშინაო და საგარეო პოლიტიკის აღარც წარმმართველი და აღარც განმახორციელებელი. ის ხდება უბრალოდ საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენელი საგარეო ურთიერთობებში. ამასთან, კონსტიტუციაში სიტყვა "უმაღლესიც~ კი აღარ არის დარჩენილი. საშინაო საქმეებში ჩარევის უფლება კი პრაქტიკულად აღარ გააჩნია.
თუმცა, ახალი კონსტიტუციით, პრეზიდენტის რეალური უფლებაა ქვეყნის მთავარსარდლობა. მისი პრეზიდენტობა შემოიფარგლება იმით, რომ ხდება "ქვეყნის ერთიანობისა და ეროვნული დამოუკიდებლობის გარანტი".
პრეზიდენტს ყველაზე მნიშვნელოვანი უფლებები საგარეო პოლიტიკაში რჩება, მაგრამ ეს უფლებებიც საკმაოდ შეზღუდულია იმ დონეზე, რომ სხვა ქვეყნების ელჩების აკრედიტაციის მიღებისთვისაც კი მთავრობის, ანუ პრემიერის თანხმობა ესაჭიროება.
დღეს მოქმედი ნორმის თანახმად, პრეზიდენტი დებს საერთაშორისო ხელშეკრულებებსა და შეთანხმებებს, მართავს მოლაპარაკებას უცხოეთის სახელმწიფოებთან; პარლამენტის თანხმობით ნიშნავს საქართველოს ელჩებსა და სხვა დიპლომატიურ წარმომადგენლებს; იღებს უცხოეთის სახელმწიფოთა და საერთაშორისო ორგანიზაციათა ელჩებისა და სხვა დიპლომატიური წარმომადგენლების აკრედიტაციას.
ახალი კონსტიტუციით კი, მას საერთაშორისო ხელშეკრულებების დადებისა და მოლაპარაკებებისთვის მთავრობის თანხმობა, ანუ პრემიერთან შეთანხმება ესაჭიროება. რაც შეეხება ელჩების დანიშვნას, პრეზიდენტი იყო ამ საკითხის გადამწყვეტი და ის არჩევდა და ნიშნავდა პარლამენტის თანხმობით. ახლა კი მთავრობის წარდგინებით დანიშნავს და სხვა ქვეყნების ელჩების აკრედიტაციის მიღებისთვისაც კი მთავრობის, ანუ პრემიერის თანხმობა ესაჭიროება.
საშინაო პოლიტიკა კი მხოლოდ მთავარსარდლის ფუნქცია რჩება.
ასევე უცვლელად რჩება პრეზიდენტის ანუ მთავარსარდლის უფლებები ომის დროს.
პრეზიდენტი საქართველოზე შეიარაღებული თავდასხმის შემთხვევაში აცხადებს საომარ მდგომარეობას, სათანადო პირობების არსებობისას დებს ზავს და არაუგვიანეს 48 საათისა შეაქვს ეს გადაწყვეტილებები პარლამენტში დასამტკიცებლად. ასევე, ომიანობის თუ მასობრივი არეულობის, ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობის ხელყოფის, სამხედრო გადატრიალებისა და შეიარაღებული ამბოხების, ეკოლოგიური კატასტროფების და ეპიდემიების დროს, ან სხვა შემთხვევებში, როცა სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოები მოკლებულნი არიან კონსტიტუციურ უფლებამოსილებათა ნორმალური განხორციელების შესაძლებლობას, აცხადებს საგანგებო მდგომარეობას ქვეყნის მთელ ტერიტორიაზე ან მის რომელიმე ნაწილში და ეს გადაწყვეტილება არაუგვიანეს 48 საათისა შეაქვს პარლამენტშში დასამტკიცებლად. საგანგებო მდგომარეობის დროს გამოსცემს კანონის ძალის მქონე დეკრეტებს, რომლებიც მოქმედებს საგანგებო მდგომარეობის დამთავრებამდე, ახორციელებს საგანგებო ღონისძიებებს. დეკრეტები წარედგინება პარლამენტს, როცა იგი შეიკრიბება.
ყველაზე საინტერესო კი ის არის, რომ ქვეყნის მთავარსარდლად დარჩენის მიუხედავად, გენშტაბის დამოუკიდებლად ფორმირების უფლებაც კი აღარ რჩება. მას გენშტაბის დაკომპლექტებისა და მხედართმთავრების დანიშვნისთვის მთავრობის თანხმობა სჭირდება.
აქამდე პრეზიდენტის სრული დისკრეცია იყო რეგიონებთან ურთიერთობა, გუბერნატორების დანიშვნა-მოხსნის ჩათვლით. ახლა კი ეს უფლება მთავრობის უფლება ხდება.
გარდა ამისა, პრეზიდენტს მთავრობის თანხმობა დასჭირდება ცესკოს და მარეგულირებელი კომისიის კანდიდატების პარლამენტისთვის წარსადგენად.
დღეს მოქმედი კონსტიტუციით, პრეზიდენტი ნიშნავს პარლამენტისა და წარმომადგენლობითი ორგანოების არჩევნებს. უფლებამოსილია, შეაჩეროს ან გააუქმოს მთავრობისა და აღმასრულებელი ხელისუფლების დაწესებულებათა აქტები, თუ ისინი ეწინააღმდეგებიან კონსტიტუციას, საერთაშორისო ხელშეკრულებებსა და შეთანხმებებს, კანონებსა და პრეზიდენტის ნორმატიულ აქტებს.
ამასთან, პრეზიდენტი უფლებამოსილია, მიმართოს ხალხს და პარლამენტს. წელიწადში ერთხელ იგი პარლამენტს წარუდგენს მოხსენებას ქვეყნის მდგომარეობის უმნიშვნელოვანეს საკითხებზე. გამოსცემს ბრძანებულებებსა და განკარგულებებს; ხელს აწერს კანონებს; წყვეტს მოქალაქეობის, თავშესაფრის მიცემის საკითხებს; ანიჭებს სახელმწიფო ჯილდოებს, უმაღლეს სამხედრო, სპეციალურ და საპატიო წოდებებს, უმაღლეს დიპლომატიურ რანგებს; შეიწყალებს მსჯავრდებულებს. ნიშნავს არჩევნების დღეს.
ამ უფლებებიდან თითქმის ყველაფრის უფლება რჩება, მაგრამ პრეზიდენტს აღარ ექნება მთავრობის მიერ გამოცემული აქტების შეჩერების უფლება.
რაც მთავარია, ახალ კონსტიტუციაში ცალკე მუხლია იმასთან დაკავშირებით, პრეზიდენტის მიერ გამოცემული რომელი აქტები საჭიროებს პრემიერ-მინისტრის კონტრასიგნაციას (თანხმობას). იმ შემთხვევაშიც კი თუ რომელიმე არ საჭიროებს, რჩება დათქმა, რომ, ერთი მხრივ, კონსტიტუციით განსაზღვრულ შემთხვევაში მაინც დასჭირდება პრემიერის დამოწმება და ესენი ძირითადად ეხება ჯილდოების მინიჭებას, არჩევნების დანიშვნას, შეწყალებას, საკონსტიტუციო სასამართლოსთვის მიმართვას და მეორე, არ დასჭიდება პრემიერ-მინისტრის კონტრასიგნაცია, თუკი ეს წინასწარ არის შეთანხმებული პრემიერთან.
საინტერესოა ისიც, რომ პრეზიდენტს რჩება რეფერენდუმის და პლებისციტის დანიშვნის უფლება, რაც პრეზიდენტის ხელში, შესაძლოა, გარკვეულ ბერკეტს წარმოადგენდეს. მაგრამ დღეს მოქმედი კანონმდებლობით, რეფერენდუმი ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენამდე ვერ ჩატარდება. პლებისციტის შედეგები კი შესასრულებლად სავალდებულო არ არის და ყოველთვის რჩება იმის ბერკეტი, რომ მთავრობამ ეს შედეგები საკუთარი სურვილის მიხედვით გამოიყენოს.
რუსიკო მაჩაიძე