დევნილთა ფავორიტები: როგორ გადანაწილდება საარჩევნო ხმების 6%

27 ოქტომბრის საპრეზიდენტო არჩევნებისათვის დევნილთა ხმები ძირითადად გიორგი მარგველაშვილისა ("ქართული ოცნება") და ნინო ბურჯანაძის ("თავისუფალი დემოკრატები") შორის ნაწილდება. თავად დევნილები იმასაც ამბობენ, რომ მათ საზოგადოებაში ბურჯანაძე მარგველაშვილზე უფრო მეტად პოპულარულია.

საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა სამინისტროს 2009 წლის დეკემბრის მონაცემებით, აფხაზეთიდან და სამხრეთ ოსეთიდან 251 000-ზე მეტი დევნილია რეგისტრირებული, რაც საქართველოს მოსახლეობის დაახლოებით 6%-ს შეადგენს. იმის გათვალისწინებით, რომ პრეზიდენტობის მთავარ კანდიდატთა რეიტინგებს შორის სხვაობა არც ისე დიდია და ამასთან, ძნელი სათქმელია შეძლებს თუ არა რომელიმე კანდიდატი პირველ ტურში გამარჯვებისათვის საჭირო რაოდენობის ხმების მოგროვებას, დევნილთა პოზიცია და არჩევანი შესაძლოა 27 ოქტომბერს გადამწყვეტიც აღმოჩნდეს.

"დევნილები ყველა დროის (!) მთავრობას ყოველთვის არჩევნების წინ ვახსენდებით. ჩემი აზრით, ბურჯანაძე ერთადერთია, რომელიც გაართმევს პრეზიდენტობას თავს და რაც მთავარია, ქალბატონ ნინოს ძალიან კარგად იცნობენ მსოფლიოში, მით უმეტეს - რუსეთში, სადაც წყდება ჩვენი ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობის საკითხი", - გვითხრა აფხაზეთიდან, კერძოდ ოჩამჩირიდან დევნილმა გივი სალაყაიამ.

გაგრიდან დევნილი მამუკა ძველაიაც ბურჯანაძის პოლიტიკურ გამოცდილებაზე საუბრობს და სრულიად დარწმუნებული გვიცხადებს, რომ პრეზიდენტი სწორედაც ბურჯანაძე იქნება.

სოხუმელი ირმა გეზმავა მოსაზრებას ბურჯანაძის გაპრეზიდენტებასთან დაკავშირებით სკეპტიკურად უყურებს და პირდაპირ აცხადებს, რომ ბურჯანაძის ახლანდელი მხარდამჭერები ადრე "ნაციონალების"შტაბში იყრიდნენ თავს.

"დევნილების უმრავლესობა მხარს ვუჭერთ მარგველაშვილს, ვინაიდან ვგრძნობთ, რომ მისთვის პრიორიტეტი დევნილების პირობების გაუმჯობესებაა. დევნილებისათვის შენდება ბინები, არის ნორმალური სოციალური დახმარებები, სწავლება ძირითადად უფასოა და ა.შ.

"არიან დევნილები, რომლებიც ბურჯანაძეს მხარდაჭერას უცხადებენ. ვინც "ნაციონალების"მხარდამჭერები იყვნენ, ძირითადად ისინი გადავიდნენ ბურჯანაძესთან", - გვითხრა ირმა გერზმავამ.

გალელი ირმა ბელქანია, როგორც თავად ირწმუნება, დღევანდელი მთავრობის მუშაობით კმაყოფილი არ არის, მაგრამ იმასაც ამბობს, რომ პოზიტიურ ნაბიჯებსაც ხედავს.

"მე პირადად დიდად არ ვარ კმაყოფილი დევნილთა სამინისტროს მუშაობით, თუმცა, პოზიტიური ნაბიჯები ამ მიმართულებით უკვე გადაიდგა. მაგრამ, გასაკეთებელი ბევრია. ხმას ვაძლევ გიორგი მარგველაშვილს, მიმაჩნია, რომ ღირსეული კანდიდატია.

"რაც შეეხება ბურჯანაძის მხარდამჭერებს, 9 წელი იყო ბურჯანაძე ხელისუფლებაში და რა გააკეთა?! ამის ანალიზი უნდა შეგვეძლოს. ერთი და იგივე ხომ არ უნდა იყოს სულ სკამზე მიწებებული?! დაე, სხვასაც ვაცადოთ და ვნახოთ, კარგს რას გაგვიკეთებს", - ამბობს ბელქანია.

ლიახვისხეობელ დევნილებს შორის მარგველაშვილის მხარდამჭერებს ბურჯანაძის გულშემატკივრები საკმაოდ სჭარბობენ. ეს, ალბათ, უფრო იმით აიხსნება, რომ მათ ჩასახლებებში, უმეტესწილად კი წეროვანში, ბურჯანაძე საკმაოდ აქტიურობს. იგი მარტო წეროვანში 2-ჯერ მაინც იყო ჩასული. მისი შტაბის წევრები კი წეროვანის დასახლების ცენტრში ზუსტად იმ დროს გამოჩნდებიან ხოლმე, როცა რამე პრობლემაა. ასე, მაგალითად, გასულ ორშაბათს წეროვანში დაგეგმილი იყო კოტეჯებისა და კომპენსაციის გარეშე დარჩენილი ახალგორელების აქცია, მაგრამ აქცია პრაქტიკულად არ ჩატარდა. აქციის რამდენიმე მონაწილე დაიბნა და სად წასულიყვნენ აღარ იცოდნენ, რადგან ამ დროს მივიდნენ ბურჯანაძის მხარდამჭერები და სწორედ დევნილთა სამინისტროს მისამართით გასაჟღერებელი მოთხოვნები დიდი გულისყურით მოისმინეს და, რა თქმა უნდა, ხელისუფლებაში მოსვლის შემთხვევაში მოთხოვნების შესრულებას დაპირდნენ.

გარდა ამ შემთხვევისა, ზაფხულის თვეებში ლიახვისხეობელი და ახალგორელი დევნილების აქციებმა წეროვანში პერმანენტული ხასიათი მიიღო. მათი ძირითადი მოთხოვნა კომუნალური გადასახადების განულება იყო. ასევე ითხოვდნენ სარწყავი და სასმელი წყლის სისტემის მოწესრიგებას. მანამდე აქციები ამავე მოთხოვნებით ზამთარში იმართებოდა.

ერთ-ერთ შაბათ დღეს ენერგეტიკის მინისტრი კახი კალაძე თავად ჩავიდა წეროვანში და დევნილებს აღუთქვა, რომ დანაპირებს შეასრულებდა. მაგრამ მათ გადასახადების ქვითრები ისევ მზარდი ტარიფით მიიღეს. ამ დროისათვის დევნილთა ოჯახების გაზის დავალიანება ხშირ შემთხვევაში 300 ლარამდე აღწევს.

ენერგეტიკის მინისტრის მოადგილე აკაკი ელოშვილმა, ასევე დევნილთა სამინისტროს წარმომადგენელმა მამუკა ცოტნიაშვილმა გადაჭრით განაცხადეს, რომ დევნილებს დენისა და გაზის გადასახადს 50 ლარის ფარგლებში სახელმწიფო უფარავს და 50 ლარის ზევით თუ დახარჯავს, მხოლოდ ამას გადაიხდის დევნილი. მათივე ცნობით, იანვარ-თებერვლის დანახარჯები დევნილებს გაუნულდათ. თუმცა, დევნილებს ძველი, იანვარ-თებერვლის გადასახადები ისევ მოსდით და ისევ აშფოთებთ იმის მიუხედავად, რომ ცოტნიაშვილმა არაერთ სატელევიზიო კომენტარისას აღნიშნა, რომ დევნილები გადასახადს არ იხდიან, მაგრამ გაზსა და დენს არავინ უჭრის.

დევნილების უმეტესობა კი ფიქრობს, რომ არჩევნების დასრულების შემდეგ გადასახადების გადახდას უკლებლივ მოსთხოვენ.

"მთავრობიდან ერთხელ მაინც მოვიდნენ და დაგვხედონ, როგორ ვართ - ცოცხლები ვართ თუ მკვდრები", - აცხადებდა ერთ-ერთი აქციის დროს დევნილი ლიახვის ხეობიდან მერი ჯალაბაძე.

მას ყველა ემოწმებოდა იმაში, რომ მთავრობის მხრიდან უყურადღებობა თუ გაგრძელდებოდა, არჩევნებისას დევნილებიდან ერთ ხმასაც ვერ მიიღებდნენ.

ჩვენ რამდენიმე ისეთ დევნილს დავუკაშვირდით, რომლებიც ბოლო რამდენიმე თვის განმავლობაში გამართულ აქციებში აქტიურად მონაწილეობდნენ.

"ვის მივცემ ხმას, ეს საიდუმლოა. ვისკენ იხრება თვითონ იმ დევნილების მხარდაჭერა, რომლებიც წეროვანში ჩემთან ახლოს ცხოვრობენ, ვერ გეტყვით. ზოგი ვის უჭერს მხარს და ზოგი - ვის. ისე კი, ამ მთავრობაზე ძალიან გაბრაზებულები არიან. ვნახოთ, არჩევნებზე რას იზამენ. კომუნალური გადასახადებიდან გაზი სრულად მოხსნეს თუ არა, არ ვიცით. ამ თვის ბოლოს როცა ქვითარი მოგვივა, მაშინ გავიგებთ, რა მოგვიხსნეს და რა დაგვიტოვეს. დევნილების ძირითად პრობლემად მაინც უმუშევრობა რჩება,"- გვითხრა მერი ჯალაბაძემ.

აღსანიშნავია ისიც, რომ წეროვანში მცხოვრები დევნილების უმეტესობა მხარს ყოველთვის "ერთიან ნაციონალურ მოძრაობას"უჭერდა. რამდენადაც დევნილთა სხვა (ხურვალეთი, შავშვები, შაუმიანი...) ჩასახლებებისგან განსხვავებით, წეროვანი ყოველთვის გამოირჩეოდა წინანდელი ხელისუფლების ყურადღებით, აქ მცხოვრები დევნილებიც მხარდაჭერას "ნაცმოძრაობას"ამიტომაც უცხადებდნენ.

ცნობილია ის ფაქტიც, რომ იანვრის ბოლოს მცხეთა-მთიანეთის ყოფილ გუბერნატორის ცეზარ ჩოჩელის დაკავებას წეროვანში საკმაოდ ხალხმრავალი საპროტესტო აქცია მოყვა ექს-გუბერნატორის გათავისუფლების მოთხოვნით. უფრო მეტიც, როცა აქციებმა კომუნალური გადასახადების შესახებ პერმანენტული ხასიათი მიიღო, წეროვანში მცხოვრები ახალგორელი დენვილების გარკვეული ნაწილი ლამის პირდაპირ აცხადებდა - "დაგვიბრუნეთ ცეზარ ჩოჩელი გუბერნატორად!"

ასეა თუ ისე, დევნილები ამ დროისთვის გადაჭრით მხოლოდ იმას აცხადებენ, რომ საპრეზიდენტო არჩევნებზე აუცილებლად მივლენ და რომელს შემოხაზავენ, შეიძლება ეს სულაც იქვე, საარჩევნო ურნასთან გადაწყვიტონ.

აფხაზეთიდან დევნილი მამუკა აჩბა, რომელიც წლების განმავლობაში "დევნილთა კონგრესს"ხელმძღვანელობდა, ჩვენთან საუბარში ამბობს, რომ დევნილების უმეტესობა ამ საპრეზიდენტო არჩევნებზე მხარდაჭერას ნინო ბურჯანაძეს უცხადებს. როგორც თვითონ მამუკა აჩბამ გაგვიმხილა, თავადაც ბურჯანაძის გუნდშია.

მამუკა აჩბა: "ამჟამად მე ვარ ქალბატონ ნინოს საარჩევნო შტაბის წარმომადგენელი დევნილთა საკითხებში. დევნილები იმდენად შემობრუნდნენ ბურჯანაძისკენ, რომ ჩემთვისაც კი მოულოდნელი იყო. ბურჯანაძის მხარდამჭერთა რიგებში უკვე 10 000-ზე მეტი დევნილია. ქალბატონ ნინოს მხარდამჭერებად დევნილები ყველა რაიონიდან უერთდებიან.

"ეს, ჩემი აზრით, სამმა ძირითადმა ფაქტორმა გამოიწვია: ქალბატონ ნინოს წინასაარჩევნო პროგრამაში დევნილების მიმართულებით 3 პრიორიტეტი აქვს გამოტანილი: ერთ-ერთი - დევნილთა სოციალური პირობების გაუმჯობესება და ვეტერანთა მდგომარეობის გაუმჯობესება; მეორე - საცხოვრებელი ფართების დაკანონება, ხოლო ვისაც არ გააჩნია, საცხოვრებელი ფართის გამოყოფა; მესამე და ყველაზე მთავარი - აფხაზურ-ქართული და ოსურ-ქართული დიალოგის საფუძველზე რუსეთთან მოლაპარაკება. დევნილები სწორედ ამ პრიორიტეტების გამო უცხადებენ ნდობას ნინო ბურჯანაძეს".

მარი ოთარაშვილი

გაზეთი ”რეზონანსი”