პრო­ფე­სი­ით კი­ნო­რე­ჟი­სო­რია, თუმ­ცა 90-იან წლებ­ში ქვე­ყა­ნა­ში არე­უ­ლო­ბის გამო, სა­მარ­თლის შეს­წავ­ლა უფრო პერ­სპექ­ტი­უ­ლად მი­იჩ­ნია და თე­ატ­რა­ლუ­რი ინ­სტი­ტუ­ტის დამ­თავ­რე­ბის შემ­დეგ, სას­წავ­ლებ­ლად ამე­რი­კა­ში გა­ემ­გზავ­რა, იქი­დან სამ­შობ­ლო­ში რომ დაბ­რუნ­და, პო­ლი­ტი­კა­ში ჩა­ე­ბა. ჯერ პარ­ლა­მენ­ტის წევ­რი და თავ­დაც­ვი­სა და უშიშ­რო­ე­ბის კო­მი­ტე­ტის თავ­მჯდო­მა­რის პირ­ვე­ლი მო­ად­გი­ლე გახ­ლდათ, მოგ­ვი­ა­ნე­ბით კი კულ­ტუ­რის, ძეგლ­თა დაც­ვი­სა და სპორ­ტის მი­ნის­ტრად და­ნიშ­ნეს. გან­ვლილ წლებ­ზე, მისი შე­ხე­დუ­ლე­ბით წარ­მა­ტე­ბულ ნა­ბი­ჯებ­სა და შეც­დო­მებ­ზე, ახ­ლან­დელ საქ­მი­ა­ნო­ბა­ზე სა­სა­უბ­როდ, ყო­ფი­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის ერთ-ერთ მნიშ­ვნე­ლო­ვან ფი­გუ­რას - ნი­კო­ლოზ რუ­რუ­ას შევ­ხვდი.

- ბა­ტო­ნო ნიკა, პირ­ველ რიგ­ში მა­ინ­ტე­რე­სებს, ამ­ჟა­მად რას საქ­მი­ა­ნობთ, რითი ხართ და­კა­ვე­ბუ­ლი?

- "შვე­დე­თის ინ­სტი­ტუ­ტში" (გერ­მა­ნუ­ლი "გო­ე­თეს ინ­სტი­ტუ­ტის" მსგავ­სი და­წე­სე­ბუ­ლე­ბა) მყავს მო­მა­ვა­ლი ჟურ­ნა­ლის­ტე­ბის ჯგუ­ფი, რომ­ლებ­საც და­სავ­ლუ­რი დე­მოკ­რა­ტი­ის ის­ტო­რი­ა­სა და სა­მარ­თლის თე­ო­რი­ა­ში ვუ­კი­თხავ ლექ­ცი­ებს. გარ­და ამი­სა, რამ­დე­ნი­მე მე­გო­ბარ­თან ერ­თად, ინ­ტერ­ნეტ-გა­ზე­თი "ივე­რია" და­ვა­ფუძ­ნე, რო­მე­ლიც ჯერ­ჯე­რო­ბით მხო­ლოდ ქარ­თუ­ლე­ნო­ვა­ნია და საკ­მა­ოდ ბევ­რი მკი­თხვე­ლიც ჰყავს. სა­ი­ტის ინ­გლი­სუ­რე­ნო­ვა­ნი ვერ­სი­აც იგეგ­მე­ბა, თუმ­ცა ეს საკ­მა­ოდ რთუ­ლია, რად­გან თან­ხებ­თან არის და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი. სამ­წუ­ხა­როდ, ბანკნო­ტე­ბი ხეზე არ იზ­რდე­ბა... არ­სე­ბობს ერთ-ერთი სა­ერ­თა­შო­რი­სო ორ­გა­ნი­ზა­ცია, რო­მე­ლიც გა­ჭირ­ვე­ბუ­ლი ქვეყ­ნე­ბის სა­მე­დი­ცი­ნო და­წე­სე­ბუ­ლე­ბებს, ჰოს­პიტ­ლებ­სა და კლი­ნი­კებს უსას­ყიდ­ლოდ ეხ­მა­რე­ბა ტექ­ნი­კით. მინ­და, რომ ეს ტექ­ნი­კა ჩვე­ნი რე­გი­ო­ნე­ბის კლი­ნი­კე­ბის­თვის მო­ვი­ძი­ოთ და გა­დავ­ცეთ. ამის თა­ო­ბა­ზე ორ გუ­ბერ­ნა­ტორს უკვე ვე­სა­უბ­რე (მათ ვი­ნა­ო­ბას ჯერ­ჯე­რო­ბით არ გა­გიმ­ხელთ). 3-4 თვე­ში ეს პრო­ცე­სი უნდა დამ­თავ­რდეს. ასე­ვე გა­გე­ცი­ნე­ბათ, მაგ­რამ მა­ინც გე­ტყვით, რომ მთე­ლი წელი, რი­თიც შე­მიძ­ლია, ვეხ­მა­რე­ბი იმ ადა­მი­ა­ნებს, რომ­ლებ­თა­ნაც, რო­გორც კულ­ტუ­რის მი­ნისტრს, მქონ­და ურ­თი­ერ­თო­ბა. ბევ­რი მათ­გა­ნი მი­რე­კავს და დახ­მა­რე­ბას ან სა­მი­ნის­ტროს­თან შუ­ამ­დგომ­ლო­ბას მთხოვს.

- კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტრო­ში კი­დევ არ­სე­ბო­ბენ ის ადა­მი­ა­ნე­ბი, რომ­ლე­ბიც თქვენს თხოვ­ნებს შე­ას­რუ­ლე­ბენ?..

- როცა გა­მო­უ­ვა­ლი მდგო­მა­რე­ო­ბა შექ­მნი­ლა და სა­მი­ნის­ტრო­სა და არ­ტის­ტებს შო­რის კო­მუ­ნი­კა­ცია არ შემ­დგა­რა, პი­რა­დად მი­ნის­ტრთან, გუ­რამ ოდი­შა­რი­ას­თან მი­შუ­ამ­დგომ­ლია.

- ანუ, ახალ მი­ნის­ტრთან კარ­გი ურ­თი­ერ­თო­ბა გაქვთ?

- ნამ­დვი­ლად კარ­გი ურ­თი­ერ­თო­ბა მაქვს. ეს საქ­მის­თვის სა­ჭი­როა. არ მი­მაჩ­ნია ცი­ვი­ლი­ზე­ბუ­ლად, რომ პო­ლი­ტი­კურ­მა ოპო­ნენ­ტებ­მა ერ­თმა­ნე­თი პი­როვ­ნუ­ლად შე­ი­ძუ­ლონ. რაც გუ­რამ­მა მკი­თხა, ყვე­ლა­ფერ­ზე გულ­წრფე­ლი პა­სუ­ხი გა­ვე­ცი. რჩე­ვე­ბიც მი­ვე­ცი, რო­მელ­თა­გან ბევ­რი გა­მო­ი­ყე­ნა კი­დეც... არ მჯე­რა იმ ხალ­ხის, ვინც ამ­ბობს, რომ პო­ლი­ტი­კა დამ­ღლე­ლი და ბინ­ძუ­რია. არ­სე­ბობს ბინ­ძუ­რი, დამ­ღლე­ლი, უინ­ტე­რე­სო და ბრიყ­ვუ­ლი პო­ლი­ტი­კა, მაგ­რამ სა­ინ­ტე­რე­სო პო­ლი­ტი­კაც არ­სე­ბობს და ვცდი­ლობ, ამ საქ­მეს ვემ­სა­ხუ­რო...

- ბა­ტო­ნო ნიკა, თქვენს წარ­სულ­ზეც მინ­და გკი­თხოთ. მუ­სი­კა­ლუ­რი გა­ნათ­ლე­ბა გაქვთ...

- მარ­თა­ლია. მუ­სი­კა ძა­ლი­ან მიყ­ვარს. 8 კლა­სის შემ­დეგ, ბა­ლან­ჩი­ვა­ძის სა­ხე­ლო­ბის მე­სა­მე მუ­სი­კა­ლურ სას­წავ­ლე­ბელ­ში გა­და­ვე­დი. მერე კი თე­ატ­რა­ლურ ინ­სტი­ტუ­ტში, სა­რე­ჟი­სო­რო ფა­კულ­ტეტ­ზე ჩა­ვა­ბა­რე.

- მუ­სი­კა­ლუ­რი კა­რი­ე­რა რა­ტომ არ გა­ნაგ­რძეთ?

- მუ­სი­კა მიყ­ვარ­და, მაგ­რამ მუ­სი­კო­სო­ბა არა­სო­დეს მინ­დო­და. ფორ­ტე­პი­ა­ნო­ზე ვუკ­რავ­დი. ახლა დრამ­ზე დაკ­ვრას ვსწავ­ლობ. მაქვს ამის დრო და დიდ სი­ა­მოვ­ნე­ბა­საც მა­ნი­ჭებს.

- ვიცი, რომ ბევრ მუ­სი­კოსს სა­ზღვარ­გა­რეთ სწავ­ლა­სა და კა­რი­ე­რის "გა­კე­თე­ბა­შიც" ეხ­მა­რე­ბით...

- ნამ­დვი­ლად ასეა. როცა მი­ნის­ტრი ვი­ყა­ვი, ეს ჩემი პირ­და­პი­რი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა იყო. დღე­საც, რი­თიც შე­მიძ­ლია, ყვე­ლას ვეხ­მა­რე­ბი. ერთ-ერთი მათ­გა­ნია ბექა გო­ჩი­აშ­ვი­ლი. სხვა­თა შო­რის, მისი ახა­ლი დის­კი, რომ­ლის შექ­მნა­შიც ვეხ­მა­რე­ბი, "გრე­მის" კონ­კურ­სზე იქ­ნე­ბა წარ­დგე­ნი­ლი. ბექა პირ­ვე­ლი ქარ­თვე­ლი მუ­სი­კო­სია, რო­მე­ლიც ამ კონ­კურ­სში მი­ი­ღებს მო­ნა­წი­ლე­ო­ბას. სამ­წუ­ხა­როდ, კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტრომ წელს მისი სწავ­ლის სა­ფა­სუ­რის გა­დახ­და­ზე უარი თქვა, თან ეს - ბოლო წე­ლია. ამი­ტომ ბე­ქას სწავ­ლა პრე­ზი­დენ­ტის ფონდმა და­ა­ფი­ნან­სა.

- მუ­სი­კის სიყ­ვა­რუ­ლის გამო და­ა­არ­სეთ ბა­თუ­მის ჯა­ზ­ფეს­ტი­ვა­ლი და წელს არც ეს პრო­ექ­ტი და­ა­ფი­ნან­სა კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტრომ...

- ჯაზი ძა­ლი­ან მიყ­ვარს და ამ ფეს­ტი­ვა­ლის და­არ­სე­ბის იდე­აც ამი­ტომ გა­მიჩ­ნდა, თუმ­ცა მას ეკო­ნო­მი­კუ­რი დატ­ვირ­თვაც აქვს: ბა­თუ­მი სა­კუ­რორ­ტო ქა­ლა­ქია და ეს პრო­ექ­ტი მის გან­ვი­თა­რე­ბას ძა­ლი­ან უწყობს ხელს. აჭა­რის ბი­უ­ჯეტ­ში მი­ლი­ო­ნო­ბით ლარი შე­მო­დის, რად­გან სე­ზონ­ზე, ყვე­ლა­ზე მეტი ბენ­ზი­ნი, სას­ტუმ­როს ოთა­ხი და ალ­კოჰო­ლუ­რი სას­მე­ლი იყი­დე­ბა. სამ­წუ­ხა­როდ, კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტრომ ამ ფეს­ტი­ვა­ლის და­ფი­ნან­სე­ბა მარ­თლაც შე­წყვი­ტა, რაც ჩემ­თვის ცოტა გა­უ­გე­ბა­რია. წელს პა­ტა­რა მას­შტა­ბით მა­ინც ჩა­ტარ­და მეშ­ვი­დე ფეს­ტი­ვა­ლი და ძა­ლი­ან კარ­გია, რომ ჩა­ტარ­და. ჯაზი არის ენა, რომ­ლი­თაც შე­გიძ­ლია, მსოფ­ლი­ოს ელა­პა­რა­კო. გე­ნი­ა­ლუ­რია ფოლკ­ლო­რი, მაგ­რამ ჯაზი - უნი­ვერ­სა­ლუ­რია...

- კი­ნო­სა­რე­ჟი­სო­რო ფა­კულ­ტეტ­ზე ჩა­ბა­რე­ბა რამ გა­ნა­პი­რო­ბა?

- მა­მა­ჩე­მი კი­ნოს მხატ­ვა­რია და ფაქ­ტობ­რი­ვად, გა­და­სა­ღებ მო­ე­დან­ზე გა­ვი­ზარ­დე. ჩემს არ­ჩე­ვან­ზე კი გავ­ლე­ნა იმ გა­რე­მომ იქო­ნია, რო­მელ­შიც ვცხოვ­რობ­დი. ქარ­თულ კი­ნოს თა­ვი­სი სახე და ტრა­დი­ცია აქვს და არ შე­იძ­ლე­ბა, რომ ის და­ი­კარ­გოს. ამ­ჟა­მად, პირ­ველ რიგ­ში, დრა­მა­ტურ­გი­აა მი­სა­ხე­დი. ახალ­გაზ­რდებ­მა წერა უნდა ის­წავ­ლონ. მი­ნის­ტრო­ბი­სას კი­ნოს­თვის ბევ­რი რამ გა­ვა­კე­თე. თაკო ტა­ტიშ­ვი­ლი (კი­ნო­ცენ­ტრის იმ­ჟა­მინ­დე­ლი ხელ­მძღვა­ნე­ლი. - რედ.) და კი­ნო­ცენ­ტრი ნამ­დვი­ლად კარ­გად მუ­შა­ობ­დნენ. გარ­და ამი­სა, ჩა­მო­ვიყ­ვა­ნეთ სე­რი­ო­ზუ­ლი ევ­რო­პე­ლი სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბი და რამ­დე­ნი­მე კარ­გი ტრე­ნინ­გი ჩა­ვუ­ტა­რეთ სტუ­დენ­ტებს, სა­დაც, სხვა­თა შო­რის, მწერ­ლე­ბიც მო­ვიდ­ნენ. მე­ტის გა­კე­თე­ბა ვე­ღარ მო­ვას­წა­რით. ჩვენ­მა მწერ­ლებ­მა რომ სცე­ნა­რე­ბის წერა ის­წავ­ლონ, ამით თვი­თო­ნაც ფულს იშო­ვი­ან და კი­ნო­საც და­ეხ­მა­რე­ბი­ან.

- რო­გორც ვიცი, სტუ­დენ­ტო­ბის დრო­საც აქ­ტი­უ­რად იყა­ვით პო­ლი­ტი­კა­ში ჩაბ­მუ­ლი. "ნა­ცი­ო­ნა­ლურ მოძ­რა­ო­ბა­ში" რო­გორ აღ­მოჩ­ნდით?

- ჩემი სტუ­დენ­ტო­ბის დროს საბ­ჭო­თა კავ­ში­რი და­ი­შა­ლა. მა­შინ კერ­ძო პრო­დი­უ­სე­რე­ბი არ არ­სე­ბობ­დნენ, სა­ხელ­მწი­ფოს მხრი­დან კი ყო­ველ­გვა­რი და­ფი­ნან­სე­ბის სის­ტე­მა მო­ი­შა­ლა, ამი­ტომ სწავ­ლა სა­მარ­თლის სფე­რო­ში გან­ვაგ­რძე. გა­დავ­წყვი­ტე, რომ ეს სფე­რო ჩემს ქვე­ყა­ნას ყვე­ლა­ზე მე­ტად სჭირ­დე­ბო­და და სამ­წუ­ხა­როდ, დღე­საც ძა­ლი­ან სჭირ­დე­ბა... სა­მარ­თლის ფა­კულ­ტე­ტი ამე­რი­კა­ში და­ვამ­თავ­რე. იქი­დან რომ დავ­ბრუნ­დი, ერ­თმა მე­გო­ბარ­მა ზუ­რაბ ჟვა­ნია გა­მაც­ნო. მა­შინ "ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბა" ჯერ არ არ­სე­ბობ­და. მე და ჟვა­ნი­ას კი­დევ რამ­დე­ნი­მე სა­ერ­თო მე­გო­ბა­რი გვყავ­და და ასე ჩა­ვერ­თე პო­ლი­ტი­კა­ში. აქ­ტი­უ­რი სტუ­დენ­ტი ნამ­დვი­ლად ვი­ყა­ვი, ომ­შიც სა­კუ­თა­რი ნე­ბით წა­ვე­დი...

- რამ­დე­ნი წლის იყა­ვით, ომში რომ წახ­ვე­დით?

- ზუს­ტად არ მახ­სოვს - 22-23 წლის ვიქ­ნე­ბო­დი. "მხედ­რი­ო­ნე­ლებ­თან" ერ­თად ვი­ყა­ვი. 800 მათ­გა­ნი იქ და­ი­ღუ­პა.

- "მხედ­რი­ონ­ში" რა­ტომ იყა­ვით?

- მა­შინ ქარ­თუ­ლი ჯარი არ არ­სე­ბობ­და. გვარ­დი­აც ემ­ბრი­ო­ნულ მდგომ­რე­ო­ბა­ში იმ­ყო­ფე­ბო­და. ომში ვნა­ხე ის უთავ­ბო­ლო­ბა, რაც არა­ვის ბრა­ლი არ იყო, მაგ­რამ ამავდრო­უ­ლად, ყვე­ლას ბრა­ლი იყო. საბ­ჭო­თა კავ­ში­რის დაშ­ლის შემ­დეგ ჩვენ, ფაქ­ტობ­რი­ვად, დაგ­ვენგრა ყვე­ლა­ფე­რი. სა­მო­ქა­ლა­ქო ომმა ახა­ლი სა­ხელ­მწი­ფო სის­ტე­მის მშე­ნებ­ლო­ბა გა­მო­რი­ცხა და ამ პე­რი­ოდ­ში ომის წა­მო­წყე­ბა არას­წო­რი ნა­ბი­ჯი იყო. იქ ჩას­ვლის­თა­ნა­ვე მივ­ხვდი, რომ ეს წა­გე­ბუ­ლი ომი გახ­ლდათ. ბევ­რი ვაჟ­კა­ცო­ბის მოწ­მე გავ­ხდი. ბი­ჭე­ბი ყვე­ლა­ნა­ი­რი წვრთნი­სა და მომ­ზა­დე­ბის გა­რე­შე ებ­მე­ბოდ­ნენ ომში და იღუ­პე­ბოდ­ნენ. მა­გა­ლი­თად, ჩემი მე­გო­ბა­რი, ლე­ვან აბა­ში­ძე სა­ღა­მოს ვნა­ხე და მი­თხრა, რომ დი­ლით აფხა­ზეთ­ში მი­დი­ო­და (მა­შინ თბი­ლის­ში ცოტა ხნით ვი­ყა­ვი ჩა­მო­სუ­ლი). ჩა­ვი­და თუ არა, იმა­ვე დღეს და­ი­ღუ­პა... რომ ამ­ბო­ბენ, იქ რა­ღაც მხე­ცო­ბე­ბი ხდე­ბო­დაო, - ტყუ­ი­ლია. მხე­ცო­ბე­ბი მშვი­დო­ბი­ა­ნი მო­სახ­ლე­ო­ბის წი­ნა­აღ­მდეგ, სე­პა­რა­ტის­ტე­ბის მიერ და­ქი­რა­ვე­ბუ­ლი მე­ომ­რე­ბის მხრი­დან და­ი­წყო მა­შინ, როცა ჩვენ­მა ძა­ლებ­მა სო­ხუ­მი და­ტო­ვეს. ამის შე­სა­ხებ პრო­კუ­რა­ტუ­რა­ში 500-მდე საქ­მე დევს. ეს არის წარ­მო­უდ­გე­ნე­ლი მხე­ცო­ბის ფაქ­ტე­ბი, და­უც­ვე­ლი ხალ­ხის წი­ნა­აღ­მდეგ - ნამ­დვი­ლი ეთ­ნი­კუ­რი წმენ­და.

- 2008 წლის აგ­ვის­ტოს ომის დროს თქვეს, რომ ომის და­წყე­ბის­თა­ნა­ვე სა­ქარ­თვე­ლო და­ტო­ვეთ და სა­ზღვარ­გა­რეთ გა­ემ­გზავ­რეთ...

- სა­ქარ­თვე­ლო­ში ომი რომ და­ი­წყო, მა­შინ ამე­რი­კა­ში გახ­ლდით. შვე­ბუ­ლე­ბა მქონ­და და ჩემს მე­გო­ბარს, ჩვენს ელჩს ამე­რი­კა­ში ვეს­ტუმ­რე. ცხინ­ვალ­ში მდგო­მა­რე­ო­ბა რომ და­ი­ძა­ბა, უშიშ­რო­ე­ბის საბ­ჭო­დან და­მი­რე­კეს და ჩა­მოს­ვლა მთხო­ვეს. მა­შინ სა­ქარ­თვე­ლოს მი­მარ­თუ­ლე­ბით ფრე­ნე­ბი აღარ იყო, ამი­ტომ შე­მოვ­ლი­თი გზით მო­მიხ­და სამ­შობ­ლო­ში დაბ­რუ­ნე­ბა. ისეთ დროს ჩა­მო­ვე­დი, როცა რუ­სე­ბის მხრი­დან დე­და­ქა­ლაქ­ზე შე­ტე­ვას ვე­ლო­დით.

- ამ ომის დროს პარ­ლა­მენ­ტის წევ­რი იყა­ვით. იმა­ვე წლის ოქ­ტომ­ბერ­ში კი კულ­ტუ­რის მი­ნის­ტრად დაგ­ნიშ­ნეს. ამ თა­ნამ­დე­ბო­ბა­ზე და რა­ტომ და­თან­ხმდით?

- პრე­ზი­დენ­ტმა ჩემ­თვის აბ­სო­ლუ­ტუ­რად მო­უ­ლოდ­ნე­ლად შე­მომ­თა­ვა­ზა. მა­შინ­დე­ლი კულ­ტუ­რის მი­ნის­ტრი, გია ვა­შა­ძე სა­გა­რეო საქ­მე­თა მი­ნის­ტრად გა­და­იყ­ვა­ნეს. მო­სა­ფიქ­რებ­ლად 2-3 დღე ვთხო­ვე. ვი­ფიქ­რე, ავ­წონ-დავ­წო­ნე, მივ­ხვდი, რომ ეს ჩემ­თვის სა­ინ­ტე­რე­სო გა­მოწ­ვე­ვა იყო და ამი­ტომ დავ­თან­ხმდი. გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბის მი­ღე­ბამ­დე რჩე­ვა მა­მა­საც ვკი­თხე. მან მი­თხრა: - უამ­რავ ისეთ ადა­მი­ან­თან გექ­ნე­ბა საქ­მე, ვი­საც ვე­რა­ფერს გა­ა­გე­ბი­ნებ, ამი­ტომ ბევ­რი ნა­წყე­ნი გე­ყო­ლე­ბა და მაგ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბის მი­ღე­ბას არ გირ­ჩე­ვო.

- ბა­ტო­ნი ვახ­ტან­გის სი­ტყვე­ბი მა­შინ აგიხ­დათ, როცა რო­ბერტ სტუ­რუა რუს­თა­ვე­ლის თე­ატ­რის მმარ­თვე­ლის პოს­ტი­დან გა­ა­თა­ვი­სუფ­ლეთ. მა­შინ უამ­რა­ვი ადა­მი­ა­ნი იყო თქვენ­ზე გა­ნა­წყე­ნე­ბუ­ლი...

- მა­მას სი­ტყვე­ბი მხო­ლოდ მა­შინ არ ახდა. უბ­რა­ლოდ, ეს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა გახ­მა­ურ­და, თო­რემ კი­დევ ბევ­რი სხვა ადა­მი­ა­ნის­თვის მი­წევ­და მეც და ჩემს მო­ად­გი­ლე­ებ­საც "არას" თქმა. უა­რით ბევ­რი გა­მის­ტუმ­რე­ბია, მაგ­რამ ახლა არც ერთ ასეთ "არას" არ ვნა­ნობ. პრე­ზი­დენ­ტმა და­მი­რე­კა და მი­თხრა, - სტუ­რუა არ გა­ა­თა­ვი­სუფ­ლოო, - მაგ­რამ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა უკვე მი­ღე­ბუ­ლი მქონ­და. არა­ვის აქვს იმის უფ­ლე­ბა, რომ ვი­ღა­ცას მე­ო­რე­ხა­რის­ხო­ვან მო­ქა­ლა­ქედ აგ­რძნო­ბი­ნოს თავი. ადა­მი­ა­ნი ხომ ეროვ­ნე­ბას არ ირ­ჩევს. ეს სწო­რი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა იყო, რო­მელ­მაც და­დე­ბი­თად იმოქ­მე­და ბა­ტონ რო­ბერ­ტზე: რო­გორც ვიცი, ის სა­უ­ბარ­ში ეთ­ნი­კურ ეპი­თე­ტებს აღარ იყე­ნებს.

- ამ­ბო­ბენ, რომ თქვე­ნი მი­ნის­ტრო­ბის დროს, სა­ქარ­თვე­ლო­დან გა­სა­ყი­დად გა­დი­ო­და ნივ­თე­ბი, რომ­ლებ­საც ხე­ლოვ­ნე­ბის ნი­მუ­შის სტა­ტუ­სი ჰქონ­და მოხ­სნი­ლი...

- ტყუ­ი­ლია და ცი­ლის­წა­მე­ბა! სი­სუ­ლე­ლეა ეს ყვე­ლა­ფე­რი. სტა­ტუ­სის მოხ­სნის უფ­ლე­ბა არ გვქონ­და. ვი­საც სა­კუ­თა­რი კო­ლექ­ცი­ი­დან რო­მე­ლი­მე ხე­ლოვ­ნე­ბის ნი­მუ­შის გა­ყიდ­ვა სურ­და, მას ვაძ­ლევ­დით სა­ბუთს. მახ­სოვს, ერთხელ ფი­როს­მა­ნის სუ­რა­თი გა­ი­ყი­და ასე. ეს კარ­გია ნა­ხა­ტის­თვი­საც, ფი­როს­მა­ნის­თვი­საც და სა­ქარ­თვე­ლოს­თვი­საც. ფი­როს­მა­ნის ოთხი მო­პა­რუ­ლი ტილო ნამ­დვი­ლად და­ვაბ­რუ­ნეთ, რო­მე­ლიც ჩუ­მად იყი­დე­ბო­და...

- სტა­ლი­ნის ძეგლის გა­უქ­მე­ბის ერთ-ერთი ინი­ცი­ა­ტო­რი იყა­ვით. რას ფიქ­რობთ ამა­ზე ახლა, როცა ამ ძეგლის ძველ ად­გი­ლას დაბ­რუ­ნე­ბა გა­და­წყვი­ტეს?

- ძველ ად­გი­ლას კი არა, სტა­ლი­ნის სახლ-მუ­ზე­უ­მის ეზო­ში დად­გმას უპი­რე­ბენ, რაც ჩემი აზ­რით, დიდი შეც­დო­მაა. სტა­ლი­ნი საკ­მა­ოდ ან­ტი­ქარ­თუ­ლი და ან­ტი­დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი მოვ­ლე­ნაა. რად­გან ეთ­ნი­კუ­რად ქარ­თვე­ლი იყო, იმას არ ნიშ­ნავს, რომ ბრმად უნდა გვიყ­ვარ­დეს. სტა­ლინ­მა და­ა­ქუც­მა­ცა სა­ქარ­თვე­ლო, შე­ი­წი­რა ჩვე­ნი ერის ნა­ღე­ბის უმ­რავ­ლე­სო­ბა, იყო ერთ-ერთი ყვე­ლა­ზე დიდი ტი­რა­ნი მსოფ­ლი­ოს ის­ტო­რი­ა­ში. სტა­ლი­ნის ძეგლის მუ­ზე­უ­მის ეზო­ში გა­და­ტა­ნა იმას ნიშ­ნავს, რომ მთლად არ გვე­მე­ტე­ბა გა­და­საგ­დე­ბად. ჩემი აზ­რით, ეს ქან­და­კე­ბა უნდა და­ხერ­ხო და გა­ყი­დო ჯარ­თად ან სუ­ლაც - სუ­ვე­ნი­რე­ბად, ზედ კი უნდა და­ე­წე­როს: "სტა­ლი­ნის ქან­და­კე­ბის ნა­ტე­ხი - გო­რი­დან". ამ მომ­გე­ბი­ან იდე­ას ვთა­ვა­ზობ კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტროს...

- ტაო-კლარ­ჯე­თის ეკ­ლე­სია-მო­ნას­ტრე­ბის რეს­ტავ­რა­ცი­ა­ზეც სა­უბ­რობ­დით, თუმ­ცა, რო­გორც ვიცი, რე­ა­ლუ­რად, ერთი ძეგლიც არ აღ­გიდ­გე­ნი­ათ...

- მა­შინ თურ­ქე­თის კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტროს­თან და­ვი­წყეთ მო­ლა­პა­რა­კე­ბე­ბი, მათი თან­ხმო­ბაც მი­ვი­ღეთ, მაგ­რამ ამის სა­ნაც­ვლოდ, აქა­უ­რი მე­ჩე­თე­ბის რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცია-რეს­ტავ­რა­ცია მო­ი­თხო­ვეს. ეს სა­კი­თხი გა­ჩე­რე­ბუ­ლია. ამა­ში ერე­ვა სა­პატ­რი­არ­ქო თა­ვი­სი მო­საზ­რე­ბე­ბით, რაც პრობ­ლე­მის გა­და­წყვე­ტას აფერ­ხებს.

- ქა­ქუ­ცა ჩო­ლო­ყაშ­ვი­ლის ნეშ­ტის სამ­შობ­ლო­ში ჩა­მოს­ვე­ნე­ბი­სა და დაკ­რძალ­ვის იდე­ის ავ­ტო­რი და ორ­გა­ნი­ზა­ტო­რი ხართ. რო­გორც ვიცი, თქვე­ნი წი­ნა­პა­რი ქა­ქუ­ცას რაზ­მის წევ­რი იყო...

- მა­მა­ჩე­მის ბა­ბუა - გი­ორ­გი 1924 წლის აჯან­ყე­ბის და­ფი­ნან­სე­ბის­თვის დახ­ვრი­ტეს. ის თბი­ლი­სის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის უფ­რო­სი იყო. სხვა­თა შო­რის, მისი ფოტო და გა­ნა­ჩე­ნი "ოკუ­პა­ცი­ის მუ­ზე­უ­მის" და­არ­სე­ბი­სას, უშიშ­რო­ე­ბის საბ­ჭო­ში აღ­მო­ვა­ჩი­ნე. რაც შე­ე­ხე­ბა ქა­ქუ­ცას ჩა­მოს­ვე­ნე­ბას, ჩვე­ნი ეროვ­ნუ­ლი გმი­რის უკა­ნას­კნე­ლი სურ­ვი­ლი ასე­თი იყო და ეს სურ­ვი­ლი უნდა აღ­სრუ­ლე­ბუ­ლი­ყო. ჩემი იდეა ნამ­დვი­ლად იყო და ამას მხა­რი და­უ­ჭი­რა პრე­ზი­დენ­ტმაც და მა­შინ­დელ­მა პარ­ლა­მენ­ტის თავ­მჯდო­მა­რემ, და­ვით ბაქ­რა­ძე­მაც.

- ქვეყ­ნის სა­თა­ვე­ში კვლავ "ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბის" წარ­მო­მად­გე­ნე­ლი რომ მო­ვი­დეს, პო­ლი­ტი­კას და­უბ­რუნ­დე­ბით?

- ჩემს პო­ლი­ტი­კო­სო­ბას არა­ვი­სი დაბ­რუ­ნე­ბა არ სჭირ­დე­ბა. მი­მაჩ­ნია, რომ სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი საქ­მი­ა­ნო­ბა არა­ნაკ­ლებ მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია. გა­ნათ­ლე­ბა ჩემ­თვის პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლია. სწო­რედ ამი­ტომ ვარ იქ, სა­დაც ვარ. ადრე თუ გვი­ან, რა­საკ­ვირ­ვე­ლია, და­ვუბ­რუნ­დე­ბი პო­ლი­ტი­კას. ამის­თვის კი "ნა­ცი­ო­ნა­ლე­ბის" დაბ­რუ­ნე­ბა არ არის სა­ჭი­რო. ჩემს მე­გობ­რებ­თან ერ­თად ვიქ­ნე­ბი, რომ­ლე­ბიც ზოგი "ნა­ცი­ო­ნა­ლურ" მოძ­რა­ო­ბა­შია, ზოგი სა­ერ­თოდ, არა­ნა­ირ მოძ­რა­ო­ბა­ში არ არის...

- "ქარ­თულ ოც­ნე­ბა­შიც" გყავთ მე­გობ­რე­ბი?

- გი­ორ­გი მარ­გვე­ლაშ­ვი­ლი ჩემი მე­გო­ბა­რია, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ უკვე რამ­დე­ნი­მე წე­ლია, აბ­სო­ლუ­ტუ­რად გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი შე­ხე­დუ­ლე­ბე­ბი გვაქვს... რა მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს, ვინ რო­მელ გუნდშია?! მთა­ვა­რია, რომ პო­ლი­ტი­კო­სი იყოს ქვეყ­ნის ერ­თგუ­ლი, პატ­რი­ო­ტი და და­სავ­ლუ­რი ორი­ენ­ტა­ცი­ის მქო­ნე ადა­მი­ა­ნი. პრო­რუ­სუ­ლი კან­დი­და­ტი­სა და ძა­ლის გა­მარ­ჯვე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში, დავ­კარ­გავთ და­სავ­ლე­თის მხარ­და­ჭე­რას. შე­სა­ბა­მი­სად, საპ­რე­ზი­დენ­ტო არ­ჩევ­ნებ­ში არ უნდა გა­ი­მარ­ჯვოს არც ბურ­ჯა­ნა­ძემ და არც ნე­ბის­მი­ერ­მა სხვა პრო­რუ­სულ­მა ძა­ლამ. მარ­გვე­ლაშ­ვილ­ზე ნამ­დვი­ლად ვერ ვი­ტყვი, რომ პრო­რუ­სუ­ლი კან­დი­და­ტია, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვი­ლის არ მეს­მის და არ ვიცი, რა ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი აქვს (თუკი აქვს) რუ­სეთ­თან. ეჭვი მქონ­და, რომ მას ჰქონ­და რა­ღაც ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი თა­ვი­სი კა­პი­ტა­ლის გა­და­სარ­ჩე­ნად, მაგ­რამ ეს მხო­ლოდ ეჭ­ვია და ამის და­მამ­ტკი­ცე­ბე­ლი სა­ბუ­თი არ მაქვს... სა­გა­რეო საქ­მე­თა სა­მი­ნის­ტრო მთე­ლი წე­ლია, ჩუ­მად ყოფ­ნი­თა და "ბუჩ­ქებ­ში ჯდო­მით" ძა­ლი­ან დიდ დარ­ტყმას აყე­ნებს ჩვე­ნი ქვეყ­ნის ინ­ტე­რე­სებს, რად­გან არც ერთ სა­ერ­თა­შო­რი­სო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ში არც დეკ­ლა­რა­ცია, არც დად­გე­ნი­ლე­ბა, არც რე­ზო­ლუ­ცია არ მი­ღე­ბუ­ლა ოკუ­პა­ცი­ის წი­ნა­აღ­მდეგ. ოკუ­პა­ცი­ა­ზე გა­ჩუ­მე­ბა პრობ­ლე­მას არ "აქ­რობს", ამა­ზე თვა­ლის და­ხუჭ­ვა და­მა­ზა­რა­ლე­ბე­ლია. რო­გორც კი ხე­ლებს ჩა­მო­ვუშ­ვებთ, გაგ­ვა­ნად­გუ­რებს, რო­გორც სა­ხელ­მწი­ფოს. ამი­ტომ ყვე­ლა დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლად გან­წყო­ბილ, თა­ვი­სუფ­ლე­ბის­მოყ­ვა­რე ძა­ლებს ვურ­ჩევ, რომ დად­გნენ ერ­თად სა­ქარ­თვე­ლოს ფუნ­და­მენ­ტუ­რი ინ­ტე­რე­სე­ბის სა­და­რა­ჯო­ზე...

ნა­თია ჟი­ვი­ძე

ჟურ­ნა­ლი ”გზა”

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)