სა­სა­მარ­თლო დარ­ბა­ზი, ქუჩა, აქ­ცია, ესა თუ ის ოფი­ცი­ა­ლუ­რი სტრუქ­ტუ­რა და კი­დევ ძა­ლი­ან ბევ­რი ად­გი­ლია ისე­თი, სა­დაც ამ პა­ტა­რა ჟღალ­თმი­ა­ნი გო­გო­ნას ნახ­ვა შე­გიძ­ლი­ათ. თიკო ციც­ვი­ძე სა­ინ­ფორ­მა­ციო სა­ა­გენ­ტო "ინ­ტერპრეს­ნი­უ­სის" ფო­ტო­რე­პორ­ტი­ო­რი გახ­ლავთ. მისი თვა­ლი­სა და ფო­ტო­კა­მე­რის მიღ­მა არას­დროს რჩე­ბა მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი კად­რი, მოვ­ლე­ნა და ფაქ­ტი. საქ­მეს დიდი მონ­დო­მე­ბით, მთე­ლი გუ­ლით აკე­თებს და შე­დე­გიც საკ­მა­ოდ კარ­გი აქვს...

- ფო­ტო­ა­პა­რა­ტი ხელ­ში პირ­ვე­ლად რო­დის აიღე?

- პრო­ფე­სი­ით ფი­ლო­ლო­გი ვარ, სო­ხუ­მის უნი­ვერ­სი­ტე­ტი და­ვამ­თავ­რე. თა­ვი­დან­ვე ფო­ტო­მოყ­ვა­რუ­ლი ვი­ყა­ვი, მაგ­რამ პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლუ­რი ფო­ტო­ე­ბის გა­და­ღე­ბის სურ­ვი­ლიც ყო­ველ­თვის მქონ­და. სხვე­ბიც მირ­ჩევ­დნენ, ეს საქ­მე მეს­წავ­ლა, მაგ­რამ ვი­ნა­ი­დან კარ­გი ფო­ტო­ა­პა­რა­ტი არ მქონ­და, თავს ვი­კა­ვებ­დი. დრო­თა გან­მავ­ლო­ბა­ში, სწავ­ლის­თვის და ფო­ტო­ა­პა­რა­ტის შე­სა­ძე­ნად ფული შე­ვაგ­რო­ვე: ჯერ სპე­ცი­ა­ლუ­რი კურ­სე­ბი გა­ვი­ა­რე და შემ­დეგ აპა­რა­ტიც ვი­ყი­დე. კარ­გი მას­წავ­ლე­ბე­ლი მყავ­და - კახა ფხა­კა­ძე. ჩემი აზ­რით, სა­ქარ­თვე­ლო­ში ამ სფე­რო­ში ერთ-ერთი წარ­მა­ტე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნია. მოკ­ლედ, ამ კურ­სე­ბის გავ­ლის შემ­დეგ უფრო და­მა­ჯე­რე­ბე­ლი ფო­ტო­მოყ­ვა­რუ­ლი გავ­ხდი. ახ­ლაც ვერ ვი­ტყვი, რომ ფო­ტოგ­რა­ფი ვარ.

- ახლა რამ­დე­ნი წლის ხარ?

- 25 წლის ვარ და უკვე წე­ლი­წად-ნა­ხე­ვა­რია, ქვეყ­ნის მთა­ვარ სა­ინ­ფორ­მა­ციო სა­ა­გენ­ტო "ინ­ტერპრეს­ნი­უს­ში" სე­რი­ო­ზულ თე­მებ­ზე ვმუ­შა­ობ.

- ეს არის შენი პირ­ვე­ლი ოფი­ცი­ა­ლუ­რი სამ­სა­ხუ­რი?

- კი, მა­ნამ­დე არ­სად მი­მუ­შა­ვია. ისე, სტუ­დი­ა­ში მუ­შა­ო­ბის გა­მოც­დი­ლე­ბაც მაქვს, პე­ი­ზა­ჟე­ბის გა­და­ღე­ბაც მიც­დია და კი­დევ ბევ­რი რამ, მაგ­რამ სა­ა­გენ­ტო­ში რე­პორ­ტა­ჟე­ბის კე­თე­ბი­სას ყვე­ლა­ზე უკეთ ვგრძნობ თავს...

- თუ გახ­სოვს, რა იყო შენი პირ­ვე­ლი და­ვა­ლე­ბა, რო­მე­ლიც სა­ა­გენ­ტო­ში მოგ­ცეს?

- ერთხელ, ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვი­ლი სა­მე­ბის ტა­ძარ­ში სხვა­დას­ხვა პო­ლი­ტი­კუ­რი ძა­ლის წარ­მო­მად­გენ­ლებს შეხ­ვდა. მა­შინ ჯერ, ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში არ იყო მო­სუ­ლი. პო­ლი­ტი­კო­სებ­მა ერ­თმა­ნეთს ხელი ჩა­მო­არ­თვეს, მაგ­რამ იქ ძა­ლი­ან ბევ­რი ხალ­ხი იყო და სა­ში­ნე­ლი ქა­ო­სი. გა­და­ღე­ბა გა­მი­ჭირ­და, მაგ­რამ ვხე­დავ­დი, ფო­ტო­რე­პორ­ტი­ო­რე­ბი, ჟურ­ნა­ლის­ტე­ბი და ოპე­რა­ტო­რე­ბი კად­რის­თვის გა­და­სა­ღე­ბად სას­წა­უ­ლებს აკე­თებ­დნენ (სა­დღაც ადი­ოდ­ნენ, ძვრე­ბოდ­ნენ, ხტე­ბოდ­ნენ). იმ ყვე­ლაფ­რის ყუ­რე­ბის შემ­დეგ, გა­ოგ­ნე­ბუ­ლი და შო­კი­რე­ბუ­ლი დავ­რჩი. ვფიქ­რობ­დი, - კად­რის გამო ეკ­ლე­სი­ა­ში ასე რო­გორ იქ­ცე­ვი­ან, მე ამას ვერ გა­ვა­კე­თებ, მით უმე­ტეს, რომ გოგო ვარ-მეთ­ქი და ფო­ტო­ე­ბი არ გა­და­მი­ღია...

- გა­და­ღე­ბის დროს, შენ­თვის მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი რა არის?

- მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რე­პორ­ტა­ჟუ­ლი და მხატ­ვრუ­ლი ფო­ტო­ე­ბის გა­და­ღე­ბა. წარ­მო­იდ­გი­ნეთ, რომ ასე­თი ფო­ტო­ე­ბის­თვის აქ­ცი­ე­ბი სა­უ­კე­თე­სო რამ არის. ხში­რად რე­გი­ონ­შიც მი­წევს გას­ვლა, რაც კარ­გია. გა­და­ღე­ბი­სას მთა­ვა­რია, არ შე­მამ­ჩნი­ონ, რომ ვი­ღებ. ერთხელ, ლა­ფან­ყურ­ში მომ­ხდა­რი ამ­ბის შემ­დეგ ჟურ­ნა­ლის­ტე­ბი და ფო­ტოგ­რა­ფე­ბი ინ­ფორ­მა­ცი­ის მოგ­რო­ვე­ბას ვცდი­ლობ­დით. ერთ ად­გი­ლას ვი­დე­ქით, იმის იქით პო­ლი­ცია აღარ გვიშ­ვებ­და. მაგ­რამ ჩვენ: მე, ჟურ­ნა­ლის­ტმა, ოპე­რა­ტორ­მა გამ­ბე­და­ო­ბა გა­მო­ვი­ჩი­ნეთ და აკ­რძა­ლულ ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე შე­ვი­პა­რეთ, სა­დაც სამ­ხედ­რო­ებ­მა დაგ­ვი­ჭი­რეს და "პრეს­კარ­ტა" ჩა­მოგ­ვარ­თვეს, სა­ვა­რა­უ­დოდ, ჩი­პებ­საც ჩა­მოგ­ვარ­თმევ­დნენ, მაგ­რამ რა­ღაც პრობ­ლე­მა შე­ექ­მნათ და გა­დავ­რჩით. იმ ტე­რი­ტო­რი­ი­დან კი გა­მოგ­ვა­ძე­ვეს, მაგ­რამ კად­რე­ბი შეგ­ვრჩა.

- ერ­თა­დერ­თი ფო­ტოგ­რა­ფი ხარ, ვინც გახ­მა­უ­რე­ბულ სა­სა­მარ­თლო პრო­ცე­სებ­ზეც არის ნამ­ყო­ფი. იქ გა­და­ღე­ბის­თვის გან­სა­ზღვრუ­ლი დრო გაქვს?

- თა­ვი­დან სა­სა­მარ­თლო პრო­ცე­სებ­ზე შეს­ვლა ყვე­ლას შე­ეძ­ლო, ახლა ერთი კა­მე­რა და ერთი ფო­ტოგ­რა­ფი შე­დის და მთე­ლი დღე იქ ვრჩე­ბით.

- რო­გორ მო­ი­პო­ვე ამის უფ­ლე­ბა?

- "ინ­ტერპრეს­ნი­უ­სი" ქვე­ყა­ნა­ში პირ­ვე­ლი სა­ინ­ფორ­მა­ციო სა­ა­გენ­ტოა და ამი­ტო­მაც მომ­ცეს ამის უფ­ლე­ბა. აქ მუ­შა­ო­ბა იმას ნიშ­ნავს, რომ ყველ­გან უნდა მი­ვი­დე და ყვე­ლა­ფე­რი გა­და­ვი­ღო.

- რო­დე­საც გა­და­ღე­ბას გიკ­რძა­ლა­ვენ, რო­გორ იქ­ცე­ვი?

- ვა­კე­თებ ყვე­ლა­ფერს, რომ სა­ჭი­რო კად­რი მა­ინც გა­და­ვი­ღო. როცა კად­რის გა­და­სა­ღე­ბად მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი მო­მენ­ტი დგე­ბა, არა­ა­დეკ­ვა­ტუ­რი ვხდე­ბი...

- შენი ბო­ლოდ­რო­ინ­დე­ლი ფო­ტო­ე­ბი­დან, ერთ-ერთი სა­სა­მარ­თლო პრო­ცე­სი­დან, ვანო მე­რა­ბიშ­ვი­ლის რე­პორ­ტა­ჟი მო­მე­წო­ნა. თი­თო­ე­უ­ლი მათ­გა­ნი იყო წამი, რო­მე­ლიც არ მე­ორ­დე­ბა და ეს ყვე­ლა­ფე­რი შენ და­ი­ჭი­რე, შე­ა­ჩე­რე (მე­რა­ბიშ­ვი­ლი ვი­ღა­ცას ენას უყოფს, კოც­ნას უგ­ზავ­ნის, თვალს უკ­რავს და ა.შ.). ამ ფო­ტო­ებ­მა მსოფ­ლიო მო­ი­ა­რა...

- ეს ყვე­ლა­ფე­რი ნი­კა­პის და­ლურ­ჯე­ბის ხარ­ჯზე მო­ვა­ხერ­ხე. მთე­ლი პრო­ცე­სის გან­მავ­ლო­ბა­ში, ხელ­ში კა­მე­რა მე­ჭი­რა და ნა­ხევ­რად მჯდო­მა­რე პო­ზი­ცი­ა­ში ვი­ღებ­დი იმი­ტომ, რომ ად­გი­ლი არ იყო და ნი­კა­პით მო­ა­ჯირს ვეყ­რდნო­ბო­დი. მერე რამ­დე­ნი­მე დღე და­ლურ­ჯე­ბუ­ლი ნი­კა­პით დავ­დი­ო­დი.

- წე­ლი­წად-ნა­ხევ­რის მან­ძილ­ზე შენ­თვის ყვე­ლა­ზე და­სა­მახ­სოვ­რე­ბე­ლი დღე რო­მე­ლი იყო?

- შარ­შან, ცი­ხე­ში ჟურ­ნა­ლის­ტებ­თან და სა­სუ­ლი­ე­რო პი­რებ­თან ერ­თად შე­ვე­დი. ეს ამ წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ერთ-ერთი ემო­ცი­უ­რი დღე იყო. ცი­ხე­ში ვნა­ხე პა­ტიმ­რე­ბის და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა ჩვენ მი­მართ, მო­ვის­მი­ნე მათი შე­ძა­ხი­ლე­ბი, გვა­წო­დებ­დნენ ახ­ლობ­ლე­ბის­თვის გა­და­სა­ცემ წე­რი­ლებს, რა­ღა­ცებს გვიყ­ვე­ბოდ­ნენ. მო­ვი­ნა­ხუ­ლეთ არას­რულ­წლოვ­ნე­ბიც. ავად­მყო­ფი პა­ტიმ­რე­ბის ნახ­ვა და მათ­თან ლა­პა­რა­კი, სა­პა­ტიმ­როს ერთი კორ­პუ­სი­დან მე­ო­რე­ში გა­დას­ვლა ძა­ლი­ან მძი­მე იყო... იქ ისიც მო­მეს­მა, რომ ვი­ღაც ჩემს სა­ხელს ყვი­რო­და: - "თიკო! თიკო!" თა­ვი­დან ვი­ფიქ­რე: ვინ უნდა მე­ძახ­დეს ცი­ხე­ში-მეთ­ქი? აღ­მოჩ­ნდა, რომ ჩემი მე­ზო­ბე­ლი ყო­ფი­ლა...

- 17 მა­ი­სის აქ­ცი­ა­ზე იყა­ვი?

- რო­გორ არა! იმ პე­რი­ოდ­ში სტა­ფი­ლოს­ფრად მქონ­და თმა შე­ღე­ბი­ლი, ხელ­ში აპა­რა­ტი მე­კა­ვა და ქუ­ჩა­ში დავ­რბო­დი. ადა­მი­ა­ნე­ბი, რომ­ლე­ბიც "ელ­გე­ბე­ტე­ე­ბის" წი­ნა­აღ­მდეგ აგ­რე­სი­უ­ლად იყ­ვნენ გან­წყო­ბი­ლე­ბი, მეც გა­მო­მე­კიდ­ნენ. ჟურ­ნა­ლის­ტებ­მა და­მიც­ვეს, თო­რემ შე­იძ­ლე­ბა, ვარ­ცხნი­ლო­ბის გამო, ვინ­მეს ჩა­ვე­ქო­ლე.

- ვიცი, რომ რამ­დე­ნი­მე დღის წინ დვან­ში იყა­ვი...

- მძი­მე და ემო­ცი­უ­რი დღე მქონ­და. იქი­დან დათ­რგუნ­ვი­ლი ჩა­მო­ვე­დი. საათ-ნა­ხევ­რის სა­ვალ გზა­ზე რუ­სე­ბი დგა­ნან და სა­ზღვარს აკე­თე­ბენ... დამ­ძა­ბა ამ­დე­ნი გა­ჭირ­ვე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნის ნახ­ვამ. ეს ყვე­ლა­ფე­რი ფო­ტო­ა­პა­რა­ტით აღვბეჭ­დე. მავ­თულხლარ­თის იქით ოსი ცხოვ­რობს, აქეთ - ქარ­თვე­ლი. სა­ო­ცა­რი სი­ტუ­ა­ცი­აა.

- ცოტა ხნის წინ, თავ­დაც­ვის მი­ნის­ტრ ირაკ­ლი ალა­სა­ნი­ას­თან და მე­დი­ის წარ­მო­მად­გენ­ლებ­თან ერ­თად, ავ­ღა­ნეთ­შიც იყა­ვი. შეხ­ვდი ქარ­თველ მე­ომ­რებს, რომ­ლე­ბიც იქ მსა­ხუ­რო­ბენ. რას ნიშ­ნავს ეს შენ­თვის?

- სამ­ხედ­რო თე­მა­ზე მუ­შა­ო­ბა ჩემ­თვის კი­დევ რა­ღაც ცალ­კე მი­მარ­თუ­ლე­ბაა - მიყ­ვარს და მომ­წონს მე­ომ­რე­ბის გა­და­ღე­ბა. რა­ღაც სხვა და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა მაქვს ქარ­თვე­ლი სამ­ხედ­რო­ე­ბის მი­მართ და კად­რე­ბიც ემო­ცი­უ­რი გა­მომ­დის. ალ­ბათ იმი­ტომ, რომ ვცდი­ლობ, მთე­ლი გუ­ლით ვი­მუ­შაო. სხვა­თა შო­რის, მი­ნის­ტრი ირაკ­ლი ალა­სა­ნია სა­ოც­რად კომ­ფორ­ტუ­ლი ადა­მი­ა­ნია.

- რა შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა მო­ახ­დი­ნა შენ­ზე ავ­ღა­ნეთ­მა?

- ჰელ­მან­დის პრო­ვინ­ცი­ა­ში ქარ­თვე­ლი მე­ომ­რე­ბის ბა­ზა­ზე გახ­ლდით. იქ რამ­დე­ნი­მე ავ­ღა­ნელს მოვ­კა­რით თვა­ლი, რომ­ლებ­თა­ნაც კონ­ტაქ­ტის სა­შუ­ა­ლე­ბა არ გვქონ­და, ამი­ტომ მათ­ზე ვე­რა­ფერს გე­ტყვით. ქვეყ­ნის შე­სა­ხებ ჩემი შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა ძა­ლი­ან მძაფ­რი იყო; ავ­ღა­ნეთს პირ­ვე­ლად თვითმფრი­ნა­ვი­დან რომ გა­დავ­ხე­დე, და­ვი­ნა­ხე უზარ­მა­ზა­რი, ყვი­თე­ლი სივ­რცე, ქვი­შის­ფე­რი სახ­ლე­ბი. სა­დღაც, მხო­ლოდ ერთი ხე ჩან­და... იქ სა­ო­ცა­რი და ულა­მა­ზე­სი პე­ი­ზა­ჟი ვნა­ხე - ქვი­შის­ფერ სივ­რცე­ში მზის ჩას­ვლა, მაგ­რამ ეს მო­მენ­ტი ვერ გა­და­ვი­ღე: რა­ღა­ცებ­ში შე­ზღუ­დუ­ლი ვი­ყა­ვი და იქა­ურ წე­სებს ვერ და­ვარ­ღვევ­დი...

- თა­ვად ქარ­თველ სამ­ხედ­რო­ებ­ზე რას იტყვი?

- ემო­ცი­უ­რი იყო ქარ­თველ სამ­ხედ­რო­ებ­თან შეხ­ვედ­რა, რომ­ლებ­საც ძა­ლი­ან ენატ­რე­ბათ სა­ქარ­თვე­ლო და ერთი სული აქვთ, რო­დის დაბ­რუნ­დე­ბი­ან შინ. ზო­გი­ერ­თებ­მა "ფე­ის­ბუკ­ზე" და­მი­მე­გობ­რეს და ახლა მწე­რენ ხოლ­მე, სა­ჩუქ­რე­ბის ჩა­მო­ტა­ნას მპირ­დე­ბი­ან (იღი­მის). თი­თო­ე­ულ მათ­განს დიდ პა­ტივს ვცემ.

- ვიცი, რომ გა­ზა­ფხულ­ზე სპე­ცი­ა­ლუ­რი სას­წავ­ლო კურ­სი გა­ი­ა­რე იმის შე­სა­ხებ, თუ რო­გორ უნდა მო­იქ­ცეს ჟურ­ნა­ლის­ტი ავ­ღა­ნეთ­ში კონ­ფლიქ­ტუ­რი სი­ტუ­ა­ცი­ის დროს...

- ამ სას­წავ­ლო კურ­სის გავ­ლის შემ­დეგ უფრო მე­ტად მო­მინ­და ავ­ღა­ნეთ­ში წას­ვლა. ტრე­ნინ­გებ­ზე ისეთ მძი­მე სი­ტუ­ა­ცი­ას გვი­ხა­ტავ­დნენ, რომ ვფიქ­რობ­დი, ფო­ტო­რე­პორ­ტა­ჟის გამო, მი­ღირ­და თუ არა სი­ცო­ცხლით გა­რის­კვა, მაგ­რამ იმ­დე­ნად ექ­სტრე­მა­ლურ სი­ტუ­ა­ცი­ა­ში მოგ­ვიხ­და ავ­ღა­ნეთ­ში წას­ვლის გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბის მი­ღე­ბა, რომ ფიქ­რის დროც არ იყო... 7 სა­ა­თი ვი­ყა­ვით ავ­ღა­ნეთ­ში, სა­დაც გა­და­ვი­ღეთ ჯა­რის­კა­ცე­ბი და ისიც, თუ რო­გორ ახორ­ცი­ე­ლე­ბენ ისი­ნი ამა თუ იმ ამო­ცა­ნას... იქ ყოფ­ნი­სას მძაფ­რი შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბე­ბი მქონ­და, მაგ­რამ ერთი დღე ძა­ლი­ან ცოტა გახ­ლდათ იმის­თვის, რომ ყვე­ლა­ფე­რი გვე­ნა­ხა... გზა­ში ცუდ­ზე არა­ფერ­ზე ვფიქ­რობ­დი, უბ­რა­ლოდ, ერთი პე­რი­ო­დი, ცოტა არ იყოს და­ვი­ძა­ბე, როცა ავ­ტო­ბუს­ში უსაფრ­თხო­ე­ბის სამ­სა­ხუ­რის თა­ნამ­შრო­მე­ლი ამო­ვი­და და გაგ­ვაფრ­თხი­ლა, პირ­და­პი­რი ცე­ცხლის შემ­თხვე­ვა­ში რო­გორ უნდა მოვ­ქცე­უ­ლი­ყა­ვით. უსაფრ­თხო­ე­ბის ზო­მე­ბი ისე­თი გამ­კაც­რე­ბუ­ლი იყო, რომ თავ­დას­ხმა სა­ერ­თოდ რო­გორ ხდე­ბა, მიკ­ვირს. მოკ­ლედ, ავ­ღა­ნეთ­ში ში­შის მო­მენ­ტი გა­მიქ­რა.

- იქ ჩას­ვლით ოც­ნე­ბა აის­რუ­ლე. კი­დევ რა გინ­და, რომ გა­და­ი­ღო?

- რა­ღაც პრო­ექ­ტე­ბი მაქვს და­გეგ­მი­ლი. აუ­ცი­ლებ­ლად მო­ვა­ხერ­ხებ, სამ­ხედ­რო თე­მა­ტი­კა­ზე ფო­ტო­ებს გა­და­ვი­ღებ და გა­მოვ­ფენ. კი­დევ, აზი­ა­ში მინ­და ვი­მოგ­ზა­უ­რო, გან­სა­კუთ­რე­ბით კი, სპი­ლო­ე­ბის გა­და­ღე­ბა­ზე და მათ­თან ჩა­ხუ­ტე­ბა­ზე ვოც­ნე­ბობ. ვფიქ­რობ, ამას აუ­ცი­ლებ­ლად შევ­ძლებ.

ლალი ფა­ცია

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)