ბოლო ხანს ქვეყანაში შემომსვლელ უცხოელთა რიცხვი გაიზარდა. ამასთან, არის უცხო ქვეყნის მოქალაქის მიერ საზოგადოებრივი წესრიგის დარღვევის, მძიმე დანაშაულის, მათ შორის, მკვლელობის ჩადენის ფაქტებიც. ქვეყნის ტერიტორიაზე მყოფ სხვა სახელმწიფოს მოქალაქეს კი უფლებების გარდა, მოვალეობებიც აქვს, იმ ქვეყნის კანონებს უნდა დაემორჩილოს, სადაც არის. რა შემთხვევაში ემუქრება უცხოელს საქართველოს ტერიტორიიდან გაძევება, დეპორტაცია, როგორ და რამდენი უცხო ქვეყნის მოქალაქე გააძევეს ქვეყნიდან? - ამ აქტუალური კითხვებით სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს მივმართეთ:
- რომელი ორგანო და რა შემთხვევებში იღებს გადაწყვეტილებას უცხოელის ქვეყნიდან გაძევების თაობაზე? რა შეიძლება გახდეს მისი გაძევების საფუძველი? რა შემთხვევაში ერთვება საქმეში სასამართლო?
- "უცხოელთა და მოქალაქეობის არმქონე პირთა სამართლებრივი მდგომარეობის შესახებ" - საქართველოს მოქმედი კანონით, გადაწყვეტილებას უცხოელთა საქართველოდან გაძევების შესახებ იღებს საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო, ხოლო ცალკეულ შემთხვევებში - საერთო სასამართლოები; იუსტიციის სამინისტრო გაძევების შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს შემდეგ შემთხვევებში: 1. თუ უცხოელი უკანონოდ შემოვიდა საქართველოში; 2. თუ აღარ არსებობს საქართველოში მისი შემდგომი ყოფნის სამართლებრივი საფუძველი, ხოლო საერთო სასამართლოები იმ შემთხვევაში: თუ უცხოელის ყოფნა ეწინააღმდეგება საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების ინტერესებსა და საზოგადოებრივი წესრიგის დაცვას; მისი გაძევება აუცილებელია საქართველოს მოქალაქეებისა და საქართველოში კანონიერად მყოფი სხვა პირების ჯანმრთელობის, უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დაცვისათვის; იგი სისტემატურად არღვევს საქართველოს კანონმდებლობას; მან საქართველოში შემოსვლის ან ყოფნის სამართლებრივი საფუძველი მოიპოვა ყალბი ან ძალის არმქონე საბუთების წარდგენით; უცხოელს ერთი ან რამდენიმე განზრახ ჩადენილი დანაშაულისათვის მისჯილი აქვს ერთ წელზე მეტი ვადით თავისუფლების აღკვეთა - სასჯელის მოხდის შემდეგ.
- როგორ, რა ფორმით ეცნობება უცხოელს, რომ ის ქვეყნიდან გაძევებულია? რა ხდება იმ შემთხვევაში, როცა უცხოელი არ ეთანხმება გადაწყვეტილებას და უარს ამბობს ხელმოწერაზე?
- გაძევების შესახებ გადაწყვეტილება უცხოელს ეცნობება კანონმდებლობით დადგენილი წესით. ამასთან, მის პასპორტში ან სხვა სამგზავრო დოკუმენტში კეთდება შტამპი ქართულ და ინგლისურ ენაზე აღნიშვნით - "გაძევებულია", სადაც მიეთითება უცხოელის საქართველოდან გაძევების შესახებ გადაწყვეტილების მიღების თარიღი. პასპორტს ან სხვა დოკუმენტს, რომელშიც გაკეთდა აღნიშვნა და საქართველოდან გაძევების შესახებ გადაწყვეტილებას შესაბამისი ორგანო უცხოელს გადასცემს უშუალოდ, ან მისი გაძევების ინიციატორი ორგანოს მეშვეობით. იმ შემთხვევაში, თუ უცხოელი არ ეთანხმება გაძევების შესახებ გადაწყვეტილებას, უფლება აქვს გაასაჩივროს ის.
- რამდენი დღე ეძლევა მას ქვეყნის ნებაყოფლობით დასატოვებლად?
- ნებაყოფლობით ქვეყნის დატოვების ვადის მიცემა დამოკიდებულია იმაზე, თუ რომელმა კომპეტენტურმა უწყებამ მიიღო გაძევების გადაწყვეტილება. უცხოელს, რომლის მიმართაც იუსტიციის სამინისტრომ მიიღო საქართველოდან გაძევების გადაწყვეტილება, საქართველოს ტერიტორიის ნებაყოფლობითი დატოვებისთვის ეძლევა სამდღიანი ვადა, ხოლო სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილება უნდა აღსრულდეს დაუყოვნებლივ.
- ვინ უნდა გაიღოს გაძევების აღსრულებისთვის საჭირო თანხები?
- თუ უცხოელი კანონით დადგენილ ვადებში არ დატოვებს საქართველოს ტერიტორიას, მისი საქართველოდან გაძევება მოხდება იძულებით.
დღეს მოქმედი კანონმდებლობით, გაძევებასთან დაკავშირებული ყველა ხარჯი უნდა გაიღოს გაძევებას დაქვემდებარებულმა უცხოელმა, მისმა მომწვევმა ფიზიკურმა ან იურიდიულმა პირმა. კანონი ასევე ითვალისწინებს ხარჯების გაღებას სახელმწიფოს მხრიდან იმ შემთხვევაში, როცა უცხოელის ან მისი მომწვევი ფიზიკური ან იურიდიული პირის მიერ ხარჯის ანაზღაურება შეუძლებელია.
ესაუბრა ნინო კვიტაშვილი
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)