28
მარტიდღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი
თურქეთის გარკვეული წრეების დამოკიდებულება საქართველოში მიმდინარე პროცესებისადმი მრავალმხრივ საგულისხმო და საგანგაშოც კია. რა მიზნები ამოძრავებთ ამ ჯგუფებს? როგორია მათი თვალით დანახული ქართულ-თურქული ურთიერთობები? - ამაზე აღმოსავლეთმცოდნე, ისტორიკოსი, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ლექტორი ზაურ მჭედლიშვილი გვესაუბრება:
- თურქულ მედიაში არცთუ იშვიათად ქვეყნდება სტატიები, სადაც საქართველოში შექმნილი საზოგადოებრივ-პოლიტიკური ვითარება, ისტორიულ-ეთნიკური საკითხები არაობიექტურადაა გაშუქებული. თურქულ და ლაზურენოვან ვებ-გვერდზე www.Kolkhoba.org -ზე გამოქვეყნებული სტატიის "მეგრელები და სამეგრელოს საკითხი" ავტორი ემრე ათა ლიოზიში წერს, რომ ისტორიულად, მე-15 საუკუნიდან მოყოლებული, რუსეთის მიერ სამეგრელოს დაპყრობამდე სამეგრელოს სამთავროს დადიანები მართავდნენ და "მიუხედავად იმისა, რომ მეგრელები იყვნენ, გლეხობას ისე ექცეოდნენ, როგორც საქონელს". ავტორი ცდილობს დაამტკიცოს, რომ სამეგრელო მუდამ განცალკევებული პოლიტიკური ერთეული იყო, ოსმალეთის დიდ გავლენას განიცდიდა, საქართველოს კი მუდამ ჰქონდა მისდამი ინტერესები, რაკი ერთ გეოგრაფიულ სივრცეში ცხოვრობდნენ, რის გამოც გარკვეული კავშირები ჰქონდათ, თუმცა, დაპირისპირება მეტი იყოო; რომ მეგრელებს აფხაზებთან ჰქონდათ კარგი ურთიერთობა, საერთოდ კი ოსმალეთის იმპერიის ვასალობამ სამეგრელოზე დადებითი გავლენა იქონია. ავტორის აზრით, სტალინის ოცნება "დიდი საქართველოს" შექმნა იყო, დაიწყო მცირე ხალხების ასიმილაცია, ოსები და აფხაზები ძალით შეიყვანეს საქართველოს შემადგენლობაში. ასე დაწყებულა მეგრელების გაქართველების პროცესიც. სტატიაში აღნიშნულია, რომ საბჭოთა წყობილების დასაწყისში, მცირე ხნით, მეგრელებს "ოქროს ხანა" ჰქონდათ, რომ 1930-იანი წლებიდან ისააკ ჟვანიამ და მამანტი კვირტიამ მეგრულენოვანი "ყაზახიში გაზეთის" გამოცემა დაიწყეს, 1936 წლიდან ნახევრად მეგრულ და ნახევრად ქართულ ენებზე გამოიცემოდა გაზეთი "კომუნარი", რომელიც შემდეგ მხოლოდ ქართულენოვანი გახდა, რომ ისააკ ჟვანიამ 3 წიგნი გამოსცა მეგრულ ენაზე და 1988 წლამდე მეგრულად აღარაფერი გამოცემულა! ხოლო მას შემდეგ, რაც 1937 წელს ჟვანია და სხვა ლიდერები დახვრიტეს, "ქართველისტების" მიერ მეგრელების სრული ასიმილაცია დაიწყო, იმის გამო, რომ საქართველოში მეგრელების უფლებები ირღვეოდა, 1930-იანი წლებიდან მათი აფხაზეთისკენ მიგრაცია დაიწყო.
სტატიაში აღნიშნულია: "თუმცა ზოგიერთი მეგრელი ქართველობას უჭერდა მხარს - ლავრენტი ბერია, სერგი მაკალათია, თედო სახოკია, კონსტანტინე გამსახურდია, ზვიად გამსახურდია, მათ საქართველოში თანამდებობები გაინაღდეს!" აფხაზეთის ომზე ნათქვამია, რომ 1992 წელს ქართული ჯარი შეიჭრა აფხაზეთში ვითომ რკინიგზის დასაცავად და რომ ამ დროს პრეზიდენტი მეგრელი ზვიად გამსახურდია იყო; როგორც ეს ფაქტია სიმართლე, ასეთივე "ისტორიული მარგალიტებია" სტატიაში მოყვანილი სხვა ფაქტებიც, როგორ შეიძლება ასეთ წყაროს საღად მოაზროვნე ადამიანი დაეყრდნოს? ავტორი კმაყოფილია, აფხაზებმა ამ ომში წარმატებით დაიბრუნეს თვითმმართველობა, ხოლო ისინი, ვინც აფხაზეთის მოსახლეობის 45%-ს შეადგენდნენ - ქართველები, სინამდვილეში კი მეგრელები, იძულებული შეიქნენ, გალის რაიონში, სამეგრელოში გადასულიყვნენო, აქვე ნათქვამია, რომ "ათასობით უდანაშაულო მეგრელი აფხაზი მილიციელის ხელით მოკვდა", თუმცა ისინი ქართველებად მიიჩნევდნენ თავსო. ავტორი ქართველ ფაშისტებად მოიხსენიებს ზვიად გამსახურდიას და ედუარდ შევარდნაძეს, წუხს, მეგრელების ასიმილაციის პროცესი გრძელდება, თუმცა, ისინი თვითონ მიიჩნევენ, რომ მეგრული ქართული ენის ერთ-ერთი დიალექტიაო.
ავტორი ლაზების საკითხსაც მიმოიხილავს და ამბობს, რომ ქართულ სკოლებში კედლებზე "დიდი საქართველოს" რუკებია გამოფენილი, სადაც ტრაპიზონი, რიზე, ართვინი, არტაანი ლაზისტანის სახელით საქართველოს შემადგენლობაში შედისო, საქართველოს სახელმწიფო ტელევიზიები კი ამინდის პროგნოზის გამოცხადებისას ტრაპიზონის ამინდსაც აცხადებენო, არ ვიცი, სად მოისმინა მან ამგვარი რამ, ის კი ვიცი, რომ სულ რამდენიმე წლის წინ თურქეთის ამინდის გამოცხადებისას, იქაური ტელეკომპანიები ბათუმსა და თბილისსაც მიაყოლებდნენ ხოლმე.
ამავე ვებგვერდზე გამოქვეყნებულია ადამიანის უფლებების დაცვის ასოციაციის ხელმძღვანელის, წარმოშობით ლაზის, ადვოკატ ახმედ ჰულუსი ქირიმის, (ლაზური გვარი ჰაჯალიში) სტატია მრავლისმეტყველი სათაურით "მეგრელი - ლაზი ხალხი ასიმილაციას ერთობლივად აღუდგება წინ", სადაც ასევე საუბარია მეგრელების მიმართ "ქართველისტების" ასიმილაციურ პოლიტიკაზე; ავტორის აზრით, 21-ე საუკუნეში ევრაზიისკენ, ახლო აღმოსავლეთისკენ მიმავალი გზა კავკასიაზე გადის, საქართველო კი ამ რეგიონის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი აქტიორი, მოქმედი პირია, რომ საქართველო სხვადასხვა ეთნიკური უმცირესობისგან შემდგარი, შეკოწიწებული ქვეყანაა, "ქართველისტების" ოცნება დიდი საქართველოა. 2008 წლის აგვისტოს მოვლენებზე საუბრისას ავტორი ამბობს, როცა რუსებმა სენაკი დაბომბეს, ქართველებმა მეგრელები მათ შეატოვესო, ქართველების სამხრეთ ოსეთში შეჭრა მეგრელებისთვის სიგნალი უნდა იყოს, მათ მჭიდრო ურთიერთობა უნდა ჰქონდეთ ლაზებთან, რომელთაც ჰყავთ პატრონი თურქეთის სახელმწიფოს სახით. ამ შემთხვევაში, მეგრელებისა და ლაზების ერთად მოხსენიებაც შორსმიმავალი გეგმის ერთი ნაწილია, - წერს ავტორი. თუმცა, ცნობილი თურქი ისტორიკოსი ფარჰეთინ ქირზიოღლუ, რომელიც ანტიქართული განწყობით გამოირჩეოდა, სრულიად საპირისპიროს ამტკიცებდა, მათ არაფერი აქვთ საერთო. ერთხელ, საუბრისას, მას ვუთხარი, ნებისმიერი ლაზურ სოფელში ჩავიყვანოთ მეგრულად მოლაპარაკე ადამიანი და გარწმუნებთ, საათობით შეძლებენ საუბარს-მეთქი, რაზედაც კატეგორიული უარი მივიღე. დღეს თურქულ სკოლებში, მსურველთათვის შესაძლებელია ქურთული, აფხაზური, ადიღეური, ლაზური ენების შესწავლა, თურქეთში მცხოვრებ ქართველთა ნაწილის სურვილია, ამ ჩამონათვალში ქართული ენაც იყოს.
- როგორია დღევანდელი თურქეთის საგარეო პოლიტიკა?
- არავისთვისაა საიდუმლო, რომ თურქეთის საგარეო პოლიტიკის მთავარი ხაზი, იდეოლოგია ნეოოსმანიზმია, თურქეთის საგარეო საქმეთა ამჟამინდელი მინისტრი აჰმედ დავითოღლუ პირდაპირ ამბობს: "არსებობს მემკვიდრეობა, რომელიც დატოვა ოსმალეთის იმპერიამ. ჩვენ "ნეოოსმანებს" გვეძახიან, დიახ, ჩვენ "ახალი ოსმანები" ვართ"! მათი აზრით, თურქები ვალდებულნი არიან იზრუნონ, დაინტერესდნენ იმ ხალხებით, რომლებიც თავის დროზე ოსმალეთის იმპერიაში შედიოდნენ და მათი აზრით, თავს კარგადაც გრძნობდნენ, შესანიშნავად ცხოვრობდნენ და მათში სიყვარული დანერგონ... ამ ქვეყნების რიცხვში შედის საქართველო, ერაყი, სირია და სხვ. ლაზებისა და მეგრელების თემის გააქტიურებაც ამავე სქემაში ჯდება. აღსანიშნავია, რომ იმ ადამიანების უდიდეს ნაწილს, ვინც ცოტა ხნის წინ ადიგენის რაიონის სოფელ ჭელაში განვითარებულ მოვლენებზე ხმაურობდა, ქართული ეკლესიის მიმართ ხისტი დამოკიდებულებით გამოირჩეოდა და მას მაფიას უწოდებდა, განათლება თურქეთის სასწავლებლებში ილაჰიათ (ალაჰის მიმდევრები) ფაკულტეტზე აქვთ მიღებული.
ნინო კვიტაშვილი
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)
