ბოლო ხანს საქართველოს მთასა და ბარში უამრავ უცხოელს ვხვდებით - ვინ ტურისტია, ვინ საქმით დაკავშირებია ჩვენს ქვეყანას, ვინ კიდევ - დასახლებულა. უმრავლესობა კარგად გაეცნო ჩვენს ბუნებას, წეს-ჩვეულებებს და ამიტომაც ვიფიქრეთ, გაგვერკვია, ქართველების რა ტრადიციები, რიტუალები მიაჩნიათ უცხოელ სტუმრებს განსაკუთრებით უცნაურად. საქართველოს ფსიქოლოგთა და ფსიქოთერაპევტთა ასოციაციის პრეზიდენტს, ფსიქოლოგ სოფია ვერულაშვილსაც იმიტომ მივმართეთ ამ საკითხზე სასაუბროდ, რომ უცხოელებს ძალიან ხშირად მასპინძლობს და თვითონაც სტუმრობს:
- ჩვენს წეს-ჩვეულებებში ყველაზე თვალსაჩინო სტუმრისადმი პატივისცემა, ჩვენი სტუმართმოყვარეობაა და ამას უცხოელებიც ყოველთვის აფასებდნენ, მაგრამ ამ ბოლო ხანს არაერთხელ გაოცებით უთქვამთ ჩემთვის უცხოეთიდან ჩამოსულ სტუმრებს, რა კონტრასტულები ხართ ქართველები მასპინძლობისას და საქმიანი ურთიერთობებისასო. უცხოელებმა მძაფრად შეიგრძნეს: რამდენადაც სანდო, მისაღები, ტოლერანტული, გულწრფელი და უშუალოა სტუმართან ქართველი, იმდენად მძიმე და შეიძლება ითქვას, არამყარიც და არასანდოც - საქმიან ურთიერთობაშიო. ამაზე უკვე აქტიურად ლაპარაკობენ უცხოელები და ვატყობ, იმედგაცრუების მომენტიც აქვთ. აცვიფრებთ ისიც, რატომ ყიდულობს უმრავლესობა ძვირად ღირებულ მანქანებს, როდესაც იციან, რომ საქართველოს მოსახლეობას ეკონომიკური პრობლემები აქვს. ერთ-ერთ ჩემს უცხოელ სტუმარს ხშირად მოჰყავს ასეთი მაგალითი ქართველის ბუნების ამოსაცნობი ტესტისთვის: ვთქვათ, ქართველს 100 ათასი დოლარის დანაზოგი აქვს, რამდენდოლარიან მანქანას იყიდის? ალბათ, 50-60-70-ათასიანსო. მე რომ ასეთი დანაზოგი მქონდეს, 5-ათასდოლარიან მანქანაზე ძვირს არაფრით ვიყიდი.
- ყოფითი რიტუალებიდან, როგორიცაა დაკრძალვა, ქორწილი და სხვა, რა უფრო ეუცნაურებათ?
- ჩვეულებრივ რიტუალებზე არაფერს ამბობენ, მაგრამ როდესაც დაკრძალვისას ან საფლავია გაკულტებული, ან ზეფიქსირება ხდება გარდაცვლილსა და მის სურათზე ან სხვადასხვა სიმბოლიკაზე, ამას განსაკუთრებით ამერიკელები და ევროპელები ნეკროფილურ მიდრეკილებად აღიქვამენ და აშკარად ეუცნაურებათ, უკვირთ, როცა იგებენ, რომ ვიღაცამ ვალით გადაიხადა ქორწილი და ასე შემდეგ. ისე კი, უცხოელი აზიელებიც, ევროპელებიც და ამერიკელებიც გაოცებულები და აღფრთოვანებულები არიან ქართველებისთვის სოციალური სამეგობრო და სანათესაო წრის მნიშვნელობით. უკვირთ და ძალიან მოსწონთ, როგორ ვუდგავართ ერთმანეთს გვერდში, როდესაც ვინმე გარდაიცვლება ან ლხინი გვაქვს, როგორ გვაქვს შესისხლხორცებული ქართული ტრადიციული ელემენტები - ოჯახის კულტი, აოცებთ, როდესაც ერთ ჭერქვეშ მცხოვრებ ორ და სამთაობიან ოჯახებს ხვდებიან, რომ შეიძლება დიდი ბაბუის მამის შვილიშვილთან ისე ურთიერთობდე, როგორც ღვიძლ ბიძაშვილთან. მაგალითად, აზიელ უცხოელებს, მაგალითად, ირანელებს, ინდოელებს, ჩინელებსა და იაპონელებს განსაკუთრებულად მოსწონთ ეს ელემენტი და აგონებთ ღრმა ბავშვობას, საკუთარი ქვეყნის ისტორიას.
ირმა ხარშილაძე
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)