წლე­ბია, ქარ­თვე­ლი სა­მარ­თალ­დამ­ცვე­ლე­ბი ძმე­ბის - ე.წ. კა­ნო­ნი­ე­რი ქურ­დე­ბის, ლაშა და კახა შუ­შა­ნაშ­ვი­ლე­ბის სა­ქარ­თვე­ლო­ში ჩა­მოყ­ვა­ნა­სა და მათ გა­სა­მარ­თლე­ბას ითხო­ვენ, მაგ­რამ - უშე­დე­გოდ. მათი ხელ­ში ჩაგ­დე­ბა ვერ შეძ­ლეს. მარ­თა­ლია, კახა ეს­პა­ნეთ­ში და­ა­კა­ვეს, მაგ­რამ იქა­ურ­მა სა­სა­მარ­თლომ გი­რა­ო­თი გა­ა­თა­ვი­სუფ­ლა. მი­უ­ხე­და­ვად ამ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბი­სა, ის რა­ტომ­ღაც ჯერ ისევ ცი­ხე­ში რჩე­ბა. რაც შე­ე­ხე­ბა ლაშა შუ­შა­ნაშ­ვილს, სა­ბერ­ძნე­თის სა­სა­მარ­თლომ სა­ქარ­თვე­ლო­ში მის ექ­სტრა­დი­რე­ბა­ზე უარი თქვა, ამი­ტომ ქარ­თუ­ლი მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის წი­ნა­შე ვერ წარ­დგე­ბა და აქ და­უს­წრებ­ლად გა­ა­სა­მარ­თლე­ბენ.

ლაშა შუ­შა­ნაშ­ვილ­მა ცი­ხის კედ­ლებს მა­ინც ვერ და­აღ­წია თავი: ცოტა ხნის წინ სა­ბერ­ძნე­თის სა­სა­მარ­თლომ მას 14 წლით თა­ვი­სუფ­ლე­ბის აღ­კვე­თა შე­უ­ფარ­და. სა­სა­მარ­თლო სხდო­მას ქარ­თვე­ლი ად­ვო­კა­ტიც ეს­წრე­ბო­და და ბერ­ძნუ­ლი მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბით უკ­მა­ყო­ფი­ლოა. თბი­ლი­სის სა­ქა­ლა­ქო სა­სა­მარ­თლო­ში კი 2 წელ­ზე მე­ტია ჭი­ა­ნურ­დე­ბა შუ­შა­ნაშ­ვი­ლე­ბის საქ­მის არ­სე­ბი­თი გან­ხილ­ვა. ძმებს ერ­თსა და იმა­ვე საქ­მე­ზე აქვთ ბრა­ლი წარ­დგე­ნი­ლი; მარ­თა­ლია, საქ­მე­ე­ბი ცალ- ცალ­კე წარ­მო­ე­ბა­შია, მაგ­რამ სა­ვა­რა­უ­დოდ, გა­ერ­თი­ან­დე­ბა და ერ­თად გა­ა­სა­მარ­თლე­ბენ.

ნანა ფრი­დო­ნაშ­ვი­ლი, ლაშა შუ­შა­ნაშ­ვი­ლის ად­ვო­კა­ტი:

- ლა­შას ორი მუხ­ლით წა­უ­ყე­ნეს ბრა­ლი: გა­მო­ძალ­ვა და კა­ნო­ნი­ე­რი ქურ­დო­ბა. თით­ქმის ორი წე­ლია, საქ­მის გან­ხილ­ვა ჭი­ა­ნურ­დე­ბა და სხდო­მე­ბის გა­და­დე­ბის მთა­ვარ მო­ტი­ვად სა­ქარ­თვე­ლო­ში მისი ექ­სტრა­დი­რე­ბის სა­კი­თხის გა­და­წყვე­ტას ასა­ხე­ლე­ბენ, თუმ­ცა 2012 წლის 12 აპ­რილს სა­ბერ­ძნე­თი­დან, ათე­ნის სა­ა­პე­ლა­ციო საბ­ჭოს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა მი­ი­ღეს და სა­ქარ­თვე­ლოს უარი ეთ­ქვა შუ­შა­ნაშ­ვი­ლის ექ­სტრა­დი­ცი­ა­ზე. მი­უ­ხე­და­ვად ამი­სა, ჩვენ­თვის გა­უ­გე­ბა­რი მი­ზე­ზე­ბით, პრო­ცე­სე­ბი ჭი­ა­ნურ­დე­ბა, იც­ვლე­ბი­ან მო­სა­მარ­თლე­ე­ბი და ჩნდე­ბა ეჭვი, რომ საქ­მის მა­სა­ლე­ბი მო­სა­მარ­თლეს გა­მამ­ტყუ­ნე­ბე­ლი გა­ნა­ჩე­ნის გა­მო­ტა­ნის შე­საძ­ლებ­ლო­ბას არ მის­ცემს და ალ­ბათ ყვე­ლა ცდი­ლობს, თა­ვი­დან აი­ცი­ლოს საქ­მის გან­ხილ­ვა. "კა­ნო­ნი­ე­რი ქურ­დო­ბის­თვის" პი­რის გა­მარ­თლე­ბა არა­პო­პუ­ლა­რუ­ლად ით­ვლე­ბა შექ­მნი­ლი კო­ნი­უნ­ქტუ­რი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, რა­საც ისიც ადას­ტუ­რებს, რომ 2006 წლი­დან დღემ­დე, ვინც კი ამ მუხ­ლით გა­ა­სა­მარ­თლეს, თით­ქმის ყვე­ლა­ზე გა­მამ­ტყუ­ნე­ბე­ლი გა­ნა­ჩე­ნი გა­მო­ი­ტა­ნეს. ერ­თგვარ ტრა­დი­ცი­ად იქცა ისიც - თუU პირს ბრა­ლად შე­ე­რა­ცხე­ბა კა­ნო­ნი­ე­რი ქურ­დო­ბა, მას და­მა­ტე­ბით, სხვა მუხ­ლი­თაც უყე­ნე­ბენ ბრალს.

- რა­ტომ?

- ვფიქ­რობთ, ეს გა­მოწ­ვე­უ­ლია 223 პრი­მა მუხ­ლის სპე­ცი­ფი­კუ­რო­ბით: ბრა­ლის დამ­ტკი­ცე­ბა უჭირთ და ამი­ტომ ახალ საქ­მეს თი­თხნი­ან. ვი­ნა­ი­დან ლაშა შუ­შა­ნაშ­ვი­ლის მი­მართ ამ მუხ­ლით გა­მამ­ტყუ­ნე­ბე­ლი გა­ნა­ჩე­ნის გა­მო­ტა­ნა ვერ მო­ხერ­ხდე­ბო­და, ტრა­დი­ცი­ას არ უღა­ლა­ტეს და ძა­ლო­ვა­ნებ­მა "საქ­მე­ში შე­მო­იყ­ვა­ნეს" ცრუ მოწ­მე ჯე­მალ მამ­ნი­აშ­ვი­ლი. მისი ალო­გი­კუ­რი ჩვე­ნე­ბის სა­ფუძ­ველ­ზე, ლაშა შუ­შა­ნაშ­ვილს და­მა­ტე­ბით წა­რუდ­გი­ნეს გა­მო­ძალ­ვის ბრალ­დე­ბა.

- რას ედა­ვე­ბო­და მას ჯე­მალ მამ­ნი­აშ­ვი­ლი?

ოლღა გი­ორ­გა­ძე, ლაშა შუ­შა­ნაშ­ვი­ლის ად­ვო­კა­ტი:

- ლა­შას აბ­რა­ლებ­და იმ რეს­ტორ­ნის გა­მო­ძალ­ვას, რო­მე­ლიც მას სა­კუთ­რე­ბა­სა თუ მფლო­ბე­ლო­ბა­ში არა­სო­დეს ჰქო­ნია. არა­და, თა­ვად ჯე­მალ მამ­ნი­აშ­ვილ­მა სხვა­დას­ხვა დროს, სა­ქარ­თვე­ლო­სა და სა­ბერ­ძნეთ­ში, ჩვე­ნი მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბის­გან თაღ­ლი­თუ­რად მი­ი­სა­კუთ­რა თან­ხე­ბი და ქო­ნე­ბა. აღ­ნიშ­ნულ­თან და­კავ­ში­რე­ბით, მის მი­მართ სა­ბერ­ძნეთ­ში გა­მამ­ტყუ­ნე­ბე­ლი გა­ნა­ჩე­ნიც გა­მო­ი­ტა­ნეს. თუმ­ცა მა­ნამ­დე, სოდ- ის მა­შინ­დელ­მა თა­ნამ­შრომ­ლებ­მა ჯე­მალ მამ­ნი­აშ­ვი­ლის მდგო­მა­რე­ო­ბა გა­მო­ი­ყე­ნეს და მათ­თვის ჩვე­უ­ლი ფორ­მით, მას "თა­ნამ­შრომ­ლო­ბა" შეს­თა­ვა­ზეს: თუ შუ­შა­ნაშ­ვი­ლის წი­ნა­აღ­მდეგ გა­მო­ძი­ე­ბას სა­სურ­ველ ჩვე­ნე­ბას მის­ცემ­და, მის მი­მართ დევ­ნა არ და­ი­წყე­ბო­და და ასეც მოხ­და.

- თქვენ ეს­წრე­ბო­დით სა­სა­მარ­თლო პრო­ცე­სებს სა­ბერ­ძნეთ­ში, იქ რა ბრალ­დე­ბით გა­ა­სა­მარ­თლეს?

- სა­ბერ­ძნეთ­ში გა­მო­ძი­ე­ბა სა­ქარ­თვე­ლო­ში არ­სე­ბუ­ლი სის­ხლის სა­მარ­თლის საქ­მის სა­ფუძ­ველ­ზე და­ი­წყეს. არა­და, ამ საქ­მე­ში მოწ­მე­ე­ბის ჩვე­ნე­ბე­ბი არის არა­თა­ნა­მიმ­დევ­რუ­ლი, ალო­გი­კუ­რი და არა­ა­დეკ­ვა­ტუ­რი. არც ერთი მოწ­მე არ ამ­ხელს. მოწ­მე­ე­ბის აბ­სო­ლუ­ტუ­რი უმ­რავ­ლე­სო­ბა სა­ერ­თოდ არ იც­ნობს ლა­შას, არა­ნა­ი­რი შე­ხე­ბა არ ჰქო­ნია მას­თან. სა­ბერ­ძნე­თის სის­ხლის სა­მარ­თლის კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა, ისე­ვე რო­გორც მსოფ­ლი­ოს არც ერთი ქვეყ­ნის კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა, არ ით­ვა­ლის­წი­ნებს "კა­ნო­ნი­ე­რი ქურ­დე­ბის" დას­ჯას, ამი­ტომ თე­სა­ლო­ნი­კის სა­სა­მარ­თლომ სა­ქარ­თვე­ლოს ბრალ­დე­ბი­დან მხო­ლოდ გა­მო­ძალ­ვის ბრალ­დე­ბა გა­ნი­ხი­ლა და ლაშა შუ­შა­ნაშ­ვი­ლი უდა­ნა­შა­უ­ლოდ ცნო. თე­სა­ლო­ნი­კის სა­სა­მარ­თლომ ასე­ვე გა­ნი­ხი­ლა სა­ბერ­ძნე­თის გა­მო­ძი­ე­ბის მიერ წარ­დგე­ნი­ლი ბრალ­დე­ბა.

- იქ რის­თვის გა­ა­სა­მარ­თლეს?

- ბრა­ლი ასე­თი იყო: მას, მძი­მე და­ნა­შა­უ­ლის ჩა­დე­ნის გან­ზრახ­ვით, სამ­ზე მეტი ადა­მი­ა­ნის­გან შემ­დგა­რი და­ნა­შა­უ­ლებ­რი­ვი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბა­ში სდებ­დნენ ბრალს. ერ­თა­დერ­თი მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბა - ეს­პა­ნე­თი­დან გა­მოგ­ზავ­ნი­ლი სა­ტე­ლე­ფო­ნო სა­უბ­რე­ბის მოს­მე­ნის ან­გა­რი­ში იყო. მარ­თა­ლია, სა­სა­მარ­თლომ ეს ჩა­ნა­წე­რი და­უშ­ვე­ბელ მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბად ცნო, მაგ­რამ მა­ინც გა­მამ­ტყუ­ნე­ბე­ლი ვერ­დიქ­ტი გა­მო­ი­ტა­ნა. პრო­ცეს­ზე მოწ­მის სა­ხით და­ი­კი­თხა ეს­პა­ნე­ლი პო­ლი­ცი­ე­ლი - ხუან რუ­ე­და, რო­მელ­საც თე­სა­ლო­ნი­კის სა­სა­მარ­თლოს­თვის უნდა წარ­მო­ედ­გი­ნა სა­ტე­ლე­ფო­ნო სა­უბ­რე­ბის ამ­სახ­ვე­ლი დის­კი, მაგ­რამ ვერ მო­ი­ტა­ნა. ჩემ­თვის გა­მა­ოგ­ნე­ბე­ლი იყო იქა­უ­რი მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის ქმე­დე­ბე­ბი. თე­სა­ლო­ნიკ­ში შუ­შა­ნაშ­ვი­ლის სა­სა­მარ­თლო პრო­ცე­სი მთე­ლი რიგი დარ­ღვე­ვე­ბით ჩა­ტარ­და.

- რას გუ­ლის­ხმობთ?

- სხდო­მის დარ­ბაზ­ში, მო­სა­მარ­თლე­თათ­ვის გა­მო­ყო­ფილ ამაღ­ლე­ბულ ად­გილ­ზე, მო­სა­მარ­თლე­ე­ბის გვერ­დით იჯდა პრო­კუ­რო­რი და იგი სა­სა­მარ­თლოს წევ­რებ­თან ერ­თად, თავ­ზე დაჰ­ყუ­რებ­და დაც­ვის მხა­რეს, რო­გორც პირ­და­პი­რი მნიშ­ვნე­ლო­ბით, ასე­ვე - პრო­ცე­სის წარ­მარ­თვის თვალ­საზ­რი­სი­თაც. მხა­რე­თა თა­ნას­წო­რო­ბი­სა და შე­ჯიბ­რე­ბი­თო­ბის პრინ­ცი­პი თე­სა­ლო­ნი­კის სა­სა­მარ­თლოს­თვის, რო­გორც ჩანს, უცხოა. პრო­ცეს­ზე, ბრალ­მდე­ბე­ლი უფრო მე­ტად ცდი­ლობ­და ობი­ექ­ტუ­რო­ბის დაც­ვას, ვიდ­რე სა­სა­მარ­თლო. სხდო­მის თავ­მჯდო­მა­რე, ფაქ­ტობ­რი­ვად, ბრალ­დე­ბის მოწ­მის დაც­ვის ფუნ­ქცი­ა­საც ითავ­სებ­და. რო­დე­საც ბრალ­დე­ბის მოწ­მე, ხუან რუ­ე­და დაც­ვის მხა­რის შე­კი­თხვებ­ზე პა­სუხს ვერ სცემ­და, მო­სა­მარ­თლე ცდი­ლობ­და, მის­თვის დახ­მა­რე­ბა გა­ე­წია, ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში ის პა­სუ­ხობ­და მოწ­მის მა­გივ­რად. ბრალ­დე­ბუ­ლის ად­ვო­კატ­მა მოწ­მეს ჰკი­თხა, - რა­ტომ იყო ეს­პა­ნე­თი­დან მო­წო­დე­ბუ­ლი მა­სა­ლე­ბი ყო­ველ­გვა­რი ხელ­მო­წე­რი­სა და ბეჭ­დის გა­რე­შე? მოწ­მეს გა­უ­ჭირ­და პა­სუ­ხის გა­ცე­მა და მო­სა­მარ­თლემ გა­ნა­ცხა­და: "იქ­ნებ ეს­პა­ნე­თის კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა არ ითხოვს ამ დო­კუ­მენ­ტე­ბის ხელ­მო­წე­რას და ბეჭ­დით და­მოწ­მე­ბას?" თე­სა­ლო­ნი­კის სა­სა­მარ­თლოს მოქ­მე­დე­ბე­ბი ვე­რა­ვი­თარ კრი­ტი­კას ვერ უძ­ლებს. პრო­კუ­რორ­მა მოწ­მეს რო­დე­საც ჰკი­თხა, შე­ეძ­ლო თუ არა სა­სა­მარ­თლო დარ­ბაზ­ში მყო­ფი შუ­შა­ნაშ­ვი­ლის ამოც­ნო­ბა, მოწ­მის შე­ყოვ­ნე­ბის შემ­დეგ, მო­სა­მარ­თლემ პრო­კუ­რო­რის შე­კი­თხვა გა­ი­მე­ო­რა და ხელი შუ­შა­ნაშ­ვი­ლის­კენ გა­იშ­ვი­რა. მოწ­მემ, რო­გორც ჩანს, კარ­გად ვერ გა­ა­ყო­ლა თვა­ლი მო­სა­მარ­თლის ხელს, შუ­შა­ნაშ­ვი­ლის გვერ­დით მჯდომ თარ­ჯი­მან­ზე მი­უ­თი­თა და თქვა, რომ ის იყო ლაშა. ამას­თა­ნა­ვე, მო­სა­მარ­თლემ არა­ერ­თხელ მოხ­სნა დაც­ვის მიერ დას­მუ­ლი არა­სა­სურ­ვე­ლი შე­კი­თხვა. აღ­შფო­თე­ბას იწ­ვევს ბრალ­დე­ბუ­ლის უფ­ლე­ბე­ბის უხე­შად შე­ლახ­ვის ფაქ­ტე­ბიც. შუ­შა­ნაშ­ვილს მოწ­მე ხუან რუ­ე­დას­თვის შე­კი­თხვის დას­მა არ ჰქონ­და დამ­თავ­რე­ბუ­ლი, მო­სა­მარ­თლე­ე­ბი ფეხ­ზე წა­მოდ­გნენ და პრო­კუ­რორ­თან ერ­თად, დარ­ბა­ზი­დან გა­ვიდ­ნენ. მათ ბრალ­დე­ბუ­ლის უფ­ლე­ბა უგუ­ლე­ბელ­ყვეს. ბო­ლოს მის­გან სა­ბო­ლოო სი­ტყვაც კი არ მო­ის­მი­ნეს. და­ნა­შა­უ­ლებ­რი­ვი ორ­გა­ნი­ზა­ცია, რომ­ლის ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბა­შიც ლაშა შუ­შა­ნაშ­ვილს ბრა­ლი დას­დეს, კა­ნო­ნის თა­ნახ­მად, შემ­დგა­რი უნდა ყო­ფი­ლი­ყო სამი ან მეტი პი­რი­სა­გან. ამი­ტო­მაც, ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის წევ­რო­ბა­ში, ლაშა შუ­შა­ნაშ­ვილ­თან ერ­თად, ბრა­ლი დას­დეს გელა ლა­ლი­აშ­ვილ­სა და და­ვით მა­ზა­ნაშ­ვილს. სა­სა­მარ­თლომ გელა ლა­ლი­აშ­ვი­ლი გა­ა­მარ­თლა. ამის შემ­დეგ ბრალ­დე­ბის სუ­ბი­ექტთა რა­ო­დე­ნო­ბა აღარ იძ­ლე­ო­და იმ ქმე­დე­ბის შე­მად­გენ­ლო­ბას, რო­მელ­შიც ადა­ნა­შა­უ­ლებ­დნენ. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ საქ­მე­ში არ­სე­ბუ­ლი ერ­თა­დერ­თი მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბა, სა­ტე­ლე­ფო­ნო სა­უბ­რე­ბის მოს­მე­ნის ან­გა­რი­ში და­უშ­ვებ­ლად ცნო სა­სა­მარ­თლომ, ამას­თა­ნა­ვე, და­ნა­შა­უ­ლის კვა­ლი­ფი­კა­ცი­ის­თვის ქმე­დე­ბის სუ­ბი­ექტთა რა­ო­დე­ნო­ბაც საკ­მა­რი­სი არ იყო, სა­სა­მარ­თლომ ლაშა შუ­შა­ნაშ­ვილს მა­ინც 14- წლი­ა­ნი პა­ტიმ­რო­ბა მი­უ­სა­ჯა. დაც­ვის მხა­რე აღ­შფო­თე­ბუ­ლი აღ­ნიშ­ნავ­და, რომ სა­ბერ­ძნე­თის მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის ის­ტო­რი­ა­ში მსგავს პრე­ცე­დენტს ად­გი­ლი არ ჰქო­ნია. ისი­ნი არა­ერ­თი არა­ო­ბი­ექ­ტუ­რი და მი­კერ­ძო­ე­ბუ­ლი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბის მომსწრე­ნი ყო­ფი­ლან, თუმ­ცა ყო­ველ­გვა­რი მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბის გა­რე­შე გა­მამ­ტყუ­ნე­ბე­ლი გა­ნა­ჩე­ნი აქამ­დე სა­ბერ­ძნე­თის სა­სა­მარ­თლოს ის­ტო­რი­ას არ და­უ­ფიქ­სი­რე­ბია. იმე­დია, სა­ა­პე­ლა­ციო სა­სა­მარ­თლო მა­ინც იქ­ნე­ბა ობი­ექ­ტუ­რი.

- გა­მო­ძალ­ვის საქ­მე სა­ბერ­ძნეთ­მა რა­ტომ გა­ნი­ხი­ლა?

- ის რეს­ტო­რა­ნი, უფრო ზუს­ტად - სა­სა­დი­ლო, რომ­ლის მით­ვი­სე­ბა­საც მამ­ნი­აშ­ვი­ლი ედა­ვე­ბო­და, სა­ბერ­ძნეთ­ში მდე­ბა­რე­ობს. ამი­ტომ ჩათ­ვა­ლეს სა­ჭი­როდ, ამ მუხ­ლით იქ გა­ე­სა­მარ­თლე­ბი­ნათ. გა­ა­სა­მარ­თლეს და გა­ა­მარ­თლეს. ახლა იმა­ვე მუხ­ლით აქ გა­სა­მარ­თლდე­ბა. ჩვენ წარ­ვუდ­გენთ იქა­ურ გა­მა­მარ­თლე­ბელ ვერ­დიქტს სა­სა­მარ­თლოს და ვნა­ხოთ, ისი­ნი გა­ი­ზი­ა­რე­ბენ თუ არა თა­ვი­ან­თი უცხო­ე­ლი კო­ლე­გე­ბის ვერ­დიქტს.

- რო­დის გა­მო­ცხად­და ლაშა შუ­შა­ნაშ­ვი­ლის ძებ­ნა?

ნანი ფრი­დო­ნაშ­ვი­ლი:

- ლაშა შუ­შა­ნაშ­ვილ­მა ოჯახ­თან ერ­თად, სა­ქარ­თვე­ლო 2003 წელს და­ტო­ვა. იძუ­ლე­ბუ­ლი იყო, ეს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა მი­ე­ღო, რად­გან მასა და მის მე­უღ­ლე­ზე, სა­ეჭ­ვო ვი­თა­რე­ბებ­ში, არა­ერ­თხელ გან­ხორ­ცი­ელ­და შე­ი­ა­რა­ღე­ბუ­ლი თავ­დას­ხმა. ეს სა­მარ­თალ­დამ­ცა­ვებ­მა იცოდ­ნენ, მაგ­რამ ფაქ­ტი დღემ­დე არ გა­მო­უ­ძი­ე­ბი­ათ. იმე­დია, ახა­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის პი­რო­ბებ­ში, თუ ჯერ კი­დევ არ გა­ნად­გუ­რე­ბუ­ლა საქ­მის მა­სა­ლე­ბი და საქ­მე მხო­ლოდ თა­რო­ზეა შე­მო­დე­ბუ­ლი, გა­მო­ძი­ე­ბა გა­ნახ­ლდე­ბა. ლაშა შუ­შა­ნაშ­ვილ­ზე სა­ერ­თა­შო­რი­სო ძებ­ნა ქარ­თველ­მა სა­მარ­თალ­დამ­ცა­ვებ­მა მას შემ­დეგ გა­მო­ა­ცხა­დეს, რაც გა­მო­გო­ნი­ლი მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბე­ბით და­უს­წრებ­ლად წა­უ­ყე­ნეს ბრა­ლი და ასე­ვე და­უს­წრებ­ლად - 2011 წლის 6 მარტს შე­უ­ფარ­დეს პა­ტიმ­რო­ბა.

- რამ­დენ­ჯერ არის ნა­სა­მარ­თლე­ვი შუ­შა­ნაშ­ვი­ლი?

- ლაშა საბ­ჭო­თა პე­რი­ოდ­ში რამ­დენ­ჯერ­მე იყო გა­სა­მარ­თლე­ბუ­ლი, მაგ­რამ ამ­ჟა­მად ყვე­ლა ნა­სა­მარ­თლო­ბა გა­ქარ­წყლე­ბუ­ლი აქვს. იგი ევ­რო­პის არც ერთ ქვე­ყა­ნა­ში არ არის ნა­სა­მარ­თლე­ვი და არც კა­ნონ­დარ­ღვე­ვა­შია შემ­ჩნე­უ­ლი. "ვარ­დე­ბის რე­ვო­ლუ­ცი­ით" მო­სულ­მა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ აი­ძუ­ლა, სა­კუ­თა­რი ქვე­ყა­ნა და­ე­ტო­ვე­ბი­ნა და სხვა ქვეყ­ნის მო­ქა­ლა­ქე­ო­ბა მი­ე­ღო. ის აღარ არის სა­ქარ­თვე­ლოს მო­ქა­ლა­ქე. 2003 წლი­დან სა­ქარ­თვე­ლო­ში ერთხე­ლაც არ ჩა­მო­სუ­ლა - დე­დის დაკ­რძალ­ვა­ზეც კი. ვერც მის­მა მე­უღ­ლემ და­ი­ტი­რა მამა. ამ წმინ­და მო­ვა­ლე­ო­ბის შეს­რუ­ლე­ბა მხო­ლოდ იმი­ტომ ვერ შეძ­ლეს, რომ ქარ­თვე­ლი სა­მარ­თალ­დამ­ცვე­ლე­ბი აბ­სო­ლუ­ტუ­რად უსა­ფუძ­ვლოდ, მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბე­ბის გა­რე­შე დევ­ნიდ­ნენ. მა­შინ­დელ­მა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ გა­მო­ი­ყე­ნა მის ხელთ არ­სე­ბუ­ლი ყვე­ლა ბერ­კე­ტი - მის მიერ კონ­ტრო­ლი­რე­ბა­დი სა­ინ­ფორ­მა­ციო სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი, არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი, პი­რა­დი კონ­ტაქ­ტე­ბი, ად­გი­ლობ­რი­ვი სა­მარ­თალ­დამ­ცვე­ლე­ბი და მათ მიერ "კომ­პრო­მა­ტე­ბით" ე.წ. "და­ვერ­ბოვ­კე­ბუ­ლი" ადა­მი­ა­ნე­ბი და ლა­მის მთელ მსოფ­ლი­ო­ში "მის­წვდა" ლაშა შუ­შა­ნაშ­ვილს.

- რო­გორ ფიქ­რობთ - კა­ნო­ნი­ე­რი ქურ­დი არ უნდა და­ი­სა­ჯოს?

- პირი, რო­მე­ლიც და­ნა­შა­ულს სჩა­დის, აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა და­ი­სა­ჯოს, მაგ­რამ - კონ­კრე­ტუ­ლი და­ნა­შა­უ­ლის­თვის და არა გა­მო­გო­ნი­ლი ბრალ­დე­ბით. ვი­ღა­ცის ახი­რე­ბას ეწი­რე­ბი­ან ეს ადა­მი­ა­ნე­ბი და მათი შვი­ლე­ბი უსამ­შობ­ლოდ იზ­რდე­ბი­ან.

- ჩვე­ნი ინ­ფორ­მა­ცი­ით, შუ­შა­ნაშ­ვი­ლის საქ­მე­ზე ყო­ფი­ლი მი­ნის­ტრი კობა ნარ­ჩე­მაშ­ვი­ლი და სხვა ყო­ფი­ლი ჩი­ნოს­ნე­ბიც დაჰ­კი­თხეს. მა­შინ ექსმი­ნისტრს ქურ­დულ სამ­ყა­როს­თან კავ­შირ­ში ადა­ნა­შა­უ­ლებ­დნენ, იმა­საც ამ­ბობ­დნენ, რომ ნარ­ჩე­მაშ­ვი­ლი ტა­რი­ელ ონი­ანს აცი­ლებ­და სა­ქარ­თვე­ლოს ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე. რა კავ­ში­რი ჰქონ­და მას კონ­კრე­ტუ­ლად შუ­შა­ნაშ­ვილ­თან?

- არ ვიცი, ნარ­ჩე­მაშ­ვილს ონი­ან­თან რა კავ­ში­რი ჰქონ­და. დიახ, შუ­შა­ნაშ­ვი­ლის საქ­მე­ზე ბევ­რი ყო­ფი­ლი ჩი­ნო­სა­ნია და­კი­თხუ­ლი, მათ შო­რის: ყო­ფი­ლი მი­ნის­ტრი კობა ნარ­ჩე­მაშ­ვი­ლი, მისი მო­ად­გი­ლე­ე­ბი - ზუ­რაბ ჩხა­ი­ძე, კახა ბა­კუ­რა­ძე, ასე­ვე - რუ­ბენ ასა­ნი­ძე, რე­ვაზ ფო­ჩხუა, შოთა ასა­თი­ა­ნი, რო­მე­ლიც უზე­ნა­ე­სი სა­სა­მარ­თლოს ყო­ფი­ლი წევ­რია. ყვე­ლა მათ­გა­ნი ამ­ბობს, რომ პი­რა­დად არ იც­ნობს შუ­შა­ნაშ­ვილს. ეკი­თხე­ბი­ან ყო­ფილ მი­ნისტრს, არის თუ არა ის კა­ნო­ნი­ე­რი ქურ­დიო? ის პა­სუ­ხობს, - გა­მი­გო­ნია, რომ არის ქურ­დი, მაგ­რამ პი­რა­დად არ ვიც­ნო­ბო. ყვე­ლა ჩვე­ნე­ბა ზო­გა­დია, ვერ გე­ტყვით, რა ახი­რე­ბა იყო ამ ჩი­ნოს­ნე­ბის და­კი­თხვა და რა­ტომ დაჰ­კი­თხეს. ვნა­ხოთ, რას იტყვი­ან პრო­ცეს­ზე. უფრო მეტ დე­ტალ­ზე ვერ ვი­სა­უბ­რებ, რად­გან სა­სა­მარ­თლო წინ არის. ერ­თა­დერ­თი მოწ­მე - შალ­ვა ბი­ზი­კაშ­ვი­ლი უჩ­ვე­ნებ­და, თით­ქოს ძმებ­მა შუ­შა­ნაშ­ვი­ლებ­მა გა­მოს­ძა­ლეს მამ­ნი­აშ­ვილს სა­სა­დი­ლო. თა­ვად ბი­ზი­კაშ­ვი­ლი ქურ­დუ­ლი სამ­ყა­როს წევ­რო­ბის­თვის გა­ა­სა­მარ­თლეს. ეს ადა­მი­ა­ნი არ­ჩევ­ნე­ბის შემ­დეგ ყვე­ლა უწყე­ბა­ში და­დის სა­ჩივ­რით და აცხა­დებს, რომ გლ­და­ნის ცი­ხე­ში მას­ზე ხორ­ცი­ელ­დე­ბო­და ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი და ფი­ზი­კუ­რი ზე­წო­ლა და ასე გა­მოს­ძა­ლეს ჩვე­ნე­ბა. სოდ- ის მი­ზა­ნი იყო, შუ­შა­ნაშ­ვი­ლის ქო­ნე­ბა წა­ე­ღოთ. იმ­დე­ნი ქნეს, წყნეთ­ში, გუ­რა­მიშ­ვი­ლის ქუ­ჩა­ზე მდე­ბა­რე სა­კუ­თა­რი სახ­ლი, რო­მე­ლიც სხვა ადა­მი­ა­ნის სა­კუთ­რე­ბა იყო, მის სა­ხელს და­უ­კავ­ში­რეს და ეს სახ­ლი ნამ­დვილ პატ­რონს წა­არ­თვეს. უამ­რა­ვი უკა­ნო­ნო­ბა ხდე­ბო­და. ალ­ბათ, ძმებ შუ­შა­ნაშ­ვი­ლებს და­უს­წრებ­ლად გა­ა­სა­მარ­თლე­ბენ. ჩვენ შე­ვეც­დე­ბით მათი უდა­ნა­შა­უ­ლო­ბა და­ვამ­ტკი­ცოთ. ვნა­ხოთ, რა შე­დე­გით დამ­თავ­რდე­ბა სა­სა­მარ­თლო.

თეა ხურ­ცი­ლა­ვა

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)