"გზის" ამ ნო­მერ­თან ერ­თად მკი­თხვე­ლი "ჩემი რჩე­უ­ლი მსოფ­ლი­ოს" სე­რი­ის ვიქ­ტორ ჰი­უ­გოს შვი­დტო­მე­უ­ლის მეშ­ვი­დე ტომს მი­ი­ღებს, რო­მელ­შიც მისი ეპო­ქა­ლუ­რი რო­მა­ნის - "საბ­რა­ლო­ნის" ბოლო ნა­წი­ლი შე­ვი­და. თუმ­ცა ჟურ­ნა­ლის ფურ­ცლებ­ზე მისი ცხოვ­რე­ბა-შე­მოქ­მე­დე­ბი­სად­მი მი­ძღვნი­ლი რამ­დე­ნი­მე წე­რი­ლი გა­მოქ­ვეყ­ნდა, გა­დავ­წყვი­ტეთ, კი­დევ ერთხელ მივ­ბრუ­ნე­ბო­დით მის ბი­ოგ­რა­ფი­ას და ამ­ჯე­რად უფრო ვრცლად შევ­ჩე­რე­ბუ­ლი­ყა­ვით ამ ტი­ტა­ნი მწერ­ლის არა­ნაკ­ლებ უჩ­ვე­უ­ლო, ბო­ბო­ქა­რი პი­რა­დი ცხოვ­რე­ბის პე­რი­პე­ტი­ებ­ზე.

"ვიქ­ტორ ჰი­უ­გო ის გიჟი იყო, რო­მელ­მაც თვი­თონ­ვე და­ი­ჯე­რა, რომ ვიქ­ტორ ჰი­უ­გო იყო", - თქვა პო­ეტ­მა ჟან კოქ­ტომ, როცა შე­ე­ცა­და, და­ე­ხა­სი­ა­თე­ბი­ნა ადა­მი­ა­ნი, რომ­ლის ექ­სტრა­ვა­გან­ტუ­რი ცხოვ­რე­ბა და წი­ნა­აღ­მდე­გობ­რი­ვი ნა­ტუ­რა რო­გორც მის ნა­წარ­მო­ე­ბებ­ში, ასე­ვე ბო­ბო­ქარ სა­სიყ­ვა­რუ­ლო კავ­ში­რებ­შიც წარ­მოჩ­ნდა.

ეს უზო­მოდ ეგო­ცენ­ტრუ­ლი გე­ნი­ო­სი ლი­ტე­რა­ტო­რი მთე­ლი ცხოვ­რე­ბა ღა­ტაკ­თა და უმ­წე­ო­თა უფ­ლე­ბე­ბის და­სა­ცა­ვად იბ­რძო­და. სა­კუ­თა­რი სახ­ლის კე­დელ­ზე დე­ვი­ზად ეწე­რა: "მე ჰი­უ­გო ვარ".

სი­ტყვებ­ში, რომ­ლე­ბიც სიკ­ვდი­ლის წინ წარ­მოთ­ქვა, მთე­ლი მისი ცხოვ­რე­ბის წი­ნა­აღ­მდე­გობ­რი­ო­ბა აი­სა­ხა: "შავ ნა­თე­ბას ვხე­დავ!.."

არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი ადა­მი­ა­ნი იყო. უსა­ზღვრო ენერ­გი­ით, შე­სა­შუ­რი ჯან­მრთე­ლო­ბით გა­მო­ირ­ჩე­ო­და. დღე-ღა­მე­ში მხო­ლოდ 4 სა­ა­თი ეძი­ნა. თა­ვის ლი­ტე­რა­ტუ­რულ შე­დევ­რებს ხში­რად ფეხ­ზე მდგო­მი წერ­და და თავს იმით იწო­ნებ­და, რომ მისი ნე­ბის­მი­ე­რი იდეა, აზრი, თე­ო­რია ან შეგ­რძნე­ბა უმალ შე­მო­სავ­ლის წყა­როდ იქ­ცე­ო­და.

დედ-მამა და მა­მო­ბი­ლი

ვიქ­ტორ ჰი­უ­გოს მშობ­ლე­ბის ქორ­წი­ნე­ბამ თა­ვის დრო­ზე ყვე­ლა მათი ნაც­ნო­ბი გა­ა­ო­ცა. მამა - ჟო­ზეფ ლე­ო­პოლდ ჰი­უ­გო - ნა­პო­ლე­ო­ნის არ­მი­ის გე­ნე­რა­ლი, კე­თილ­ბუ­ნე­ბო­ვა­ნი და მხი­ა­რუ­ლი ადა­მი­ა­ნი იყო; დედა - სოფი ტრე­ბი­უ­შე - გა­ნათ­ლე­ბუ­ლი, სე­რი­ო­ზუ­ლი და ძლი­ე­რი ნე­ბის­ყო­ფის ქალ­ბა­ტო­ნი. მე­უღ­ლე­ე­ბი წარ­მო­შო­ბი­თაც და ჩვე­ვე­ბი­თაც ძა­ლი­ან გან­სხვავ­დე­ბოდ­ნენ ერ­თმა­ნე­თის­გან. ამი­ტო­მაც, მალე გა­მოჩ­ნდა, რომ ეს ქორ­წი­ნე­ბა უიღ­ბლო იყო. პირ­ვე­ლი შვი­ლის, აბე­ლის და­ბა­დე­ბის შემ­დეგ, სო­ფის ქმარ­ზე გული აუც­რუვ­და. სხვა კაცი - პოლ­კოვ­ნი­კი ლა გორი შე­უყ­ვარ­და, როცა უკვე ვაჟ­ზე, ეჟენ­ზე იყო ფეხ­მძი­მედ, მაგ­რამ ქმარ­თან და­შო­რე­ბა ვერ შეძ­ლო. 1802 წლის 26 თე­ბერ­ვალს ქვე­ყა­ნას მათი მე­სა­მე შვი­ლი - ვიქ­ტორ-მარი მო­ევ­ლი­ნა.

ნა­პო­ლე­ო­ნის არ­მი­ის გე­ნე­რა­ლი გა­მუდ­მე­ბით ქვეყ­ნის ფარ­გლებს გა­რეთ იმ­ყო­ფე­ბო­და. სო­ფიმ კი, ბო­ლოს და ბო­ლოს, ლა გო­რის გრძნო­ბას უპა­სუ­ხა. პოლ­კოვ­ნიკს ნა­პო­ლე­ო­ნის წი­ნა­აღ­მდეგ მო­წყო­ბილ შეთ­ქმუ­ლე­ბა­ში ადა­ნა­შა­უ­ლებ­დნენ, ამი­ტომ იძუ­ლე­ბუ­ლი იყო, და­მა­ლუ­ლი­ყო. თავ­შე­სა­ფა­რი სო­ფიმ შეს­თა­ვა­ზა. ლა გორი დიდ­ხანს აფა­რებ­და თავს ჰი­უ­გო­ე­ბის სახ­ლს და ბი­ჭე­ბიც მას­ში მა­მას ხე­დავ­დნენ. მა­მო­ბილს ცო­ცხა­ლი, გამ­ბე­და­ვი და ჭკვი­ა­ნი ვიქ­ტო­რი გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლად უყ­ვარ­და. ის აღ­ტა­ცე­ბას გა­მო­ხა­ტავ­და ყმაწ­ვი­ლის პირ­ვე­ლი პო­ე­ტუ­რი ოპუ­სე­ბით და ბრწყინ­ვა­ლე ლი­ტე­რა­ტუ­რულ მო­მა­ვალს უწი­ნას­წარ­მე­ტყვე­ლებ­და. 1812 წელს ლა გორი და­ა­პა­ტიმ­რეს და სიკ­ვდი­ლით და­სა­ჯეს.

ქორ­წი­ნე­ბა

ადელ ფუშე ჰი­უ­გო­ე­ბის მო­პირ­და­პი­რე სახ­ლში ცხოვ­რობ­და. ვიქ­ტო­რი მას 9 წლის ასა­კი­დან იც­ნობ­და, მაგ­რამ 17 წლი­სამ შე­იყ­ვა­რა. როცა გო­გო­ნას სიყ­ვა­რულ­ში გა­მო­უ­ტყდა, სა­სურ­ვე­ლი პა­სუ­ხიც მი­ი­ღო. მაგ­რამ ვიქ­ტო­რის ოც­ნე­ბე­ბი დე­დამ და­ამ­სხვრია: ამ­პარ­ტა­ვან არის­ტოკ­რატ ქალს ბურ­ჟუ­ა­ზი­უ­ლი, ნა­ხევ­რად მეშ­ჩა­ნი ოჯა­ხის შვი­ლის სა­ხე­ლის გა­გო­ნე­ბაც კი არ სურ­და.

1821 წელს, დე­დის უდ­როო გარ­დაც­ვა­ლე­ბის შემ­დეგ, ვიქ­ტორს სა­შუ­ა­ლე­ბა მი­ე­ცა, ადელს ისევ და­ახ­ლო­ე­ბო­და. ეჟენს ძმის წარ­მა­ტე­ბა შურ­და. ისიც ადელ­ზე იყო შეყ­ვა­რე­ბუ­ლი. 1822 წელს, როცა ვიქ­ტო­რი და ადე­ლი და­ქორ­წინ­დნენ, ეჟე­ნი ფსი­ქი­კუ­რად და­ა­ვად­და. ვიქ­ტორს კი დამ­ნა­შა­ვის კომ­პლექ­სი გა­უჩ­ნდა - ეჩ­ვე­ნე­ბო­და, რომ ეჟენს წარ­მა­ტე­ბაც წა­არ­თვა და სიყ­ვა­რუ­ლიც.

როცა ჰი­უ­გო და­ო­ჯახ­და, 20 წლი­სა იყო და ჯერ კი­დევ - უბი­წო. ადე­ლი მის­თვის პირ­ვე­ლი ქალი აღ­მოჩ­ნდა. ვიქ­ტო­რი თა­ვის ქორ­წი­ნე­ბას იდე­ა­ლუ­რად მი­იჩ­ნევ­და. ქალ­ბა­ტო­ნი ჰი­უ­გო 10 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში ან ბავ­შვს ატა­რებ­და მუც­ლით, ან მო­რიგ ახალ­შო­ბილს კვე­ბავ­და. სა­ბო­ლო­ოდ კი იმ­დე­ნად გა­და­ი­ღა­ლა, რომ ვნე­ბი­ა­ნი ქმრის­თვის ლო­გინ­ში პარტნი­ო­რო­ბის გა­წე­ვის ძა­ლაც აღარ შერ­ჩა. ეს ყვე­ლა­ფე­რი იმით დას­რულ­და, რომ ადელს ჰი­უ­გოს მე­გო­ბა­რი, პო­ე­ტი და კრი­ტი­კო­სი შარლ დე სენტ-ბევი შე­უყ­ვარ­და, რო­მელ­თა­ნაც სა­ვა­რა­უ­დოდ, ფი­ზი­კუ­რი სი­ახ­ლო­ვე არც ჰქო­ნია, მაგ­რამ ჰი­უ­გომ ის კი­ნა­ღამ დუ­ელ­შიც გა­მო­იწ­ვია. სა­ოც­რად დათ­რგუნ­ვი­ლი იყო - მას ხომ ყვე­ლა­ზე ახ­ლო­ბელ­მა ადა­მი­ა­ნებ­მა უღა­ლა­ტეს!.. ვიქ­ტორ­მა უნებ­ლი­ეთ, მა­მის ბედი გა­ი­ზი­ა­რა. სწო­რედ ამ რთულ დროს ჟუ­ლი­ეტ დრუე გა­იც­ნო.

ჟუ­ლი­ე­ტი

ჟუ­ლი­ე­ტი სა­მო­ნას­ტრო პან­სი­ონ­ში იზ­რდე­ბო­და. მას­ში კა­თო­ლი­კურ­მა წეს-ჩვე­უ­ლე­ბებ­მა იმ­დე­ნად გა­იდ­გა ფეს­ვე­ბი, რომ ლა­მის მო­ნაზვნად აღიკ­ვე­ცა. ამ ნა­ბი­ჯის გა­დად­გმა არ­ქი­ე­პის­კო­პოს­მა დე კე­ლა­ნამ გა­და­ა­ფიქ­რე­ბი­ნა. მი­იჩ­ნია, რომ ჟუ­ლი­ე­ტი მო­ნას­ტერს არ შე­ე­ფე­რე­ბო­და. დე კე­ლა­ნა მარ­თა­ლი აღ­მოჩ­ნდა. ლა­მა­ზი, კარ­გი აღ­ნა­გო­ბის ქალი მო­ნას­ტრი­დან ლა­მის პირ­და­პირ მო­ქან­და­კე ჟან-ჟაკ პრა­დი­ეს სა­ხე­ლოს­ნო­ში მოხ­ვდა. მის­თვის შიშ­ვე­ლი პო­ზი­რებ­და, რის შე­დე­გა­დაც რამ­დე­ნი­მე ქან­და­კე­ბა შე­იქ­მნა (ერთ-ერთი მათ­გა­ნი პა­რი­ზის "თან­ხმო­ბის მო­ე­დან­საც" ამ­შვე­ნებს). პრა­დიე ახალ­გაზ­რდა ქა­ლის­თვის პირ­ველ მა­მა­კა­ცად და მისი ქა­ლიშ­ვი­ლის - კლე­რის მა­მად იქცა. პრა­დი­ეს ჟუ­ლი­ეტ­ზე და­ქორ­წი­ნე­ბა არც უფიქ­რია. თან რჩე­ვა მის­ცა, - მსა­ხი­ო­ბი და კურ­ტი­ზა­ნი გამ­ხდა­რი­ყო. ჟუ­ლი­ეტ­მა მარ­თლაც ბრწყინ­ვა­ლე კა­რი­ე­რა გა­ი­კე­თა და მდი­და­რი მფარ­ვე­ლე­ბიც გა­ი­ჩი­ნა. პა­ტა­რა კლე­რი ინ­ტერ­ნატ­ში მი­ა­ბა­რეს (20 წლის ასაკ­ში ჭლე­ქით გარ­და­იც­ვა­ლა).

ჰი­უ­გოს თავ­და­ვი­წყე­ბით შე­უყ­ვარ­და ჟუ­ლი­ე­ტი. ქალ­მაც უარი თქვა ყვე­ლა ან­გა­რე­ბი­ან კავ­შირ­ზე, ბი­ნა­ზე, რომ­ლის სა­ფა­სურ­საც ერთ-ერთი მდი­და­რი საყ­ვა­რე­ლი უხ­დი­და; თე­ატრსაც თავი და­ა­ნე­ბა და პრაქ­ტი­კუ­ლად, სი­ღა­ტა­კის ზღვარ­ზე აღ­მოჩ­ნდა. ჰი­უ­გომ ეს მსხვერ­პლი მშვი­დად მი­ი­ღო. ის მი­იჩ­ნევ­და, რომ ჟუ­ლი­ე­ტის­თვის ფუ­ლის მი­ცე­მა უზ­ნე­ო­ბა იქ­ნე­ბო­და, მას ხარ­ჭის სა­მარ­ცხვი­ნო მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში და­აბ­რუ­ნებ­და, ამი­ტომ მდივ­ნად აიყ­ვა­ნა და სა­კუ­თა­რი ხელ­ნა­წე­რე­ბის გა­და­წე­რა და­ა­ვა­ლა.

ჟუ­ლი­ე­ტი კი აღ­ტა­ცე­ბუ­ლი იყო იმ პა­ტი­ვით, რო­მელ­მაც მას დიდი მწერ­ლის პირ­ვე­ლი მკი­თხვე­ლის ბედ­ნი­ე­რე­ბა არ­გუ­ნა. ის გა­ცი­ლე­ბით მე­ტად ინ­ტე­რეს­დე­ბო­და ჰი­უ­გოს შე­მოქ­მე­დე­ბით, ვიდ­რე მწერ­ლის კა­ნო­ნი­ე­რი მე­უღ­ლე. საყ­ვა­რელ მა­მა­კაც­თან მისი მო­მა­ვა­ლი წიგ­ნე­ბის სი­უ­ჟე­ტებ­საც გა­ნი­ხი­ლავ­და. ასე შე­იქ­მნა რო­მა­ნი "საბ­რა­ლო­ნიც".

ჰი­უ­გომ ჟუ­ლი­ეტ დრუ­ეს სპე­ცი­ა­ლუ­რი ალ­ბო­მიც კი აჩუ­ქა, სა­დაც ყო­ველ­დღე მის­თვის ჩა­ნა­წერს აკე­თებ­და. მა­გა­ლი­თად, ასეთს: "შენს არსს ორი სი­ტყვით გან­ვსა­ზღვრავ, ჩემო საბ­რა­ლო მე­გო­ბა­რო: ან­გე­ლო­ზი ჯო­ჯო­ხეთ­ში"...

ვნე­ბა­თა ქარ­ცე­ცხლი

ვიქ­ტო­რის­თვის რომ ესი­ა­მოვ­ნე­ბი­ნა, ჟუ­ლი­ე­ტი ჩა­კე­ტილ ცხოვ­რე­ბას ეწე­ო­და. ეს ქა­ლის­თვის სა­ტან­ჯვე­ლად იქცა, ქა­ლე­ბის ყო­ველ ინ­ტრი­გა­ზე სა­პა­სუ­ხო მოქ­მე­დე­ბა და­ი­წყო. სა­ინ­ტე­რე­სო სწო­რედ ის იყო, რომ ადელ ფუშე, რო­მელ­საც ჟუ­ლი­ე­ტი უსა­ზღვროდ სძულ­და, ქმრის სხვა სა­სიყ­ვა­რუ­ლო კავ­ში­რე­ბის წი­ნა­აღ­მდე­გი არ იყო. ერთ-ერთ მის საყ­ვა­რელს, მე­ტი­ჩა­რა ლე­ო­ნი ბი­არს, პი­რი­ქით, მფარ­ვე­ლა­დაც კი მო­ევ­ლი­ნა. ადელს ეს­მო­და, რომ სი­ნამ­დვი­ლე­ში არც ერთ მსუ­ბუ­ქი ყო­ფაქ­ცე­ვის ქალს არ შე­ეძ­ლო, მის­თვის სე­რი­ო­ზუ­ლი კონ­კუ­რენ­ცია გა­ე­წია. მხო­ლოდ უან­გა­რო და ერ­თგუ­ლი ჟუ­ლი­ე­ტი არ­თმევ­და მას ქმრის სიყ­ვა­რულს.

ლე­ო­ნი"დ"ონეს (ბი­ა­რის) კავ­ში­რი ჰი­უ­გოს­თან სა­ში­ნე­ლი სკან­და­ლით დას­რულ­და, როცა ეჭ­ვი­ან­მა ქმარ­მა (მხატ­ვარ­მა - ოგი­უსტ ბი­არ­მა) პო­ლი­ცი­ე­ლე­ბი და­ი­ქი­რა­ვა, რათა მისი ცო­ლის­თვის ეთ­ვალ­თვა­ლათ.

ლე­ო­ნი და ჰი­უ­გო და­ნა­შა­უ­ლის ად­გი­ლას შე­ი­პყრეს. ჰი­უ­გომ სას­ჯე­ლი აი­რი­და, რად­გან პე­რის სა­პა­ტიო წო­დე­ბა ჰქონ­და. ლე­ო­ნი კი მრუ­შო­ბის­თვის და­ა­პა­ტიმ­რეს. მას შემ­დეგ, რაც ცი­ხი­დან გა­თა­ვი­სუფ­ლდა, ვიქ­ტორ­მა სა­კუ­თა­რი დრო მას­ზე და ჟუ­ლი­ეტ­ზე თა­ნაბ­რად გა­ა­ნა­წი­ლა.

ჟუ­ლი­ე­ტის მი­მართ ვნე­ბა ვიქ­ტორს თან­და­თან გა­უ­ნელ­და. ქალი ნა­ად­რე­ვად გა­ჭა­ღა­რავ­და, ფე­რიც და­კარ­გა და ღა­რი­ბუ­ლა­დაც იც­ვამ­და. ის ჰი­უ­გოს­თვის მხო­ლოდ მე­გობ­რად თუ ივარ­გებ­და. ამავდრო­უ­ლად, ჰი­უ­გო სულ უფრო იხ­ვეჭ­და სა­ხელს და ამ­ბი­ცი­აც ეზ­რდე­ბო­და. ფრან­გუ­ლი აკა­დე­მი­ის წევ­რი გახ­და და კი­დევ უფრო მეტი საყ­ვა­რე­ლი გა­უჩ­ნდა. თვი­თონ ჟუ­ლი­ეტს და­უთ­ვლია, რომ 1848-დან 1850 წლამ­დე ჰი­უ­გოს 200-მდე სექ­სუ­ა­ლუ­რი პარტნი­ო­რი ჰყავ­და. 70 წლის ასაკ­ში მწე­რალ­მა შეძ­ლო ეც­დუ­ნე­ბი­ნა მწე­რალ თე­ო­ფილ გო­ტი­ეს 22 წლის ქა­ლიშ­ვი­ლი.

ყო­ვე­ლი­ვეს შემ­დეგ, მად­მუ­ა­ზელ დრუ­ემ უარი თქვა ვიქ­ტო­რის­გან იმ მცი­რედ თან­ხა­ზეც, რო­მელ­საც ადრე სა­არ­სე­ბოდ იღებ­და. მაგ­რამ თა­ვის­მა კე­თილ­შო­ბი­ლე­ბამ და უან­გა­რო სიყ­ვა­რულ­მა მწე­რა­ლი და­უბ­რუ­ნა. ყვე­ლაფ­რის მი­უ­ხე­და­ვად, ჰი­უ­გო სწო­რედ მას უწო­დებ­და თა­ვის "ჭეშ­მა­რიტ ცოლს".

უე­ცარ­მა უბე­დუ­რე­ბამ ლა­მის და­ან­გრია მათი მრა­ვალ­წლი­ა­ნი ბედ­ნი­ე­რე­ბა. გარ­და­იც­ვა­ლა მწერ­ლის უფ­რო­სი ქა­ლიშ­ვი­ლი - ლე­ო­პოლ­დი­ნა. იმ დროს ჰი­უ­გო ჟუ­ლი­ეტ­თან ერ­თად, სა­ზა­ფხუ­ლო მოგ­ზა­უ­რო­ბა­ში იმ­ყო­ფე­ბო­და. მან ეს ამ­ბა­ვი გა­ზე­თი­დან შე­ი­ტყო. ლე­ო­პოლ­დი­ნა მსხვი­ლი გემთმწარ­მო­ებ­ლის მემ­კვიდ­რის შარლ ვა­კე­რის ცოლი იყო და მას­თან ერ­თად ზღვა­ზე გა­სე­ირ­ნე­ბი­სას და­იხ­რჩო. ჰი­უ­გო სას­წრა­ფოდ ოჯახ­ში დაბ­რუნ­და. მი­აჩ­ნდა, რომ გარ­ყვნი­ლე­ბი­სა და თავ­შე­უ­კა­ვებ­ლო­ბის­თვის ასე და­სა­ჯა გან­გე­ბამ.

ჟუ­ლი­ე­ტი და ვიქ­ტო­რი კვლავ სა­ხელ­მწი­ფო­ში მომ­ხდარ­მა არე­უ­ლო­ბამ და­ა­ახ­ლო­ვა, როცა მწე­რა­ლი ნა­პო­ლე­ონ III-ის სა­წი­ნა­აღ­მდე­გო მოძ­რა­ო­ბის მო­ნა­წი­ლე გახ­და. ამის გამო, 1855 წელს მას ქვეყ­ნის და­ტო­ვე­ბა მო­უხ­და.

დევ­ნი­ლო­ბა­ში მყო­ფი მწე­რა­ლი საფ­რან­გეთ­მა უფრო შე­იყ­ვა­რა. 1870 წელს, როცა ნა­პო­ლე­ონ III გან­დევ­ნეს, ჰი­უ­გო პა­რიზ­ში ტრი­უმ­ფა­ტო­რად დაბ­რუნ­და. მას უამ­რა­ვი ცნო­ბი­ლი ლა­მაზ­მა­ნი ეტ­რფო­და.

ამ დროს, ადე­ლის ჯან­მრთე­ლო­ბის მდგო­მა­რე­ო­ბა თან­და­თან უა­რეს­დე­ბო­და. ის გრძნობ­და, რომ უფრო ადრე წა­ვი­დო­და ამ ქვეყ­ნი­დან, ვიდ­რე მისი ქმა­რი, და უნ­დო­და, რომ ის სა­ი­მე­დო ხელ­ში და­ე­ტო­ვე­ბი­ნა; რომ მის გვერ­დით ყო­ფი­ლი­ყო ადა­მი­ა­ნი, ვინც ვიქ­ტორ­ზე იზ­რუ­ნებ­და და ფულ­ზე და­გე­ში­ლი ქა­ლე­ბის­გან და­ი­ცავ­და ქო­ნე­ბას, რო­მე­ლიც მემ­კვიდ­რე­ო­ბით მათ შვი­ლებს ეკუთ­ვნო­დათ.

ადე­ლი ჟუ­ლი­ეტ­თან თვი­თონ მი­ვი­და, ად­რინ­დე­ლი მტრუ­ლი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბის­თვის პა­ტი­ე­ბა სთხო­ვა და ქმრის საყ­ვა­რე­ლი სა­კუ­თარ სახ­ლში მი­იწ­ვია. მას სა­გან­გე­ბო ოთა­ხი გა­მო­უყ­ვეს და ჰი­უ­გოს ოჯა­ხის სრუ­ლუფ­ლე­ბი­ან წევ­რად მი­ი­ღეს. ჟუ­ლი­ე­ტი ამ ნა­ბი­ჯ­მა სუ­ლის სიღ­რმემ­დე შეძ­რა.

ცხოვ­რე­ბის ბოლო თვე­ებ­ში ადელ ფუშე დაბრმავ­და. ჟუ­ლი­ე­ტი მის სას­თუ­მალ­თან იჯდა და ხმა­მაღ­ლა უკი­თხავ­და ქმრის ნა­წარ­მო­ე­ბებს.

ვიქ­ტო­რი გა­ნაგ­რძობ­და აღ­ვი­რახ­სნილ ცხოვ­რე­ბას. ჟუ­ლი­ეტ­მა ეს ვე­ღარ აი­ტა­ნა, ბა­რა­თი და­უ­ტო­ვა და სახ­ლი­დან გა­იქ­ცა. ის სწერ­და: "შენი ცხოვ­რე­ბის გან­თი­ა­დი სუფ­თა იყო. უნდა ეცა­დო, რომ და­ი­სიც პა­ტი­ვის­ცე­მის ღირ­სი და წმინ­და დარ­ჩეს. ჩემი დარ­ჩე­ნი­ლი ცხოვ­რე­ბის ფა­სად, მინ­და და­გიც­ვა შეც­დო­მე­ბის­გან, რომ­ლე­ბიც შენს გე­ნი­ა­სა და ასაკს არ შე­ე­ფე­რე­ბა".

ჰი­უ­გომ კერ­ძო მა­ძებ­რე­ბი და­ა­დევ­ნა. სა­ბო­ლო­ოდ, ქალი ბრი­უ­სელ­ში იპო­ვეს. მწე­რა­ლიც გა­ემ­გზავ­რა, რათა საყ­ვა­რე­ლი ქა­ლის­თვის კვლავ პა­ტი­ე­ბა ეთხო­ვა. ამ დროს ჟუ­ლი­ე­ტი უკვე მძი­მედ და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი იყო და იცო­და, რომ მალე მოკ­ვდე­ბო­და, მაგ­რამ ჰი­უ­გოს სა­კუ­თარ ტან­ჯვას უმა­ლავ­და. მწე­რა­ლი ყო­ველ­დღე მას­თან რამ­დე­ნი­მე სა­ათს ატა­რებ­და. ჟუ­ლი­ეტ დრუე 1883 წლის 11 მა­ისს, 77 წლის ასაკ­ში გარ­და­იც­ვა­ლა. ამით დას­რულ­და მათი 50-წლი­ა­ნი ურ­თი­ერ­თო­ბა. ვიქ­ტორ­მა მას შემ­დეგ კი­დევ ორი წელი იცო­ცხლა.

ვიქ­ტორ ჰი­უ­გომ კარ­გად უწყო­და, რომ საყ­ვარ­ლე­ბი - ეს არ არის ჭეშ­მა­რი­ტი სიყ­ვა­რუ­ლი. ცხოვ­რე­ბის ბო­ლო­საც, რო­გორც ყმაწ­ვი­ლო­ბი­სას, მი­იჩ­ნევ­და, რომ ნამ­დვი­ლი სიყ­ვა­რუ­ლი ცხოვ­რე­ბა­ში ერთხელ მო­დის და რომ მხო­ლოდ სიყ­ვა­რულ­შია შთა­გო­ნე­ბაც და ბედ­ნი­ე­რე­ბაც.

მთე­ლი ცხოვ­რე­ბა პა­ტივს მი­ა­გებ­და წე­სი­ე­რე­ბას და ებ­რძო­და ავ­ხორ­ცო­ბას. თვი­თონ მუდ­მი­ვად აგებ­და ამ ბრძო­ლას, მაგ­რამ ყვე­ლა თა­ვის სა­ხელ­გან­თქმულ გმირს ზნე­ობ­რი­ო­ბის მა­გა­ლი­თად აქ­ცევ­და.

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)