გა­მო­ჩე­ნი­ლი ფრან­გი მწე­რა­ლი - ვიქ­ტორ ჰი­უ­გო საყ­ვა­რე­ლი ქა­ლი­სად­მი მი­წე­რილ ერთ-ერთ წე­რილ­ში ირ­წმუ­ნე­ბო­და: "ამ­ქვეყ­ნად ყვე­ლა­ფერ­ზე უფრო მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი, ქა­ლიშ­ვილ­სა და ღმერ­თზე უფრო მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი - შენი სიყ­ვა­რუ­ლია". ამ დროს ჰი­უ­გო უკვე 43 წლის იყო და მას არა მარ­ტო საფ­რან­გეთ­ში, არა­მედ მთელ მსოფ­ლი­ო­ში იც­ნობ­დნენ. მისი რო­მა­ნი - "პა­რი­ზის ღვთის­მშობ­ლის ტა­ძა­რი" წარ­მო­უდ­გე­ნე­ლი ტი­რა­ჟით იყი­დე­ბო­და, პი­ე­სე­ბი: "ერ­ნა­ნი", "რუი ბლა­ზი" და "მეფე ერ­თო­ბა" კი თე­ატ­რა­ლუ­რი სცე­ნე­ბი­დან არ ჩა­მო­დი­ო­და. ამა­ვე დროს, მწე­რალს მი­აჩ­ნდა, რომ მისი პი­რა­დი ცხოვ­რე­ბა უფრო წა­რუ­მა­ტე­ბე­ლი იყო, ვიდ­რე ლი­ტე­რა­ტუ­რუ­ლი კა­რი­ე­რა...

მწე­რა­ლი ადელ ჰი­უ­გო­ზე ახალ­გაზ­რდო­ბა­ში და­ქორ­წინ­და. ცოლ-ქმარს ხუთი ქა­ლიშ­ვი­ლი შე­ე­ძი­ნა, რო­მელ­თა­გან ვიქ­ტორ ჰი­უ­გოს ყვე­ლა­ზე მე­ტად, ლე­ო­პოლ­დი­ნა უყ­ვარ­და. მაგ­რამ მოგ­ვი­ა­ნე­ბით, მწერ­ლის ოც­ნე­ბე­ბი და ლტოლ­ვა მთლი­ა­ნად მის მუ­ზა­სა და სატ­რფოს, ჟუ­ლი­ეტ დრუ­ეს უკავ­შირ­დე­ბო­და. სწო­რედ ჟუ­ლი­ე­ტი­სად­მი სიყ­ვა­რუ­ლი გახ­ლდათ მის­თვის ღმერ­თი­სა და ლე­ო­პოლ­დი­ნას სიყ­ვა­რულ­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი.

ჰი­უ­გომ ჟუ­ლი­ეტ დრუე 1833 წელს, პი­ე­სის - "ლუკ­რე­ცია ბორ­ჯია" რე­პე­ტი­ცი­ებ­ზე გა­იც­ნო, სა­დაც ჟუ­ლი­ე­ტი პრინ­ცე­სა ნეგ­რო­ნის პა­ტა­რა როლს თა­მა­შობ­და.

ჟუ­ლი­ე­ტი და ვიქ­ტო­რი

26 წლის ჟუ­ლი­ე­ტი მწვე­ლი სი­ლა­მა­ზით გა­მო­ირ­ჩე­ო­და. მა­მა­კა­ცებს მისი ვნე­ბი­ა­ნი ტემ­პე­რა­მენ­ტი და და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი აზ­როვ­ნე­ბა იზი­დავ­და.

ახალ­გაზ­რდა მსა­ხი­ო­ბის საყ­ვა­რე­ლი გა­მოთ­ქმა იყო: "ქალი, რო­მელ­საც მხო­ლოდ ერთი საყ­ვა­რე­ლი ჰყავს - ან­გე­ლო­ზია, რო­მელ­საც ორი საყ­ვა­რე­ლი ჰყავს - ურჩხუ­ლია, ხოლო ქალი, რო­მელ­საც სამი საყ­ვა­რე­ლი ჰყავს, ჭეშ­მა­რი­ტი ქა­ლია", - ჟუ­ლი­ე­ტის ცხოვ­რე­ბი­სე­უ­ლი გზის შე­სა­ხებ ზო­გა­დი წარ­მოდ­გე­ნის შექ­მნა ამ სი­ტყვე­ბი­თაც შე­იძ­ლე­ბა. ჯერ კი­დევ სრუ­ლი­ად ახალ­გაზ­რდა, პა­რიზ­ში ცნო­ბი­ლი კურ­ტი­ზა­ნი ქალი იყო და მდი­და­რი საყ­ვარ­ლე­ბის ხარ­ჯზე ცხოვ­რობ­და. ის რეს­ტორ­ნებ­სა და თე­ატ­რებ­ში დაჰ­ყავ­დათ, მის­თვის დი­დე­ბულ მე­ჯლი­სებს აწყობ­დნენ. ძალ­ზე ცოტა ქალს თუ შე­ეძ­ლო, ჟუ­ლი­ე­ტის მსგავ­სად დახ­ვე­წი­ლად, გე­მოვ­ნე­ბით ჩაც­მა. ის ფულს ხარ­ჯავ­და და ვა­ლებს იღებ­და. მდა­ბიო წარ­მო­შო­ბის მი­უ­ხე­და­ვად, იუ­მო­რის გრძნო­ბით, ელე­გან­ტუ­რო­ბი­თა და არის­ტოკ­რა­ტიზ­მით გა­მო­ირ­ჩე­ო­და. იგი ბევ­რს უყ­ვარ­და და ამით სარ­გებ­ლობ­და. მუ­დამ მო­ი­ძებ­ნე­ბო­და ვინ­მე, ვინც მომ­ხიბ­ვლე­ლი ჟუ­ლი­ე­ტის ვა­ლებს სი­ა­მოვ­ნე­ბით და­ფა­რავ­და.

ამ ქალ­მა გა­მოც­დი­ლე­ბა ად­რე­ულ ასაკ­ში შე­ი­ძი­ნა და დაბ­რძენ­და. რო­დე­საც მო­ი­სურ­ვებ­და, ერთ წამ­ში საყ­ვა­რელ, გუ­ლუბ­რყვი­ლო ბავ­შვად შე­ეძ­ლო გა­დაქ­ცე­ვა და ამით თაყ­ვა­ნის­მცემ­ლებს, რო­მელ­თა შო­რის ცნო­ბი­ლი პა­რი­ზე­ლი მო­ქან­და­კე პრა­დი­ეც იყო, უფრო მე­ტად ხიბ­ლავ­და.

ჟუ­ლი­ეტ დრუ­ემ და პრა­დი­ემ ერ­თად საკ­მა­ოდ დიდ­ხანს იცხოვ­რეს და ბავ­შვიც შე­ე­ძი­ნათ. მო­ქან­და­კე საყ­ვარ­ლი­სად­მი გაგ­ზავ­ნილ ბა­რა­თებს ხელს მუ­დამ ასე აწერ­და: "შენი მე­გო­ბა­რი, შენი საყ­ვა­რე­ლი, შენი მამა". იგი, რა თქმა უნდა, პირ­ველ რიგ­ში, საყ­ვა­რე­ლი იყო, რად­გან ჟუ­ლი­ე­ტის სხე­უ­ლი უზო­მოდ უყ­ვარ­და, მაგ­რამ ერთი გა­ღი­მე­ბაც კი ქალს იმ პა­ტა­რა გო­გო­ნად გა­და­აქ­ცევ­და, რო­მელ­საც ალერ­სი და მა­მობ­რი­ვი ზრუნ­ვა ესა­ჭი­რო­ე­ბო­და. სწო­რედ ღი­მი­ლი სძენ­და მის სა­ხეს სიწ­მინ­დე­სა და გუ­ლუბ­რყვი­ლო გა­მო­მე­ტყვე­ლე­ბას. ამას­თან, ჟუ­ლი­ე­ტის ღი­მი­ლი ყალ­ბი კეკ­ლუ­ცო­ბა ან სპე­ცი­ა­ლუ­რი ფან­დი როდი იყო, მისი გულ­წრფე­ლი ღი­მი­ლი უბე­დუ­რი ბავ­შვო­ბის მო­გო­ნე­ბა და წუ­ხი­ლი გახ­ლდათ.

ჟუ­ლი­ე­ტი ადრე და­ობ­ლდა, მშობ­ლე­ბი თით­ქმის არ ახ­სოვ­და. თავ­და­პირ­ვე­ლად ბი­ძას­თან ცხოვ­რობ­და, რო­მელ­მაც გო­გო­ნა კა­თო­ლი­კურ პან­სი­ო­ნატ­ში მი­ა­ბა­რა. იქ კარ­გი გა­ნათ­ლე­ბა მი­ი­ღო. წიგ­ნებ­მა ბევ­რი რამ შეს­ძი­ნა, იმ თვალ­საზ­რი­სით, რომ ლი­ტე­რა­ტუ­რულ ნა­წარ­მო­ე­ბებს მა­მა­კა­ცებ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბის სა­ხელ­მძღვა­ნე­ლოდ მი­იჩ­ნევ­და.

რო­დე­საც პან­სი­ონ­ში სწავ­ლა და­ას­რუ­ლა, ჟუ­ლი­ეტ­მა გა­და­წყვი­ტა, მსა­ხი­ო­ბი გამ­ხდა­რი­ყო. XIX სა­უ­კუ­ნე­ში ეს პრო­ფე­სია ცხოვ­რე­ბის გარ­კვე­უ­ლი სტი­ლი უფრო იყო. მარ­თა­ლია, მსგავ­სი ცხოვ­რე­ბა ქალს მა­ნამ­დე შე­ე­ფე­რე­ბო­და, ვიდ­რე ახალ­გაზ­რდა და ლა­მა­ზი იყო, მაგ­რამ ასე დიდ­ხანს ვერ გაგ­რძელ­დე­ბო­და და გო­ნი­ერ ჟუ­ლი­ეტს ეს კარ­გად ეს­მო­და. ალ­ბათ ამ აზ­რე­ბის გამო იყო, რომ მშვე­ნი­ე­რი ქა­ლის ღი­მილ­ში მუ­დამ მსუ­ბუ­ქი ნაღ­ვე­ლი გა­მოსჭვი­ო­და და ცნო­ბი­ლი მწერ­ლის, ვიქ­ტორ ჰი­უ­გოს გუ­ლიც ამით და­ი­პყრო.

ვიქ­ტორ ჰი­უ­გომ ჟუ­ლი­ე­ტი მა­შინ გა­იც­ნო, რო­დე­საც უდი­დე­სი სუ­ლი­ე­რი ტრავ­მა მი­ი­ღო. სწო­რედ იმ პე­რი­ოდ­ში შე­ი­ტყო, რომ მე­უღ­ლე მის მე­გო­ბარ­თან და თა­ნა­მო­აზ­რეს­თან, სენტ-ბევ­თან ღა­ლა­ტობ­და. მწე­რალ­მა შექ­მნი­ლი მდგო­მა­რე­ო­ბა მუ­ხა­ნა­თო­ბად აღიქ­ვა, რად­გან ბუ­ნე­ბით რო­მან­ტი­კო­სი იყო (ანდა ცო­ლი­სა და მე­გობ­რის ერ­თდრო­უ­ლად და­კარ­გვის შემ­დეგ სიმ­შვი­დეს ვინ შე­ი­ნარ­ჩუ­ნებ­და?!). ჰი­უ­გო შვე­ბას მხო­ლოდ მუ­შა­ო­ბა­ში პო­უ­ლობ­და და აი, "ლუკ­რე­ცია ბორ­ჯი­ას" დად­გმი­სას იპო­ვა ჭეშ­მა­რი­ტი სიყ­ვა­რუ­ლი.

"მე ორი და­ბა­დე­ბის დღე მაქვს და ორი­ვე თე­ბერ­ვალ­ში. პირ­ვე­ლად, რო­დე­საც 1802 წლის 28 თე­ბერ­ვალს მო­ვევ­ლი­ნე ქვეყ­ნი­ე­რე­ბას, დე­დის მკლა­ვებ­ში ვი­ყა­ვი, ხოლო მე­ო­რედ, 1833 წლის 16 თე­ბერ­ვალს, შენს მკლა­ვებ­ში, შენი სიყ­ვა­რუ­ლის წყა­ლო­ბით აღვსდე­ქი. პირ­ვე­ლად და­ბა­დე­ბამ სი­ცო­ცხლე მა­ჩუ­ქა, მე­ო­რედ და­ბა­დე­ბამ - ვნე­ბა", - წერ­და ჰი­უ­გო რამ­დე­ნი­მე წლის შემ­დეგ და მარ­თა­ლიც იყო. ჟუ­ლი­ეტ­თან შეხ­ვედ­რის შემ­დეგ მწერ­ლის სტი­ლი სხვაგ­ვა­რი გახ­და, ცხოვ­რე­ბი­სად­მი მისი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა შე­იც­ვა­ლა, წარ­სუ­ლი­დან ("პა­რი­ზის ღვთის­მშობ­ლის ტა­ძა­რი") რე­ა­ლურ ცხოვ­რე­ბა­ში დაბ­რუ­ნე­ბა პირ­ვე­ლად მო­უნ­და.

მწე­რა­ლი ხე­დავ­და, რომ ჟუ­ლი­ე­ტი დიდი მსა­ხი­ო­ბი არა, მაგ­რამ შე­სა­ნიშ­ნა­ვი საყ­ვა­რე­ლი და ამას­თან, გუ­ლი­თა­დი მე­გო­ბა­რი იყო. გან­ქორ­წი­ნე­ბის შე­სა­ხებ არას­დროს ელა­პა­რა­კე­ბო­და. ჟუ­ლი­ე­ტი ჰი­უ­გოს შთა­ა­გო­ნებ­და და ამით კმა­ყო­ფილ­დე­ბო­და. საყ­ვარ­ლებს შო­რის აქ­ტი­უ­რი მი­მო­წე­რა ეპის­ტო­ლა­რუ­ლი ჟან­რის კლა­სი­კად იქცა. მათ ერ­თმა­ნე­თის­თვის 15 ათა­სი ვნე­ბი­ა­ნი და ამა­ვე დროს, ინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­ლუ­რი წე­რი­ლი აქვთ გაგ­ზავ­ნი­ლი.

ჰი­უ­გომ საყ­ვარ­ლის გვერ­დით სუ­ლი­ე­რი სიმ­შვი­დე პოვა, ჟუ­ლი­ეტ­მა კი თა­ვის მხრივ, სამ­სა­ხი­ო­ბო კა­რი­ე­რის გაგ­რძე­ლე­ბა­ზე უარი თქვა, მა­ღა­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბის შეკ­რე­ბებს აღარ ეს­წრე­ბო­და, ური­ცხვი თაყ­ვა­ნის­მცემ­ლე­ბი უა­რით გა­ის­ტუმ­რა და ფრან­გუ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რის კლა­სი­კო­სის ერ­თგვარ აჩ­რდი­ლად გა­და­იქ­ცა. ისი­ნი ერ­თმა­ნეთს იშ­ვი­ა­თად ხვდე­ბოდ­ნენ, გან­შო­რე­ბა ნაღ­ვე­ლით აღ­სავ­სე იყო, მათი მთე­ლი ცხოვ­რე­ბა კი, ამ იშ­ვი­ათ შეხ­ვედ­რებს შო­რის თავ­მოყ­რი­ლი.

1834 წელს ვიქ­ტორ ჰი­უ­გო მოჩ­ვე­ნე­ბით ოჯა­ხურ კე­თილ­დღე­ო­ბას ინარ­ჩუ­ნებ­და. ზა­ფხულს ჩვე­უ­ლე­ბი­სა­მებრ, ოჯახ­თან ერ­თად, პრო­ვინ­ცი­ა­ში ატა­რებ­და, მაგ­რამ ერთი წა­მი­თაც არ ავი­წყდე­ბო­და, რომ მისი სიყ­ვა­რუ­ლი სულ ახ­ლოს, რამ­დე­ნი­მე კი­ლო­მეტ­რის მო­შო­რე­ბით იყო. ჟუ­ლი­ე­ტი და ჰი­უ­გო სა­ი­დუმ­ლო შეხ­ვედ­რე­ბით ცო­ცხლობ­დნენ, ტყე­ში ერთ-ერთ წაბ­ლის ხეს სა­ფოს­ტო ყუ­თად იყე­ნებ­დნენ. ბე­ბე­რი ხე სევ­დი­ა­ნი სი­ნა­ზით აღ­სავ­სე წე­რი­ლებს ინა­ხავ­და: "დიახ, შენ გწერ, რო­გორ შე­მიძ­ლია არ მოგ­წე­რო?.. და რა მო­მი­ვა ღა­მით, თუ ამ სა­ღა­მოს წე­რილს არ მოგ­წერ?.. ჩემო ჟუ­ლი­ეტ, მიყ­ვარ­ხარ. მხო­ლოდ შენ ერთს შე­გიძ­ლია ჩემი სიკ­ვდილ-სი­ცო­ცხლის, ჩემი ბე­დის გან­სა­ზღვრა. შე­მიყ­ვა­რე, შენი გუ­ლი­დან ამო­შა­ლე ყვე­ლა­ფე­რი, რაც სიყ­ვა­რულს არ უკავ­შირ­დე­ბა, რათა შენი სიყ­ვა­რუ­ლი ჩემ­სას და­ემ­სგავ­სოს. არას­დროს მყვა­რე­ბი­ხარ ისე, რო­გორც გუ­შინ, ეს სი­მარ­თლეა... მო­მი­ტე­ვე. სა­ზი­ზღა­რი გიჟი ვი­ყა­ვი, რო­მელ­მაც ეჭ­ვი­ა­ნო­ბი­სა და სიყ­ვა­რუ­ლის­გან თავი და­კარ­გა. არ ვიცი, რას ჩავ­დი­ო­დი, მაგ­რამ ვიცი, რომ შენ მიყ­ვარ­დი".

ამ ვნე­ბი­ან და ნაზ წე­რილს ჟუ­ლი­ე­ტი ასე პა­სუ­ხობს: "მიყ­ვარ­ხარ, მიყ­ვარ­ხარ, ჩემო ვიქ­ტორ, არ შე­მიძ­ლია, ეს სი­ტყვე­ბი კვლავ და კვლავ არ ვი­მე­ო­რო. რო­გორ მი­ჭირს იმის ახ­სნა, თუ რას ვგრძნობ. ჩემ გარ­შე­მო არ­სე­ბულ ყვე­ლა მშვე­ნი­ე­რე­ბა­ში შენ გხე­დავ, მაგ­რამ შენ კი­დევ უფრო სრულ­ყო­ფი­ლი ხარ... შენ უბ­რა­ლოდ შვიდსხი­ვი­ა­ნი მზის სპექტრი არ ხარ, შენ თა­ვად მზე ხარ, რო­მე­ლიც ანა­თებს, ათ­ბობს და სი­ცო­ცხლეს აღორ­ძი­ნებს. ეს ყვე­ლა­ფე­რი შენ ხარ, მე კი მორ­ჩი­ლი ქალი ვარ, რო­მე­ლიც გაღ­მერ­თებს".

ამ­რი­გად, ცოლ-ქმარ­მა ჰი­უ­გო­ებ­მა სა­კუ­თა­რი არ­ჩე­ვა­ნი გა­ა­კე­თეს. დიდი სურ­ვი­ლის მი­უ­ხე­და­ვად, ადელ ჰი­უ­გო ერ­თგუ­ლი ცო­ლის ნი­მუ­შად ვერ დარ­ჩე­ბო­და; სენტ-ბე­ვით გა­ტა­ცე­ბა მის გრძნო­ბებს ღრმად არ შე­ხე­ბია, მაგ­რამ მე­უღ­ლი­სა და ჟუ­ლი­ე­ტის ურ­თი­ერ­თო­ბა სწო­რედ იმი­ტომ აშ­ფო­თებ­და, რომ მათი კავ­ში­რი ძალ­ზე სე­რი­ო­ზუ­ლი იყო. მა­დამ ჰი­უ­გო ქორ­წი­ნე­ბა­ზე უა­რის თქმას არ აპი­რებ­და და ფორ­მა­ლურ ურ­თი­ერ­თო­ბა­ზეც თა­ნახ­მა იყო.

იმ დრო­ის­თვის ჟუ­ლი­ეტ­მა სცე­ნა მთლი­ა­ნად მი­ა­ტო­ვა და გან­დე­გი­ლი­ვით ცხოვ­რობ­და. მისი ერ­თა­დერ­თი საქ­მი­ა­ნო­ბა, რო­მელ­საც მთელ თა­ვი­სუ­ფალ დროს უთ­მობ­და, ღვთა­ებ­რი­ვი ვიქ­ტო­რის ხელ­ნა­წერ­თა გა­და­წე­რა იყო. ნე­ტა­რე­ბას გა­ნიც­დი­და, რად­გან სა­შუ­ა­ლე­ბა ჰქონ­და, პირ­ვე­ლი გას­ცნო­ბო­და მის შე­დევ­რებს, ნა­წარ­მო­ე­ბებს, რო­მელ­თაც მო­მა­ვალ­ში მსოფ­ლიო აღი­ა­რე­ბა ელო­დათ.

ზა­ფხუ­ლო­ბით საყ­ვარ­ლე­ბი ერ­თად მოგ­ზა­უ­რობ­დნენ. ვიქ­ტო­რის გამო ჟუ­ლი­ე­ტი სახ­ლს ტო­ვებ­და და სატ­რფოს­თან ერ­თად საფ­რან­გე­თის სხვა­დას­ხვა კუ­თხე­ში, შვე­ი­ცა­რი­ა­სა და ბელ­გი­ა­ში, ჰო­ლან­დი­ა­ში, ეს­პა­ნეთ­სა და გერ­მა­ნი­ა­ში მოგ­ზა­უ­რობ­და. სწო­რედ ამ მოგ­ზა­უ­რო­ბე­ბის დროს შექ­მნა მწე­რალ­მა ფი­ლო­სო­ფი­უ­რი და ამა­ვე დროს ლი­რი­კუ­ლი, შე­უ­და­რე­ბე­ლი პო­ე­ტუ­რი კრე­ბუ­ლე­ბი: "სხი­ვე­ბი და ჩრდი­ლე­ბი", "ბინ­დბუნ­დის სიმ­ღე­რე­ბი", "შე­მოდ­გო­მის ფოთ­ლე­ბი" და "ში­ნა­გა­ნი ხმე­ბი".

თი­თო­ე­უ­ლი ლექ­სი საყ­ვა­რე­ლი ჟუ­ლი­ე­ტი­სად­მი პო­ე­ტის ვნე­ბი­ან გრძნო­ბას ასა­ხავს. იგი პირ­ვე­ლად ალა­პა­რაკ­და თა­ნა­ცხოვ­რე­ბის ისეთ უბ­რა­ლო, მაგ­რამ შე­სა­ნიშ­ნავ, ბედ­ნი­ე­რე­ბის მომ­ნი­ჭე­ბელ დე­ტა­ლებ­ზე, რო­გო­რიც არის: ოჯა­ხი, ბავ­შვე­ბის ყო­ლის სურ­ვი­ლი, ბუ­ნე­ბის წი­აღ­ში ერ­თად დას­ვე­ნე­ბა... ცნო­ბი­ლია, რომ ადრე, მწერ­ლის შთა­გო­ნე­ბის წყა­როს მხო­ლოდ შუა სა­უ­კუ­ნე­ებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი თე­მე­ბი, და­უ­ჯე­რე­ბე­ლი და დამ­ღუპ­ვე­ლი ვნე­ბე­ბი, სას­ტი­კი ში­ნა­ო­მე­ბი წარ­მო­ად­გენ­და.

ჰი­უ­გო სო­ცი­ა­ლურ კი­ბე­ზე სა­ო­ცა­რი სის­წრა­ფით მი­ი­წევ­და. ის 1841 წელს აკა­დე­მი­კო­სი გახ­და, რა­მაც პო­ლი­ტი­კურ სარ­ბი­ელ­ზე მის მოღ­ვა­წე­ო­ბას და­უ­დო და­სა­ბა­მი; ოთხი წლის შემ­დეგ ძალ­ზე სა­პა­ტიო - საფ­რან­გე­თის პე­რის ტი­ტუ­ლი მი­ა­ნი­ჭეს, მომ­დევ­ნო ორი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში კი პა­რი­ზის დე­პუ­ტა­ტად აირ­ჩი­ეს.

ვიქ­ტორ ჰი­უ­გომ პო­ლი­ტი­კურ ას­პა­რეზ­ზე დიპ­ლო­მა­ტი­ის უბად­ლო ნიჭი გა­მო­ამ­ჟღავ­ნა; სა­ერ­თო ენის გა­მო­ნახ­ვას მო­ნარ­ქის­ტებ­თა­ნაც ახერ­ხებ­და და რეს­პუბ­ლი­კე­ლებ­თა­ნაც. რო­დე­საც საქ­მე მე­ფის არ­ჩე­ვა­ზე მიდ­გა, რო­მე­ლიც თით­ქოს­და, ხალ­ხის მხარ­და­ჭე­რით სარ­გებ­ლობ­და, ჰი­უ­გომ ნა­პო­ლე­ო­ნის ნა­თე­სა­ვის, ლუი ბო­ნა­პარტ ნა­პო­ლე­ონ III-ის­თვის ხმის მი­ცე­მა­ზე სას­ტი­კი უარი გა­ნა­ცხა­და. იმის ნაც­ვლად, რომ მმარ­თველ ძა­ლას და­მორ­ჩი­ლე­ბო­და, ჰი­უ­გო სა­არ­ჩევ­ნო ფარსს პამ­ფლე­ტით - "ნა­პო­ლე­ონ-მცი­რე" გა­მო­ეხ­მა­უ­რა.

ამ ყვე­ლაფ­რის გამო, ჰი­უ­გო 20 წლით გა­ა­ძე­ვეს ქვეყ­ნი­დან. რო­დე­საც 1851 წელს, საფ­რან­გეთ­ში მომ­ხდა­რი სა­ხელ­მწი­ფო გა­დატ­რი­ა­ლე­ბის შემ­დეგ მწე­რა­ლი სამ­შობ­ლოს ტო­ვებ­და, მის გვერ­დით მხო­ლოდ ერ­თგუ­ლი მე­გო­ბა­რი - ჟუ­ლი­ე­ტი იყო, რო­მელ­მაც საყ­ვა­რე­ლი ადა­მი­ა­ნის ცოტა ხნის წი­ნან­დე­ლი ღა­ლა­ტი დიდსუ­ლოვ­ნად და­ი­ვი­წყა.

ჟუ­ლი­ე­ტის მე­ტო­ქე ლა­მა­ზი, ახალ­გაზ­რდა ლე­ო­ნი დ"ონე თავ­და­პირ­ვე­ლად ჰი­უ­გოს მისი ნი­ჭის მხურ­ვა­ლე თაყ­ვა­ნის­მცემ­ლის როლ­ში ხვდე­ბო­და, მაგ­რამ თან­და­თან მას­თან სა­სიყ­ვა­რუ­ლი კავ­ში­რის გაბ­მა მო­ა­ხერ­ხა. ვიქ­ტო­რი წე­რი­ლებს ლე­ო­ნი დ"ონე­საც სწერ­და. შუ­რი­ან ქალს არ მო­ე­რი­და და ეს წე­რი­ლე­ბი ჟუ­ლი­ეტს გა­უგ­ზავ­ნა. ამავდრო­უ­ლად, ჰი­უ­გოს გამო სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი მდგო­მა­რე­ო­ბი­სა და კე­თილ­დღე­ო­ბის რის­კის ქვეშ და­ყე­ნე­ბა არც ადელ ჰი­უ­გოს სურ­და, არც - ლე­ო­ნის და ისე მოხ­და, რომ დევ­ნი­ლო­ბა­ში მხო­ლოდ ჟუ­ლი­ეტ­თან ერ­თად გა­ემ­გზავ­რა, ვის­თვი­საც იგი ცხოვ­რე­ბის ერ­თა­დერთ არსს წარ­მო­ად­გენ­და.

ქა­ლის­თვის მნიშ­ვნე­ლო­ბა არ ჰქონ­და, ჰი­უ­გო წარ­მა­ტე­ბუ­ლი იყო თუ შე­რის­ხუ­ლი, ჟუ­ლი­ე­ტი პო­ლი­ტი­კას, მე­ტო­ქე­ებ­სა და ჭო­რებს არად აგ­დებ­და. მის გა­რე­შე ვიქ­ტო­რი ქვეყ­ნის სწრა­ფად და­ტო­ვე­ბას ვერც მო­ა­ხერ­ხებ­და - ქალ­მა აქ­ტი­უ­რი საქ­მი­ა­ნო­ბა გა­ა­ჩა­ღა, საყ­ვა­რელს გამ­გზავ­რე­ბის­თვის აუ­ცი­ლე­ბე­ლი დო­კუ­მენ­ტე­ბი შე­უგ­რო­ვა და მოგ­ვი­ა­ნე­ბით, ქვე­ყა­ნა თა­ვა­დაც სა­ი­დუმ­ლოდ და­ტო­ვა - ვიქ­ტორს ბელ­გი­ა­ში შე­უ­ერ­თდა, სა­ი­და­ნაც ინ­გლის­ში ერ­თად გა­ემ­გზავრნენ.

ასე იქცა სამ­შობ­ლო­დან გა­დახ­ვე­წი­ლი ვიქ­ტორ ჰი­უ­გო საფ­რან­გე­თის ახა­ლი მმარ­თვე­ლის, ნა­პო­ლე­ონ III-ის დიქ­ტა­ტუ­რის წი­ნა­აღ­მდეგ ბრძო­ლის სიმ­ბო­ლოდ.

ჟუ­ლი­ე­ტი ჰი­უ­გოს გვერ­დი­დან არ შორ­დე­ბო­და და მის­თვის არა მხო­ლოდ საყ­ვა­რე­ლი, არა­მედ უახ­ლო­ე­სი მე­გო­ბა­რი, თა­ნა­მო­აზ­რე გახ­და. ის მწერ­ლის საქ­მე­ებს აწარ­მო­ებ­და, ხელ­ნა­წე­რებს, დო­კუ­მენ­ტებს და არ­ქი­ვებს აწეს­რი­გებ­და. მათ კავ­შირს ჰი­უ­გოს ცო­ლიც შე­ე­გუა და ჟუ­ლი­ე­ტი ოჯა­ხის მე­გობ­რე­ბის წრე­ში მი­ი­ღო. ადელ ჰი­უ­გომ მე­ტო­ქის სიყ­ვა­რუ­ლის ძა­ლის და­ფა­სე­ბა შეძ­ლო და რო­დე­საც სიკ­ვდი­ლის მო­ახ­ლო­ე­ბა იგ­რძნო, მე­უღ­ლე­სა და ჟუ­ლი­ეტს ოდეს­ღაც მი­ყე­ნე­ბუ­ლი უსი­ა­მოვ­ნე­ბე­ბის გამო პა­ტი­ე­ბა სთხო­ვა. ადელ ჰი­უ­გო 1868 წელს გარ­და­იც­ვა­ლა.

სამი წლის შემ­დეგ ჰი­უ­გო ჟუ­ლი­ეტ­თან ერ­თად საფ­რან­გეთ­ში დაბ­რუნ­და. მას, რო­გორც ეროვ­ნულ გმირს, ისე შეხ­ვდნენ, ჟუ­ლი­ეტს კი მწერ­ლის კა­ნო­ნი­ე­რი მე­უღ­ლის შე­სა­ფე­რი­სი პა­ტი­ვი მი­ა­გეს, მაგ­რამ და­ქორ­წი­ნე­ბა­ზე ფიქ­რი უკვე დაგ­ვი­ა­ნე­ბუ­ლი იყო: იმ პე­რი­ოდ­ში ჟუ­ლი­ე­ტი უკვე 75 წლის გახ­ლდათ. წყვი­ლი ერ­თმა­ნეთს პრაქ­ტი­კუ­ლად, არ შორ­დე­ბო­და. ერ­თმა­ნე­თის­თვის ბა­რა­თე­ბის გაგ­ზავ­ნა ძვე­ლე­ბუ­რად უყ­ვარ­დათ. "ჩემო ღვთა­ე­ბავ, არ ვიცი, მო­მა­ვა­ლი წლის ამ დღეს სად ვიქ­ნე­ბი, მაგ­რამ ბედ­ნი­ე­რი და ამა­ყი ვარ, რად­გან შენ­და­მი მად­ლი­ე­რე­ბა მხო­ლოდ ამ სი­ტყვე­ბით შე­მიძ­ლია გა­მოვ­ხა­ტო: მე შენ მიყ­ვარ­ხარ", - წერ­და ჟუ­ლი­ე­ტი 1883 წელს გაგ­ზავ­ნილ ახა­ლი წლის მი­სა­ლოც ბა­რათ­ში. იგი თით­ქოს მო­ახ­ლო­ე­ბულ სიკ­ვდილს გრძნობ­და და ცდი­ლობ­და, ჰი­უ­გოს­თვის და­ე­ნახ­ვე­ბი­ნა, რომ სა­ი­ქი­ო­შიც ეყ­ვა­რე­ბო­და. ჟუ­ლი­ე­ტი 1883 წლის მა­ი­სის და­სა­წყის­ში გარ­და­იც­ვა­ლა. ჰი­უ­გოს უერ­თგუ­ლე­სი მე­გობ­რის დაკ­რძალ­ვა­ზე მი­სას­ვლე­ლად ძალა არ ეყო - მის­თვის სი­ცო­ცხლე მა­შინ დას­რულ­და, რო­დე­საც ჟუ­ლი­ე­ტის გული გა­ჩერ­და და ბუ­ნებ­რივ და­სას­რულს შვე­ბა­სა­ვით ელო­და. წერა უკვე აღარ შე­ეძ­ლო და საყ­ვა­რე­ლი ქა­ლის გარ­დაც­ვა­ლე­ბის შემ­დეგ კა­ლა­მი ხელ­ში აღარ აუ­ღია. სა­ხელ­გან­თქმუ­ლი მწერ­ლის უბის წიგ­ნაკ­ში მცი­რე­რი­ცხო­ვან ჩა­ნა­წე­რებს შო­რის ერთი ასე­თი ჩა­ნა­წე­რია: "მალე ჰო­რი­ზონტს აღარ დავჩრდი­ლავ". მომ­დევ­ნო ორი წელი ჰი­უ­გომ თით­ქოს, ძილ-ბუ­რან­ში გან­ვლო და 1885 წლის 15 მა­ისს, ჟუ­ლი­ე­ტის გარ­დაც­ვა­ლე­ბის დღეს და­ლია სული.

ნატო მან­ჯა­ვი­ძე

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)