C ჰეპატიტი სერიოზულ პრობლემას წარმოადგენს, პაციენტების უმრავლესობას მედიკამენტების მაღალი ფასის გამო მკურნალობაზე ხელი არ მიუწვდება. ამჟამად პლანეტის მოსახლეობის 3% C ჰეპატიტით არის დაავადებული, საქართველოში კი უკვე 200 ათასზე მეტი შემთხვევაა რეგისტრირებული. გვესაუბრება ინფექციონისტი ეკა გორგოშიძე:
- C ჰეპატიტი ვირუსული დაავადებაა, სიყვითლის გარეშე მიმდინარეობს, მწვავე და ქრონიკული ფორმით. რთულდება ციროზითა და ღვიძლის პირველადი კიბოთი. სამწუხაროდ, C ჰეპატიტით ჩვენს ქვეყანაში უკვე 200 ათაზე მეტი ადამიანია ავად. ინფექციის წყაროს წარმოადგენს C ჰეპატიტით ინფიცირებული ადამიანი, ანუ ამ დაავადებით დასნებოვნებულის სისხლი ან ქსოვილოვანი სითხე ჯანმრთელი ადამიანის ორგანიზმში უნდა მოხვდეს. არის შემთხვევები, როდესაც ადამიანი ვერ იხსენებს ან ვერ ხვდება, როდის ან სად დაინფიცირდა C ჰეპატიტით.
- ვინ შედის ამ დაავადების რისკჯგუფებში?
- პირველ რიგში, ნარკოტიკების მომხმარებლები, ადამიანები, რომლებიც ხშირად იცვლიან სქესობრივ პარტნიორებს, ასევე ისინი, ვინც იკეთებს ტატუირებას. C ჰეპატიტის მიზეზი შეიძლება პირადი ჰიგიენის ნივთებიც იყოს - კბილის ჯაგრისი, მაკრატელი (ფრჩხილების), საპარსი. სამწუხაროა, მაგრამ რისკჯგუფებში შედიან მედიცინის მუშაკებიც, რომლებსაც უშუალო შეხება აქვთ დაავადებულის სისხლთან.
- როგორია ამ დაავადების კლინიკა?
- C ჰეპატიტის ინკუბაციური პერიოდი 5-დან 15 კვირამდე მერყეობს. სიყვითლე მხოლოდ ინფიცირებულთა 25-30%-ს აღენიშნება, ამიტომ C ჰეპატიტის დიაგნოსტიკა გართულებულია. ინფიცირებული კარგა ხანს შესაძლოა ვერც გრძნობდეს ვერანაირ სიმპტომებს. როცა სიმპტომები თავს იჩენს, ღვიძლის ფუნქციური მოშლის ხარისხი უკვე საკმაოდ მაღალია და დაავადების გართულებულ ფორმასთან გვაქვს საქმე. ამ დაავადების სიმპტომები წააგავს ვირუსულ ინფექციას, მსუბუქ მოწამვლას, გადაღლას. მაგალითად, უმადობა, მუცლის ტკივილი, სიყვითლე, დაღლილობის შეგრძნება, მუქი შარდი. თუმცა მუქი შარდი და სიყვითლე უკვე დაავადების გვიან სტადიაზე მიუთითებს. C ჰეპატიტის პროგნოზი საყურადღებოა იმ მხრივ, რომ საკმაოდ ხშირია ქრონიკული ფორმები. მწვავე ფორმების დროს გამოსავალი კეთილსაიმედოა. მწვავე ფორმა დაახლოებით 6 თვეს გრძელდება, ქრონიკული კი დუნედ მიმდინარეობს და 10-40 წლის განმავლობაშიც შეიძლება პროგრესირებდეს. როგორც ზემოთ აღვნიშნე, ზოგჯერ ქრონიკული C ჰეპატიტით ინფიცირებულნი თავს კარგად გრძნობენ და ამიტომ დაავადებას ყურადღების მიღმა ტოვებენ, C ვირუსი კი ორგანიზმში გამრავლებას იწყებს და ღვიძლის უჯრედებს აზიანებს, დაზიანება კი თანდათან ღრმავდება და ღვიძლის ციროზი ვითარდება.
- C ჰეპატიტის საწინააღმდეგო ვაქცინა თუ არსებობს?
- სამწუხაროდ, C ჰეპატიტის საწინააღმდეგო ვაქცინა არ არსებობს. თუ ადამიანი ეჭვობს, რომ ამ ვირუსით არის დაავადებული, დაუყოვნებლივ უნდა მიმართოს ექიმს და საჭირო გამოკვლევები ჩაიტაროს. უნდა გვახსოვდეს, რომ C ვირუსი დასნებოვნებიდან ორი კვირის შემდეგ უკვე გადამდებია, ამიტომ, პირველ რიგში, ეს მათ უნდა გაითვალისწონონ, ვინც ზემოთ ჩამოთვლილ რისკჯგუფებში შედის. საგანგაშო არაფერია, საბედნიეროდ, თანამედროვე მედიცინაში არსებობს მკურნალობის ის ეფექტური საშუალებები, რომლებიც დაავადების პროგრესირებას შეაჩერებენ. დღეს ყველაზე ეფექტურ მკურნალობად მიიჩნევა კომბინირებული თერაპია ალფა-ინტერფერონით და რიბავირონით. ბოლო ხანს მკურნალობის ეს მეთოდი საგრძნობლად დაიხვეწა.
- იქნებ ამ მეთოდისა და აღნიშნული პრეპარატების დანიშნულება განგვიმარტოთ.
- პირველ რიგში, მინდა განგიმარტოთ, მკურნალობის ძირითადი არსი ორგანიზმის ვირუსისგან გაწმენდაა. მთავარია, ამ ვირუსის განადგურება ან მისი გამრავლების დათრგუნვა, რაც დაავადების შემდგომ პროგრესირებას შეაჩერებს. რაც შეეხება ალფა-ინტერფერონით მკურნალობის მეთოდს, თავად ინტერფერონი ცილაა. მას ადამიანის ორგანიზმი გამოიმუშავებს, მაგრამ მისი სინთეზი ხელოვნურადაც შესაძლებელია. ინტერფერონი შეჰყავთ ორგანიზმში და მის კონცენტრაციას ზრდიან. ინტერფერონი ორგანიზმის იმუნურ სისტემას ვირუსის გამრავლების დათრგუნვაში ეხმარება, ხოლო რაც შეეხება რიბავირონს, ეს ანტივირუსული საშუალებაა, რომელსაც მხოლოდ ინტერფერონთან, კომბინირებულად ნიშნავენ. მკურნალობის კურსი 24-48 კვირაა. დაავადების გამწვავების დროს კი საჭიროა ავადმყოფის ჰოსპიტალიზაცია. აქვე მინდა დავამატო, რომ ამ დაავადებით დასნებოვნება არც სამარცხვინოა და არც საგანგაშო, მთავარი დროული გამოკვლევები და მკურნალობაა, მაგრამ პაციენტების უმრავლესობას ხელი არ მიუწვდება მკურნალობაზე მედიკამენტებისა და ზოგადად მკურნალობის მაღალი ფასის გამო და ეს პრობლემა დაუყოვნებლივ უნდა მოგვარდეს.
ლიკა კერატიშვილი
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)