19
მარტიდღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი
ოფიციალური მონაცემებით, საქართველოში 68 000-მდე ფსიქიკურად დაავადებული პირი ცხოვრობს, შესაბამისი პროფილის სამკურნალო დაწესებულებებს კი სტაციონარში მხოლოდ 1300-მდე ადამიანის მიღება შეუძლიათ. აქედან გამომდინარე, ათეულათასობით ფსიქიკური აშლილობის მქონე პირი სტაციონარს მიღმა რჩება, მაშინ როცა არ არსებობს შესაბამისი კონტროლის მექანიზმი, არავინ იცის, მკურნალობის კურსს აგრძელებენ თუ არა და როდის შეუქმნიან ისინი გარშემომყოფებს ხიფათს.
ნინო ბერიძე: ვარკეთილში ვცხოვრობ, რამდენიმე დღის წინ ჩემი 9 წლის გოგონა თავის ორ თანაკლასელთან ერთად 146-ე სკოლაში მასწავლებელთან გავგზავნე, ექსკურსია ჩაიშალა და ბავშვებისთვის ფული უკან უნდა დაებრუნებინათ. საბედნიეროდ, მალევე გოგონებს ჩემი დაც უკან გაჰყვა. თურმე სკოლის ეზოში ნახევრად შიშველი ახალგაზრდა მამაკაცი ონანიზმით იყო დაკავებული და პატარა გოგონები რომ დაინახა, მათი დაჭერა სცადა. ბავშვები წივილ-კივილით გამოცვივდნენ ეზოდან. მამაკაცმა ჩემი დის დანახვისთანავე ბავშვების დევნას თავი დაანება და ისევ თავისი საქმით დაკავდა. ხმაურზე გამვლელი ქალიც შევიდა ეზოში და ახალგაზრდა მამაკაცს პატრულის გამოძახებით დაემუქრა, ლანძღვა დაუწყო და იმ საქმიანობის შეწყვეტა მოსთხოვა, მაგრამ მას წარბიც არ შეუხრია...
ეკა ნერგაძე: კინოს სახლის სიახლოვეს, გაბაშვილის ქუჩაზე, ჩემი ახლობლის მეზობლად ფსიქიკურად დაავადებული ბიჭი ცხოვრობს. მთელი წლის განმავლობაში ნორმალურად იქცევა, მაგრამ ზაფხულის მოახლოებისთანავე დაავადება უმწვავდება, აგრესიული და სახიფათო ხდება. რამდენჯერმე მამამისზე დანით გაიწია და რომ არ ეყოჩაღა, ეს კაცი ცოცხალი ვერ გადარჩებოდა. მეზობლები მისი შიშით ეზოში ვერ გამოდიან.
რატომ არ ხორციელდება ფსიქიკურად დაავადებულ ადამიანთა ჯანმრთელობის მდგომარეობის მუდმივი კონტროლი და გარშემომყოფთა დასაცავად ხდება თუ არა რისკების პრევენცია? - ამ კითხვებზე "ყველა სიახლეს" ექიმი-ფსიქიატრი, ფსიქიატრთა საზოგადოების გამგეობის წევრი მანანა ელიაშვილი ესაუბრება:
- ფსიქიკურად დაავადებული ადამიანების გარეთ ყოფნა იმით არ არის გამოწვეული, რომ საავადმყოფოებში ადგილი არ არის და სახელმწიფო მათ მკურნალობას არ აფინანსებს. იყო დრო, როდესაც ფსიქიატრიაში საერთოდ არ იყო დაცული პაციენტის უფლებები და საზოგადოების უსაფრთხოების მიზნით, ისინი წლობით სტაციონარში იყვნენ გამოკეტილი. ეს სისტემა არა მარტო საბჭოთა კავშირში, მთელ მსოფლოში მოქმედებდა, მაგრამ ახლა დასავლეთმა უარი თქვა პაციენტების საავადმყოფოში გამოკეტვაზე და თუ პაციენტს მძიმე სიმპტომები არა აქვს, მისი გარეთ მკურნალობა ხდება. საქართველოც ამ გზას გაჰყვა. დასავლეთისგან განსხვავებით საქართველოში თუ პაციენტმა წამლების მიღება შეწყვიტა და სიმპტომები გაუმწვავდა, მას ადგილზე არავინ მიაკითხავს. ასეთ შემთხვევაში მის გარშემომყოფებს საფრთხე ექმნებათ - გააჩნია, რა სიმპტომები განუვითარდება. ჩვენთან პაციენტები ან პირდაპირ სტაციონარში ხვდებიან, ან სახლის პირობებში მკურნალობენ. თუ მას ოჯახის წევრები ან სხვა მეთვალყურე არ ჰყავს და წამლებს თავისი ნებით არ იღებს, მაშინ რისკებიც იზრდება. იმისთვის, რომ არ მოხდეს მსგავსი ტრაგიკული შემთხვევები და საზოგადოების უსაფრთხოება დაცული იყოს, უნდა შეიქმნას ამბულატორიული, გარემომსახურების სისტემა. რისკების პრევენციის მიზნით, სახელმწიფომ ამისთვის ფული უნდა გამოყოს. ჩვენში ფსიქიკურად დაავადებული ადამიანის შენახვა ერთ დღე-ღამეში სახელმწიფოს მხოლოდ 15 ლარი უჯდება. არის კიდევ ერთი პრობლემა - უცხო ქვეყნის მოქალაქეების მკურნალობის ხარჯები. ერთხელ ამერიკელი პაციენტი შემოგვიყვანეს, ძალიან მძიმე მდგომარეობა ჰქონდა, მისი გარეთ გაშვება არ შეიძლებოდა. საელჩომ უარი თქვა მკურნალობის ხარჯების დაფარვაზე, ასეთი ტიპის ხარჯები გათვალისწინებული არ გვაქვსო. გამოუვალ მდგომარეობაში აღმოვჩნდით. ასეთივე სიტუაცია შეიქმნა ისრაელის მოქალაქესთან დაკავშირებითაც. ერთხელ კი უკრაინელი გოგონა შემოიყვანეს. საქართველოში პროსტიტუციით იყო დაკავებული, მძიმე ემოციურ სტრესს ვეღარ გაუძლო და დაავადება განუვითარდა. ნახევრად შიშველი კანცელარიასთან იდგა და გამვლელებს ქვებს ესროდა. სამჯერ გადმოიყვანეს ჩვენთან...
მარი ონეზაშვილი
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)
