თეა წულუკიანი: ივანიშვილის წასვლის შემდეგ კოალიცია შეიძლება დაიშალოს

"მოსამართლეებზე მეტად დღეს პროკურორებს სჭირდებათ მკაცრი, მაგრამ სამართლიანი ხელი. რეალურად მათ სჭირდებათ მშობელი, რომელიც მათ მოუვლის - მათ ინტერესს დაიცავს გარეთ და შიგნით წესრიგს დაამყარებს", - ამბობს "მთელ კვირასთან" საუბრისას იუსტიციის მინისტრი, რომლის თქმითაც, მის ზურგს უკან არცერთი პოლიტიკური ძალა არ დგას და ხელისუფლებაში რა პოლიტიკური გადაწყვეტილებები მიიღება, მისთვის უცნობია.

რამ განაპირობა თეა წულუკიანის პოლიტიკური პროცესებიდან ჩამოშორება და რა პრობლემებს ხედავს ხელისუფლებაში ქვეყნის მთავარი იურისტი - ამ საკითხებთან დაკავშირებით "მთელი კვირა" იუსტიციის მინისტრ თეა წულუკიანს ესაუბრა.

- ამ ეტაპზე ყველაზე აქტუალური წინასაარჩევნო პროცესია. უწყებათაშორისი კომისიის ხელმძღვანელმა გიგა ბოკერიამ რამდენიმე დღის წინ განაცხადა, რომ მთავრობა ადექვატურად არ მოქმედებს. ამის პარალელურად პარლამენტში მიმდინარეობს მუშაობა იმაზე, რომ ეს კომისია უშიშროების საბჭოდან იუსტიციის სამინისტორში გადმოვიდეს. თვლით, რომ ბოკერიას პრეტენზიები საფუძვლიანია და პარლამენტის მიერ ამ გადაწყვეტილების მიღების შემთხვევაში პრობლემა მოგვარდება?

- დავიწყოთ იმით, რომ გიგა ბოკერიასი არ მჯერა. ზაქარია ქუცნაშვილთან ერთად, საპარლამენტო არჩევნების წინ, მე გახლდით "ქართული ოცნების" წარმომადგენელი უწყებათაშორის კომისიაში და მინახავს როგორ მუშაობს ეს ადამიანი. რა ფაქტიც არ უნდა მიგვეტანა საარჩევნო დარღვევის შესახებ (ფოტო და ვიდეო მასალა), ის არასდროს რეაგირებდა და შემოდიოდა პოლემიკაში. მიმტკიცებდა, რომ ყველაფერი ეს იყო ჩვენს მიერ დადგმული პროვოკაცია და არა საარჩევნო დარღვევა.

ამ ცუდი გამოცდილებიდან გამომდინარე, ჩემს თვალში მის სიტყვას საარჩევნო პროცესებთან დაკავშირებით, დიდი ნდობა არა აქვს.

გაკვირვებას იწვევს ისიც, რომ ბოლო დროდ კომისიის თავმჯდომარე კომისიის წევრებისგან განსხვავებულ აზრს გამოთქვამდა ყოველთვის და რეკომენდაციებიც იყო მხოლოდ მისი და არა კომისიის. პარლამენტმა ჩათვალა, რომ კომისიის ეფექტური მუშაობისთვის საჭიროა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებების მიღება. ის, რომ ბოკერიას ხელმძღვანელობით კომისია იქცა უუნარო, სხვადასხვა ენაზე მოლაპარაკე ორგანოდ, ეს ფაქტია. ამაზე იყო შიდა დებატებიც და გადაწყდა, რომ კომისია იუსტიციის სამინისტროში უნდა გადმოვიდეს.

იუსტიციის სამინისტროს ისეც ბევრი საქმე აქვს და ეს დამატებითი ტვირთი იქნება, თუმცა, პარლამენტის ამ ინიციატივას ჩვენ ერთი მთავარი მიზეზის გამო არ ვეწინააღმდეგებით - უწყებათაშორისი კომისია თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნებისთვის აუცილებელია არსებობდეს. ასევე აუცილებელია, რომ ეს ორგანო იყოს ეფექტიანი.

ჩემს თავზე მაქვს გამოცდილი რა ნაკლოვანებები ჰქონდა ამ კომისიას უშიშროების საბჭოში. თუმცა, დადებითიც უნდა აღინიშნოს. მაგალითად ის, რომ, თუკი ეს კომისია რაიმე თვალსაზრისით ბოკერიას ხელმძღვანელობის პირობებში იყო ეფექტიანი, ეს მთლიანად თამარ კინწურაშვილის დამსახურება მგონია.

- კინწურაშვილის ეფექტიანობაში რას გულისხმობთ? მას შეეძლო, რომ ბოკერიას საწინააღმდეგოდ მიეღო გადაწყვეტილებები?

- კინწურაშვილის ეფექტიანობაში იმას ვგულისხმობ, რომ მისთვის რა მომენტშიც არ უნდა დაგერეკა, ყოველთვის პასუხობდა და ძალიან ბევრჯერ დაურეკავს პოლიციისთვის და შეუჩერებია, როდესაც ჩვენს აქტივისტებს სრულიად უკანონოდ აკავებდნენ. მას ყველა ძალოვან სტრუქტურასთან ჰქონდა დროული კონტაქტი და იყო ყურადღებიანი. ეს პრინციპი უნდა შევინარჩუნოთ.

- თქვენ ფიქრობთ, რომ ეს კომისია ისევ საჭიროა? ეს იმას ხომ არ ნიშნავს, რომ ძალოვანი სტრუქტურები ვერ ან არ ახერხებენ წინასაარჩევნო გარემოს უზრუნველყოფას და ამისთვის დამატებითი ძალისხმევაა საჭირო, როგორც ეს წინა ხელისუფლების ბოლო პერიოდში მოხდა, როდესაც საერთაშორისო ორგანიზაციების ზეწოლით შეიქმნა ეს კომისია?

- რა თქმა უნდა, ეს კომისია ისეთივე საჭირო აღარ იქნება, როგორც ეს "ნაციონალების" დროს იყო, რადგან დღეს პოლიცია გაცილებით სწრაფი და გაცილებით ეფექტიანია. ზუგდიდში ქვების სროლის გამო ადამიანების დაკავების მაგალითი ავიღოთ. 2012 წლის ოქტომბრამდე ვინმეს ოპოზიციისთვის ქვა რომ ესროლა, ისევ ოპოზიციის წარმომადგენლებს დააკავებდნენ იმ მიზეზით, რომ ქვა მიიზიდა.

ეს კომისია ჯერ კიდევ საჭიროა იმისათვის, რომ საქართველოში დემოკრატიამ საპრეზიდენტო არჩევნებში საბოლოოდ იზეიმოს. აქამდე ჩვენ პარლამენტი და მთავრობა შევცვალეთ დემოკრატიულად, ახლა პრეზიდენტის დემოკრატიულად შეცვლის ჯერია.

- საარჩევნო საკითხებთან დაკავშირებით ახალი ხელისუფლება ისევე მოიქცა, როგორც "ნაციონალები" იქცეოდნენ. ანუ ჩაშალა მოლაპარაკება და შეთანხმებული საკითხები შეცვალა. ეს არ არის იმის საფუძველი, რომ ხელისუფლება ისევ სათავისოდ ირგებს საარჩევნო კანონმდებლობას და რა გარანტიაა, რომ არჩევნები სამართლიანად ჩატარდება?

- თავად ინტერფრაქციული ჯგუფის არსებობა ძალიან პოზიტიური მოვლენაა. იმ კრიტიკის მიუხედავად, რომელიც შეიძლება საფუძვლიანიც იყოს, საბოლოო შედეგი მაინც დადებითია. ის, რომ დაფინანსების თემა განხეთქილების ვაშლად იქცა, სრულიად ბუნებრივია, რადგან პოლიტიკურ პარტიებს თუ თანაბარი ფინანსური შესაძლებლობები არ აქვთ, იქ დემოკრატიაზე საუბარი ზედმეტია. ამიტომ კარგია, რომ ეს საკითხი გადაიდო და მეტი დრო დაეთმობა.

რაც შეეხება ამომრჩეველთა სიას, ამ ნაწილში უფრი მეტად ვიყავი ჩართული, რადგანაც სია სამოქალაქო რეესტრის თემაა და დანარჩენ საკითხებში მონაწილეობა არ მიმიღია. ვთვლი, რომ ამომრჩეველთა სიის დაზუსტების ის მეთოდი, რაც შემოდის, ძალიან პოზიტიურია.

ჩვენ ერთხელ და სამუდამოდ უნდა მივცეთ ქვეყანას დაზუსტებული საარჩევნო სია. ამასთან სია უნდა იყოს მარტივად განახლებადი. ახალი წესით ფორმირებული საარჩევნო სია ამომრჩეველთა ფოტოებით იქნება. ეს იქნება ფოტო, რომლის გაყალბებაც შეუძლებელია. ვისაც უკვე აქვს ახალი პირადობის მოწმობა, მათ ზედმეტად აღარ შევაწუხებთ და ჩაითვლება, რომ ისინი სიაში უკვე არიან, რადგან პირადობის ახალი მოწმობა გაუყალბებელ დოკუმენტად ითვლება.

აქვე ვიტყვი, რომ ახალი პირადობის მოწმობის მქონე პირები დაცულები არიან არა მხოლოდ საარჩევნო სიის გაყალბებისგან, არამედ სხვა ფინანსური მაქინაციებისაგანაც.

რაც შეეხება რეგისტრაციიდან მოხსნილ 90 ათასზე მეტ ადამიანს, ეს მონაცემი გადამოწმებას საჭიროებს, რადგან რეგისტრაციიდან მოხსნილების თემა დიდი მანიპულაციების საშუალება იყო. ამ კატეგორიის ადამიანები ხან ვის ბინაში აღმოჩნდებოდნენ ხოლმე მიწერილები და ხან - ვის ბინაში. რეალურად არავინ იცის ისინი არსებობდნენ თუ არა. ბოლო თვეებში ჩვენ სხვის ბინებში მიწერილი ათეულ ათასი ადამიანი ამოვრიცხეთ. ახლა უნდა გავარკვიოთ, ეს ხალხი სად არის. რეგისტრაციიდან მოხსნილებს საშუალებას ვაძლევთ უფასოდ მიიღონ ახალი პირადობის მოწმობები. მთავარია, ისინი გამოჩნდნენ.

- ეს ადამიანები ამის შესახებ ინფორმაციას როგორ მიიღებენ? იქნებ საერთად არ იციან, რომ რეგისტრაციიდან მოხსნილები არიან?

- ეს მართლაც პრობლემაა და ამაზე ვმუშაობთ, რომ საზოგადოებას მიეწოდოს ინფორმაცია, როგორც ეს დევნილების შემთხვევაში გავაკეთეთ. ჩვენ დევნილებისთვის ინდივიდუალური წერილები არ მიგვიწერია, ამისთვის მედია გამოვიყენეთ. იგივეს გავაკეთებთ ახლაც. რეგისტრაციიდან მოხსნილებს ავუხსნით, რომ მათთვის პირადობის ახალი მოწმობა იქნება უფასო და რომ მთავარია ისინი გამოჩნდნენ. ამით პირველ რიგში საკუთარ პრობლემებს მოაგვარებენ, ექნებათ პირადობის მოწმობა უფასოდ, დააფიქსირებენ საკუთარ საცხოვრებელ ადგილს და შევლენ საარჩევნო სიაში.

- ის საკონსტიტუციო ცვლილებები, რისი განხილვაც ახლა მიმდინარეობს, საკმარისია იმისთვის, რომ პრემიერს რეალურად არ ჰქონდეს განუსაზღვრელი უფლებები? ვგულისხმობ იმას, რომ მისთვის უნდობლობის გამოცხადება თითქმის შეუძლებელი იქნება და ეს ხომ არის საკმაოდ მნიშვნელოვანი ბერკეტი პრემიერის ხელში?

- ცხადია, ის ცვლილებები, რომელიც კონსტიტუციაში ახლა შედის, არ არის ის, რისკენაც "ქართული ოცნება" და პირველ რიგში - მთავრობის ხელმძღვანელი მიისწრაფის. ჩვენ აღმოვჩნდით იმ რთულ პოლიტიკურ ვითარებაში, რასაც კოჰაბიტაცია ჰქვია და სადაცაა საპრეზიდენტო არჩევნები ჩატარდება.

ამ მოკლე ვადაში კონსტიტუციის საფუძვლიანი გადახედვა ვერ ესწრება, რადგან ახალი კონსტიტუცია უნდა იყოს ისეთი, რომ ყოველ წუთს მისი შეცვლა აღარ გახდეს საჭირო. ამიტომაც ახლა ის სასიცოცხლო ცვლილებები შედის, რაც აუცილებელია. პრეზიდენტის არჩევისთანავე, დაბალანსებული მმართველობის სისტემის შექნისთვის, ახალ კონსტიტუციაზე მუშაობა დაიწყება.

ძალიან ვწუხვარ, რომ ამდენი წელია საქართველოში ხელშეუხებელი კონსტიტუციის შექმნა არ გვეღირსა. იმედია, იმ ფართომასშტაბიანი სამუშაოს ჩატარების შედეგად, რაც საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ იგეგმება, კონსტიტუცია ყველა პოლიტიკური ძალისთვის, მათ შორის არასაპარლამენტო ოპოზიციისთვის და თითოეული მოქალაქისთვის მისაღები ქვეყნის ძირითადი დოკუმენტი იქნება.

- მართალია, მარგველაშვილს წინასაარჩევნიო კამპანია ოფიციალურად ჯერ არ დაუწყია, მაგრამ ის უკვე ისეთ დაპირებებს იძლევა, რაც მომავალი პრეზიდენტის კომპეტენციაში არ შედის. ეს რისი ბრალია, მან კონსტიტუცია არ იცის, თუ უბრალოდ მხოლოდ დაპირებების გაცემის ტრადიციას აგრძელებს?

- ვიცნობ მარგველაშვილს და გამორიცხული მგონია მან ისეთი დაპირება დადოს, რაც ვერ შესრულდება. ვიცი, რომ ის აქტიურად მუშაობს შტაბის ფორმირებაზე და ამის შემდეგ უკვე მიზანმიმართულ კამპანიას დაიწყებს. როგორც რიგითი მოქალაქე, მეც კრიტიკულად შევხედავ მის დაპირებებს.

რაც შეეხება კონსტიტუციის ცოდნას, მან ძალიან კარგად იცის პრეზიდენტის როლიც და ფუნქციაც.

- მარგველაშვილმა რამდენიმე დღის წინ ისიც თქვა, რომ პრემიერი თანამდებობიდან მიდის და არა პოლიტიკიდან. ეს რას ნიშნავს?

- არ ვფლობ ინფორმაციას იმის შესახებ, თუ როდის აპირებს პრემიერი სამოქალაქო სექტორში გადასვლას, როგორც მან ეს ადრე თქვა. ვისურვებდი, პრემიერ-მინისტრი მანამდე არ წავიდეს პოლიტიკიდან, ვიდრე თავად პოლიტიკური ვითარება სტაბილური, ხოლო სახელმწიფო სტრუქტურების მუშაობა ბოლომდე დემოკრატიული არ გახდება. ამ მხრივ კიდევ ბევრი რამ არის გასაუმჯობესებელი.

- მომავალი პრემიერ-მინისტრობის ერთ-ერთ კანდიდატად თქვენც მოიაზრებით და ერთი ვერსიით, ამის გამო ღარიბაშვილი თქვენზე გაბრაზებულია...

- ჩემი შესაძლო პრემიერ-მინისტრობის შესახებ არაფერი მსმენია. იმასაც ძალიან გულწრფელად ვიტყვი, რომ ამაზე არც კი მიფიქრია და უფრო მეტიც, არ მგონია, რომ ბიძინა ივანიშვილს უფიქრია ამაზე. ამას გამოვრიცხავ. ამიტომ ჩემზე წინასწარ და უსაფუძვლოდ გაბრაზების საფუძველი არავის უნდა ჰქონდეს. ეს, რა თქმა უნდა, ნახევრად ხუმრობით.

- ღარიბაშვილის კანდიდატურა თუ განიხილება?

- არ ვიცი. კოალიციის პოლიტიკური საბჭოს წევრი არასოდეს ვყოფილვარ. პრემიერი მეუბნება, როდესაც გინდა დაესწარიო, თუმცა, არ მჩვევია იქ შევიჭრა, სადაც წევრი არ ვარ. მას შემდეგ, რაც მინისტრობის გამო "თავისუფალი დემოკრატების" წევრობაც შევიჩერე, რეალურად არც ერთი პოლიტიკური ძალა ზურგს უკან არ მყავს. პოლიტიკურ საბჭოში კი წევრებს პოლიტიკური პარტიების თავმჯდომარეები ასახელებენ.

- არც ის არ იცით, ალასანია მიდის თუ არა ოპოზიციაში? არსებობს მოლოდინი, რომ ის რამდენიმე თვეში ოპოზიციაში წავა.

- მე ირაკლის მომავალი გეგმების შესახებ მართლა არაფერი ვიცი. თუმცა, ვიცი რა მისი ამჟამინდელი განწყობები და ვიცნობ კარგად, შემიძლია გითხრათ, რომ ის მთლიანად კოალიციური რეჟიმის ერთგული რჩება.

სანამ ივანიშვილი პოლიტიკურ პროცესშია, კოალიციის დაშლას გამოვრიცხავ. ბიძინა ივანიშვილის წასვლის შემდეგ პარტიები, ალბათ, რაღაც გადაწყვეტილებებს მიიღებენ, თუმცა, მძიმე წარსულიდან გამომდინარე, არა მგონია საქართველოს მომავალს პარტიული დაქსაქსულობა სასიკეთოდ წაადგეს. ამიტომაც ვამბობ, რომ პრემიერი მანამ არ უნდა წავიდეს პოლიტიკიდან, სანამ ვითარების სრული სტაბილიზაცია არ მოხდება.

ჩვენ გამოვიარეთ "საკნების" ეპოქა, "რვიანის" ეპოქა, შემდეგ "ექვსიანის"... ეს პოლიტიკური დაქსაქსულობა ქვეყნის მომავლისათვის ყოველთვის დამღუპველი იყო. იმის წარმოდგენაც კი არ მინდა, რომ იმავე ვითარებაში დავბრუნდეთ.

- პარალმენტი ხშირად ცვლის თქვენ მიერ შეტანილ ინიციატივებს. ამ პროცესს როგორ აფასებთ?

- ოპონირება, რა თქმა უნდა, დემოკრატიის პრინციპია და მე მიხარია, რომ პარლამენტი მთავრობას უსიტყვოდ არ ემორჩილება. ადეიშვილის დროს ამას ვინ გაბედავდა?! ვამაყობ იმით, რომ ჩვენ სრულიად ახალი მიდგომა დავამკვიდრეთ. თუმცა, ვინც იუსტიციის სამინისტროს მიერ ინიცირებული კანონპროექტების წინააღმდეგ ხელაღებით მიდის, კარგი იქნება დაინტერესდეს, რა სამუშაო ჩავატარეთ ამა თუ იმ პროექტის მოსამზადებლად. ბევრი პარლამენტარი ამას აკეთებს და მერე მათი საქმეა, ჩვენს პროექტს გაიზიარებს თუ არა.

დემოკრატია ხელაღებით რაღაცის უარყოფას არ გულისხმობს. შემიძლია გითხრათ, რომ ჩვენგან წასული კანონპროექტის ყველა მუხლი იყო გავლილი და შეთანხმებული იმათთან, ვისაც ის კონკრეტული პროექტი ეხება. რა თქმა უნდა, ყველა ბოლომდე კმაყოფილი ვერ იქნება, მაგრამ ყველა მნიშვნელოვან ინიციატივას ჯერ არასამთავრობო სექტორთან, სხვადასხვა დაინტერესებულ ჯგუფებთან, მედიასთან ერთად გავდივართ და მხოლოდ ამის შემდეგ შეგვაქვს მთავრობაში, მერე უკვე პარლამენტში.

ორი მთავარი პროექტი, რასაც აჟიოტაჟი მოჰყვა, იყო შრომის კოდექსი და მართლმსაჯულების სისტემის რეფორმა. შრომის კოდექსით, საბოლოოდ, კმაყოფილი ვარ, მიუხედავად იმისა, რომ შეიცვალა. რაც შეეხება იუსტიციის საბჭოს შესახებ საკანონმდებლო ინიციატივას, მან ისეთი სახეცვლილებები განიცადა, რომ რეალურად არც კანონის საბოლოო რედაქციით ვარ კმაყოფილი და არც შედეგით. თუმცა, პატივ ვცემ მოსამართლეების არჩევანს.

- თუმცა, იუსტიციის საბჭოს ამ სახით ფორმირება მაინც თქვენ გბრალდებათ...

- მზად ვარ დავიბრალო ის, რაც ჩემი ბრალია. მაგრამ ის, რომ იუსტიციის საბჭოს შესახებ კანონპროექტი პარლამენტმა მესამედან მეორე მოსმენაზე დააბრუნა და "ნაციონალებს" ნება დართო ორი მესამედით აერჩიათ საბჭოს ორი წევრი, ყველაზე დიდ კოშმარშიც არ დამესიზმრებოდა.

ამის მიუხედავად, არ მჩვევია, საკუთარ გუნდს ღიად დავუპირისპირდე და ვფიქრობ, პარლამენტმა იცის, რას აკეთებს. ფაქტია, რომ ამან აბსოლუტურად ნეგატიური შედეგი მოიტანა. გუნდის შიგნით ერთი ადამიანიც არ ყოფილა, ვინც იტყოდა, რომ ეს იუსტიციის სამინისტროს ბრალია იმიტომ, რომ მათ კარგად იციან, სამინისტროდან სულ სხვა პროექტი წავიდა.

ყველაფრის მიუხედავად, სასამართლო სისტემა მაინც შეიცვალა. სხვა საკითხია ის, რომ მე მაინც მჯერა, ამ ეტაპზევე შეიძლებოდა სულ სხვა შედეგის მიღება, რაც ქვეყნისთვის გაცილებით მნიშვნელოვანი იქნებოდა...

- ივანიშვილმა ბოლო ბრიფინგზე თქვა, რომ ის პროკურატურის მუშაობით უკმაყოფილოა და კითხვები აქვს. თქვენ გააქვთ კითხვები?

- მე პროკურატურასთან 25 ოქტომბრის შემდეგ მქონდა და მაქვს ბევრი კითხვა. უბრალოდ, 25 ივნისის შემდეგ, რაც "პროკურატურის შესახებ" ახალი კანონი ძალაში შევიდა, ამ კითხვებს აღარ ვსვამ, რადგან ეს კანონით ამეკრძალა.

- რა კითხვები გაქვთ?

- ვეთანხმები პრემიერს, რომ პროკურატურა დღეს სუსტია და ვერ უმკლავდება იმ უსამართლობის განცდას, რაც საზოგადოებაშია. პროკურატურას ჰყავს თავისი ხელმძღვანელი, რომელსაც ნოემბრის შემდეგ აბსოლუტური დამოუკიდებლობა ჰქონდა. ახლა ეს გაფორმებულია კანონით. ვფიქრობ, ყველამ პასუხი უნდა აგოს იმ საქმეზე, რაც აბარია.

- თქვენ როგორ ფიქრობთ, რისი ბრალია, რომ ის ვერ უმკლავდება ამ გამოწვევებს და რატომ აღმოჩნდა ხელისუფლებაში ყველაზე სუსტი რგოლი?

- შეიძლება ვცდები, თუმცა მგონია, რომ პროკურორებს მკაცრი, მაგრამ სამართლიანი ხელი სჭირდებათ. არ ვთვლი, რომ პროკურორები გაუსაძლისი წნეხის ქვეშ უნდა იყვნენ, მაგრამ სიმკაცრე საჭიროა იმათ მიმართ, ვინც ხალხის უბედურებაში ფეხი ჩადგა.

ჩემი აზრით, მოსამართლეებზე მეტად დღეს პროკურორებს სჭირდებათ მკაცრი, მაგრამ სამართლიანი ხელი. რეალურად მათ სჭირდებათ მშობელი, რომელიც მათ მოუვლის - მათ ინტერესს დაიცავს გარეთ და შიგნით წესრიგს დაამყარებს.

- გახმაურებულ საქმეებთან დაკავშირებით დასავლეთს რა კითხვებიც გაუჩნდა, განპირობებულია სწორედ პროკურატურის საქმიანობით და ეს არ არის საკმარისი საფუძველი, რომ ამ საკითხს უფრო მეტი ყურადღება დაეთმოს, თუნდაც მთავრობის ხელმძღვანელის მხრიდან?

- პრემიერ-მინისტრი ინდივიდუალურ საქმეებში არ ერევა და ეს აბსოლუტურად ჯანსაღი მიდგომაა. ეჭვი მეპარება, რომ მან მთავარ პროკურორს რაიმე ინსტრუქცია მისცეს საკადრო საკითხებში. ეს მთლიანად საპროკურორო საკითხია, რასაც სპეციფიური ცოდნა სჭირდება.

- ანუ კადრების პრობლემაა?

- კადრების პრობლემაა და შეიძლება მიდგომების პრობლემაც იყოს. პროკურორებმა გაიგეს, რომ დრო შეიცვალა, მაგრამ ვერ გაიგეს, რეალურად რა შეიცვალა მათ საქმიანობში, ამიტომ სათანადო ახსნა სჭირდებათ. ეს არის ტიტანური შრომა და რამდენადაც ვიცი, ეს სამუშაო მიმდინარეობს.

ძალიან დიდი დრო დასჭირდა იმას, რომ პროკურორებს შეეწყვიტათ მოქალაქეებისთვის ისეთი შეურაცხყოფის მიყენება, როგორიც არის რომელიმე პროკურორის წინააღმდეგ შეტანილ საჩივარზე ამავე პროკურორის პასუხი. გამოდიოდა, რომ საჩივარს იხილავდა ის, ვისაც უჩიოდნენ... ცხადია, ამაზე დიდი შეურაცხყოფა არ არსებობს.

რასაც მე ვუყურებ, მთავარი პროკურორი ამის ახსნაზე ბევრ დროს ხარჯავს, მაგრამ შედეგისთვის კიდევ სხვა რაღაც არის საჭირო.

- თქვენ დისკრიმინაციის შესახებ კანონზე გაქვთ მუშაობა დაწყებული. რა ეტაპზე ხართ, როდის დასრულდება მუშაობა და რა იქნება საზოგადოებისთვის ახალი?

- პრემიერ-მინისტრმა სტრასბურგში საპარლამენტო ასამბლეაზე განაცხადა, რომ საქართველო დისკრიმინაციას ახლებურად უნდა შეებრძოლოს და რომ უნდა გვქონდეს ანტიდისკრიმინაციული კანონმდებლობა. ამის შემდეგ იუსტიციის სამინისტრომ გააორმაგა ძალისხმევა და შეიმუშავა კიდეც კანონპროექტი დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აკრძალვის შესახებ.

ჩვენ გვინდა გავამრავლოთ დისკრიმინაციის ნიშნების სია. შემოგვაქვს ისეთი სიახლე, როგორიც არის, მაგალითად, დისკრიმინაციის აკრძალვა შეზღუდული შესაძლებლობის ნიშნით, რომ ჩვენმა ინვალიდობის მქონე პირებმა საზოგადოების სრულფასოვან წევრებად იგრძნონ თავი და მრავალი მათგანი შინაპატიმრობაში არ ცხოვრობდეს; შემოგვაქვს ფეხმძიმობის ნიშნით დისკრიმინაცია, დედობის ნიშნით; გენდერული იდენტობის; ასაკის ნიშნით და ა.შ. კონსტიტუცია ამ ყველაფერს მოიაზრებდა, თუმცა, ასე ხაზგასმით არ გამოყოფდა.

რა თქმა უნდა, ჩვენ ახალ უფლებებს არ ვქმნით. ეს კანონი არ ქმნის არავითარ უფლებას ერთსქესიანთა ქორწინებისთვის. არანაირ ახალ სხვა უფლებას, გარდა იმ უფლებისა, რაც ქართულ კანონმდებლობაში დღემდე უკვე არსებობდა. საუბარია იმაზე, რომ ყველამ თანაბრად შევძლოთ ამ უფლებებით სარგებლობა. ანუ, დავიცვათ ის ელემენტარული პრინციპი, რასაც კანონის წინაშე თანასწორობა ქვია.

საზოგადოებას თანასწორობის დაცვის ინსპექტორის ინსტიტუტის შექმნას ვთავაზობთ. ინსპექტორი მყისიერ რეაგირებასა და სანქცირებაზე იქნება ორიენტირებული მაშინ, როდესაც ომბუდსმენის ინსტიტუტი მთლიანად შეინარჩუნებს პრევენციის და დამცველის როლს.

ინსპექტორს შეეძლება დააჯარიმოს ის, ვინც არ ქმნის თანასწორობისთვის სათანადო პირობებს. მაგალითად, იუსტიციის სახლში წინა წლის ნოემბრამდე არ იყო ისეთი ფოტოჯიხური, სადაც ეტლში მჯდომი ადამიანი შეძლებდა შესვლას. ჩვენ ეს ჯიხური დავდგით, მაგრამ თუ ამას არ გავაკეთებდით, ინსპექტორი იუსტიციის სახლს დააჯარიმებდა. ის კი კეთილს ინებებდა, ხარვეზს გამოასწორებდა და ჯარიმასაც გადაიხდიდა.

საუბარია იმაზე, რომ ადამიანების ყოფითი ცხოვრება გაუმჯობესდეს და არა იმაზე, რომ ვინმეს პრივილეგია მივანიჭოთ. ანტიდისკრიმინაციის კანონს ჩემთვის ცივილიზირებულობის კანონი დავარქვი და იმედია, რომ მას ყველა ერთად დაუჭერს მხარს, როგორც ხელისუფლებაში, ასევე საზოგადოებაში. უნდა გვახსოვდეს, რომ რაიმე ნიშნით განსხვავებული ადამიანისადმი სიძულვილი - სირცხვილია.

რუსიკო მაჩაიძე

გაზეთი "მთელი კვირა"