ქარ­თვე­ლი პო­ე­ტი ქა­ლის, ანა კა­ლან­და­ძის ორ­ტო­მე­უ­ლით სრულ­დე­ბა თქვე­ნი და ჩვე­ნი რჩე­უ­ლი ქარ­თვე­ლი მწერ­ლე­ბის ტო­მე­უ­ლე­ბის გა­მო­ცე­მა - სე­რია "ჩემი რჩე­უ­ლი". სიმ­ბო­ლუ­რი­ცაა, რომ სწო­რედ თა­ნა­მედ­რო­ვე მწე­რა­ლი და თა­ნაც პრო­ექ­ტის ერ­თა­დერ­თი ქალ­ბა­ტო­ნი და­ას­რუ­ლებს სე­რი­ას, რო­მე­ლიც უკვე ორ წე­ლი­წად­ზე მე­ტია, სა­ქარ­თვე­ლოს სხვა­დას­ხვა კუ­თხე­ში მცხოვ­რე­ბი ოჯა­ხე­ბის თა­ნამ­გზავ­რი გახ­და, უამ­რავ ახალ­და­ო­ჯა­ხე­ბულ წყვილს ბიბ­ლი­ო­თე­კა შეს­ძი­ნა, ბევ­რს კი - ახა­ლი სამ­ყა­რო. ერ­თსაც გე­ტყვით: ვწუხ­ვართ, რომ რამ­დე­ნი­მე გა­მორ­ჩე­უ­ლად საყ­ვა­რე­ლი მწე­რა­ლი ვერ მო­ვახ­ვედ­რეთ თქვენს წიგ­ნის თა­რო­ზე, მაგ­რამ რამ­დენ­ჯერ­მე გან­გი­მარ­ტეთ კი­დეც, რომ ეს ჩვენ­გან და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი მი­ზე­ზე­ბის გამო მოხ­და.

გა­მომ­ცემ­ლო­ბა "პა­ლიტ­რა L" კი, კვლავ ჟურ­ნალ "გზას­თან" ერ­თად, 1-ლი აგ­ვის­ტო­დან ახალ პრო­ექტს იწყებს - წიგ­ნე­ბის სე­რი­ას "ჩემი რჩე­უ­ლი მსოფ­ლიო", რო­მელ­შიც უცხო­ე­ლი კლა­სი­კო­სე­ბის უკ­ვდავ შე­მოქ­მე­დე­ბას მო­უყ­რის თავს. და­ი­ბეჭ­დე­ბა ის ნა­წარ­მო­ე­ბე­ბიც, დღემ­დე რომ არ უთარ­გმნი­ათ ქარ­თუ­ლად და პირ­ვე­ლად სწო­რედ ამ სე­რი­ით მი­ი­ღებთ. "ჩემი რჩე­უ­ლი მსოფ­ლიო" თი­თო­ე­ულს სხვა­დას­ხვა ქვეყ­ნის კულ­ტუ­რის, ტრა­დი­ცი­ე­ბის, ის­ტო­რი­ი­სა და ღი­რე­ბუ­ლე­ბე­ბის შე­მეც­ნე­ბის გზა­ზე გი­წი­ნამ­ძღვრებთ. ეს "ხვა­ლი­დან" გე­ლო­დე­ბათ, ხოლო დღეს კვლავ "ჩემი რჩე­უ­ლის" რი­გია - "გზას­თან" ერ­თად, ანა კა­ლან­და­ძის ორ­ტო­მე­უ­ლის მე­ო­რე ტომს წარ­მო­გიდ­გენთ, "გზა­ში" კი პო­ე­ზი­ის დე­დო­ფალ­ზე გი­ამ­ბობთ - მერ­წმუ­ნეთ, ანა კა­ლან­და­ძის ძმის მე­უღ­ლე, ქალ­ბა­ტო­ნი თინა ყან­და­რე­ლი ბევ­რის­თვის "უც­ნობ" ანა კა­ლან­და­ძეს შეგ­ვახ­ვედ­რებს.

თინა ყან­და­რე­ლი:

- 24 წლის ვი­ყა­ვი, ამ ოჯახ­ში რომ შე­მო­ვე­დი. ანა ჩემ­ზე 15 წლით უფ­რო­სი იყო. პირ­ვე­ლად რომ ვუ­ნა­ხავ­ვარ, შინ დაბ­რუ­ნე­ბულს დე­დის­თვის უთ­ქვამს: თინა ფრეს­კას მო­გა­გო­ნებ­სო. ისე კი, მო­ფე­რე­ბა-მო­სიყ­ვა­რუ­ლე­ბა არ იცო­და. ერ­თად ვცხოვ­რობ­დით: დე­დამ­თი­ლი, ანა, ჩემი მე­უღ­ლე და მე. თავ­და­პირ­ვე­ლად ძა­ლი­ან მო­რი­დე­ბუ­ლად ვი­ყა­ვი და ანას­თა­ნაც, რო­გორც დე­დამ­თილ­თან, უფ­როს­თან, ასე ვურ­თი­ერ­თობ­დი. ძა­ლი­ან თა­ვი­სე­ბუ­რი და უც­ნა­უ­რი ადა­მი­ა­ნი იყო. მოგ­ვი­ა­ნე­ბით, როცა ძა­ლი­ან და­ვახ­ლოვ­დით, დავ­მე­გობ­რდით, მივ­ხვდი, რომ ქალი, რო­მე­ლიც ყვა­ვი­ლის ფერს, ღრუბ­ლის ფორ­მას, ნი­ა­ვი­სა თუ ქა­რის ქრო­ლას არა­მი­წი­ე­რად ხე­დავს, გა­ნიც­დის, შე­უძ­ლე­ბე­ლია ჩემ­ნა­ი­რი ყო­ფი­ლი­ყო.

- უცებ გა­მახ­სენ­და: "ყვა­ვილს შევ­ჩივ­ლებ/ ცის­ფერ­თვა­ლე­ბი­ანს, -/ მე ვდარ­დობ ნა­მე­ტურ,/ მე ვტი­რი, რა­მე­თუ.../ ძა­ლუმ მყვა­რე­ბია!"... ქალ­ბა­ტო­ნო თინა, რით გა­მო­ი­ხა­ტე­ბო­და ანა კა­ლან­და­ძის უც­ნა­უ­რო­ბა, არა­მი­წი­ე­რო­ბა? - თით­ქოს შინ, თუნ­დაც სამ­ზა­რე­უ­ლო­ში მო­ფუს­ფუ­სე "პო­ე­ზია" ვერც წარ­მო­მიდ­გე­ნია.

- არა, არა, სამ­ზა­რე­უ­ლო­ში ნამ­დვი­ლად არ ფუს­ფუ­სებ­და (იღი­მის). უბ­რა­ლოდ, დე­და­მი­სის სი­ცო­ცხლე­ში ოჯახ­ში გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი გა­რე­მო გვქონ­და - ჩემი დე­დამ­თი­ლი ძა­ლი­ან მკაც­რი ქალი იყო, გან­სა­კუთ­რე­ბით - ანა­სად­მი. დე­დამ­თი­ლი სამ­ზა­რე­უ­ლო­ში რომ იყო და ვთქვათ, ანას მოს­წყურ­დე­ბო­და, ხში­რად მე მთხოვ­და, - მიდი, რა, წყა­ლი გა­მო­ი­ტა­ნეო, - თვი­თონ არც კი შე­ვი­დო­და. დე­დამ­თი­ლის გარ­დაც­ვა­ლე­ბის შემ­დეგ, უკვე 11 თვის ქე­თე­ვა­ნიც რომ მყავ­და, აბ­სო­ლუ­ტუ­რი გარ­და­ტე­ხა მოხ­და ოჯახ­ში. ყვე­ლა სა­ო­ჯა­ხო საქ­მე ამ პა­ტა­რა გო­გო­ნამ ვიტ­ვირ­თე და არც კი ვიცი, რო­გორ გა­მო­მი­ვი­და, მაგ­რამ თით­ქოს ყვე­ლას დედა მე გავ­ხდი (იცი­ნის). ანაც ძა­ლი­ან გარ­და­იქ­მნა: უჩე­მოდ ლა­მის ფეხს აღარ­სად ად­გამ­და. ჩემი მე­ო­რე შვი­ლის - გი­ორ­გის და­ბა­დე­ბა­მაც გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლად და­ათ­ბო. ყო­ველ 3 თე­ბერ­ვალს, წმინ­და ანას დღეს, ანა­ო­ბის აღ­ნიშ­ვნაც კი და­ვი­წყეთ ოჯახ­ში... ერთხანს სხვა­დას­ხვა ბი­ნა­შიც ვცხოვ­რობ­დით, მაგ­რამ მა­ლე­ვე კო­მუ­ნის­ტებ­მა ეს ბინა მოგ­ვცეს - ჩვენ სა­მო­თა­ხი­ა­ნი, ანას კი, გვერ­დით - ორო­თა­ხი­ა­ნი. მას შემ­დეგ სა­ბო­ლო­ოდ გა­და­ვე­ჯაჭ­ვეთ ერ­თმა­ნეთს.

- მა­ინც რო­გო­რი იყო ქალ­ბა­ტო­ნი ანა?

- ძა­ლი­ან გულ­და­ხუ­რუ­ლი. შე­ეძ­ლო, წლო­ბით შე­ე­ნა­ხა სა­კუ­თა­რი ამ­ბა­ვი და დიდი ხნის შემ­დეგ ეთ­ქვა. ზედ­მე­ტი შე­კი­თხვა-გა­მო­კი­თხვა არ სი­ა­მოვ­ნებ­და, არ უყ­ვარ­და, როცა რა­ღაც გინ­დო­და გეთ­ქმე­ვი­ნე­ბი­ნა, მო­ძა­ლა­დე­ო­ბას ვერ იტან­და და მეც ყო­ველ­თვის ვცდი­ლობ­დი, ზედ­მე­ტად არ შე­მე­წუ­ხე­ბი­ნა. მაგ­რამ მა­ლე­ვე მო­ვი­და პე­რი­ო­დი, რო­დე­საც ყო­ველ­დღი­უ­რად შე­მო­მივ­ლი­და, გა­მიხ­მობ­და ჩვენს ე.წ. ბუ­დუ­არ­ში - სამ­ზა­რე­უ­ლო­ში და სა­ა­თო­ბით ვსა­უბ­რობ­დით. ყო­ველ­თვის ასე იწყებ­და: რა­ღაც უნდა გი­თხრაო... მერე და­ა­ყო­ლებ­და: არა, არ გე­ტყვიო. - მა­შინ რა­ტომ იწყებ­დი? თუმ­ცა სუ­ლაც არც მა­ინ­ტე­რე­სებს-მეთ­ქი, - ვი­თომ უკ­მე­ხად რომ ვუ­პა­სუ­ხებ­დი, გა­ი­ღი­მებ­და და სამ­ზა­რე­უ­ლო­ში გა­მიყ­ვან­და. ხან­და­ხან ბრა­ზობ­და: ამ­ხე­ლა ქალი შე­მოვ­დი­ვარ, ჩემს ამ­დენ ამ­ბავს გიყ­ვე­ბი, შენ კი სა­კუ­თარს არა­ფერს მე­უბ­ნე­ბიო. - აბა, არა­ფე­რი მაქვს მო­სა­ყო­ლი-მეთ­ქი, - ვამ­შვი­დებ­დი. ხან­და­ხან, მო­ყო­ლის წინ იტყო­და, - რა­ღა­ცას გე­ტყვი და არ­სად წა­მოგცდე­სო, - არა­და, კარ­გად იცო­და, სი­ტყვაც არ­სად დამ­ცდე­ბო­და... ახ­ლაც - ღმერ­თო, მა­პა­ტიე - ამ­დენს რომ ვლა­პა­რა­კობ... ასე მგო­ნია, მის­მენს და "იქი­დან" მიქ­ნევს თითს (იცი­ნის). სა­ჯა­როდ ლა­პა­რა­კი უფრო უჭირ­და; ერ­ჩივ­ნა, ყვე­ლა­ფე­რი და­ე­წე­რა. ხში­რად უთ­ქვამს, - ამ­ქვეყ­ნად არა­ვი­სი არა­ფე­რი შემ­შუ­რე­ბია, მაგ­რამ მა­რი­კა ლორ­თქი­ფა­ნი­ძის კი მარ­თლა მშურს: შუ­ა­ღა­მეს რომ გა­აღ­ვი­ძო და სცე­ნა­ზე გა­იყ­ვა­ნო, ნე­ბის­მი­ერ თე­მა­ზე ისე გა­მო­ვა სი­ტყვით, ერთს არ წა­ი­ბორ­ძი­კებ­სო. თვი­თონ კი სა­ხალ­ხოდ ნათ­ქვა­მი თი­თო­ე­უ­ლი ფრა­ზა, სი­ტყვა ანერ­ვი­უ­ლებ­და; ღა­მე­ებს ათე­ნებ­და, სულ ეჭ­ვობ­და, რომ რა­ღაც "ისე" არ გა­მო­უ­ვი­და. ეგ კი არა, რო­მე­ლი­მე ღო­ნის­ძი­ე­ბა­ზე რომ მი­ვი­დო­დით, იქ მყო­ფი განა რა­ი­მეს ის­მენ­და, მხო­ლოდ ერთს ნერ­ვი­უ­ლობ­და, - სი­ტყვით გა­მოს­ვლა რომ მთხო­ვონ, რა უნდა ვთქვაო?.. ჟურ­ნა­ლის­ტებს წი­ნას­წარ კი­თხვარს სთხოვ­და, მერე ათას­ჯერ ჩა­ას­წო­რებ­და პა­სუ­ხებს, გა­ა­ტან­და, კვლავ ურე­კავ­და და გა­და­ას­წო­რე­ბი­ნებ­და... სა­ში­ნე­ლი თვით­ცენ­ზუ­რა ჰქონ­და, თვითგვე­მა­ში გა­და­დი­ო­და. 2007 წლის 14 დე­კემ­ბერს ერთ-ერთ ბიზ­ნეს­ცენ­ტრში გრან­დი­ო­ზუ­ლი შეხ­ვედ­რა მო­უ­წყვეს. უკვე შე­უძ­ლოდ იყო და გა­ყო­ლა მთხო­ვა. სხვა­თა შო­რის, ეს დიდ აუ­დი­ტო­რი­ას­თან მისი ბოლო შეხ­ვედ­რა აღ­მოჩ­ნდა... მოკ­ლედ, ულა­მა­ზე­სი სა­ღა­მო გა­მო­ვი­და და ძა­ლი­ან ბედ­ნი­ე­რი იყო ანა, სცე­ნა­ზე რომ არ დას­ვეს და დარ­ბა­ზი­დან უწევ­და ლა­პა­რა­კი. სა­ხალ­ხოდ ასე­თი მო­ლა­პა­რა­კე ანა არც არას­დროს მი­ნა­ხავს... სა­ერ­თოდ, თა­ვის სა­ღა­მო­ებ­ზე ოჯა­ხის წევ­რე­ბის დას­წრე­ბა არ უყ­ვარ­და, არა­და, ძა­ლი­ან მინ­დო­და, ჩემს შვი­ლებს, რო­მელ­თაც გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლად უყ­ვარ­დათ მა­მი­და, ისიც და­ე­ნა­ხათ და შე­ეგ­რძნოთ, ხალ­ხი რო­გორ ეტ­რფო­და ამ ადა­მი­ან­სა და მის შე­მოქ­მე­დე­ბას. სხვა­თა შო­რის, ერთხელ ვუ­თხა­რი კი­დეც ანას, - შენ ვალ­დე­ბუ­ლი ხარ, რომ ეს ბავ­შვე­ბი ყვე­ლა­ფერს და­ას­წრო-მეთ­ქი. მა­ინც არ შვრე­ბო­და. ხან­და­ხან ისე წა­ვი­დო­და ღო­ნის­ძი­ე­ბა­ზე, არა­ფერს გვე­ტყო­და. მე კი ვი­ცო­დი ხოლ­მე, მაგ­რამ რად­გან თვი­თონ მა­ლავ­და, აღა­რა­ფერს ვე­უბ­ნე­ბო­დი. ალ­ბათ, ესეც რა­ღაც კომ­პლექ­სი იყო...

- რო­გორ წერ­და, ქმნი­და თა­ვის ულა­მა­ზეს, უთ­ბი­ლეს ლექ­სებს ან ახალ­და­წე­რილს თუ გა­კი­თხებ­დათ? რა ჩვე­ვე­ბი ახა­სი­ა­თებ­და ქალ­ბა­ტონ ანას?

- რო­დის რას წერ­და, არა­ვინ იცო­და. არც ლექ­სი წა­უ­კი­თხავს ოდეს­მე ჩემ­თვის. 44 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში ვი­ცხოვ­რეთ ერ­თად და სულ ვეხ­ვე­წე­ბო­დი, შენი პირ­ვე­ლი ლექ­სი წაგ­ვა­კი­თხე-მეთ­ქი: 11 წლი­სამ მთვა­რე­ზე და­წე­რა პირ­ვე­ლად. გვპირ­დე­ბო­და, წა­გა­კი­თხებ­თო, მაგ­რამ ისე წა­ვი­და ამ ქვეყ­ნი­დან, არ გვაჩ­ვე­ნა, ასე რომ, დღემ­დე არ ვი­ცით ის ლექ­სი, რად­გან ანას არ­ქი­ვი სრუ­ლად არ გაგ­ვიხ­სნია. სა­ერ­თოდ, მის ბი­ნა­ში და­უ­კი­თხა­ვად არას­დროს შევ­დი­ო­დით: არც მე, არც ბავ­შვე­ბი, მით უფრო - ძმე­ბი. ჩემი მე­უღ­ლე კი ვე­რა­ფერს ეტყო­და ანას, მე მა­თხოვ­ნი­ნებ­და ხოლ­მე. ყვე­ლას შუ­ა­მა­ვა­ლი ვი­ყა­ვი. ქეთი უკვე მე­ო­რე კლას­ში სწავ­ლობ­და, რო­დე­საც მის სკო­ლა­ში შე­ი­ტყვეს, რომ ანას ძმის­შვი­ლი იყო, რად­გან ამას ხმა­მაღ­ლა ვერ­სად ვამ­ბობ­დით. მისი სა­ხე­ლი­თა და ავ­ტო­რი­ტე­ტით ვერც ვი­სარ­გებ­ლებ­დით და თით­ქოს, ვერც ვი­ა­მა­ყებ­დით, რად­გან ანას არ სი­ა­მოვ­ნებ­და. ჩვენც არას­დროს ვა­კე­თებ­დით იმას, რაც ანას არ ესი­ა­მოვ­ნე­ბო­და.

- ანა კა­ლან­და­ძეს, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ მისი ლექ­სე­ბი სავ­სეა სიყ­ვა­რუ­ლით, სა­კუ­თა­რი ოჯა­ხი არ შე­უქ­მნია. მაგ­რამ შე­უძ­ლე­ბე­ლია, არა­ვინ ჰყვა­რე­ბო­და და ვფიქ­რობ, ვინ უყ­ვარ­და, თქვენ გე­ცო­დი­ნე­ბათ.

- ეგეც ანას უც­ნა­უ­რო­ბა იყო: მა­მა­კა­ცი მას მუ­ზად უნ­დო­და და არა - ქმრად. თა­ვის სიყ­ვა­რულს ყვე­ლას­გან სა­გულ­და­გუ­ლოდ მა­ლავ­და, მაგ­რამ სა­ოც­რად ლა­მა­ზად აბ­ნევ­და ლექ­სებ­ში. არ გა­უმ­ჟღავ­ნე­ბია, ვინ უყ­ვარ­და, მაგ­რამ თვი­თონ ამო­ვი­ცა­ნი ლექ­სე­ბი­დან და რომ ვუ­თხა­რი, თითი და­მიქ­ნია, თით­ქოს გა­მი­ჯავ­რდა, თუმ­ცა მივ­ხვდი - არ სწყე­ნია. მერე კი ხში­რად მე­ლა­პა­რა­კე­ბო­და სიყ­ვა­რულ­ზე.

- მისი "სიყ­ვა­რუ­ლიც" პო­ე­ტი იყო?

- არა (იცი­ნის). ისე­თი აბ­სტრაქ­ტუ­ლი იყო ეს სიყ­ვა­რუ­ლი, ანა მისი ცოლი არას­დროს გახ­დე­ბო­და. საკ­მა­ოდ ახ­ლოს იც­ნობ­დნენ ერ­თმა­ნეთს, მაგ­რამ ის ვე­რაფ­რით იეჭ­ვებ­და, ანას თუ უყ­ვარ­და, ვე­რას­დროს წარ­მო­იდ­გენ­და, რომ ამ­დე­ნი ლა­მა­ზი ლექ­სი მის­თვის იწე­რე­ბო­და. და ისე წა­ვი­და ამ ქვეყ­ნი­დან, არა­ფე­რი გა­უ­გია... გა­ტა­ცე­ბე­ბი ალ­ბათ მა­ნამ­დეც ჰქონ­და და - მას მე­რეც. ავი­ღოთ თუნ­დაც ლექ­სე­ბი მთის ციკ­ლი­დან... ანა ვაჟ­კა­ცო­ბას ეტ­რფო­და და სწო­რედ მთა­ში გა­იც­ნო ერთი არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი ადა­მი­ა­ნი; მთის ლექ­სე­ბიც მას ეკუთ­ვნო­და.

- ლურჯთ­ვა­ლა, ხომ?

- კი (იცი­ნის)... ჩანს, გახ­სოვთ: "თეთ­რი თოვ­ლის ქვეშ ლა­მაზ ენ­ძე­ლას/

სძი­ნავს უთ­ვა­ლავს.../ როცა ისი­ნი მო­ი­შო­რე­ბენ/ თოვ­ლის სუ­და­რას,/ მეც მა­შინ მო­ვალ შენ­თან, მთებ­ში,/ ჩემო ლურჯთ­ვა­ლავ..." ეს იყო ანას სიყ­ვა­რუ­ლი, ასე­თი ძვირ­ფა­სი ლექ­სე­ბი რომ და­ა­წე­რი­ნა... ერთხელ ვუ­თხა­რი, შენ­ზე და იმ მა­მა­კაც­ზე ამ­ბო­ბენ, ერ­თმა­ნე­თი უყ­ვარ­და­თო. - არა, მე არაო... - თან და­ა­ყო­ლა: ისე, კარ­გი ვინ­მე კი იყო, თი­ნაო, - უცებ მო­მი­გო.

"ვა­ჟაო, დი­ლის მზის სხი­ვო./ ხან მთებ­ზე ნისლთა დი­ნე­ბავ,/ შუ­ა­ფხო­დან რომ მი­დი­ხარ,/ გული რად გა­გე­ტი­რე­ბა?/ შენ თუ არ იცი მი­ზე­ზი,/ აბა, ვის ეცო­დი­ნე­ბა?/ გად­მო­დი, გად­მო­ა­შუ­ქე/ ლურჯ თხი­ლი­ა­ნას კალ­თე­ბი./ რა და­შავ­დე­ბა? არც რაი:/ გნა­ხავ და... გა­მე­ხარ­დე­ბი!"

- სა­ხელს ვერ გა­მიმ­ხელთ?

- არა, არა... ანა­სი მე­ში­ნია კი­დევ (იცი­ნის)... დღეს არც ის ადა­მი­ა­ნია ცო­ცხა­ლი. ალ­ბათ ის მო­მენ­ტიც დად­გე­ბა, ყვე­ლა­ფერს რომ გა­მო­ვაქ­ვეყ­ნებთ და დავ­წერთ, მაგ­რამ... ჯერ არა. ანას არ­ქივ­ში წე­რილს წა­ვა­წყდი, იმ კა­ცის მო­წე­რილს. თურ­მე მთა­ში ქე­ი­ფობ­და და ანას სა­დღეგ­რძე­ლოს რომ სვამ­და, პე­პე­ლა დაფ­რე­ნი­ლა მის ჭი­ქა­ზე... კარ­გა ხანი იყო გა­სუ­ლი, ანას ლექ­სებს უკვე მე­რამ­დე­ნედ ვკი­თხუ­ლობ­დი და ორ ულა­მა­ზეს ლექსს წა­ვა­წყდი ამ პე­პე­ლა­ზე: "...ხელს ვინ გახ­ლებს, უკად­რი­სავ?/ თვალ­ნი აგი­ტირ­დე­ბი­ან.../ ეს პეპ­ლე­ბი, ეს ფუტკრე­ბი/ რა­ღას გა­დაგ­კი­დე­ბი­ან?"...

- დიდ­ხანს ია­ვად­მყო­ფა ქალ­ბა­ტონ­მა ანამ?

- 2008 წელს ტრა­დი­ცი­უ­ლად, ერ­თად შევ­ხვდით, ჩვენ­თან. იმ ახალ წელს რა­ტომ­ღაც, ყვე­ლამ გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი სა­ჩუ­ქა­რი გა­ვუმ­ზა­დეთ. პა­ტა­რა ბავ­შვი­ვით გა­ი­ხა­რა. 2 იან­ვარს, დი­ლით და­მი­რე­კა და, - მგო­ნი, გავ­ცივ­დი და დღეს ლო­გინ­ში ვიწ­ვე­ბიო. არ მე­სი­ა­მოვ­ნა, ლო­გი­ნი რა­ტომ უნდა და­ე­ბე­დოს-მეთ­ქი?!. მი­ვა­კი­თხე და გა­მო­ვიყ­ვა­ნე. დიდ­ხანს ვერ გა­ჩერ­და. მერე ქე­თიმ მი­ა­კი­თხა. წა­მოს­ვლი­სას უთ­ქვამს, - ანა­მა ("მა­მი­დის" და­ძა­ხე­ბა არ უყ­ვარ­და, ამი­ტომ ქე­თიმ და გი­ორ­გიმ მი­სი­ვე ლექსში იპო­ვეს სა­ხე­ლი. ხომ გახ­სოვთ: "ყა­ყა­ჩოს "ღვი­ნო სალ­ხი­ნო"/ რო­გორ არ შეს­ვას ანა­მა?!"), ცოტა ხნით გა­ვალ და და­ძი­ნე­ბამ­დე ისევ გი­ნა­ხუ­ლე­ბო. ნა­ხე­ვარ სა­ათ­ში თვი­თონ დაგ­ვი­რე­კა, რა­ღაც უც­ნა­უ­რად და­ე­ლა­პა­რა­კა ქე­თის. ორი­ვე­ნი გავ­ვარ­დით. ფეხ­ზე იდგა და, - რა მო­მი­ვი­დაო, - კი თქვა რამ­დენ­ჯერ­მე, მერე კი... ინ­სულ­ტი და­ე­მარ­თა, მარ­ჯვე­ნა ხელ-ფეხი და მე­ტყვე­ლე­ბის უნა­რი წა­ერ­თვა. 68 დღეს იწვა სა­ა­ვად­მყო­ფო­ში. ენით აუ­წე­რე­ლი სა­ში­ნე­ლე­ბა გა­ვი­ა­რეთ. ვე­რა­ფერს გვა­გე­ბი­ნებ­და, მარ­ჯვე­ნა ხელ­საც ვერ იყე­ნებ­და, რა­ი­მე რომ და­ე­წე­რა, მაგ­რამ რამ­დენ­ჯერ­მე გა­სა­ო­ცა­რი რამ მოხ­და: მისი იქ ყოფ­ნის პე­რი­ოდ­ში სო­ფი­კო ჭი­ა­უ­რე­ლი გარ­და­იც­ვა­ლა. იმ დღეს რომ მი­ვა­კი­თხე, ამ უმე­ტყვე­ლო ქალ­მა უეც­რად გარ­კვე­ვით მკი­თხა: სო­ფი­კო ჭი­ა­უ­რე­ლი რო­გორ არი­სო? მე­რეც, მახ­სოვს, მას­თან ვი­ტი­რე. შე­წუ­ხე­ბა რომ შე­ვა­ტყვე, ვუ­თხა­რი: "ანა, ეს სი­ხა­რუ­ლის ცრემ­ლე­ბია"... - "როდი ვტი­რი!" - თვი­თონ და­ას­რუ­ლა... ბო­ლოს ძა­ლი­ან დამ­ძიმ­და. სულ სას­თუ­მალ­თან ვე­ჯე­ქი. ერთხე­ლაც წარ­მოთ­ქვა: "რა მალე თენ­დე­ბა... რა მალე ღამ­დე­ბა..." ბოლო დღეს კი მი­თხრა: "თინა, არ მინ­და სიკ­ვდი­ლი"... და­ვამ­შვი­დე: ანა, არ მოგ­კლავთ, შენ უნდა გა­ცო­ცხლოთ. ახა­ლი წა­მა­ლი გა­მო­სუ­ლა და გი­ორ­გი მის მო­სა­ტა­ნა­დაა წა­სუ­ლი-მეთ­ქი... უეც­რად ბორგვა და­ი­წყო და გი­ორ­გის და­ვუ­რე­კე, სას­წრა­ფოდ მოდი-მეთ­ქი. გი­ორ­გი ექი­მია და გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლად ეი­მე­დე­ბო­და, ამი­ტომ პა­ლა­ტა­ში შე­მო­ვი­და თუ არა, - იშო­ვეო? - ჰკი­თხა. გი­შო­ვეო, - და რა­ღაც წა­მა­ლი და­ა­ლე­ვი­ნა... ეს მისი უკა­ნას­კნე­ლი სი­ტყვე­ბი იყო. ანა 2008 წლის 11 მარტს გარ­და­იც­ვა­ლა.

ირმა ხარ­ში­ლა­ძე

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)