სა­ქარ­თვე­ლოს პარ­ლა­მენ­ტსა და ქვე­ყა­ნა­ში მიმ­დი­ნა­რე პრო­ცე­სებ­ზე სა­პარ­ლა­მენ­ტო უმ­რავ­ლე­სო­ბის ლი­დე­რი და­ვით სა­გა­ნე­ლი­ძე გვე­სა­უბ­რე­ბა.

- პარ­ლა­მენ­ტის­თვის ეს არას­რუ­ლი ერ­თწლი­ა­ნი საქ­მი­ა­ნო­ბა საკ­მა­ოდ რთუ­ლი და, ამა­ვე დროს, ნა­ყო­ფი­ე­რი იყო. ძნე­ლი­ა, რო­ცა პარ­ლა­მენ­ტში არ გყავს სა­კონ­სტი­ტუ­ციო უმ­რავ­ლე­სო­ბა და ძალ­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი სა­კითხ­ე­ბის გა­სა­ტა­ნად ხმე­ბი არ გყოფ­ნის, ამის გა­მო რამ­დე­ნი­მე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი სა­კი­თხი ვერ გა­ვი­და. მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვი­ლის მი­ერ ვე­ტო­და­დე­ბუ­ლი კა­ნო­ნე­ბი არა მარ­ტო უმ­რავ­ლე­სო­ბის, და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი მა­ჟო­რი­ტა­რე­ბის მხარ­და­ჭე­რი­თაც დავ­ძლი­ეთ; შრო­მის კო­დექ­სი, ჯან­დაც­ვის თე­მა, სა­სა­მარ­თლო რე­ფორ­მა, იუს­ტი­ცი­ის საბ­ჭოს ფორ­მი­რე­ბის სა­კი­თხი სე­რი­ო­ზუ­ლი სჯა-­ბა­ა­სის შემ­დეგ იქ­ნა მი­ღე­ბუ­ლი. ამას­თან, დი­ა­მეტ­რა­ლუ­რად გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი მდგო­მა­რე­ო­ბაა იმ მხრი­ვაც, რომ დღე­ვან­დე­ლი სა­პარ­ლა­მენ­ტო უმ­რავ­ლე­სო­ბა კო­ა­ლი­ცი­უ­რი­ა, მას­ში შე­მა­ვალ პარ­ტი­ებს შო­რის არა­ერთ სა­კითხ­ზე აზ­რთა სხვა­დას­ხვა­ო­ბა­ა, ბო­ლო ხანს ასე­თი იყო "უ­მაღ­ლე­სი გა­ნათ­ლე­ბის კა­ნო­ნი". ინი­ცი­ა­ტო­რებს ბევ­რი კა­ნონ­პრო­ექ­ტის უკან გა­ტა­ნა ან მას­ში სე­რი­ო­ზუ­ლი ცვლი­ლე­ბე­ბის შე­ტა­ნა მო­უხდ­ათ.

რაც შე­ე­ხე­ბა პო­ლი­ტი­კურ კო­ჰა­ბი­ტა­ცი­ას, ჩვე­ნი მხრი­დან ამის სურ­ვი­ლი იყო, თუმ­ცა, ხში­რად ეს ვერ ხერ­ხდე­ბო­და და არც უნ­და მო­ხერ­ხე­ბუ­ლი­ყო. არის სა­კითხ­ე­ბი, რა­ზეც თვა­ლის და­ხუჭ­ვა შე­უძ­ლე­ბე­ლი­ა, რა­დი­კა­ლიზ­მი აუ­ცი­ლე­ბე­ლია და იმის გა­მო, არი­ქა, კო­ჰა­ბი­ტა­ცი­ის პრო­ცე­სი არ და­ირ­ღვე­სო, თვალს ვერ დავ­ხუ­ჭავთ. ამის დას­ტუ­რია ის პო­ლი­ტი­კუ­რი ბო­ი­კო­ტი, დე­მარ­ში, რო­მე­ლიც ამ­ჟა­მად აქვს გა­მოცხ­ა­დე­ბუ­ლი "ნა­ცი­ო­ნა­ლურ მოძ­რა­ო­ბას", რო­მე­ლიც თავს ყვე­ლა­ზე ძლი­ერ ოპო­ზი­ცი­ურ ძა­ლად მი­იჩ­ნევს, "ძლი­ე­რე­ბა" რომ გან­ზე გა­დავ­დოთ. ეს ტერ­მი­ნი ჩემ­თვის კა­ტე­გო­რი­უ­ლად მი­უ­ღე­ბე­ლი­ა, არ­სე­ბობს თუნ­დაც ერ­თი შემ­თხვე­ვა, რომ პო­ლი­ტი­კურ პარ­ტი­ას, რომ­ლის ლი­დე­რი ქვეყ­ნის პრე­ზი­დენ­ტი­ა, რომ­ლის წარ­მო­მად­გე­ნე­ლია დე­და­ქა­ლა­ქის მე­რი, სა­დაც ქვეყ­ნის მო­სახ­ლე­ო­ბის 1/3 ცხოვ­რობს, ჰყავს გუ­ბერ­ნა­ტო­რე­ბი, საკ­რე­ბუ­ლო­ებ­ში - უმ­რავ­ლე­სო­ბა. ოპო­ზი­ცი­უ­რი ერ­ქვას? რა­ტომ გვა­ცო­დე­ბენ თავს? სხვა სა­კითხ­ი­ა, რომ პარ­ლა­მენ­ტში ჰყავთ უმ­ცი­რე­სო­ბა. დღეს ქვე­ყა­ნა­ში ორ­ხე­ლი­სუფ­ლე­ბი­ა­ნო­ბა­ა, ამი­ტო­მაც არის ლა­პა­რა­კი პო­ლი­ტი­კურ კო­ჰა­ბი­ტა­ცი­ა­ზე. ყვე­ლა იმ პრობ­ლე­მის გა­მო, რაც ქვე­ყა­ნა­ში­ა, "ნაც­მოძ­რა­ო­ბის" გუნ­დი მთავ­რო­ბის­კენ იშ­ვერს ხელს. სა­ა­კაშ­ვი­ლი ახ­ლა ეკო­ნო­მი­კა­ზე ალა­პა­რაკ­და, რე­ა­ლუ­რად კი ქარ­თუ­ლი ეკო­ნო­მი­კა, ბიზ­ნე­სი 5-6 კა­ცის ხელ­ში იყო თავ­მოყ­რი­ლი და მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვი­ლის, ვა­ნო მე­რა­ბიშ­ვი­ლი­სა და ზუ­რაბ ადე­იშ­ვი­ლის­გან იყო ხელ­დას­ხმუ­ლი, ახ­ლა ერ­თი გაქ­ცე­უ­ლი­ა, მე­ო­რე - და­ჭე­რი­ლი, მე­სა­მე­ ის­ტე­რი­კა­შია და მო­ნო­პო­ლი­უ­რი ბიზ­ნე­სი ჩა­მო­ი­შა­ლა, ახ­ლა მი­სი ად­გი­ლი ჯან­საღ კონ­კუ­რენ­ცი­ა­ში წარ­მო­შო­ბილ­მა ბიზ­ნეს­ჯგუ­ფებ­მა უნ­და და­ი­კა­ვონ. ქვეყ­ნის პრე­ზი­დენ­ტი ამას ხელს უშ­ლის, ქვე­ყა­ნა-­ქვე­ყა­ნა, ქუ­ჩა-­ქუ­ჩა დარ­ბის და ლან­ძღვა-­გი­ნე­ბით არის და­კა­ვე­ბუ­ლი, გაჰ­ყვი­რის, რომ არის ძა­ლა­დო­ბა, შერ­ჩე­ვი­თი სა­მარ­თა­ლი, ტე­რო­რი და ა.შ. ვფიქ­რობ, ამ ყვე­ლა­ფერს წერ­ტილს და­უს­ვამს ოქ­ტომ­ბრის საპ­რე­ზი­დენ­ტო არ­ჩევ­ნე­ბი, რო­ცა ქვე­ყა­ნა­ში ერ­თხე­ლი­სუფ­ლე­ბი­ა­ნო­ბა დამ­ყარ­დე­ბა, თუმ­ცა, დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი ურ­თი­ერ­თო­ბა ოპო­ზი­ცი­ას­თან გაგ­რძელ­დე­ბა.

- და­სავ­ლე­თი ამ არ­ჩევ­ნე­ბი­სად­მი გან­სა­კუთ­რე­ბულ ყუ­რადღ­ე­ბას იჩენს, აშ­შ-ის ელ­ჩმა ახ­ლა­ხან თქვა, რომ ეს სა­მარ­თლი­ა­ნი და თა­ვი­სუ­ფა­ლი არ­ჩევ­ნე­ბი უნ­და იყოს. რო­გორ აფა­სებთ "ქარ­თუ­ლი ოც­ნე­ბის" კან­დი­და­ტის შანსს იმ პი­რო­ბებ­ში, რო­დე­საც ზო­გი­ერ­თი გა­მო­კითხ­ვით, მას 44-პრო­ცენ­ტი­ა­ნი რე­ი­ტინ­გი აქვს, რის გა­მოც არც მე­ო­რე ტუ­რის ჩა­ტა­რე­ბას გა­მო­რიცხ­ა­ვენ?

- ეს იქ­ნე­ბა პირ­ვე­ლი არ­ჩევ­ნე­ბი ახა­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის მოს­ვლის შემ­დეგ და მის­და­მი ინ­ტე­რე­სიც ბუ­ნებ­რი­ვია, სა­ქარ­თვე­ლო­ში ძა­ლა­დო­ბით, გა­ყალ­ბე­ბით, ტყუ­ი­ლი­თა და და­ში­ნე­ბით არ­ჩევ­ნე­ბი აღარ ჩა­ტარ­დე­ბა, არ­ჩე­ვან­ში ყვე­ლა თა­ვი­სუ­ფა­ლი იქ­ნე­ბა. ეჭ­ვიც არ მე­პა­რე­ბა, რომ გი­ორ­გი მარ­გვე­ლაშ­ვი­ლი ამ არ­ჩევ­ნებ­ში გა­ი­მარ­ჯვებს და ქვეყ­ნის პრე­ზი­დენ­ტი გახ­დე­ბა. ეს პირ­ვე­ლი­ვე ტურ­ში მოხ­დე­ბა, ამის თქმის სა­ფუძ­ველს სა­ზო­გა­დო­ე­ბის გან­წყო­ბა მაძ­ლევს, და არა მარ­ტო ის, რომ მარ­გვე­ლაშ­ვი­ლი გა­მორ­ჩეუ­ლი ერუ­დი­ცი­ის, პი­როვ­ნუ­ლი ღირ­სე­ბე­ბი­ს მქო­ნე და, ამა­ვე დროს, ობი­­ექ­ტუ­რი ადა­მი­ა­ნი­ა. მჯე­რა, ამას სა­ზო­გა­დო­ე­ბა კარ­გად და­ი­ნა­ხავს და თუ დღეს მი­სი ცნო­ბა­დო­ბა ზო­გი­ერთ გა­პი­ა­რე­ბულ პო­ლი­ტი­კოს­ზე და­ბა­ლი­ა, ეს დრო­ი­სა და იმის სა­კითხ­ი­ა, რამ­დე­ნად მო­ვა­ხერ­ხებთ, მარ­გვე­ლაშ­ვი­ლი უკეთ გა­იც­ნოს სა­ზო­გა­დო­ე­ბის იმ ნა­წილ­მა, ვინც ჯერ კი­დევ არ იც­ნობს.

- რო­გორ აფა­სებთ სხვა საპ­რე­ზი­დენ­ტო კან­დი­და­ტე­ბის შან­სებს, მათ შო­რის "ნაც­მოძ­რა­ო­ბის" კან­დი­და­ტისა. ისი­ნი აცხ­ა­დე­ბენ, რომ პრა­ი­მე­რის გზით არ­ჩე­უ­ლი და არა და­ნიშ­ნუ­ლი საპ­რე­ზი­დენ­ტო კან­დი­და­ტი ეყო­ლე­ბათ.

- "ნა­ცი­ო­ნა­ლე­ბი" ცდი­ლო­ბენ, რა­ღა­ცით მა­ინც მი­იქ­ცი­ონ ყუ­რადღ­ე­ბა, რო­გორც თა­ვის დრო­ზე, ჰი­პე­ბი და მე­ტა­ლის­ტე­ბი ჩაც­მუ­ლო­ბით და ვარ­ცხნი­ლო­ბით აინ­ტე­რე­სებ­დნენ სა­ზო­გა­დო­ე­ბას. პრა­ი­მე­რი კარ­გია დე­მოკ­რა­ტი­ულ ქვეყ­ნებ­ში, სა­დაც ამის ტრა­დი­ცია არ­სე­ბობს და არა "ნაც­მოძ­რა­ო­ბა­ში", რო­მე­ლიც დიქ­ტა­ტუ­რის გან­სა­ხი­ე­რე­ბა­ა, ერთ კაც­ზე აწყ­ო­ბი­ლი პარ­ტი­ა, აბა, მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვილს ჰქონ­დეს მე­სა­მედ პრე­ზი­დენ­ტად კენ­ჭის­ყრის შან­სი, გა­ბე­დავ­დნენ პრა­ი­მე­რის ჩა­ტა­რე­ბას?! ეს პრა­ი­მე­რიც ფან­დია პო­ლი­ტი­კუ­რი არ­სე­ბო­ბის შე­სა­ნარ­ჩუ­ნებ­ლად. თუმ­ცა, ყვე­ლა პარ­ტი­ას უნ­და ჰქონ­დეს არ­ჩევ­ნებ­ში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის უფ­ლე­ბა, ვერ­დიქტს კი ამომ­რჩე­ვე­ლი გა­მო­ი­ტანს. რო­ცა ხალ­ხი ზე­დი­ზედ რამ­დენ­ჯერ­მე არ მის­ცემს ხმას, პარ­ტია და­იშ­ლე­ბა, ძა­ლით არა­ფე­რი უნ­და და­შა­ლო, რო­მე­ლი­მე პარ­ტი­ის აკ­რძალ­ვის წი­ნა­აღ­მდე­გი ვარ.

- რით ახ­სნით, რომ საპ­რე­ზი­დენ­ტო არ­ჩევ­ნე­ბის თავ­და­პირ­ვე­ლი თა­რი­ღი - 27 ოქ­ტომ­ბე­რი შე­იც­ვა­ლა და 31 ოქ­ტომ­ბე­რი და­სა­ხელ­და? პრე­ზი­დენ­ტის ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ამ თავ­და­პირ­ვე­ლად 27 ოქ­ტომ­ბრის და­სა­ხე­ლე­ბა ტექ­ნი­კუ­რი პრობ­ლე­მით ახ­სნა. თუმ­ცა ექ­სპერ­ტე­ბი მი­იჩ­ნე­ვენ, რომ საპ­რე­ზი­დენ­ტო არ­ჩევ­ნე­ბის 31 ოქ­ტომ­ბერს, ანუ ხუთ­შა­ბათს ჩა­ტა­რე­ბა, კა­ნო­ნის ფარ­გლებ­ში არ ჯდე­ბა.

- ერ­თი თვის წინ უცხ­ო­ელ კო­ლე­გას, კითხ­ვა­ზე - რო­დის გა­ი­მარ­თე­ბა საპ­რე­ზი­დენ­ტო არ­ჩევ­ნე­ბი? - ნა­ხევ­რად ხუმ­რო­ბით ვუ­პა­სუ­ხე: დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, სა­ა­კაშ­ვი­ლი ბედ­ნი­ე­რია იმით, რომ ოქ­ტომ­ბე­რი 31-ი­თაა და არა 30-ით, ერ­თი დღით გა­ი­ხან­გრძლი­ვებს პრე­ზი­დენ­ტო­ბას­-მეთ­ქი. რო­ცა პირ­ვე­ლად მო­ვის­მი­ნე არ­ჩევ­ნე­ბის 27 ოქ­ტომ­ბერს და­ნიშ­ვნის შე­სა­ხებ, გა­მიკ­ვირ­და, 4 დღე რო­გორ დათ­მო-­მეთ­ქი და ვა­ღი­ა­რე, რომ შევ­ცდი. თუმ­ცა, მა­ლე­ვე შეც­ვა­ლა გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა, პრე­ზი­დენ­ტო­ბის 4 დღეც და­ე­ნა­ნა. დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, რომ შე­ეძ­ლოს, სა­ა­კაშ­ვი­ლი, მი­უნ­ჰა­უ­ზე­ნი­ვით, არ­ჩევ­ნებს 32 ოქ­ტომ­ბერს და­ნიშ­ნავ­და. ასე რომ, 31 ოქ­ტომ­ბერს დამ­თავ­რდე­ბა სა­ა­კაშ­ვი­ლის პრე­ზი­დენ­ტო­ბაც და ორ­ხე­ლი­სუფ­ლე­ბი­ა­ნო­ბაც.

რაც შე­ე­ხე­ბა ვა­რა­უდს, რომ საპ­რე­ზი­დენ­ტო ვა­დის მაქ­სი­მა­ლუ­რად გა­ხან­გრძლი­ვე­ბას ევ­რო­კავ­ში­რის ვილ­ნი­უ­სის სა­მი­ტის­თვის ცდი­ლობს, რა უნ­და გა­ი­ხან­გრძლი­ვოს? ყვე­ლა­ფერს თა­ვი­სი ვა­და აქვს: არ­ჩევ­ნე­ბის შემ­დეგ სამ კვი­რა­ში ცეს­კო შე­დე­გებს გა­მო­აქ­ვეყ­ნებს, ვილ­ნი­უ­სის სა­მი­ტი კი 28-29 ნო­ემ­ბერ­სა­ა. ან ვის რა­ში სჭირ­დე­ბა სა­ა­კაშ­ვი­ლი ვილ­ნი­უ­სის სა­მიტ­ზე? შე­ეც­დე­ბა, სა­სა­მარ­თლო პრო­ცე­დუ­რა გა­ა­ჭი­ა­ნუ­როს და ოთხი დღე იმა­ი­მუ­ნოს? რო­გორც ცხრა წე­ლი სა­მარ­ცხვი­ნოდ მარ­თა სა­ა­კაშ­ვილ­მა ქვე­ყა­ნა, ისე სა­მარ­ცხვი­ნოდ ამ­თავ­რებს.. დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, ბო­ლო დღე­ებ­ში ის თვით­მფრი­ნა­ვი­დან არ ჩა­მო­ვა, შე­ეც­დე­ბა, ყვე­ლა ქვე­ყა­ნა მო­ი­ა­როს, სა­დაც ნამ­ყო­ფი არ არის, თუმ­ცა, ამას წი­ნათ უკ­რა­ი­ნა­ში იყო და იქ არც ერ­თი ოფი­ცი­ა­ლუ­რი პი­რი არ დახ­ვედ­რი­ა, მხო­ლოდ კი­ევ­ში მყოფ რამ­დე­ნი­მე ათე­ულ ქარ­თველ ემიგ­რანტს შეხ­ვდა.

- ეუ­თოს სა­პარ­ლა­მენ­ტო ასამ­­ბლე­ის რე­ზო­ლუ­ცი­ა­ში ექ­სპრე­მი­ერ ვა­ნო მე­რა­ბიშ­ვი­ლის და­პა­ტიმ­რე­ბა­ზეა ლა­პა­რა­კი. ევ­რო­საბ­ჭო­შიც საკ­მა­ოდ ცხა­რე დე­ბა­ტე­ბი შედ­გა... არ მი­გაჩ­ნი­ათ, რომ "ქარ­თულ ოც­ნე­ბას" და­სავ­ლეთ­ში პი­ა­რის თვალ­საზ­რი­სით პრობ­ლე­მე­ბი აქვს?

- წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ამ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბის წარ­მო­მა­დგე­ნელ­თა ნა­წი­ლი "ნაც­მოძ­რა­ო­ბას" დე­მოკ­რა­ტი­ის შუ­ქუ­რად­ სა­ხავ­და, ახ­ლა მათ უჭირთ აღი­ა­რე­ბა, რომ ამ­დენ ხანს ცდე­ბოდ­ნენ, მა­თაც თა­ვი­ან­თი ამომ­რჩე­ვე­ლი ჰყავთ! მე­ო­რე მხრივ, არის გარ­კვე­უ­ლი ჯგუ­ფი, ევ­რო­პის სა­ხალ­ხო პარ­ტი­ის წევ­რე­ბი სხვა­დას­ხვა ქვეყ­ნი­დან, რო­მე­ლიც აშ­კა­რად ლო­ბი­რებს "ნაც­მოძ­რა­ო­ბას", რა­ტომ და რა ინ­ტე­რე­სით - ეს კი­დევ სხვა თე­მა­ა, მა­თი მო­რა­ლის, ზნე­ო­ბის სა­კითხ­ი­ა. ასე რომ, ყი­ნუ­ლი თან­და­თან გალხვე­ბა, კრი­მი­ნალს კი ყვე­ლა ქვე­ყა­ნა­ში ებ­რძვი­ან. სა­ქარ­თვე­ლო­ში პო­ლი­ტი­კუ­რი დევ­ნა რომ იყოს, ეს ადა­მი­ა­ნე­ბი წინ და უკან ამ­დენს ვერ იფ­რენ­დნენ. დღეს პო­ლი­ტი­კურ ან­გა­რიშ­სწო­რე­ბა­ზე ლა­პა­რა­კო­ბენ ისი­ნი, ვინც ამ­დენ ხანს პო­ლი­ტი­კუ­რი ან­გა­რიშ­სწო­რე­ბის აპო­ლო­გე­ტე­ბი იყ­ვნენ.

- რო­გორ აფა­სებთ მე­რი­ის მა­ღალ­ჩი­ნოს­ნე­ბის და­კა­ვე­ბის ფაქტს სწო­რედ ნა­ტოს გე­ნე­რა­ლუ­რი მდივ­ნის, ან­დერს ფოგ რას­მუ­სე­ნის ვი­ზი­ტის დროს?

- პირ­ვე­ლად კითხ­ვა გა­მიჩ­ნდა: რა­ღა დღეს და­ი­ჭი­რეს? თუმ­ცა, მე­ო­რე მხრივ, ეს ნიშ­ნავს, რომ სა­მარ­თალ­დამ­ცა­ვე­ბი თა­ვის საქ­მეს აკე­თე­ბენ და არ აკე­თე­ბენ სწო­რე­ბას პო­ლი­ტი­კო­სებ­ზე, იმა­ზე, თუ რა სჭირ­დე­ბა მმარ­თველ პო­ლი­ტი­კურ ძა­ლას. თა­ვი რომ მო­ეჩ­ვე­ნე­ბი­ნათ რას­მუ­სე­ნის­თვის, თით­ქოს­და არა­ფე­რი ხდე­ბა და მი­სი წას­ვლის მე­რე და­ე­ჭი­რათ, ეს იქ­ნე­ბო­და სწო­რი? ეს ნიშ­ნავს, რომ არც ჩვენ დაგ­ვიკ­ვე­თია და­ჭე­რა, მა­შინ სა­ათ­საც და­ვუკ­ვე­თ­დით და არც იმა­ში ჩავ­რე­ულ­ვართ, რა­ტომ და­ი­ჭი­რეს დი­ლით და არა სა­ღა­მოს, ეს სა­მარ­თალ­დამ­ცვე­ლე­ბის გა­და­საწყ­ვე­ტი­ა, ყვე­ლამ კა­ნო­ნის თა­ნახ­მად უნ­და იმოქ­მე­დოს და თუ კა­ნო­ნი და­ირ­ღვე­ვა, შე­სა­ბა­მი­სი ორ­გა­ნო­ე­ბი, პრო­კუ­რა­ტუ­რა გა­მო­ი­ძი­ებს...

ნი­ნო კვი­ტაშ­ვი­ლი

ყო­ველკ­ვი­რე­უ­ლი გა­ზე­თი "ყვე­ლა სი­ახ­ლე"

(გა­მო­დის ოთხშა­ბა­თო­ბით)