სა­ქარ­თვე­ლო­ში 17 538 არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცია და ასო­ბით ინ­ტერ­ნეტ-სა­ინ­ფორ­მა­ციო პორ­ტა­ლი არ­სე­ბობს. 4-მი­ლი­ო­ნი­ან ქვე­ყა­ნა­ში ასე­თი რა­ო­დე­ნო­ბით სა­ი­ტე­ბი­სა და არა­სამ­თავ­რო­ბო­ე­ბის არ­სე­ბო­ბა ხში­რად გამ­ხდა­რა კრი­ტი­კის ობი­ექ­ტი, თუმ­ცა მათი შექ­მნა არც ადრე და არც ახლა არ შე­ჩე­რე­ბუ­ლა. მე­ტიც, თით­ქმის ყო­ველ­თვი­უ­რად რამ­დე­ნი­მე ა/ო-ს ან სა­ი­ტის და­ფუძ­ნე­ბა ანონსდე­ბა.

სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბის ერთი ნა­წი­ლის­თვის რო­გორც ერ­თის, ასე­ვე მე­ო­რეს არ­სე­ბო­ბა პრობ­ლე­მა არ არის. ცუდი ისაა, რომ მათი მოღ­ვა­წე­ო­ბა ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში უშე­დე­გოა და მხო­ლოდ გრან­ტე­ბის მი­ღე­ბას უკავ­შირ­დე­ბა.

მა­სობ­რი­ვი კო­მუ­ნი­კა­ცი­ე­ბის მარ­თვის სპე­ცი­ა­ლის­ტის, არ­ჩილ გამ­ზარ­დი­ას თქმით კი, და­მა­ტე­ბით არა­სამ­თავ­რო­ე­ბი­სა და სა­ინ­ფორ­მა­ციო ინ­ტერ­ნეტ­პორ­ტა­ლე­ბის შექ­მნამ, შე­საძ­ლოა, გა­მო­იწ­ვი­ოს აღ­რე­ვა, რის­გა­ნაც მი­ვი­ღებთ მთლი­ა­ნად და­ფი­ნან­სე­ბულ სექ­ტორს და ვი­ღა­ცის­თვის "სა­თა­ნა­დო" ინ­ფორ­მა­ცი­ით გამ­ცემ მე­დი­ას.

"სა­ბო­ლოო ჯამ­ში, გა­მო­რი­ცხუ­ლი არ არის, რომ სა­ზო­გა­დო­ე­ბა გახ­დეს დე­ზო­რი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი. ყვე­ლა­ზე სა­ში­ში კი ის არის, რომ ამ პრო­ცე­სებ­მა, შე­საძ­ლოა, გა­მო­იწ­ვის სა­ზო­გა­დო­ე­ბის დეპ­რე­სია, რომ­ლის დრო­საც წმინ­და წყლის დიქ­ტა­ტუ­რის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა ხდე­ბა", - გა­ნუ­ცხა­და "რე­ზო­ნანსს" არ­ჩილ გამ­ზარ­დი­ამ.

მოკ­ლედ, სა­ჯა­რო რე­ესტრის მო­ნა­ცე­მე­ბით, სა­ქარ­თვე­ლო­ში სულ რე­გის­ტრი­რე­ბუ­ლია 18 044 არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცია, აქე­დან 506 გა­უქ­მე­ბუ­ლია და აქ­ტი­უ­რად მხო­ლოდ 17 538 მათ­გა­ნი მუ­შა­ობს. რაც შე­ე­ხე­ბა სა­ინ­ფორ­მა­ციო ინ­ტერ­ნეტ-პორ­ტა­ლებს, მათი ზუს­ტი რა­ო­დე­ნო­ბა უც­ნო­ბია, თუმ­ცა თუ გა­დავ­ხე­დავთ ინ­ტერ­ნეტ სივ­რცეს, შე­იძ­ლე­ბა ით­ქვას, რომ დღეს ქვე­ყა­ნა­ში და­ახ­ლო­ე­ბით 100-ზე მეტი სა­ინ­ფორ­მა­ციო პორ­ტა­ლი ფუნ­ქცი­ობს.

არა­სამ­თავ­რო­ებს და სა­ინ­ფორ­მა­ციო ინ­ტერ­ნეტ სა­ი­ტებს კონ­კუ­რენ­ტე­ბი 2012 წლის 1-ლი ოქ­ტომ­ბრის არ­ჩევ­ნე­ბის შემ­დე­გაც შე­ე­მა­ტა. ისი­ნი, ვინც არ­ჩევ­ნე­ბამ­დე ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის მა­ღალ ეშე­ლო­ნებ­ში იყ­ვნენ, არა­სამ­თავ­რო­ბო სექ­ტორ­ში გა­და­ი­ნაც­ვლეს, ჟურ­ნა­ლის­ტე­ბის ერ­თმა ნა­წილ­მა კი სა­ინ­ფორ­მა­ციო პორ­ტა­ლე­ბი შექ­მნეს.

ის, რომ სა­ქარ­თვე­ლო­ში ძა­ლი­ან ბევ­რი არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცია და ინ­ტერ­ნეტ-პორ­ტა­ლი მოქ­მე­დებს, არ­ჩილ გამ­ზარ­დია სა­გან­გა­შოს უწო­დებს. მისი თქმით, პრობ­ლე­მას ის წარ­მო­ად­გენს, რომ მათ უკან ვინ დგას, დღემ­დე უც­ნო­ბია.

"პრობ­ლე­მაა ისიც, რომ არ ხდე­ბა შე­ფა­სე­ბა რას ემ­სა­ხუ­რე­ბი­ან ისი­ნი. უც­ნო­ბია, არის თუ არა მათ­თვის დარ­გობ­რი­ვი ინ­ტე­რე­სე­ბი პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლი თუ ისი­ნი მხო­ლოდ პრო­პა­გან­დას ემ­სა­ხუ­რე­ბი­ან.

არ­ჩევ­ნე­ბის შემ­დეგ, რაც ნაც­მოძ­რა­ო­ბა და­მარ­ცხდა, მათი წევ­რე­ბის აქ­ტი­ვო­ბა და­ი­წყო ორი მი­მარ­თუ­ლე­ბით: ერთი ნა­წი­ლი გა­და­ვი­და არა­სამ­თავ­რო­ბო სექ­ტორ­ში, გარ­კვე­ულ­მა ნა­წილ­მა კი შექ­მნა მე­დია-სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი. ეს არის ბუ­ნებ­რი­ვი სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი აქ­ტი­ვო­ბე­ბის მარ­თვა. რომ გა­ვიხ­სე­ნოთ, წინა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბაც არა­სამ­თავ­რო­ბო სექ­ტო­რი­და­ნაა მო­სუ­ლი, დღეს მათ და­ას­რუ­ლეს ფაზა, რა­საც ჰქვია ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა და ისევ წა­ვიდ­ნენ არა­სამ­თავ­რო­ბო­ებ­ში იმ მიზ­ნით, რათა მო­მა­ვალ­ში ისევ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის სა­ხით აღ­მო­ცენ­დნენ.

არ გა­მოვ­რი­ცხავ, რომ მთე­ლი რიგი პრო­ცე­სე­ბის უკან, რაც ახლა ხდე­ბა, იდ­გეს ყო­ფი­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა, რო­მე­ლიც და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლია სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში სა­კუ­თა­რი აქ­ტი­ვო­ბის, ანუ 9-წლი­ა­ნი მმარ­თვე­ლო­ბის იძუ­ლე­ბი­თი და­ფა­სე­ბა გა­მო­იწ­ვი­ოს. ერთი მხრივ, ნა­ცი­ო­ნა­ლებს სურთ, რომ მო­ი­პო­ვონ უსაფრ­თხო­ე­ბა, რა­ღაც მო­მენ­ტში მათ მიერ შექ­მნი­ლი არა­სამ­თავ­რო­ბო სექ­ტო­რის მხრი­დან გა­აჟ­ღე­რონ, რომ ავიწ­რო­ვე­ბენ.

მე­ო­რე მხრივ კი ხდე­ბა ის, რომ სჭირ­დე­ბათ რე­ა­ლუ­რად გა­ა­თეთ­რონ თან­ხა, რაც მათ პი­რა­დი მიზ­ნის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა­ში და­ეხ­მა­რე­ბა. სა­ერ­თო ჯამ­ში კი, იქ­მნე­ბა სა­ტე­ლი­ტე­ბი, რომ­ლე­ბიც უზ­რუნ­ველ­ყო­ფენ ამ პი­რე­ბის ისევ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში მოს­ვლას", - აცხა­დებს გამ­ზარ­დია.

მი­სი­ვე თქმით, მე­ო­რე სა­კი­თხია, თუ რაში იხარ­ჯე­ბა ის ფული, რაც არა­სამ­თავ­რო­ბო სექ­ტო­რის­კენ მი­ე­დი­ნე­ბა, არის თუ არა ეს სა­ხელ­მწი­ფო­სა და მო­სახ­ლე­ო­ბის წი­ნა­აღ­მდეგ და­ხარ­ჯუ­ლი ფული.

"ჩვენ რომ გვყავ­დეს სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბი, ვინც შე­დე­გებს შე­ის­წავ­ლი­ან, ვნა­ხავთ, რომ რე­ა­ლუ­რად სა­მო­ქა­ლა­ქო გან­ვი­თა­რე­ბის რეგ­რეს­თან უფრო გვაქვს საქ­მე, ვიდ­რე პროგ­რეს­თან. ეს გუ­ლის­ხმობს იმას, რომ ეს სექ­ტო­რე­ბი მუ­შა­ო­ბენ უფრო რა­ღა­ცის წი­ნა­აღ­მდეგ, ვიდ­რე ამ რა­ღა­ცის გან­ვი­თა­რე­ბის­თვის", - გა­ნა­ცხა­და არ­ჩილ გამ­ზარ­დი­ამ.

ამას­თან, გამ­ზარ­დია არ გა­მო­რი­ცხავს, რომ და­მა­ტე­ბით არა­სამ­თავ­რო­ბო­ე­ბი­სა და სა­ინ­ფორ­მა­ციო ინ­ტერ­ნეტ-პორ­ტა­ლე­ბის შექ­მნამ, შე­საძ­ლოა, გა­მო­იწ­ვი­ოს აღ­რე­ვა, რის­გა­ნაც მი­ვი­ღებთ მთლი­ა­ნად და­ფი­ნან­სე­ბულ სექ­ტორს და ვი­ღა­ცის­თვის "სა­თა­ნა­დო" ინ­ფორ­მა­ცი­ით გამ­ცემ მე­დი­ას.

"სა­ბო­ლოო ჯამ­ში კი, გა­მო­რი­ცხუ­ლი არ არის, რომ სა­ზო­გა­დო­ე­ბა გახ­დეს დე­ზო­რი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი. ყვე­ლა­ზე სა­ში­ში კი ის არის, რომ ამ პრო­ცე­სებ­მა, შე­საძ­ლოა, გა­მო­იწ­ვი­ოს სა­ზო­გა­დო­ე­ბის დეპ­რე­სია, რომ­ლის დრო­საც წმინ­და წყლის დიქ­ტა­ტუ­რის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა ხდე­ბა. არ არის გა­მო­რი­ცხუ­ლი, რომ აქ ახა­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის ინ­ტე­რე­სიც ეროს, შე­იძ­ლე­ბა, ღია არა, მაგ­რამ ფა­რუ­ლი.

ახა­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა დღეს იმ ხიბლშია, რა ხიბლში იყო ნაც­მოძ­რა­ო­ბა 2003-05 წლებ­ში, რო­დე­საც ეგო­ნა, რომ მათი ძა­ლა­უფ­ლე­ბა ურ­ყე­ვია. ეს ეტყო­ბა ამ­ჟა­მად "ქარ­თულ ოც­ნე­ბა­საც", - დას­ძი­ნა გამ­ზარ­დი­ამ.

ინ­ტერ­ნეტ-გა­მო­ცე­მა "ფორ.გე"-ს მთა­ვა­რი რე­დაქ­ტო­რი გია ია­კო­ბაშ­ვი­ლი ამ­ბობს, რომ რო­გორც არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის, ასე­ვე ახა­ლი სა­ინ­ფორ­მა­ციო ინ­ტერ­ნეტ-პორ­ტა­ლის შექ­მნა ფუ­ლის შოვ­ნის იოლ ხერ­ხთა­ნაა და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი.

"ვე­რა­ვის აუკ­რძა­ლავ, რომ ან არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცია შექ­მნას ან სა­ი­ტი გა­ა­კე­თოს, მაგ­რამ სხვა საქ­მეა, რო­გორც ფუნ­ქცი­ობს და რა მო­ტი­ვა­ცი­ით არი­ან შექ­მნი­ლი. ჩვენ­თან არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბის უდი­დე­სი ნა­წი­ლი რა­ტომ იქ­მნე­ბა, ეს ყვე­ლა­სათ­ვის ნა­თე­ლია. ესაა ფუ­ლის შოვ­ნის იოლი ხერ­ხი.

არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში სი­ტუ­ა­ცია ასე­თია: თა­ვი­დან არის რთუ­ლი, რომ იმ მო­ჯა­დო­ე­ბულ წრე­ში შეხ­ვი­დე, სა­დაც გრან­ტე­ბი გა­ი­ცე­მა. თუ იქ შე­აღ­წევ, ლა­მის გა­რან­ტი­რე­ბუ­ლია გრან­ტე­ბი. ერ­თა­დერ­თი არის ის, რომ ვინც იხ­დის ფულს, ის უკ­ვეთს მუ­სი­კას. ეს "მუ­სი­კა" ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში არა­სამ­თავ­რო­ბო სექ­ტო­რის წარ­მო­მად­გენ­ლის პი­რა­დი მრწა­მის­გან გან­სხვავ­დე­ბა, მაგ­რამ გა­დამ­წყვე­ტი მა­ინც ფუ­ლია. არა­სამ­თავ­რო­ბო­ე­ბის მომ­რავ­ლე­ბა და ამ სიმ­რავ­ლის ფონ­ზე პრობ­ლე­მე­ბის გა­და­უ­წყვეტ­ლო­ბა სწო­რედ იმას მი­უ­თი­თებს, რომ ეს ყვე­ლა­ფე­რი არის ფუ­ლის შოვ­ნის გამო გა­კე­თე­ბუ­ლი", - გა­ნა­ცხა­და გია ია­კო­ბაშ­ვილ­მა.

იგი უახ­ლო­ეს მო­მა­ვალ­ში აპი­რებს ჩა­ა­ტა­როს კვლე­ვა, თუ რა რა­ო­დე­ნო­ბით გრან­ტი გა­ი­ცა არა­სამ­თავ­რო­ბო სექ­ტორ­ზე და ამ და­ფი­ნან­სე­ბამ რა შე­დე­გი გა­მო­ი­ღო.

"ვა­პი­რებთ, ჩა­ვა­ტა­როთ კვლე­ვა, თუ რა რა­ო­დე­ნო­ბით გრან­ტი გა­ი­ცა ბოლო 15 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში. ვინ, ანუ რო­მელ­მა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ აიღო თან­ხა, რო­მე­ლი სფე­რო­ე­ბი და­ფი­ნანსდა და სა­ბო­ლო­ოდ, რა შე­დე­გი მი­ვი­ღეთ", - ამ­ბობს გია ია­კო­ბაშ­ვი­ლი.

რაც შე­ე­ხე­ბა სა­ინ­ფორ­მა­ციო სა­ი­ტებს, ია­კო­ბაშ­ვი­ლის თქმით, ბოლო პე­რი­ოდ­ში საკ­მა­ოდ ბევ­რი ინ­ტერ­ნეტ-პორ­ტა­ლი შე­იქ­მნა, ზოგს ჰყავს მკი­თხვე­ლი, ზოგს არა და ამას­თან, ხდე­ბა რე­ი­ტინ­გე­ბის გა­ყალ­ბე­ბაც.

"უც­ნო­ბი ჟურ­ნა­ლის­ტე­ბი აკე­თე­ბენ სა­ი­ტებს და ვი­ღაც "გო­ი­მებს" ფულს ადე­ბი­ნე­ბენ. დრო­თა გან­მავ­ლო­ბა­ში ეს ადა­მი­ა­ნი ხვდე­ბა, რომ ატყუ­ე­ბენ და სა­ი­ტიც იხუ­რე­ბა, შემ­დეგ იხ­სნე­ბა მე­ო­რე, ისიც იხუ­რე­ბა და ვტრი­ა­ლებთ წრე­ზე. ინ­ტერ­ნეტ-პორ­ტა­ლე­ბის ნა­წილს აფი­ნან­სე­ბენ პარ­ტი­ე­ბი, პარ­ტი­ებს კი ვინ აფი­ნან­სებს და რას ემ­სა­ხუ­რე­ბა ამ სა­ი­ტე­ბის არ­სე­ბო­ბა, კი­დევ სხვა სა­კი­თხია.

სა­ბო­ლოო ჯამ­ში, ვი­ღა­ცას უნდა, რომ მო­ი­პო­ვოს პო­ლი­ტი­კუ­რი გავ­ლე­ნა. ამას კი ვერ მი­ი­ღებს, რად­გან სა­ინ­ფორ­მა­ციო სა­იტს აკე­თე­ბენ არაპრო­ფე­სი­ო­ნა­ლე­ბი, რო­მელ­თაც ფუ­ლის შოვ­ნის გარ­და, არა­ფე­რი უნ­დათ. მათ არც სა­ხელ­მწი­ფო მო­წო­დე­ბა ამოძ­რა­ვებთ და არც უბ­რა­ლოდ თა­ვი­სუ­ფა­ლი სი­ტყვის პატ­რი­ო­ტე­ბი არი­ან.

პრობ­ლე­მა შე­იძ­ლე­ბა მოგ­ვარ­დეს იმ გზით, რომ გა­იხ­სნას სა­რეკ­ლა­მო ბა­ზა­რი, გრან­ტე­ბი გა­და­ნა­წილ­დეს სა­მარ­თლი­ა­ნად. ჩემი სურ­ვი­ლია, რომ შე­იქ­მნას ქარ­თუ­ლი ფონ­დე­ბი, რომ­ლე­ბიც და­ა­ფი­ნან­სე­ბენ სწო­რედ რომ სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­რი­ვად მო­აზ­როვ­ნე ჟურ­ნა­ლის­ტებს, თა­ვი­სუ­ფა­ლი სი­ტყვის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებს, სა­დაც სი­ტყვა ით­ქმის არა ფუ­ლის­თვის, არა­მედ თა­ვი­სუფ­ლე­ბის­თვის და სი­მარ­თლის­თვის", - დას­ძი­ნა გია ია­კო­ბაშ­ვილ­მა.

"გლო­ბა­ლუ­რი კვლე­ვე­ბის ცენ­ტრის" ხელ­მძღვა­ნე­ლის, ნანა დევ­და­რი­ა­ნის თქმით, იმი­სათ­ვის, რომ არა­სამ­თავ­რო­ბო სექ­ტო­რი, მე­დია უფრო მე­ტად გან­ვი­თარ­დეს და გახ­დეს აქ­ტი­უ­რი, სა­ჭი­როა და­ფი­ნან­სე­ბა. კარ­გი იქ­ნე­ბა, თუ ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით ქვე­ყა­ნა­ში სპე­ცი­ა­ლუ­რი საბ­ჭო­ე­ბი (ბორ­დი) შე­იქ­მნე­ბა.

"სა­ერ­თოდ, სა­ქარ­თვე­ლო­ში არა­სამ­თავ­რო­ბო სექ­ტო­რის გა­აქ­ტი­უ­რე­ბა 1994-95 წლებ­ში და­ი­წყო. შემ­დეგ კი ამ სექ­ტორ­ში და­საქ­მე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში მო­ვიდ­ნენ. არც მა­შინ და არც დღეს ქვე­ყა­ნა­ში არა­სამ­თავ­რო­ბო სექ­ტო­რის ნაკ­ლე­ბო­ბა არ ყო­ფი­ლა. არც სა­ინ­ფორ­მა­ციო პორ­ტა­ლე­ბი იყო და არის ცოტა, თუმ­ცა აქ არის პრობ­ლე­მა, მათ არ აქვთ ფი­ნან­სე­ბი.

სა­ქარ­თვე­ლო­ში მე­დი­ას, გან­სა­კუთ­რე­ბით სა­გა­მო­ძი­ე­ბო ჟურ­ნა­ლის­ტი­კას, სე­რი­ო­ზუ­ლი ფი­ნან­სუ­რი მხარ­და­ჭე­რა სჭირ­დე­ბა. თან­ხა მას იმი­ტომ სჭირ­დე­ბა, რომ იყოს და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი და შექ­მნას კარ­გი პრო­დუქ­ტი.

დღეს ფი­ნან­სე­ბის გა­რე­შე რთუ­ლია საქ­მის კე­თე­ბა. კარ­გი იქ­ნე­ბა, თუ შე­იქ­მნე­ბა ფონ­დე­ბი, უფრო ზუს­ტად "ბორ­დე­ბი", რომ­ლე­ბიც გარ­კვე­ულ თან­ხას მე­დი­ი­სა და არა­სამ­თავ­რო­ბო სექ­ტო­რის მხარ­და­ჭე­რის­თვის გა­ა­ნა­წი­ლე­ბენ, რათა ისი­ნი უფრო გან­ვი­თარ­დნენ", - გა­ნა­ცხა­და ნანა დევ­და­რი­ან­მა.

ელზა წიკ­ლა­უ­რი

გა­ზე­თი "რე­ზო­ნან­სი"