7
ივლისიდღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი
თბილისსა და მთელ საქართველოში დაგებული გზების უხარისხობაზე ბევრი რამ თქმულა და დაწერილა. თუმცა საშველი ჯერ არ არის. ფაქტია, რომ კატასტროფული სიჩქარით დაგებული გზები ასევე კატასტროფული სიჩქარით დაიბზარა და ასფალტი აცვივდა. რაც შეეხება დედაქალაქს, სპეციალისტების აზრით, გზების სარემონტო სამუშაოები აქაც სტანდარტების დარღვევითა და უხარისხოდ შესრულდა. ამას ადასტურებს ტექნიკურ მეცნიერებათა დოქტორი, არასამთავრობო ორგანიზაცია "მშენებლობა ფალსიფიკაციის გარეშე" თავმჯდომარე ანზორ საკანდელიძეც:
- თბილისის გზების საერთო ფართობი, დაახლოებით, 50 მილიონი კვადრატული მეტრია. გზების უხარისხობის მთავარი მიზეზი ძველი, უხარისხო მასალის გამოყენებაა - იქნება ეს ქვიშა, ღორღი თუ ბეტონი. როდესაც გზა წლების განმავლობაში არ რემონტდება, ის თანდათან ზიანდება და ბოლოს მწყობრიდან გამოდის. ამის მაგალითია ავჭალის გზატკეცილი, რომელიც ორმოცი წლის განმავლობაში კაპიტალურად არ შეკეთებულა, რის გამოც მისი შეკეთება კი არა, თავიდან დაგება გახდა საჭირო. მეორე დიდი პრობლემაა კორუფცია, რომელიც ამ დარგში მეტ-ნაკლებად ყოველთვის არსებობდა, მაგრამ განსაკუთრებით ფართო მასშტაბები სახელმწიფო მმართველობაში ნაციონალების მოსვლის შემდეგ მიიღო. ნაციონალების სახელისუფლებო კლანებმა ხელში ჩაიგდეს საგზაო მშენებლობა და მასთან დაკავშირებული თითქმის ყველა ბიზნესი. ასე დაიწყო ცხრაწლიანი პარპაში: მათმა ოჯახურმა კლანებმა იძალადეს პროფესიონალ მშენებლებზე - შეიქმნა 2-3-კაციანი ფირმები, რომლებსაც ბეჭდის გარდა არაფერი ჰქონდათ, მუქთად ქირაობდნენ პროფესიონალებით დაკომპლექტებულ სამშენებლო ფირმებს, მიზერულ ფასებში ასრულებინებდნენ სამუშაოს, ხოლო შემდეგ მთელ მოგებას თვითონ იჯიბავდნენ. იყო შემთხვევები, როცა ამ ფირმებს არ მოსწონდათ მათთვის წამგებიანი და დამღუპველი საქმიანობა, მაგრამ ნაციონალების კლანები ამის გაკეთებას აიძულებდნენ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ბიზნესის წართმევითა და დაჭერით ემუქრებოდნენ და ამ მუქარას ასრულებდნენ კიდეც. ტენდერებს ისე ატარებდნენ, რომ მარჟა აეწიათ და რაც შეიძლება მეტი მოგება ენახათ, ზოგიერთ ფირმას კი საერთოდ უკრძალავდნენ ტენდერში მონაწილეობას.
- ვის უნდა დავაბრალოთ, რომ ახლად დაგებული გზები დაზიანდა და ასფალტი აცვივდა?
- საქმე ის არის, რომ ამ ფირმებს არ აძლევდნენ საკმარის თანხას, რათა მასალები ეყიდათ და ნორმის მიხედვით დაეხარჯათ. როგორ შეიძლება, როცა სამუშაო ღირს, დავუშვათ, 100 ათასი ლარი და შენ გაიძულებენ ეს საქმე 20-30 ათას ლარად გააკეთო? ამ შემთხვევაში რაღაც მაინც უნდა დააკლო, ამიტომაც იშლება ბოლო წლებში დაგებული გზები. დღეს კი რა ხდება? - ძველი ხელისუფლება წავიდა, ყველამ თავს უშველა და აქ მხოლოდ შემსრულებლები დარჩნენ. ფული იმათ მოხვეტეს, ახლა კი შეიძლება იმ ფირმებს მოსთხოვონ პასუხი, რომლებსაც აიძულებდნენ, მესამედ ფასად შეესრულებინათ გაცილებით ძვირად ღირებული სამუშაო. ეს უბედურება მარტო მშენებლობაში კი არა, კიბოსავით ყველგან იყო მოდებული. საგზაო მშენებლობას აქვს თავისი ვადები, ყველაფერს თავისი წესი და რიგი აქვს, ესენი კი აჩქარებდნენ და ნორმალური მუშაობის საშუალებას არ აძლევდნენ.
- ასე მოხდა ვაზიანი-გომბორის გზის დაგების დროსაც, როცა მშენებლებს აიძულებდნენ, 24 საათის განმავლობაში ემუშავათ.
- როგორ შეიძლება ასეთ საქმეში აჩქარება? ან კიდევ - გზას უდროო დროს, ზამთარში რომ დააგებ, ყინვა ხომ დახეთქავს ასფალტს? მერე ამ ბზარებში წყალი ჩადგება და გზაც გაფუჭდება. Dყველაფერს თავისი ტექნოლოგია აქვს, ვიდრე გზას დააგებენ, მოსამზადებელი ფენები უნდა დააგონ, ამ ქვედა ფენებს ზედმიწევნით კარგად უნდა მომზადება. ხშირად სწორედ ქვედა ფენა არ არის გაკეთებული საფუძვლიანად და ხარისხიანად. ხალხს დაქირავებული მონებივით ამუშავებდნენ, რომ თვითონ რაც შეიძლება მეტი მოგება ენახათ და რომელ ხარისხზე შეიძლება ლაპარაკი? ავიღოთ თუნდაც გომბორის გზა, რომელიც სააკაშვილის ხუშტური იყო - ამ გზის საწყისი მონაკვეთი არ გაფუჭებულა, მაგრამ იქ, სადაც უღელტეხილია და წყლები ჩამოედინება, გაფუჭდა, ანუ დაირღვა ტექნოლოგიები და ყველაფერი ისე არ გაკეთდა, როგორც წესი და რიგია. სხვათა შორის, გზის ხარისხი ნიადაგის ტიპზეც არის დამოკიდებული, ამიტომ, ვიდრე სამუშაოებს დაიწყებენ, ყველაფერი უნდა შეისწავლონ და გამოიკვლიონ. როცა გზა თავიდანვე ნორმალურად იგება, მერე უკვე აღარ სჭირდება წვალება, მაგრამ როცა უხარისხოდ კეთდება, წამდაუწუმ შეკეთებას საჭიროებს. ამ სფეროში კიდევ ბევრი კორუფციული სქემა არსებობდა, რომელსაც სააკაშვილი გვარიანად იყენებდა.
მომაზადა ხათუნა ჩიგოგიძემ
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)
