"ძა­ლი­ან კე­თი­ლი და გულ­ღი­აა ჩემი შვი­ლი... თა­ვად გა­ჭირ­ვე­ბუ­ლე­ბი ვართ და სულ ცდი­ლობ­და, სხვის­თვის მო­ე­მარ­თა ხელი. გა­ჭირ­ვე­ბა­ზე რომ წა­ვი­წუ­წუ­ნებ­დი, - გარ­შე­მო ყვე­ლას უჭირ­სო, მე­ტყო­და! - მე ჩემს გა­სა­ჭირს ვტი­რი, შვი­ლო-მეთ­ქი... 2008 წლის ომის შემ­დეგ იმ­დე­ნი რამე გა­და­ვი­ტა­ნეთ, გვე­გო­ნა, საკ­მა­რი­სი იქ­ნე­ბო­და, მაგ­რამ ამ კუ­თხის შვი­ლე­ბის­თვის მშვი­დო­ბა ჯერ კი­დევ სა­ნატ­რე­ლია და არა­ვინ იცის, კი­დევ რამ­დენ ხანს გაგ­რძელ­დე­ბა ასე", - ამ­ბობს როს­ტომ სო­სი­აშ­ვი­ლის დედა, მაია ქო­ქოშ­ვი­ლი. რამ­დე­ნი­მე დღის დღის წინ გა­ტა­ცე­ბუ­ლი შვი­ლის შე­სა­ხებ ჯე­რაც არა­ფე­რი იცი­ან. "ტე­ლე­ვი­ზორს ვართ მი­ჩე­რე­ბუ­ლე­ბი, უკე­თე­სი ინ­ფორ­მა­ცი­ის მო­ლო­დინ­ში, მაგ­რამ ჯერ არა­ფე­რი ხდე­ბა. სა­ვა­რა­უ­დოდ, ჩემი შვი­ლი ცხინ­ვა­ლის იზო­ლა­ტორ­ში ჰყავთ"... - სა­უბ­რი­სას ხმა უწყდე­ბა. შვი­ლის ჯან­მრთე­ლო­ბა­ზე ნერ­ვი­უ­ლობს, რომ მე­დი­კა­მენ­ტის გა­რე­შე მისი დარ­ჩე­ნა არ შე­იძ­ლე­ბა, მუდ­მი­ვი თვალ­ყუ­რი და სა­მე­დი­ცი­ნო დახ­მა­რე­ბა ესა­ჭი­რო­ე­ბა...

მაია ქო­ქოშ­ვი­ლი:

- არ ვიცი, რა გი­თხრათ... ცო­ცხალ-მკვდა­რი ვარ!.. ვე­რა­ფერს ვშვე­ლი შვილს. არ ვი­ცო­დე მა­ინც, ვის­თან გვაქვს საქ­მე. წლე­ბია, ასე გრძელ­დე­ბა. მუდ­მი­ვად შე­ზღუ­დუ­ლე­ბი ვართ - სა­კუ­თარ ბაღ­შიც ვერ გა­დავ­სულ­ვართ მო­სარ­წყა­ვად, არა­და, მო­სა­ვა­ლი და­თე­სი­ლი გვაქვს და თუ არ მორ­წყე, გახ­მე­ბა... ახლა მო­სავ­ლის დარ­დი არ მაქვს, ოღონდ შვი­ლი ცო­ცხა­ლი და­მიბ­რუნ­დეს. ეს დღე­ე­ბი ტი­რი­ლის მეტს არა­ფერს ვა­კე­თებ. ჩემი ქმა­რი დარ­დით აღარ არის. ღა­მე­ე­ბი არ გვძი­ნავს. ბიჭს ტუ­ბერ­კუ­ლო­ზი და­უდ­გი­ნეს, მო­უკ­ვდეს დედა!.. ორ­ჯერ ამო­უ­ღეს წყა­ლი ფილ­ტვე­ბი­დან... ღამე მის ნივ­თებ­თან ჩა­ხუ­ტე­ბულს მძი­ნავს. დღე მოთ­ქმით დავ­დი­ვარ, - ჩემს და­კარ­გულ შვილ­თან ერ­თად, აქა­უ­რე­ბის სატ­კი­ვარ­საც ვტი­რი... სა­ტი­რა­ლი კი ნამ­დვი­ლად გვაქვს, - აქ, სა­დაც ისი­ნი ცხოვ­რო­ბენ, არც ომია და არც მშვი­დო­ბა. ერთ დღეს ყვე­ლა­ნი სად­მე გა­და­ვიხ­ვე­წე­ბით და აქა­უ­რო­ბაც და­იც­ლე­ბა...

- ასე­თი შემ­თხვე­ვე­ბი ხში­რია?

- ამ ბოლო დროს გახ­შირ­და... ხან­და­ხან სრო­ლე­ბიც ის­მის. ძა­ლი­ან ძნე­ლია კონ­ფლიქ­ტის ზო­ნა­ში ცხოვ­რე­ბა. მუდ­მი­ვად და­უც­ვე­ლი ხარ. ეზო­დან გას­ვლის გვე­ში­ნია... გად­მო­ცე­მით ვიცი, რომ შო­რი­ახ­ლოს 13-14 წლის ბავ­შვე­ბი ნა­ხირს აძო­ვებ­დნენ. როს­ტომს და­უ­ნა­ხავს, რომ ბუჩ­ქე­ბი­დან რუსი სამ­ხედ­რო­ე­ბი გა­მო­სუ­ლან და ბავ­შვე­ბის­კენ წა­მო­სუ­ლან. ჩემს შვილს მათი გაფრ­თხი­ლე­ბა უც­დია და ამ დროს და­უ­კა­ვე­ბი­ათ. - რუსი მე­სა­ზღვრე­ე­ბი იყ­ვნენ, როს­ტომს ხელ­ბორ­კი­ლე­ბი და­ა­დეს, "ვი­ლის­ში" ჩას­ვეს და წა­იყ­ვა­ნე­სო, - თქვეს აქა­უ­რებ­მა.

- საით წა­უყ­ვა­ნი­ათ?

- ცხინ­ვა­ლის­კე­ნო, ასე თქვეს... იმ ტე­რი­ტო­რი­ას ქარ­თვე­ლე­ბი აკონ­ტრო­ლე­ბენ, მაგ­რამ რუ­სე­ბი მა­ინც გად­მო­დი­ან... რო­მე­ლი ერთი ვი­დარ­დო, არ ვიცი. რას უზა­მენ ჩემს შვილს, სცე­მენ, და­ა­პა­ტიმ­რე­ბენ თუ რა მო­ა­ფიქ­რდე­ბათ? ცე­მას ვერ აი­ტანს. ჯან­მრთე­ლო­ბა არ აქვს, მო­უკ­ვდეს დედა... ერგნეთ­ში მო­ლა­პა­რა­კე­ბე­ბი მიმ­დი­ნა­რე­ობ­სო, თქვეს. ჯან­მრთე­ლი მა­ინც იყოს და ეს მა­ინც არ მქონ­დეს სა­დარ­დე­ბე­ლი. პი­რა­დო­ბაც არ აქვს და იმა­საც ვნერ­ვი­უ­ლობ, ვა­ი­თუ, იქი­დან გად­მოყ­ვა­ნი­სას პრობ­ლე­მე­ბი შე­ექ­მნას.

- პი­რა­დო­ბის მოწ­მო­ბა რა­ტომ არ აქვს?

- მრცხვე­ნია, ამას რომ ვამ­ბობ, მაგ­რამ სა­შუ­ა­ლე­ბა არ გვქონ­და, რომ პი­რა­დო­ბის­თვის სა­ჭი­რო ფული გა­დაგ­ვე­ხა­და. არა­და, 24 წლის არის უკვე ბიჭი... ერთ ოთახ­ში ხუთი სული ვცხოვ­რობთ. სო­ცი­ა­ლუ­რი დახ­მა­რე­ბაც არ გვაქვს, შეგ­ვი­ჩე­რეს და არც აუხ­სნი­ათ, რა­ტომ მო­იქ­ცნენ ასე... არც სა­მე­დი­ცი­ნო და­ზღვე­ვა გვაქვს, მხო­ლოდ პო­ლი­სით სარ­გებ­ლო­ბა შეგ­ვიძ­ლია, მაგ­რამ პი­რა­დო­ბის მოწ­მო­ბის არ­ქო­ნის გამო, ჩემს ბიჭს პო­ლი­სიც არ აქვს... გა­ჭირ­ვე­ბა ჩემი ოჯა­ხის­თვის და ზო­გა­დად, აქა­უ­რე­ბის­თვის, ახა­ლი არ არის. მე და ჩემს მე­უღ­ლეს სამი შვი­ლი გვყავს. მუ­შა­ო­ბა არ გვე­ზა­რე­ბა, მაგ­რამ მო­სავ­ლის მოყ­ვა­ნას ბო­ლომ­დე მი­ყო­ლა სჭირ­დე­ბა, ნა­თეს­მა და ნარ­გავ­მა რომ გა­ი­ხა­როს, უნდა მორ­წყა, რისი სა­შუ­ა­ლე­ბაც არ გვაქვს.

კახა სო­სი­აშ­ვი­ლი, როს­ტო­მის ძმა:

- როს­ტო­მი ჩემ­ზე ერთი წლით უფ­რო­სია. ძა­ლი­ან კარ­გი ადა­მი­ა­ნია. ისე­თი კე­თი­ლია, სხვის გამო, ვინც უნდა იყოს ის, გულს ამო­ი­ღებს... ბოლო დროს ძა­ლი­ან და­სუს­ტდა, უამ­რავ მე­დი­კა­მენტს იღებ­და. ხში­რად წამ­ლის ფული არ გვქონ­და და ძა­ლი­ან ნერ­ვი­უ­ლობ­და, - მე ვე­რა­ფერ­ში გეხ­მა­რე­ბით, პი­რი­ქით, ტვირ­თად გაწ­ვე­ბი­თო. სო­ფელ­ში ხომ იცით, სულ საქ­მეა. როს­ტო­მი სუს­ტად იყო და ვერ გვეხ­მა­რე­ბო­და.

- დიდი ხა­ნია, ჯან­მრთე­ლო­ბის პრობ­ლე­მე­ბი აწუ­ხებს?

- ამ ბოლო დროს ძა­ლი­ან გა­უ­უ­ა­რეს­და. ისე კი, ყო­ველ­თვის სუს­ტი ბავ­შვი იყო, და­ბა­ლი სი­ცხე­ე­ბი ჰქონ­და და ახ­ვე­ლებ­და.

- კახა, ვიცი, რომ კი­დევ ერთი დედ­მა­მიშ­ვი­ლი გყავთ, არა?

- დიახ, 15 წლის დაც მყავს. სკო­ლა­ში და­დის, ოღონდ ყო­ველ­თვის ვერ ახერ­ხებს, - ხან რა პრობ­ლე­მა გვაქვს, ხან - რა. ზოგ­ჯერ, უბ­რა­ლოდ, ქუ­ჩა­ში გა­მოს­ვლაც სა­ხი­ფა­თოა და ამი­ტო­მაც ვე­რი­დე­ბით მის გაშ­ვე­ბას, ზოგ­ჯერ კი მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი პრობ­ლე­მე­ბი უშ­ლის ხელს... ოჯა­ხის წევ­რე­ბი­დან არც ერთი არ ვმუ­შა­ობთ. სტა­ბი­ლურ სა­მუ­შა­ოს ვგუ­ლის­ხმობ, თო­რემ მე და მა­მა­ჩე­მი დღი­უ­რი საქ­მის გა­მო­ძებ­ნას ვა­ხერ­ხებთ... აქ ყვე­ლა ასეა. თუ მო­სა­ვალ­მა გა­ა­მარ­თლა, ვი­თა­რე­ბაც მშვი­დია და თუ მისი აღე­ბა დაგ­ვა­ცა­დეს, კი­დევ არა გვი­შავს.

- სო­ცი­ა­ლუ­რი სა­ა­გენ­ტო­დან დახ­მა­რე­ბის აღ­დგე­ნის თა­ო­ბა­ზე არა­ვინ დაგ­კავ­ში­რე­ბი­ათ?

- არა, არა­ვინ მო­სუ­ლა... დე­და­ჩემს "წი­თე­ლი ჯვა­რი­დან" და­უ­რე­კეს, გა­დას­ვლას ვა­პი­რებთ და თქვეს, მე­დი­კა­მენ­ტებს ჩა­ვუ­ტან­თო, მაგ­რამ არა­ვინ გა­და­სუ­ლა... რა ხდე­ბა, რო­გორ არის ჩემი ძმა, არა­ფე­რი ვი­ცით. რა სა­ში­ნე­ლი ყო­ფი­ლა გა­ურ­კვევ­ლო­ბა­ში ყოფ­ნა.

დათო, როს­ტომ სო­სი­აშ­ვი­ლის ნა­თე­სა­ვი:

- აქ ყვე­ლა­ნი ერ­თმა­ნეთს ვუ­მარ­თავთ ხელს და ისე ვცხოვ­რობთ. სხვა­ნა­ი­რად გაძ­ლე­ბა შე­უძ­ლე­ბე­ლია. ამას წი­ნათ, სა­დღაც წა­ვი­კი­თხე, იქა­უ­რე­ბი რუს მე­სა­ზღვრე­ებს მშვე­ნივ­რად ეწყო­ბი­ა­ნო, - არ არის ასე. რუსი რომ ჩვენს ბაღ­ში ხილს მო­წყვეტს, მა­გის გამო თოფს ვერ ვეს­ვრით. ასე თუ მო­ვი­ქე­ცით, უა­რეს შე­დეგს მი­ვი­ღებთ და ხელს ვე­რა­ვინ შე­უშ­ლის. საკ­მა­რი­სია, აქ ერთი დღე გა­ა­ტა­როს ადა­მი­ან­მა და ამა­ში თა­ვად დარ­წმუნ­დე­ბა... ჩვე­ნი ერ­თა­დერ­თი შე­მო­სა­ვა­ლი ხილ-ბოსტნე­უ­ლია და ზოგ­ჯერ იმა­საც გვარ­თმე­ვენ. უმუ­შევ­რო­ბა ყვე­ლას გვა­წუ­ხებს. ად­გი­ლობ­რივ­თა დიდ ნა­წილს სო­ცი­ა­ლუ­რი დახ­მა­რე­ბა გა­ურ­კვე­ვე­ლი მი­ზე­ზი­თა და ვა­დით შე­უ­წყვი­ტეს. თუ ბა­ღებს არ მო­ვუ­ა­რეთ და ის მცი­რე­დი შე­მო­სა­ვა­ლი მა­ინც არ მი­ვი­ღეთ, შიმ­ში­ლით და­ვი­ხო­ცე­ბით, მაგ­რამ მათი მოვ­ლა სა­რის­კოა. იმათ, ვინც რუს მე­სა­ზღვრე­ებ­თან "სა­ა­მურ" ურ­თი­ერ­თო­ბა­ში გვა­და­ნა­შა­უ­ლებს, ალ­ბათ არც კი იცი­ან, რომ აქ ისე­თი გა­ჭირ­ვე­ბუ­ლი ოჯა­ხე­ბი ცხოვ­რო­ბენ, რომ­ლე­ბიც დი­ლი­დან სა­ღა­მომ­დე მდი­ნა­რე ლი­ახვში თევ­ზა­ო­ბით ირ­ჩე­ნენ თავს. ბევ­რს ისე უჭირს, შვი­ლებს სკო­ლა­ში ვერ უშ­ვე­ბენ... ვიცი, ჩემს ნა­თე­სავ სო­სი­აშ­ვი­ლებს მო­ე­რი­დე­ბო­დათ და თა­ვი­ანთ გა­სა­ჭირ­ზე ბო­ლომ­დე არ მო­გიყ­ვე­ბოდ­ნენ: - ერთ ეზო­ში ორი ძმა ცხოვ­რობს. ერთ პა­ტა­რა ოთახ­ში არი­ან თავ­მოყ­რი­ლი სამი შვი­ლი, მათ შო­რის - ავად­მყო­ფი როს­ტო­მი და დედ-მამა... ცოდ­ვას ვე­რა­ვინ იტყვის და მა­გათ სი­ზარ­მა­ცეს ვე­რა­ვინ და­აბ­რა­ლებს, მაგ­რამ ჩვენს შრო­მას რა აზრი აქვს?..

- სა­სა­ზღვრო პო­ლი­ცია და­დის სო­ფელ­ში?

- ხუმ­რობთ ალ­ბათ... ქარ­თულ პო­ლი­ცი­ას რუ­სე­ბი ან­გა­რიშს სა­ერ­თოდ აღარ უწე­ვენ. არც ჩვე­ნე­ბი რის­კა­ვენ მათ­თან და­პი­რის­პი­რე­ბას... ეს პრობ­ლე­მა მხო­ლოდ დიცს არ ეხე­ბა. სო­ფელ დვან­ში დე­დუ­ლე­თი მაქვს და იქაც ასე ხდე­ბა. სო­ფელ­ში ცხოვ­რე­ბა შე­უძ­ლე­ბე­ლი გახ­და, რის გა­მოც ბევ­რმა სახლ-კარი და­ტო­ვა... სხვი­სი არ ვიცი და ჩვენ­თვის უკე­თე­სო­ბის­კენ არა­ფე­რი შეც­ვლი­ლა.

შს სა­მი­ნის­ტრო აღ­ნიშ­ნულ ფაქტთან და­კავ­ში­რე­ბით ზო­გა­დი ინ­ფორ­მა­ცი­ით შე­მო­ი­ფარ­გლა. რო­გორც უწყე­ბა­ში გვი­თხრეს, მიმ­დი­ნა­რე­ობს მო­ლა­პა­რა­კე­ბე­ბი და რო­გორც კი რა­ი­მე გახ­დე­ბა ცნო­ბი­ლი, სა­ზო­გა­დო­ე­ბას მა­შინ­ვე აც­ნო­ბე­ბენ...

ინ­ცი­დენ­ტე­ბის პრე­ვენ­ცი­ი­სა და მათ­ზე რე­ა­გი­რე­ბის სა­მუ­შაო ჯგუ­ფის ერგნეთ­ში გა­მარ­თუ­ლი შეხ­ვედ­რის დას­რუ­ლე­ბის შემ­დეგ, ანა­ლი­ტი­კუ­რი დე­პარ­ტა­მენ­ტის წარ­მო­მად­გე­ნელ­მა კა­ხა­ბერ ქე­მოკ­ლი­ძემ გა­ნა­ცხა­და, რომ შეხ­ვედ­რამ საკ­მა­ოდ მძი­მე ვი­თა­რე­ბა­ში ჩა­ი­ა­რა.

"მო­გა­ტყუ­ებთ, თუ გე­ტყვით, რომ შეხ­ვედ­რამ მშვიდ გა­რე­მო­ში ჩა­ი­ა­რა. საკ­მა­ოდ ცხე­ლი პო­ლე­მი­კა იყო. ქარ­თუ­ლი მხრი­დან, უმ­თავ­რეს პრობ­ლე­მად, რა თქმა უნდა, რუსი მე­სა­ზღვრე­ე­ბის მხრი­დან ოკუ­პა­ცი­ის ხაზ­ზე მავ­თულხლარ­თე­ბის უკა­ნო­ნოდ გავ­ლე­ბის სა­კი­თხი დად­გა. წარ­მო­ვად­გი­ნეთ კონ­კრე­ტუ­ლი მა­სა­ლე­ბი დიც­ში გან­ვი­თა­რე­ბულ მოვ­ლე­ნებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით. ასე­თი პრობ­ლე­მე­ბი მხო­ლოდ დიცს კი არა, სხვა სოფ­ლებ­საც ეხე­ბა. მოვ­თხო­ვეთ ოსურ და რუ­სულ მხა­რე­სა და სა­ერ­თა­შო­რი­სო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებს (ვგუ­ლის­ხმობ ეუ­თო­სა და ევ­რო­კავ­ში­რის მო­ნი­ტო­რინ­გის მი­სი­ის ხელ­მძღვა­ნე­ლებს), რომ აქ­ტი­უ­რად და­ინ­ტე­რეს­დნენ ამ პრობ­ლე­მით. სამ­წუ­ხა­როდ, დე ფაქ­ტო ცხინ­ვა­ლი­სა და რუ­სე­თის ფე­დე­რა­ცი­ის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბის მხრი­დან ვე­რა­ვი­თა­რი ლე­გი­ტი­მუ­რი არ­გუ­მენ­ტი ვერ მო­ვის­მი­ნეთ. მათ არ აქვთ პა­სუ­ხი, რა­ტომ ხდე­ბა ად­გი­ლობ­რი­ვე­ბის­თვის ყო­ველ­დღი­უ­რი ცხოვ­რე­ბის გარ­თუ­ლე­ბა. ისი­ნი აცხა­დე­ბენ, რომ ე.წ. სამ­ხრეთ ოსე­თის რეს­პუბ­ლი­კა­სა და რუ­სე­თის ფე­დე­რა­ცი­ას შო­რის არ­სე­ბობს გარ­კვე­უ­ლი შე­თან­ხმე­ბა, რო­მე­ლიც ით­ვა­ლის­წი­ნებს მათი დე ფაქ­ტო სა­ზღვრის დაც­ვას. აღ­ნიშ­ნუ­ლი "არ­გუ­მენ­ტი" ქარ­თუ­ლი მხა­რის­თვის მი­უ­ღე­ბე­ლია და ამა­ზე მო­მა­ვალ­შიც გაგ­რძელ­დე­ბა მუ­შა­ო­ბა.

ლალი პა­პას­კი­რი

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)