9 შვი­ლის დედა მე­ა­თე შვილ­ზე ოც­ნე­ბობს. ირმა რუ­სი­ტაშ­ვი­ლი ჯერ კი­დევ 17 წლის იყო, რო­დე­საც გა­თხოვ­და. სა­სი­ა­მოვ­ნო, ბედ­ნი­ერ დღე­ებ­თან ერ­თად, ტკი­ვი­ლი­ა­ნი და სევ­დი­ა­ნი პე­რი­ო­დე­ბიც გა­მო­ი­ა­რა. რო­გორც ამ­ბობს, ხში­რად ყო­ფი­ლა სა­სო­წარ­კვე­თი­ლი, მაგ­რამ მო­მავ­ლის იმე­დი და ღვთის რწმე­ნა არას­დროს და­უ­კარ­გავს. პრობ­ლე­მა დღე­საც ბევ­რი აქვს, მაგ­რამ ამა­ყობს თა­ვი­სი ოჯა­ხით... ღვთის მად­ლი­ე­რია, რომ სა­უ­კე­თე­სო ქმარ-შვი­ლი არ­გუ­ნა. რუ­სი­ტაშ­ვი­ლებს ოჯა­ხის გა­საც­ნო­ბად, გლ­დან­ში ნა­ქი­რა­ვებ ბი­ნა­ში ვეწ­ვიე.

- ქალ­ბა­ტო­ნო ირმა, გაგ­ვა­ცა­ნით თქვე­ნი შვი­ლე­ბი...

- უფ­რო­სი ბიჭი, ქარ­თლო­სი 27 წლის არის და არ­მი­ა­ში მსა­ხუ­რობს, ახლა ავ­ღა­ნეთ­შია. 24 წლის ხა­თუ­ნა სა­სუ­ლი­ე­რო აკა­დე­მი­ა­ში სწავ­ლობს, მე­ო­თხე კურ­სის სტუ­დენ­ტი გახ­ლავთ. 22 წლის გი­ორ­გიც არ­მი­ა­შია. 19 წლის ვა­ლენ­ტი­ნა მე­თერ­თმე­ტე კლა­სის მოს­წავ­ლეა: სკო­ლა­ში გვი­ან შე­ვიყ­ვა­ნე... 16 წლის მი­ხე­ი­ლი მო­ჭი­და­ვეა. 13 წლის როს­ტო­მი მსოფ­ლი­ოს რე­კორდსმე­ნია - სა­ათ­ში 6800 აზიდ­ვას აკე­თებს, ამე­რი­კელს მო­უხ­სნა რე­კორ­დი. შემ­დეგ მო­დი­ან: 11 წლის მა­რი­ა­მი, 7 წლის ალექ­სან­დრე, 4 წლის ნი­ნი­კო.

- ოჯა­ხი რო­გორ შექ­მე­ნით?

- დათო ბი­ძა­ჩე­მის მეჯ­ვა­რე იყო. ერ­თმა­ნე­თი პირ­ვე­ლად ქორ­წილ­ში ვნა­ხეთ. მა­ლე­ვე მთხო­ვა ხელი. რო­დე­საც დავ­ქორ­წინ­დით, ის 22 წლის იყო, მე - 17-ის. და­თოს რკი­ნიგ­ზის ტექ­ნი­კუ­მი ჰქონ­და დამ­თავ­რე­ბუ­ლი და ოს­ტა­ტად მუ­შა­ობ­და. მე მხო­ლოდ სა­შუ­ა­ლო გა­ნათ­ლე­ბა მაქვს მი­ღე­ბუ­ლი. ერ­თო­თა­ხი­ან ბი­ნა­ში ვცხოვ­რობ­დით. პა­ტა­რა, მაგ­რამ მყუდ­რო, ლა­მა­ზი, თბი­ლი ოჯა­ხი მქონ­და. დი­ლით მე­უღ­ლეს სამ­სა­ხურ­ში გა­ვის­ტუმ­რებ­დი, მე კი ოჯახ­ში ვტრი­ა­ლებ­დი - ბავ­შვებს მივ­ხე­დავ­დი, კერძს მო­ვამ­ზა­დებ­დი და მე­უღ­ლეს ვე­ლო­დი.

- მერე რა შე­იც­ვა­ლა?

- მე­ხუ­თე შვი­ლი, მი­ხე­ი­ლი რომ შე­მე­ძი­ნა, ფეხ­ზე რა­ღაც პრობ­ლე­მა ჰქონ­და, ტერფს ვერ ად­გამ­და. გვი­თხრეს, რომ თუ ოპე­რა­ცი­ას არ გა­ვუ­კე­თებ­დით, სა­ერ­თოდ ვერ გა­ივ­ლი­და. 1997 წელი იდგა, ქვე­ყა­ნას უჭირ­და. ჩემს მე­უღ­ლეს სამ­სა­ხუ­რი უკვე აღარ ჰქონ­და. იძუ­ლე­ბუ­ლი გავ­ხდით, ბინა გაგ­ვე­ყი­და. 5.000 დო­ლა­რად გავ­ყი­დეთ. ოპე­რა­ცი­ის შემ­დეგ რა­ღაც თან­ხა კი დაგ­ვრჩა, მაგ­რამ იმ­დე­ნად მცი­რე იყო, რომ ბი­ნის და­გი­რა­ვე­ბა­საც ვერ მო­ვა­ხერ­ხებ­დით. აი, ასე აღ­მოვ­ჩნდით ნა­ქი­რა­ვებ­ში. იმის მერე სულ უკან-უკან წა­ვი­და ჩვე­ნი საქ­მე. უმუ­შე­ვარ ცოლ-ქმარს, 5 შვი­ლით ნა­ქი­რა­ვებ­ში ცხოვ­რე­ბა ძა­ლი­ან გაგ­ვი­ჭირ­და.

- მაგ­რამ კი­დევ გა­ა­ჩი­ნეთ მე­ექ­ვსე, მერე მეშ­ვი­დე...

- ვე­რას­დროს წარ­მო­ვიდ­გენ­დი, რომ 9 შვი­ლის დედა გავ­ხდე­ბო­დი... ბავ­შვე­ბი რომ და­ი­ძი­ნე­ბენ და ოთახ­ში პირ­ჯვრის გა­და­სა­წე­რად შევ­დი­ვარ, ზოგ­ჯერ გა­ო­ცე­ბუ­ლი ვაკ­ვირ­დე­ბი, ვფიქ­რობ, - ნუთუ ესე­ნი ყვე­ლა­ნი ჩემი შვი­ლე­ბი არი­ან-მეთ­ქი?!. ყვე­ლა­ფე­რი ღვთის ნე­ბაა. მე და ჩემი მე­უღ­ლე მორ­წმუ­ნე­ე­ბი ვართ, მო­ძღვა­რი გვყავს, ეკ­ლე­სი­ა­ში დავ­დი­ვართ, მარ­ხვას მთე­ლი ოჯა­ხი ვი­ნა­ხავთ.

- პა­ტა­რა ალექ­სან­დრე და ნი­ნი­კოც?

- კი. სხვა რა გზა აქვთ - მარ­ხვის პე­რი­ოდ­ში ოჯახ­ში მხო­ლოდ სა­მარ­ხვო კერ­ძი მზად­დე­ბა. დილა-სა­ღა­მოს ლოც­ვებს ყვე­ლა ერ­თად ვკი­თხუ­ლობთ. პა­ტა­რე­ბიც თა­ვის­და უნე­ბუ­რად ებ­მე­ბი­ან სა­ერ­თო ფერ­ხულ­ში.

- თქვენ­მა მე­უღ­ლემ სამ­სა­ხუ­რი რა­ტომ ვე­ღარ იშო­ვა?

- სა­დაც მი­ვი­და, ყველ­გან უთხრეს, რომ ად­გი­ლი არ ჰქონ­დათ, მისი სპე­ცი­ა­ლო­ბა და გა­მოც­დი­ლე­ბა დღეს აღა­რა­ვის სჭირ­დე­ბა.

- ბი­ჭე­ბი არ­მი­ა­ში იმი­ტომ წა­ვიდ­ნენ, რომ ოჯახს უჭირ­და თუ ეს მათი მო­წო­დე­ბაა?

- რო­გორ გი­თხრათ?.. მო­წო­დე­ბა ნამ­დვი­ლად აქვთ: სა­უ­კე­თე­სო, "სა­მა­ს­ქუ­ლი­ა­ნი" ჯა­რის­კა­ცე­ბი არი­ან, ნორ­მა­ტი­ვებს ყო­ველ­თვის კარ­გად აბა­რე­ბენ. ბავ­შვო­ბი­დან­ვე სპორ­ტით არი­ან და­კა­ვე­ბულ­ნი. თუმ­ცა, კი­დევ სხვა პრობ­ლე­მაც არ­სე­ბობს. ახლა იმის სა­შუ­ა­ლე­ბაც კი არ გვაქვს, რომ შვი­ლებს თითო სა­წო­ლი და­ვუდ­გათ. ქარ­თლო­სი და გი­ორ­გი ფაქ­ტობ­რი­ვად, ჯარ­ში ცხოვ­რო­ბენ, შინ 2-3 თვე­ში ერთხელ მო­დი­ან. მო­უკ­ვდეთ დედა - რო­გორ მე­ნატ­რე­ბი­ან!.. სა­ღა­მოს ყვე­ლას რომ სძი­ნავს, ვუ­ყუ­რებ და ვნატ­რობ, ნე­ტავ, ჩემი ქარ­თლო­სი და გი­ორ­გიც ამათ­თან ერ­თად იყ­ვნენ-მეთ­ქი!

- ქარ­თლო­სი და გი­ორ­გი დიდი ხა­ნია, არ­მი­ა­ში მსა­ხუ­რო­ბენ?

- კი, ქარ­თლო­სი 2008 წლის აგ­ვის­ტოს ომის მო­ნა­წი­ლეა. სა­ში­ნე­ლი დღე­ე­ბი გვაქვს გა­მოვ­ლი­ლი. მა­შინ მხო­ლოდ ქარ­თლო­სი მსა­ხუ­რობ­და არ­მი­ა­ში. ომი იმ დღის და­წყე­ბუ­ლი იყო, შინ რომ და­რე­კა და მოგ­ვი­კი­თხა. ლა­პა­რა­კი დამ­თავ­რე­ბუ­ლი არ ჰქონ­და, კავ­ში­რი რომ გა­წყდა. ექ­ვსი კოშ­მა­რუ­ლი დღე გა­და­ვი­ტა­ნე, არა­ფე­რი ვი­ცო­დით - სად ან რო­გორ იყო. მთე­ლი ოჯა­ხი დღე და ღამე ვლო­ცუ­ლობ­დით, უფალს ქარ­თლო­სის შინ მშვი­დო­ბი­ა­ნად დაბ­რუ­ნე­ბას შევ­თხოვ­დით. ერთ დი­ლით ფსალ­მუნს ვკი­თხუ­ლობ­დით და ტე­ლე­ფო­ნის ზა­რის ხმა გა­ის­მა. ყვე­ლა­ნი ყურ­მილს მივცვივ­დით და... ქარ­თლო­სი იყო. გვი­თხრა, რომ ცო­ცხა­ლი, საღ-სა­ლა­მა­თი იყო და შინ მალე დაბ­რუნ­დე­ბო­და. იმ დღეს გი­ორ­გიმ თქვა, რომ აუ­ცი­ლებ­ლად წა­ვი­დო­და ჯარ­ში და რო­დე­საც ქვე­ყა­ნას დას­ჭირ­დე­ბო­და, ქარ­თლო­სის გვერ­დით იბ­რძო­ლებ­და.

- ამ­დე­ნი ნერ­ვი­უ­ლო­ბის შემ­დეგ, თა­ნახ­მა იყა­ვით, რომ მე­ო­რე შვი­ლიც ჯა­რის­კა­ცი გამ­ხდა­რი­ყო?

- კი. პა­თე­ტი­კუ­რად ნათ­ქვა­მი არ მო­გეჩ­ვე­ნოთ, მაგ­რამ მე და ჩემს მე­უღ­ლეს სამ­შობ­ლო ძა­ლი­ან გვიყ­ვარს და ვფიქ­რობთ, რომ მის წი­ნა­შე ვალი ყვე­ლამ უნდა მო­ვი­ხა­დოთ. თუ სა­ჭი­რო გახ­დე­ბა, ჩემი ყვე­ლა ვა­ჟიშ­ვი­ლი დად­გე­ბა სამ­შობ­ლოს სა­და­რა­ჯო­ზე. მე და ჩემი მე­უღ­ლე ვფიქ­რობთ, რომ სამ­შობ­ლო უპირ­ვე­ლე­სია და შვი­ლებ­საც ამ მრწამ­სით ვზრდით. ჩემი მე­უღ­ლე ცდი­ლობს, მათ­თვის მა­გა­ლი­თი იყოს. სი­გა­რეტს არ ეწე­ვა, სას­მელ­საც არ ეტა­ნე­ბა, ბი­ჭებ­თან ერ­თად ვარ­ჯი­შობს და ეკ­ლე­სი­ა­ში და­დის. შე­დე­გიც მი­ვი­ღეთ. ცუ­დად არ გა­მი­გოთ, მაგ­რამ მარ­თლა სა­ა­მა­ყო შვი­ლე­ბი მყავს. უფ­რო­სი ბი­ჭე­ბი სა­უ­კე­თე­სო ჯა­რის­კა­ცე­ბი არი­ან, გო­გო­ნა სა­სუ­ლი­ე­რო აკა­დე­მი­ა­ში სწავ­ლობს, და­ნარ­ჩე­ნე­ბი კი ასე­ვე სა­უ­კე­თე­სო მო­წა­ფე­ე­ბი არი­ან. შე­გიძ­ლი­ათ დარ­ე­კოთ 69-ე სა­ჯა­რო სკო­ლა­ში და თა­ვად იკი­თხოთ ჩემი შვი­ლე­ბის ამ­ბა­ვი. ყო­ველ­დღე ათი­ა­ნე­ბი და ცხრი­ა­ნე­ბი მო­აქვთ; მა­რი­ა­მი ზოგ­ჯერ დღე­ში ორ ათი­ანს იღებს. ყვე­ლა­ნი კარ­გად სწავ­ლო­ბენ, თან სპორ­ტი­თაც არი­ან და­კა­ვე­ბუ­ლე­ბი, როს­ტომ­ზე აღა­რა­ფერს ვამ­ბობ. 7 წლის ალექ­სან­დრე 120 აზიდ­ვას აკე­თებს. სხვა­თა შო­რის, ქარ­თლო­სი 9 წლის იყო, მას­ზე "პირ­ველ­მა არ­ხმა" გა­და­ცე­მა რომ მო­ამ­ზა­და - პირ­და­პირ ეთერ­ში 3000 აზიდ­ვა გა­ა­კე­თა შე­უს­ვე­ნებ­ლად. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ მი­ხე­ილს ბავ­შვო­ბა­ში ფეხ­ზე სე­რი­ო­ზუ­ლი პრობ­ლე­მე­ბი ჰქონ­და, დღეს შე­სა­ნიშ­ნავ ფორ­მა­შია, ჭი­და­ობს, "შტან­გებს" ეწე­ვა... ბავ­შვებს შრო­მა­სა და წეს­რიგს ვაჩ­ვევ. რო­დე­საც სკო­ლი­დან ბრუნ­დე­ბი­ან, გაკ­ვე­თი­ლე­ბის მომ­ზა­დე­ბა­სა და ვარ­ჯიშს ამ­თავ­რე­ბენ, მერე სა­ო­ჯა­ხო საქ­მე­ებ­ში მეხ­მა­რე­ბი­ან. ვფიქ­რობ, ჩემი გო­გო­ნე­ბი კარ­გი დი­ა­სახ­ლი­სე­ბი დად­გე­ბი­ან. მათი დახ­მა­რე­ბის გა­რე­შე ამ­დე­ნი ხალ­ხის სა­რე­ცხის და­რე­ცხვა­სა და სა­დი­ლის მომ­ზა­დე­ბას ვერ ავუ­ვი­დო­დი. გული რა­ტომ მწყდე­ბა, იცით? სა­ხელ­მწი­ფო არაფ­რად გვაგ­დებს. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ შვი­ლე­ბი ნა­ხევ­რად შიშ­ვლე­ბი და მშივ­რე­ბი მყავ­დნენ, ღირ­სე­ულ, სამ­შობ­ლო­ზე უზო­მოდ შეყ­ვა­რე­ბულ ადა­მი­ა­ნე­ბად ჩა­მო­ვა­ყა­ლი­ბე. ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა ოდ­ნავ მა­ინც რომ და­მეხ­მა­როს, ქვეყ­ნის­თვის ათას­ჯერ მე­ტის გა­კე­თე­ბას შევ­ძლებთ.

- მა­ინც რაში უნდა და­გეხ­მა­როთ?

- როს­ტომ­მა 15 მეთ­ვალ­ყუ­რის წი­ნა­შე და­ამ­ყა­რა რე­კორ­დი. ყვე­ლა აღ­ფრთო­ვა­ნე­ბუ­ლი დარ­ჩა, ტე­ლე­ვი­ზი­ებ­მაც გა­და­ი­ღეს. გვინ­დო­და, რომ ამ ყვე­ლა­ფერს ოფი­ცი­ა­ლუ­რი სახე მის­ცე­მო­და და ბავ­შვი გი­ნე­სის წიგნ­ში შე­ეყ­ვა­ნათ. ამ თხოვ­ნით როს­ტომ­მა პრე­ზი­დენტ სა­ა­კაშ­ვილს წე­რი­ლიც მის­წე­რა, მაგ­რამ - უშე­დე­გოდ, პა­სუ­ხიც კი არა­ვინ გვა­ღირ­სა. იმა­ზე აღა­რა­ფერს ვამ­ბობ, სი­ღა­რი­ბის ზღვარს მიღ­მა მყოფ­თა სი­ი­დან რომ ამოგ­ვი­ღეს, 220-ლა­რი­ა­ნი დახ­მა­რე­ბა შეგ­ვი­წყვი­ტეს და 9 სული მხო­ლოდ 150 ლა­რის ანა­ბა­რად დაგვტო­ვეს.

- 150 ლარს რის­თვის გაძ­ლე­ვენ?

- მე­რია, რო­გორც მრა­ვალ­შვი­ლი­ან დე­დას, თი­თო­ე­ულ არას­რულ­წლო­ვან­ზე 25 ლარს მაძ­ლევს.

- სი­ღა­რი­ბის ზღვარს მიღ­მა მყოფ­თა სი­ი­დან იმი­ტომ ხომ არ ამო­გი­ღეს, რომ თქვე­ნი შვი­ლე­ბი არ­მი­ა­ში მსა­ხუ­რო­ბენ?

- არა, ეს არ ყო­ფი­ლა მი­ზე­ზი. ბი­ჭე­ბი, რო­გორც უკვე გი­თხა­რით, არ­მი­ა­ში ცხოვ­რო­ბენ და შინ 2-3 თვე­ში ერთხელ მო­დი­ან. ერ­თმა კერ­ძო კომ­პა­ნი­ამ სა­ჩუქ­რად, სა­რე­ცხი მან­ქა­ნა, ტე­ლე­ვი­ზო­რი და მა­ცი­ვა­რი მო­მი­ტა­ნა. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ყვე­ლა­ფე­რი გავ­ყი­დე, შე­მო­სავ­ლე­ბის სამ­სა­ხუ­რი­დან შე­ტყო­ბი­ნე­ბა მო­მი­ვი­და, რომ ჩემს ან­გა­რიშ­ზე 5.000 ლარი და­ი­რი­ცხა. მა­შინ­ვე დავ­წე­რე მი­ნის­ტრის სა­ხელ­ზე გან­ცხა­დე­ბა, რომ რა­ღაც გა­უ­გებ­რო­ბა მოხ­და და დახ­მა­რე­ბა უსა­მარ­თლოდ მო­მიხ­სნეს. მი­თხრეს, ყვე­ლა­ფერს გა­ვარ­კვევ­თო, მაგ­რამ ჯერ­ჯე­რო­ბით არა­ვის არა­ფე­რი გა­ურ­კვე­ვია. სო­ცი­ა­ლუ­რი დახ­მა­რე­ბის გა­რე­შე ჩვე­ნი ყოფა შე­და­რე­ბით ასა­ტა­ნი იქ­ნე­ბო­და, სა­კუ­თა­რი ბინა რომ გვქონ­დეს და ქი­რას არ ვიხ­დი­დეთ. "ნა­ცი­ო­ნა­ლე­ბი" სულ გვპირ­დე­ბოდ­ნენ, რომ რა­ღაც თავ­შე­სა­ფარს გა­მოგ­ვი­ნა­ხავ­დნენ, მაგ­რამ "მე­დღეხ­ვა­ლი­ო­ბა­ში" წლე­ბი გა­დაგ­ვა­ტა­ნი­ნეს.

- კომ­პა­ნი­ის სა­ჩუქ­რე­ბი რა­ტომ გა­ყი­დეთ?

- იმი­ტომ, რომ ბავ­შვე­ბი მშივ­რე­ბი და შიშ­ვლე­ბი მყავ­დნენ და ბი­ნის ქირა 300 ლარი მქონ­და გა­და­სახ­დე­ლი..

- უფ­რო­სი შვი­ლე­ბი არ გეხ­მა­რე­ბი­ან?

- ქარ­თლოს­მა პირ­ვე­ლი­ვე ხელ­ფა­სით ფქვი­ლი, კარ­ტო­ფი­ლი და მა­კა­რო­ნი გვი­ყი­და. ცდი­ლო­ბენ, დაგ­ვეხ­მა­რონ, მაგ­რამ ორი ახალ­გაზ­რდა ბიჭი, რომ­ლებ­საც ცხოვ­რე­ბა ასა­წყო­ბი აქვთ და იქით სჭირ­დე­ბათ მშობ­ლე­ბის გვერ­დში დგო­მა, 9 სულს რო­გორ არ­ჩენს?! კი­დევ კარ­გი, რომ ღვთის მად­ლით, ჯან­მრთე­ლი შვი­ლე­ბი გვყავს და ექი­მებ­ში არ გვი­წევს ფუ­ლის ხარ­ჯვა, თო­რემ რა გვეშ­ვე­ლე­ბო­და, არ ვიცი. ახლა ერთი რა­მის იმე­დი მაქვს: გა­ვი­გე, რომ ახა­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის ინი­ცი­ა­ტი­ვით, დე­მოგ­რა­ფი­უ­ლი გან­ვი­თა­რე­ბის ფონ­დი შე­იქ­მნა. იქ­ნებ ახლა მა­ინც გა­ვახ­სენ­დეთ ვინ­მეს და თავ­შე­საფ­რის პრობ­ლე­მა მა­ინც მოგ­ვიგ­ვა­რონ.

ხა­თუ­ნა ბახ­ტუ­რი­ძე

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)