"გაეროს მონაცემებით, საქართველოში 77 000 ბავშვი უკიდურეს სიღატაკეში ცხოვრობს"

ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის დემოგრაფიისა და სოციოლოგიის ინსტიტუტის დირექტორი, პროფესორი ავთანდილ სულაბერიძე ხელისუფლებას დემოგრაფიული პრობლემების მოსაგვარებლად სასწრაფოდ ზომების მიღებას სთხოვს. მისი თქმით, თუ რადიკალური ზომები არ მივიღეთ, ქვეყანაში მოსახლეობა საგრძნობლად შემცირდება. განგაშის საფუძველს გაეროს კვლევებიც იძლევა, - საქართველო იმ 20 სახელმწიფოს შორის აღმოჩნდა, სადაც მოსახლეობის შემცირება შეინიშნება და თუ ასე გაგრძელდა, ჩვენი მოსახლეობა 2050 წლისათვის 2 მლნ 985 000-მდე შემცირდება.

- 70-იანი წლების ბოლოს მთიან რაიონებში საგანგაშო სურათი აღმოვაჩინე. გარდაცვლილები სჭარბობდნენ დაბადებულებს. რაჭა-ლეჩხუმში, გურიისა და იმერეთის მაღალმთიან სოფლებში ეს პრობლემა აშკარად ჩანდა. მაშინ ჩემმა ხელმძღვანელმა ცეკას მისწერა და ამასთან ბრძოლა დაიწყეს. შედეგად, 80-იან წლებში შობადობის ზრდა დაიწყო და ყველაზე მაღალ მაჩვენებელს 1992 წელს მიაღწია - 91 000 ბავშვი დაიბადა. სამწუხაროდ, ამ პერიოდიდან შობადობა ერთბაშად დაეცა. ეს ეკონომიკურმა სიდუხჭირემ და ტერიტორიული მთლიანობის დარღვევამ განაპირობა. ბევრი ოჯახი ფიზიკური გადარჩენისთვის იბრძოდა. ქორწინებები გადავადდა. ოჯახის მარჩენალი ქალი გახდა და...

დღეს არის სოფლები, სადაც აღარ იბადება ბავშვი.

ხალხი საცხოვრებელ ადგილებს ტოვებს. საგანგაშოა ისიც, რომ მაღალია ჩვილთა სიკვდილიანობა. თუ არ გატარდა დემოგრაფიული პოლიტიკა, გარდაცვლილთა რიცხოვნობა დაბადებულთა რიცხოვნობას გადააჭარბებს.

- როგორია დღევანდელი მონაცემები?

- სტატისტიკის დეპარტამენტის მონაცემებით, საქართველოში სიცოცხლის ხანგრძლივობა საშუალოდ 74 წელია. ეს მაჩვენებელი ჩვილთა მოკვდავობაზეა დამოკიდებული - ყოველი 1 000 დაბადებული ბავშვიდან 12 იღუპება. ჩვენი მონაცემებით კი მაჩვენებელი უფრო მაღალია და 1 000-დან 20-22 ბავშვი იღუპება.

ამხელა სხვაობა მონაცემებს შორის იმიტომ არის, რომ აღრიცხვა არასრულია. ვერავინ გავიგებდით გოგიტა აბაშიძის გარდაცვალებას, საკრებულოს თანამშრომელს რომ შემთხვევით არ აღმოეჩინა. ბავშვს დაბადების მოწმობა არც ჰქონია. დღეს ის არც გარდაცვლილებშია და არც დაბადებულებში. ასეთი ბავშვები სტატისტიკაში არ ხვდებიან. ჯანდაცვის სამინისტრო სამედიცინო დაწესებულებებიდან გამომდინარე ფაქტებს ითვლის, მაგრამ ყველა საავადმყოფოში ხომ არ კვდება. მით უფრო, რაიონებსა და სოფლებში გარდაცვალების ცნობა საჭირო არ არის ადამიანის დასაკრძალავად, ამიტომაც ყველა გარდაცვლილი არ აღირიცხება. სტატისტიკის დეპარტამენტის მონაცემებით, 2011 წელს 5 810 ბავშვი დაიბადა, ჩვენი მონაცემებით - 6 500. განსხვავებულია ჯანდაცვის სამინისტროს მონაცემები - სტატისტიკის მონაცემებთან შედარებით 500 ბავშვით ნაკლებია აღრიცხული. ეს იმიტომ, რომ ის 500 ბავშვი სამშობიაროში არ დაბადებულა. თუ გავითვალისწინებთ იმასაც, რომ აზერბაიჯანელები სამშობიაროდ აზერბაიჯანში მიდიან, იქ აღირიცხებიან და მერე ბრუნდებიან, ჩვენი ინსტიტუტის მაჩვენებელი რეალობასთან უფრო ახლოსაა.

- პატრიარქის მოწოდების შემდეგ შობადობამ არ მოიმატა?

- პატრიარქის ინიციატივამ შობადობა გაზარდა. მესამე და მომდევნო შვილის დაბადების მაჩვენებელი 15%-მდეა გაზრდილი, მაგრამ მხოლოდ ეს დამაიმედებელი არ არის. ჩემი გათვლით, 2050 წლისთვის საქართველოს მოსახლეობა 500-600 ათასით შემცირდება.

სტატისტიკით, საქართველოში 4 მლნ 176 000 კაცი ცხოვრობს. ჩვენი ინსტიტუტის მონაცემებით, საქართველოს მოსახლეობა 3 მლნ 766 000 კაცს შეადგენს. ქორწინების საშუალო ასაკი ქალისთვის 25 წელია, მამაკაცისთვის - 29 წელი. შემცირდა პირველი ბავშვის დაბადებაც. ეს განაპირობა 90-იან წლებში შობადობის დაბალმა დონემ. ეს მაჩვენებელი კიდევ უფრო შემცირდება და სიკვდილიანობა გაიზრდება.

დღეს ჯვრისწერას იურიდიული ძალა არა აქვს. ბევრი წყვილი ჯვარს იწერს და შვილს ისე აჩენს, რომ ხელი არა აქვს მოწერილი. მათი შვილები ქორწინების გარეშე დაბადებულებად ითვლებიან. ამიტომ აუცილებელია, რომ ჯვრისწერას იურიდიული ძალა მიენიჭოს. პრობლემაა ისიც, რომ ბევრი 30 წელს გადაცილებული დასაოჯახებელია.

იხილეთ სტატიის სრული ვერსია