ირაკ­ლი კა­კა­ბა­ძე ოჯახ­თან ერ­თად კა­ნა­და­ში ცხოვ­რობს და იქა­ურ უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში ლექ­ცი­ებს კი­თხუ­ლობს. სა­ქარ­თვე­ლო­ში ჩა­მო­სას­ვლე­ლად დიდი გეგ­მე­ბი აქვს და გვი­ამ­ბობს თუ რა ინო­ვა­ცი­უ­რი პრო­ექ­ტის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბას აპი­რებს.

- ბა­ტო­ნო ირაკ­ლი, რას საქ­მი­ა­ნობთ და რო­გორ ცხოვ­რობთ კა­ნა­და­ში?

- ვმუ­შა­ობ. და­ახ­ლო­ე­ბით 20 წე­ლია, რაც სხვა­დას­ხვა ად­გი­ლას ვას­წავ­ლი და 30 წელ­ზე მე­ტია, რაც ვწერ. ძი­რი­თა­დად, ეს ორი საქ­მე მაქვს. თუმ­ცა, წლე­ბის მან­ძილ­ზე, შავ სა­მუ­შა­ო­ებ­ზეც მი­მუ­შა­ვია და ამის გახ­სე­ნე­ბა მსი­ა­მოვ­ნებს კი­დეც. მა­გა­ლი­თად, 1992 წელს ბა­ტო­ნი ვოვა პე­ტუ­ხო­ვის მა­ღა­ზი­ა­ში ვმუ­შა­ობ­დი, რო­მე­ლიც ქარ­თვე­ლებს ასაქ­მებ­და. იქ მთა­ვა­რი გამ­შა­ლა­ში­ნებ­ლის პირ­ვე­ლი მო­ად­გი­ლე ვი­ყა­ვი, მერე, რამ­დე­ნი­მე წელი მთრე­ვე­ლის მო­ად­გი­ლე გახ­ლდით, მერე - გამ­ყიდ­ვე­ლის მე­ო­რე მო­ად­გი­ლე, დამ­ლა­გებ­ლის მე­სა­მე მო­ად­გი­ლე და ა.შ. ფი­ზი­კუ­რი სა­მუ­შაო ძა­ლი­ან რთუ­ლია, მაგ­რამ თუ გინ­და, მსოფ­ლი­ოს ნამ­დვი­ლი მო­ქა­ლა­ქე იყო, ყვე­ლა­ფე­რი უნდა გა­მო­ცა­დო. და­ახ­ლო­ე­ბით 6,5 მი­ლი­არ­დი ადა­მი­ა­ნი სწო­რედ ასეთ სამ­სა­ხურ­შია. ბევ­რი ინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­ლის ნაკ­ლი სწო­რედ ის არის, რომ ასე­თი სირ­თუ­ლე­ე­ბი არ გა­მო­უვ­ლია. 46-სარ­თუ­ლი­ა­ნი სახ­ლი­დან ნა­გა­ვი შენი მხრე­ბით თუ ჩა­მო­გი­ტა­ნია, მა­შინ შე­გიძ­ლია ისა­უბ­რო მშრო­მელ­თა უფ­ლე­ბებ­ზე ან უუფ­ლე­ბო­ბა­ზე. ბევ­რი ჩემი მე­გო­ბა­რი, რო­მე­ლიც დღეს ოლი­გარ­ქი ან მისი თა­ნა­შემ­წეა, სიტ­კბო­ე­ბა­შია და რა­ტომ­ღაც ჰგო­ნია, რომ ღა­რი­ბე­ბი უნდა და­ი­ჩაგ­რონ, რო­მელ­თა ცხოვ­რე­ბა, და­მი­ჯე­რეთ, ძალ­ზე მძი­მეა.

- რო­გო­რია ის აუ­დი­ტო­რია, ვი­საც თქვენ ას­წავ­ლით და რა თე­მებ­ზე კი­თხუ­ლობთ ლექ­ცი­ებს?

- სხვა­თა შო­რის, ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო სტუ­დენ­ტე­ბი მყავს. ისი­ნი აფ­რი­კი­დან, აზი­ი­დან, ლა­თი­ნუ­რი ამე­რი­კი­დან, ჩრდი­ლო­ეთ ამე­რი­კი­დან და ევ­რო­პი­და­ნაც არი­ან. გლო­ბა­ლუ­რი მო­ქა­ლა­ქე­ო­ბის ცენ­ტრში, კო­ლე­ჯში ვას­წავ­ლი, ქა­ლაქ ტო­რონ­ტო­ში. ლექ­ცი­ებს ბევრ თე­მა­ზე ვკი­თხუ­ლობ, მაგ­რამ ძი­რი­თა­დად, ჩემი მთა­ვა­რი სპე­ცი­ა­ლო­ბა სო­ცი­ა­ლუ­რი მეც­ნი­ე­რე­ბა და ხე­ლოვ­ნე­ბა, კონ­ფლიქ­ტე­ბის მოგ­ვა­რე­ბა გახ­ლავთ. ეს მომ­რი­გებ­ლო­ბის ერთ-ერთი სა­ხე­ო­ბაა.

- იმ "სა­ხა­ლი­სო" პრო­ექ­ტზე ვი­სა­უბ­როთ, რო­მელ­საც თბი­ლის­ში ჩა­მოს­ვლის შემ­დეგ გეგ­მავთ.

- ამას ჰქვია "წარ­მა­ტე­ბუ­ლი საფ­ლა­ვი". ახლა ხომ ძა­ლი­ან მო­და­შია წარ­მა­ტე­ბის ცნე­ბა - ადა­მი­ა­ნი ყვე­ლა­ფერ­ში წარ­მა­ტე­ბუ­ლი უნდა იყოს, თან ყვე­ლა­ფე­რი უნდა და­გეგ­მო, ამი­ტომ, გა­დავ­წყვი­ტე, რომ ჩემი საფ­ლა­ვის მო­წყო­ბა სი­ცო­ცხლე­ში­ვე დავ­გეგ­მო და ჩემს მე­გობ­რებ­საც იგი­ვე ვურ­ჩიო - ჩემ გვერ­დით, კე­თილ­მო­წყო­ბი­ლი საფ­ლა­ვე­ბი გა­ი­კე­თონ.

- რო­გო­რი უნდა იყოს თქვე­ნი "წარ­მა­ტე­ბუ­ლი საფ­ლა­ვი"?

- ოჯახ­ში გეგ­მებს ვა­წყობთ, თუ რა უნდა დავ­დგათ შიგ­ნით. კარგხა­რის­ხი­ა­ნი "ტრო­ი­კა" აუ­ცი­ლებ­ლად გვექ­ნე­ბა, ასე­ვე, ბოლო მო­დის მა­ცი­ვა­რი, პლაზ­მუ­რი ტე­ლე­ვი­ზო­რი, ყო­ფილ გუ­ბერ­ნა­ტორს - და­ვით კირ­კი­ტა­ძეს რომ მან­ქა­ნა ჰყავს, ერთი ასე­თი აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა ეყე­ნოს ჩემი საფ­ლა­ვის ავ­ტო­ფა­რეხ­ში.

- ალ­ბათ ად­გი­ლიც პრეს­ტი­ჟულ უბან­ში უნდა შე­არ­ჩი­ოთ, ხომ?

- აბა, რა! საფ­ლავ­შიც თუ პრეს­ტი­ჟუ­ლად არ იგ­რძე­ნი თავი, ისე რო­გორ იქ­ნე­ბა?! და­ახ­ლო­ე­ბით 102 ან 132 კვად­რა­ტუ­ლი მეტ­რის ფარ­თო­ბის შე­ძე­ნა გვინ­და. ოჯახ­ში ამ სა­კი­თხზე აქ­ტი­უ­რად ვმსჯე­ლობთ და ვნა­ხოთ. ქა­ლა­ქის ცენ­ტრში ამის შოვ­ნა ალ­ბათ გა­ჭირ­დე­ბა, თუმ­ცა დამ­პირ­დნენ, რომ შე­საძ­ლოა, დი­ღომ­ში მო­მი­ძებ­ნონ რამე. კარგ მო­ქან­და­კე­საც ვე­ძებ. მინ­და, ჩემს საფ­ლავ­ზე რამ­დე­ნი­მე ქან­და­კე­ბა იყოს - ჩემი, ზვი­ად ბო­კუ­ჩა­ვა­სი, ლაშა ჩხარ­ტიშ­ვი­ლის და ნელ­სონ მან­დე­ლა­სი. ამის გა­რე­შე საფ­ლავ­ში ვერ ჩავ­წვე­ბი. ჩემი ბი­ძაშ­ვი­ლი - ლაშა ამი­რე­ჯი­ბი ეს­კიზს გა­მი­კე­თებს და რომ ჩა­მო­ვალ, გა­ვა­კე­თებ.

- ქა­ლაქ­ში ჭორი გავ­რცელ­და, ანა დო­ლი­ძეს გას­ცილ­დაო. თუ შე­ე­ფე­რე­ბა ეს ამ­ბა­ვი სი­მარ­თლეს?

- სი­სუ­ლე­ლეა. ყო­ველ­თვის ბევ­რი ჭორი და­დის და ნუ აჰ­ყვე­ბით. რამე რომ მოხ­დეს, ჩვენ თვი­თონ გა­მო­ვა­ცხა­დებთ. ახ­ლაც ვსხედ­ვართ და საფ­ლა­ვის­თვის ად­გილს ერ­თად ვე­ძებთ ჩვე­ნი ერ­თობ­ლი­ვი პრო­ექ­ტის­თვის. თან გვინ­და, გუ­რუ­ლი და იმე­რუ­ლი ელე­მენ­ტე­ბიც შე­ვი­ტა­ნოთ, გუ­რულ-იმე­რუ­ლი საფ­ლა­ვი უნდა მო­ვი­წყოთ, ოღონდ - ძა­ლი­ან თა­ნა­მედ­რო­ვე.

- თბი­ლის­ში რო­დის და რამ­დე­ნი ხნით ჩა­მოხ­ვალთ?

- სა­ვა­რა­უ­დოდ, ზა­ფხულ­ში. ჯერ­ჯე­რო­ბით თქმა გა­მი­ჭირ­დე­ბა, გა­აჩ­ნია, სამ­სა­ხუ­რი­დან რამ­დე­ნი დრო მექ­ნე­ბა. აქ ანაც მუ­შა­ობს, უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­მარ­თალს ას­წავ­ლის. ის, რა­საც მან მი­აღ­წია, ვთვლი, რომ დიდი წარ­მა­ტე­ბაა, რად­გან ახლა იუ­რისპრუ­დენ­ცი­ა­ში დიდი კრი­ზი­სია. მა­გა­ლი­თად, ამე­რი­კა­ში იუ­რის­ტე­ბი აღარ სჭირ­დე­ბათ, ბოლო 25 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში ჭარ­ბწარ­მო­ე­ბა მოხ­და და სა­მუ­შა­ოს შოვ­ნა ჭირს.

- სა­ერ­თოდ, რა­ტომ გა­და­წყვი­ტეთ კა­ნა­და­ში გა­დას­ვლა?

- ხომ იცით, მა­ინც უფრო სო­ცი­ა­ლის­ტუ­რი ქვე­ყა­ნაა. სო­ცი­ა­ლიზ­მი გარ­კვე­ულ დო­ნე­ზე შტა­ტებ­ში­ცაა - სა­მე­დი­ცი­ნო დახ­მა­რე­ბა, ჯან­დაც­ვის პროგ­რა­მე­ბია, მაგ­რამ საკ­მა­რი­სი მა­ინც არ არის, ადა­მი­ა­ნე­ბი იქ ძა­ლი­ან წვა­ლო­ბენ. ბევ­რი მათ­გა­ნი სახლ-კა­რის გა­რე­შეც კი დარ­ჩა და ქუ­ჩა­ში, ყინ­ვა­ში ცხოვ­რობს. 46 მლნ კაცს საჭ­მელ-სასმლის ფული არა აქვს, ეხუმ­რე­ბით ამას?! რი­გებ­ში დგა­ნან, რომ სა­ხელ­მწი­ფო დახ­მა­რე­ბა აი­ღონ და დღე­ში ერთი ბუ­ტერბრო­დი შე­ჭა­მონ. ამე­რი­კა­ში კრი­ზი­სი, დიდი დეპ­რე­სი­აა, უბ­რა­ლოდ ობა­მა კარ­გი პრე­ზი­დენ­ტია და ცდი­ლობს, ეს დეპ­რე­სია გა­ა­ი­ო­ლოს. კა­პი­ტა­ლიზმს ბევ­რი უარ­ყო­ფი­თი მხა­რე აქვს, აშშ კი ამის ნა­თე­ლი მა­გა­ლი­თია. კა­ნა­და­ში ასე­თი მდგო­მა­რე­ო­ბა ნამ­დვი­ლად არ არის, სა­ხელ­მწი­ფო ზრუ­ნავს ხალ­ხზე და უმუ­შევ­რად დარ­ჩე­ნის არ გე­ში­ნია. იცი, რომ შიმ­ში­ლით არ მოკ­ვდე­ბი, რაც ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია. ჯერ­ჯე­რო­ბით მო­ქა­ლა­ქე­ო­ბა არ მიგ­ვი­ღია.

- პო­ლი­ტი­კურ თე­მებ­საც შე­ვე­ხოთ. რო­გორ შე­ა­ფა­სებთ სა­ქარ­თვე­ლო­ში მიმ­დი­ნა­რე პრო­ცე­სებს? თუ გაქვთ ინ­ფორ­მა­ცია - რას სა­უბ­რო­ბენ შტა­ტებ­ში ჩვენს ახალ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ზე?

- ვე­რა­ფერს გე­ტყვით, რად­გან ვა­შინგტონ­ში დიდი ხა­ნია, აღარ ვყო­ფილ­ვარ და ამ თე­მა­ზე არც არა­ვის­თან მი­სა­უბ­რია. ამ­ბებს მეც მე­დი­ი­დან ვი­გებ. ახლა კა­ნა­დის პა­ტა­რა ქა­ლაქ ლონ­დონ­ში ვცხოვ­რობთ, აქა­ურ­მა ხალ­ხმა კი სა­ერ­თოდ არ იცის, სა­ქარ­თვე­ლო რა არის. ჩემს შე­ხე­დუ­ლე­ბას კი მო­გახ­სე­ნებთ. ვფიქ­რობ, სა­ქარ­თვე­ლოს პარ­ლა­მენტს საკ­მა­ოდ კარ­გი და გა­წო­ნას­წო­რე­ბუ­ლი თავ­მჯდო­მა­რე ჰყავს, დათო უსუ­ფაშ­ვი­ლი ჭკვი­ა­ნი, ღირ­სე­უ­ლი, გო­ნე­ბა­გახ­სნი­ლი და უპა­ტი­ოს­ნე­სი პი­როვ­ნე­ბაა. მისი ვი­ზი­ტი ნე­ბის­მი­ერ ად­გი­ლას ნა­ყო­ფი­ე­რი იქ­ნე­ბა. მე­ა­მე­ყე­ბა, რომ ასე­თი სპი­კე­რი გვყავს. ზურა ჟვა­ნი­აც ასე­თი იყო. დიდ პა­ტივს ვცემ მა­ნა­ნა კო­ბა­ხი­ძე­საც; თეა წუ­ლუ­კი­ა­ნი გა­ბე­დუ­ლი და ჭკვი­ა­ნი ქა­ლია, ფე­მი­ნის­ტი და პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლი ქა­ლე­ბის მომ­ხრე ვარ; ირაკ­ლი ღა­რი­ბაშ­ვი­ლი ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო, საზ­რი­ა­ნი, ჭკვი­ა­ნი პი­როვ­ნე­ბა ჩანს და მომ­წონს, რო­გორც გა­მო­დის. წინა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის­გან გან­სხვა­ვე­ბით, ოპო­ზი­ცი­ას ელა­პა­რა­კე­ბა, უს­მენს, რაც და­სა­ფა­სე­ბე­ლია. სა­მი­ნის­ტრო ბევ­რად უფრო ჰუ­მა­ნუ­რი გახ­და და მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რომ პო­ლი­ცია თა­ვის ხალ­ხს არ უბათ­ქუ­ნებს. მოკ­ლედ, მთა­ვა­რია, გა­უ­წო­ნას­წო­რე­ბელ­მა პო­ლი­ტი­კო­სებ­მა არ გა­ა­ფუ­ჭონ საქ­მე, რო­გო­რიც ბევ­რი გვყავს სა­ქარ­თვე­ლო­ში.

- ახა­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის იმი­ჯი­სა და წარ­მა­ტე­ბუ­ლი მუ­შა­ო­ბის­თვის სა­ერ­თა­შო­რი­სო ას­პა­რეზ­ზე სა­კუ­თა­რი ლო­ბის­ტე­ბის არ­სე­ბო­ბა აუ­ცი­ლე­ბე­ლია?

- სა­ერ­თოდ, ვი­სურ­ვებ­დი, რომ ლო­ბიზ­მის ინ­სტი­ტუ­ტი სულ არ არ­სე­ბობ­დეს, მაგ­რამ რად­გან არ­სე­ბობს და ლო­ბის­ტე­ბი დღეს ყვე­ლას ჰყავს, ალ­ბათ ივა­ნიშ­ვილ­საც უნდა ჰყავ­დეს. მე თუ მკი­თხავთ, ლო­ბიზ­მი ოფი­ცი­ა­ლუ­რი კო­რუფ­ცი­აა: გა­და­იხ­დი ფულს და კონ­გრეს­მე­ნი იმას იტყვის, რა­საც შენ და­ა­ვა­ლებ და თუ მო­ინ­დო­მებ, ალი­ლუ­ია­საც ამ­ღე­რებ. ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვილს პი­ა­რის გან­ხრით სჭირ­დე­ბა მეტი მუ­შა­ო­ბა, რად­გან ასეთ სა­კი­თხებ­ში ცოტა მო­ი­კოჭ­ლებს, მაგ­რამ ამა­ში ვერც გა­ვამ­ტყუ­ნებ, პო­ლი­ტი­კა­ში ახლა მო­ვი­და. ამი­ტომ, სა­ა­კაშ­ვი­ლი მუდ­მი­ვად უმ­ტკი­ცებს შავ­ზე, რომ თეთ­რია და გა­მოს­დის კი­დეც. სულ­ხან-საბა ორ­ბე­ლი­ან­მა "სიბ­რძნე-სიც­რუ­ი­სა­ში" პი­ა­რის ფე­ნო­მე­ნი კარ­გად და­ა­ხა­სი­ა­თა. ისეთ­ნა­ი­რად ცრუ­ობს, იმ მო­მენ­ტში ყვე­ლას აჯე­რებს, რომ მარ­თა­ლია. ძი­რი­თა­დად, სი­მარ­თლე ბა­ტო­ნი ბი­ძი­ნას მხა­რე­საა, მაგ­რამ ხალ­ხი ამას ვერ ხე­დავს, რად­გან თვი­თონ სა­ქარ­თვე­ლო­შიც კი, სა­ა­კაშ­ვი­ლის მიერ მარ­თუ­ლი მე­დია ყვე­ლა­ფერს სხვა­ნა­ი­რად ატ­რი­ა­ლებს. ხომ ხე­დავთ, "ნა­ცი­ო­ნა­ლე­ბი" და­ნე­ბე­ბას არ აპი­რე­ბენ და კი­დევ დიდ­ხანს იბ­რძო­ლე­ბენ. ეც­დე­ბი­ან, სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი აზრი, რო­მე­ლიც ახლა მათ წი­ნა­აღ­მდე­გაა, მაქ­სი­მა­ლუ­რად მალე შე­მო­ატ­რი­ა­ლონ და კი­დევ ერთი რე­ვო­ლუ­ცია მო­ახ­დი­ნონ.

- აშშ-ის ელჩმა, ნორ­ლან­დმა აღ­ნიშ­ნა, რომ სა­ქარ­თვე­ლოს ჰყავს კომ­პე­ტენ­ტუ­რი მთავ­რო­ბა და ძლი­ე­რი ოპო­ზი­ცია. თქვე­ნი აზ­რით, ძლი­ე­რია თუ უფრო მე­ტად, გა­ბო­რო­ტე­ბუ­ლი და ჩა­საფ­რე­ბუ­ლი?

- ეს, სამ­წუ­ხა­როდ, ერ­თმა­ნეთს არ გა­მო­რი­ცხავს, რად­გან ვე­რა­გი ადა­მი­ა­ნი ძლი­ე­რიც შე­იძ­ლე­ბა იყოს. ისი­ნი ხომ ჯერ ბო­ლომ­დე ოპო­ზი­ცი­ა­შიც არ არი­ან, ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის დიდი ნა­წი­ლი ჯერ კი­დევ მათ ხელ­შია, - საპ­რე­ზი­დენ­ტო ბერ­კე­ტით და­წყე­ბუ­ლი, გუ­ბერ­ნა­ტო­რე­ბით დამ­თავ­რე­ბუ­ლი. რე­გი­ო­ნებს, სა­სა­მარ­თლოს, სა­გა­რეო პო­ლი­ტი­კას ფაქ­ტობ­რი­ვად, პრე­ზი­დენ­ტი მარ­თავს და რო­გორც შე­უძ­ლია, დროს წე­ლავს. "ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბა" ერთი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის ნა­წი­ლია, "ქარ­თუ­ლი ოც­ნე­ბა" კი - მე­ო­რის და რო­მელს მეტი ძალა აქვს, ჯერ კი­დევ არ არის გარ­კვე­უ­ლი. სა­ა­კაშ­ვი­ლი ძა­ლი­ან ეშ­მა­კი, გაქ­ნი­ლი, მაგ­რამ ნი­ჭი­ე­რი პო­ლი­ტი­კო­სია და თვით­გა­დარ­ჩე­ნის ინ­სტინ­ქტი ამოძ­რა­ვებს, თუმ­ცა ბოლო დროს რა­საც აკე­თებს, უკვე და­მან­გრე­ველ, დესტრუქ­ცი­ულ ფორ­მა­ში გა­და­დის. სა­შიშ თა­მაშს თა­მა­შობს, სა­ქარ­თვე­ლოს მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბის სი­ცო­ცხლეს ეთა­მა­შე­ბა, პრო­ვო­კა­ცი­უ­ლად არე­უ­ლო­ბა­სა და ომის და­წყე­ბას ცდი­ლობს, რაც ადრე მო­ა­ხერ­ხა კი­დეც. მას მშვი­დო­ბი­ა­ნად წას­ვლა არა­ნა­ი­რად არ უნდა. ამავდრო­უ­ლად, მის მთელ ოჯახს საკ­მა­ოდ დიდი სა­ბან­კო ან­გა­რი­შე­ბი აქვს და ხელ­წა­მო­საკ­რა­ვი ძალა ნამ­დვი­ლად არ არის. ამას ბენ­დუ­ქი­ძის­ნა­ი­რი ოლი­გარ­ქე­ბიც ემა­ტე­ბი­ან, რომ­ლის ირ­გვლივ შე­მოკ­რე­ბი­ლი ხალ­ხი აშ­კა­რად შარ­ზეა. მე­მარ­ჯვე­ნე რა­დი­კა­ლე­ბის ჯგუფს სტუ­დენ­ტე­ბის აბუნ­ტე­ბა სჭირ­დე­ბა, ახლა თით­ქოს მი­ზე­ზი მი­ე­ცათ და გა­ნათ­ლე­ბის სა­მი­ნის­ტროს­თან სა­ჯა­რო ტინ­გი­ცი გა­მარ­თეს.

- რო­გორ ფიქ­რობთ - მთავ­რო­ბა­ში კად­რე­ბი სწო­რა­დაა შერ­ჩე­უ­ლი და რე­ფორ­მე­ბი სწო­რი მი­მარ­თუ­ლე­ბით მი­დის?

- ჯერ­ჯე­რო­ბით გა­მი­ჭირ­დე­ბა თქმა, მაგ­რამ ვფიქ­რობ, რომ ბევ­რი კარ­გი ნა­ბი­ჯი უკვე გა­და­იდ­გა. მა­გა­ლი­თად, დიდი პროგ­რე­სია შრო­მის კა­ნონ­მდებ­ლო­ბის შეც­ვლა, - თემა, რო­მელ­საც კობა და­ვი­თაშ­ვი­ლი ხელ­მძღვა­ნე­ლობს; გა­ნათ­ლე­ბის რე­ფორ­მა, რო­მელ­ზეც გი­ორ­გი მარ­გვე­ლაშ­ვი­ლი და გია დვა­ლი მუ­შა­ო­ბენ. მხარს ვუ­ჭერ, რად­გან ეს აუ­ცი­ლე­ბე­ლია. რაც მარ­გვე­ლაშ­ვილ­მა ბენ­დუ­ქი­ძეს­თან და­კავ­ში­რე­ბით გა­ა­კე­თა, აბ­სო­ლუ­ტუ­რად სწო­რი იყო. ყვე­ლა ინ­სტი­ტუ­ტი კა­ნო­ნის შე­სა­ბა­მი­სო­ბა­ში უნდა მო­ვი­დეს და ღა­რიბ სტუ­დენ­ტებს სწავ­ლის სა­შუ­ა­ლე­ბა ჰქონ­დეთ. სა­ქარ­თვე­ლო­ში ოლი­გარ­ქი­უ­ლი აზ­როვ­ნე­ბა არ უნდა დამ­კვიდ­რდეს - ადა­მი­ანს პირ­და­პირ ეუბ­ნე­ბი, შენ უნდა იყო ხარ­ბი ღო­რიო, რა­საც ბენ­დუ­ქი­ძე ას­წავ­ლის. ბო­დიშს ვიხ­დი, რომ ამ სი­ტყვას ვამ­ბობ. ადა­მი­ა­ნი ხარ­ბი ღორი არ არის, მას სხვის­თვის სი­კე­თის გა­კე­თე­ბა და სიყ­ვა­რუ­ლი შე­უძ­ლია, ჩვე­ნი გა­ნათ­ლე­ბის სის­ტე­მის პრობ­ლე­მა კი ის არის, რომ ეს არ ის­წავ­ლე­ბა.

- ახა­ლი მთავ­რო­ბის­გან პი­რა­დად თქვენ, რა­ი­მე სა­ინ­ტე­რე­სო შე­მო­თა­ვა­ზე­ბაsalesland.ge - ფას­დაკ­ლე­ბე­ბის სამ­ყა­რო! ხომ არ გქო­ნი­ათ?

- ალ­ბათ ჩემ­ზე ყვე­ლამ კარ­გად იცის, სა­თა­ვე­ში ვინც უნდა მო­ვი­დეს, რა­ღაც სას­წა­უ­ლი უნდა მოხ­დეს, რომ მთავ­რო­ბა­ში წა­ვი­დე. არა­ნა­ი­რი სურ­ვი­ლი არ მაქვს და ამა­ში არც ჯან­მრთე­ლო­ბა მი­წყობს ხელს. თუმ­ცა ჩემი სპე­ცი­ა­ლო­ბის გან­ხრით, ყვე­ლა მთავ­რო­ბას და­ვეხ­მა­რე­ბი. ახალ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას­თა­ნაც კარ­გი ურ­თი­ერ­თო­ბა მაქვს. ბა­ტონ ბი­ძი­ნა­საც შევ­ხვდი და ძა­ლი­ან კარ­გი, თბი­ლი სა­უ­ბა­რი გვქონ­და. სხვა­თა შო­რის, მისი ურ­თი­ერ­თო­ბის სტი­ლი საკ­მა­ოდ სა­ინ­ტე­რე­სოა, უშუ­ა­ლო ადა­მი­ა­ნი გახ­ლავთ და რაც მთა­ვა­რია, მოს­მე­ნის კულ­ტუ­რა აქვს. მნიშ­ვნე­ლოვ­ნია, როცა პო­ლი­ტი­კურ ლი­დერს ლა­პა­რაკ­ზე მე­ტად, მოს­მე­ნა უყ­ვარს. იმე­დი მაქვს, ის ამ ღირ­სე­ულ თვი­სე­ბას ბო­ლომ­დე შე­ი­ნარ­ჩუ­ნებს.

- რა თე­მებ­ზე ისა­უბ­რეთ თქვენ და ბა­ტონ­მა ბი­ძი­ნამ?

- ბევრ თე­მა­ზე. მომ­წონს მისი სამ­შვი­დო­ბო კურ­სი, მაგ­რამ რა­ღა­ცე­ბი სჭირ­დე­ბა. ამი­ტომ, ბა­ტო­ნი ჯონ მაკ­დო­ნალ­დის ჩა­მოყ­ვა­ნას აპი­რებს (აშშ-ის ყო­ფი­ლი ელ­ჩის გა­ე­რო­ში), რომ­ლის გეგ­მა ერთ-ერთი სა­უ­კე­თე­სოა, მთელ კავ­კა­სი­ა­ში მშვი­დო­ბის და­სამ­ყა­რებ­ლად. იმე­დი გვაქვს, რომ ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვი­ლის ად­მი­ნის­ტრა­ცია კავ­კა­სი­ა­ში ამ მხრი­ვაც ლი­დე­რი იქ­ნე­ბა. ეს ძალ­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია. ასე­ვე ვი­სა­უბ­რეთ შსს-ზე, ჩვე­ნი რე­კო­მენ­და­ცია არის, რომ ამ სა­მი­ნის­ტროს დე­ცენ­ტრა­ლი­ზა­ცი­ის პრო­ცე­სი და­ი­წყოს, რაც მო­მავ­ლის­თვის აუ­ცი­ლე­ბე­ლია, რათა სა­ქარ­თვე­ლო პო­ლი­ცი­უ­რი სა­ხელ­მწი­ფო არ იყოს. ლო­გი­კუ­რი გზა იქ­ნე­ბა დე­ცენ­ტრა­ლი­ზა­ცია ანუ მისი გა­და­ცე­მა მუ­ნი­ცი­პა­ლუ­რი მმარ­თვე­ლო­ბის­თვის, თემს რომ და­ექ­ვემ­დე­ბა­როს. ეს ის მნიშ­ვენ­ლო­ვა­ნი ას­პექ­ტე­ბია, რა­ზეც ყუ­რა­დღე­ბა გა­ვა­მახ­ვი­ლეთ. შე­ვე­ხეთ ასე­ვე, გა­ნათ­ლე­ბის რე­ფორ­მებს.

- ვისი ინი­ცი­ა­ტი­ვით მოხ­და ეს შეხ­ვედ­რა?

- როცა თბი­ლის­ში ვი­ყა­ვი, ჩემ­მა ერთ-ერ­თმა ახ­ლო­ბელ­მა, რო­მე­ლიც ბა­ტო­ნი ბი­ძი­ნას მო­ად­გი­ლე გახ­ლავთ, და­მი­რე­კა და მი­თხრა, რომ მას ჩემ­თან შეხ­ვედ­რა სურ­და და იმა­ვე დღეს შევ­ხვდით. ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო და თბი­ლი შეხ­ვედ­რა გვქონ­და.

თამ­თა და­დე­შე­ლი

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)