გიორგი ვაშაძე და გიორგი ცაგარეიშვილი ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენებს სხვადასხვაგვარად აფასებენ. სომხური ენისთვის რეგიონული ენის სტატუსის მინიჭების მოთხოვნა, სასამართლოში მიმდინარე რეფორმები, საკონსტიტუციო ცვლილებები, ევროპელების დამოკიდებულება "ნაციონალებისა" და "ქართული ოცნების" მიმართ - ის საკითხებია, რომლებზეც გიორგი ვაშაძე და გიორგი ცაგარეიშვილი იმსჯელებენ და საკუთარ ვერსიებსა თუ პოზიციებს შემოგვთავაზებენ. ვისი არგუმენტები უფრო მყარი და დამაჯერებელია - თავად მკითხველი განსჯის.
- "ქართული ოცნება" და "ნაციონალები" ერთმანეთს ადანაშაულებენ იმაში, რომ ახალქალაქის საკრებულომ ეროვნულ უმცირესობათა შესახებ ევროპული ქარტიის რატიფიცირება და სომხური ენისთვის რეგიონული ენის სტატუსის მინიჭება მოითხოვა. თქვენი აზრით, ვის ინტერესებში შედის ამ თემის წინ წამოწევა?
გიორგი ვაშაძე:
- არის თემები, რაზეც პოლიტიკურ პარტიებს შორის აზრთა სხვადასხვაობა გამორიცხულია. ეს სწორედ ასეთი თემაა და ვფიქრობ, მნიშვნელობა არა აქვს, ვინ რომელ პარტიაში ვართ. სამწუხაროდ, ახალქალაქის საკრებულოში სწორედ "ქართული ოცნების" წევრებმა დააყენეს ეს საკითხი. მერწმუნეთ, ეს პრობლემა არ შეიქმნებოდა, ჩახალიანი და მსგავსი პირები, ასევე, რუსეთის აგენტები და ჯაშუშები ციხიდან რომ არ გამოეშვათ, მაგრამ რას ვიზამთ, შეცდომა უკვე დაშვებულია, ქვეყანაში სეპარატისტები და "მეხუთე კოლონის" წარმომადგენლები თავისუფლად დადიან და შედეგიც სახეზეა. ჯობია, პარტიულ გამოხდომებს თავი დავანებოთ და პრობლემის აღმოფხვრაზე ვიფიქროთ. ჩვენს გუნდს სეპარატისტებთან მუშაობის ძალიან კარგი გამოცდილება აქვს და კარგი იქნება, თუ ხელისუფლება ჩვენს გამოცდილებას გაიზიარებს. ამაზე მეტყველებს ის ფაქტი, რომ "ნაციონალური" მოძრაობის მმართველობის 9-წლიან პერიოდში ერთი მსგავსი პრობლემაც კი არ შეგვქმნია ახალქალაქში. აბა, ჩადით და გაარკვიეთ, რამდენი ადამიანი ლაპარაკობს ქართულად ახალქალაქში... არადა, შევარდნაძის მმართველობის დროს იქ ქართული ფულიც კი არ მოძრაობდა.
გიორგი ცაგარეიშვილი:
- ეს ძალიან სენსიტიური თემაა. ჩვენ ვიცით, რომ რეგიონული და უმცირესობათა ენების შესახებ ევროპული ქარტიის რატიფიცირების ვალდებულება საქართველომ წლების წინ აიღო. ეს არის თემა, რომელზეც ერთი, ორი, თუნდაც ათი წლის მუშაობა საკმარისი არ არის. რეგიონული ენების აღიარება ძალიან ხანგრძლივი პროცესია და ამაზე ლაპარაკი ჯერ ძალიან ნაადრევია. პირდაპირ გეტყვით, რომ ყველაფერს, რასაც ევროპელები შემოგვთავაზებენ, უპირობოდ ვერ დავნერგავთ. ჩვენ გვაქვს უძველესი ისტორია, რომელიც ჩვენი წინაპრების სისხლით არის დაწერილი; ასევე გვაქვს ტრადიციები, რომელიც საერთოდ არ შეესაბამება იტალიურსა და ესპანურს... ბოლო დროს რატომღაც, არცთუ სახარბიელო აზრები მომწიფდა. მავანს ჰგონია, ამღვრეულ წყალში თევზს დაიჭერს. მინდა, ყველამ გაიგოს, რომ საქართველოში სახელმწიფო ენა არის ქართული, აგრეთვე - აფხაზური. ჩვენს კონსტიტუციაში სხვანაირი ჩანაწერი არც გაკეთებულა და უახლოეს მომავალში არც გაკეთდება. ის, რაც მოხდა ახალქალაქის საკრებულოში, არ უნდა მომხდარიყო. ახლა ყველაფერი უნდა გავაკეთოთ იმისათვის, რომ პრობლემა ჩვენს სომეხ ძმებთან დიალოგით მოვაგვაროთ. თბილისიდან მუშტების ქნევა საჭირო არ არის.
- რატომ არის ევროპა "ქართული ოცნების" მიმართ გაცილებით კრიტიკული, ვიდრე "ნაციონალების" მიმართ იყო?
გიორგი ვაშაძე:
- ასე სულაც არ არის. ევროპა "ნაციონალების" მიმართაც კრიტიკული იყო და შენიშვნებსა თუ რეკომენდაციებსაც ხშირად გვაძლევდა. უბრალოდ, "ქართული ოცნებისგან" განსხვავებით, ჩვენ მათ ამის გამო უაზრო წერილებით არ ვუპირისპირდებოდით და რუსეთს ტაშს არ ვუკრავდით. თუ მართლა გინდა, რომ ევროპული ოჯახის წევრი გახდე, კრიტიკაც უნდა მიიღო და რეკომენდაციაც გაითვალისწინო. სწორედ ასეთი მიდგომის შედეგი იყო, რომ "ნაციონალებმა" პირველად საქართველოს ისტორიაში, დემოკრატიული არჩევნები ჩავატარეთ. გააკრიტიკებს ევროპა "ქართულ ოცნებას", აბა, რა იქნება? დააკვირდით, ხალხნო, რა ქვეყანაში ვცხოვრობთ. მესმის, რომ ახალი ხელისუფლებისგან ხალხი პოზიტიურ ნაბიჯებს ელოდება, მაგრამ როდემდე უნდა გაგრძელდეს ეს ლოდინი?! დამისახელონ ერთი პროექტი, რომელიც "ქართულმა ოცნებამ" დაიწყო. ძალიან მაინტერესებს, რას აკეთებს ამდენი სამინისტრო? რატომ არაფერი კეთდება ჯანდაცვის სისტემის გაუმჯობესებისთვის, სოციალური პრობლემების მოგვარებისთვის; რატომ არის ნეპოტიზმი საჯარო სექტორში, რას აკეთებს სადაზღვევო ფონდი, გარდა იმისა, რომ კორუფციას აყვავებს? ხელისუფლება წუწუნის გარდა, არაფერს აკეთებს. საკონსტიტუციო ცვლილებებზე სულ ტყუილად ლაპარაკობენ, ყურით მოთრეული თემაა: ეს იმის გადასაფარავად სჭირდებათ, რომ თავიანთი უსაქმურობა დაფარონ და ჩვენ დაგვაბრალონ, რომ ვერაფერს აკეთებენ. მათ მიერ დაქოქილი სიცრუის მანქანა ძალიან კარგად მუშაობს. ახლახან "აირაის" კვლევები ვნახე და გავოცდი - 50%-ზე მეტს ჰგონია, რომ საწვავი გაიაფდა, არადა, სინამდვილეში - გაძვირდა. "თაფლობის თვეს" "ქართული ოცნება" მხოლოდ ევროპელებთან ჭიდილსა და რუსეთისთვის ტაშისკვრაში ატარებს. ამ ყველაფრისთვის პასუხს 19 აპრილს მიიღებს.
გიორგი ცაგარეიშვილი:
- "ქართულ ოცნებას" ქვეყნის შიგნითაც და ქვეყნის გარეთაც "ნაციონალები" უთხრიან ძირს - სწორედ ისინი ქმნიან ცრუწარმოდგენას, თითქოს მთელი ევროპა ჩვენ წინააღმდეგ არის დარაზმული. ჩვენ ევროკავშირი კი არა, მხოლოდ ერთი ევროპული პარტია ანუ "სახალხო პარტია" გვაკრიტიკებს, რომლის ალიანსშიც "ნაციონალური მოძრაობა" შედის. "ნაციონალებს" უფლება აქვთ, მჭიდრო ურთიერთობები ჰქონდეთ თავიანთ უფროს პარტნიორებთან, მაგრამ ცუდია, რომ ამ ურთიერთობას უმსგავსი საქმეებისთვის იყენებენ. ცდილობენ, ზეწოლა მოახდინონ საქართველოზე და როგორმე ქვეყნის შიგნით არსებული სიტუაცია შეცვალონ. რატომღაც ვერ ითვალისწინებენ იმას, რომ შუა საუკუნეებში არ ვცხოვრობთ, ინფორმაციას ვფლობთ და ვიცით, რომ სწორედ სააკაშვილის ევროპაში ვიზიტის შემდეგ გამოგვიგზავნა "სახალხო პარტიამ" ის ცნობილი რეზოლუცია, სადაც ასე მწარედ გვაკრიტიკებენ. უფრო მეტსაც გეტყვით: სააკაშვილმა ამ რეზოლუციის პროექტი სწორედ აქედან ჩაიტანა და მერე ევროპელებმა შეფუთული და შელამაზებული გამოგვიგზავნეს უკან. ჩვენ იძულებულნი გავხდით, "სახალხო პარტიის" უსაფუძვლო ბრალდებებისთვის პასუხი გაგვეცა. შორიდან რომ გვაკრიტიკებენ, ჩამობრძანდნენ აქ და ნახონ ჩვენს ქვეყანაში განხორციელებული ცვლილებები. 18 მარტს საქართველოს პარლამენტში შინაგან საქმეთა მინისტრი 2 საათის განმავლობაში ესაუბრებოდა საპარლამენტო უმცირესობის წევრებს. მეათე წელია, რაც საქართველოს პარლამენტში ვმუშაობ და არ მახსოვს, ვანო მერაბიშვილს "გავლით მაინც შემოეხედოს" საკანონმდებლო ორგანოში. პირადად მე ასზე მეტი წერილი მაქვს გაგზავნილი მისთვის, მხოლოდ იმის თხოვნით, რომ ოპოზიციისთვის ანგარიში ჩაებარებინა, მაგრამ - შენც არ მომიკვდე.
- ხელისუფლება და ოპოზიცია ერთმანეთს აბრალებენ, რომ საკონსტიტუციო ცვლილებებზე ვერ თანხმდებიან. თქვენ რას მიიჩნევთ უმთავრეს პრობლემად, რის გამოც შეთანხმება ვერ ხერხდება?
გიორგი ვაშაძე:
- ხელისუფლება ვითომ შიშობს, რომ პრეზიდენტი თავის უფლებას გამოიყენებს და მთავრობას გადააყენებს. არც ერთი ჭკუათამყოფელი ადამიანი არ იფიქრებს, რომ ეს მართლაც შესაძლებელია, რადგან პრეზიდენტის მხრიდან ამ ნაბიჯის გადადგმა ჩვენთვის ერთმნიშვნელოვნად წამგებიანია და პირდაპირ ჩვენი პოლიტიკური მოღვაწეობის დასამარებას ნიშნავს. სააკაშვილმა ამის შესახებ არაერთი განცხადება გააკეთა და თქვა, რომ ჩანაწერი, რომელიც ვითომდა ასე აფრთხობს ხელისუფლებას, უმოქმედოა. ეს "ქართულმა ოცნებამაც" შესანიშნავად იცის, უბრალოდ, საბაბად იყენებენ, რომ თავიანთი უსაქმურობა გაამართლონ.
გიორგი ცაგარეიშვილი:
- პრობლემა ის არის, რომ პრეზიდენტს არ სურს თავისი უფლებამოსილების შეზღუდვა და ამბობს, რომ ის არც ისე აპირებს მთავრობის დათხოვნას. კი, მაგრამ როგორ ვენდოთ სიტყვაზე ადამიანს, რომელმაც საკუთარ ხალხს 7 ნოემბერი მოუწყო, 2008 წლის აგვისტოში კი პირტიტველა ახალგაზრდები შეატოვა რუს ოკუპანტებს?! ნეტავ რომელ ჭკუათამყოფელ კაცს სჯერა სააკაშვილის?! ამ ადამიანს თავში რა უქრის, კაცმა არ იცის. ჯერ ერთი დანაპირებიც კი არა აქვს შესრულებული. სულ იმას ფიქრობს, როგორ რა მოგატყუოს. "აირაის" კვლევების მიხედვით, სააკაშვილის მიმართ ნდობა ნულის ტოლია. ხალხი არ ენდობა და ხელისუფლება რატომ უნდა ენდოს სიტყვაზე?!
- კოტე კუბლაშვილმა განაცხადა, რომ პრემიერი შეცდა, როდესაც თქვა, რომ ის სააკაშვილის რეჟიმის ტყვე იყო, და სიამაყით ისაუბრა მის მიერ სასამართლოში 8-წლიანი მუშაობის შედეგებზე. თქვენ როგორ შეაფასებთ მის მოღვაწეობას სასამართლოში?
გიორგი ვაშაძე:
- "აირაის" კვლევები გვიჩვენებს, რომ სასამართლოს მიმართ ნდობა წლიდან წლამდე იზრდება. დღეს სასამართლოს სამართლიანობის 63%-ს სჯერა. ასეთი მაჩვენებელი საქართველოში ჯერ არასდროს ყოფილა. ამის ნახევარი ნდობაც არა აქვთ სასამართლოებს პოსტსაბჭოთა ქვეყნებში (თუ ბალტიისპირეთს არ ჩავთვლით). ჩემი აზრით, მთელი 9 წლის განმავლობაში ძალიან კარგი ნაბიჯები იდგმებოდა იმისთვის, რომ სასამართლო ხელისუფლება გაძლიერებულიყო. ძალიან კარგი იქნება და ქვეყანას სასიკეთოდ წაადგება, თუ ახალი ხელისუფლება სასამართლოს დამოუკიდებლობას შეუნარჩუნებს. არ მინდა, მქონდეს იმის განცდა, რომ სამართლიანობის აღდგენის საფარქვეშ მავანი უსამართლობის ზეიმს აწყობს. სამწუხაროდ, ამის ნიშნები უკვე არის - სახეზე გვაქვს შერჩევითი სამართალი და ზეწოლა პოლიტიკურ ოპონენტებზე.
გიორგი ცაგარეიშვილი:
- კუბლაშვილის საქმიანობა საზოგადოებამ უკვე კარგად შეაფასა. 2012 წლის პირველ ოქტომბრამდე გამამტყუნებელი განაჩენები 99%-ს შეადგენდა, დღეს ეს მაჩვენებელი 78%-ით შეიცვალა. პირველ ოქტომბრამდე სამოსამართლო კორპუსი ნამდვილად არ იყო თავისუფალი, ეს უწყება უზარმაზარ წნეხს განიცდიდა, როგორც ხელისუფლების, ისე პროკურატურისა და იუსტიციის სამინისტროს მხრიდან. თუ კუბლაშვილს ჰგონია, რომ მაღალი ხელფასი, პერსონალური ავტომობილი, კარგი სამუშაო პირობები და მდიდრული კაბინეტი დამოუკიდებლობას ნიშნავს, ძალიან ცდება. ჩვენ ყველაფერს გავაკეთებთ იმისთვის, რომ მოსამართლეები თავისუფლები იყვნენ. ვცდილობთ, იუსტიციის საბჭოში დაწყებული რეფორმები ბოლომდე მივიყვანოთ და საბჭოს თავმჯდომარეს მოსამართლეების დევნისა და მათზე ზეწოლის საშუალება მოვუსპოთ. ამ მიმართულებით დიდი ძვრები დაიწყო, რაც ძალიან მახარებს. კუბლაშვილს თუ დაავიწყდა, ჩვენ კარგად გვახსოვს, რომ სასამართლოს მთავარი ამოცანა სააკაშვილის პოლიტიკური ოპონენტების ცხრაკლიტულში გამომწყვდევა იყო.
- დაბოლოს, როგორ გგონიათ, უნდა წასულიყო თუ არა "ერისიონი" მოსკოვში?
გიორგი ვაშაძე:
- ჩემი აზრით არ უნდა წასულიყო, თუ არა და, როგორც ერთმა ჭკვიანმა ადამიანმა თქვა, მკერდზე უნდა დაეწერათ - "არა ოკუპაციას". აი, ეს იქნებოდა გამართლებული ნაბიჯი. მე მაინც მგონია, რომ ისტორია განსჯის, სწორად მოიქცა თუ არა "ერისიონი".
გიორგი ცაგარეიშვილი:
- უნდა წასულიყო. მე ვფიქრობ, სხვა ანსამბლებიც უნდა წავიდნენ და რუსებს ქართული ღირებულებები კარგად დაანახვონ. ჩვენ უკვე ვნახეთ, რომ რუსეთთან გაუცხოებამ და კარჩაკეტილობამ კარგი არაფერი მოგვიტანა.
ხათუნა ბახტურიძე
(გამოდის ხუთშაბათობით)