"თუ თქვე­ნი ძა­ლის­ხმე­ვა გა­მო­იწ­ვევს აშ­კა­რა დე­მოკ­რა­ტი­ის­გან უკუს­ვლის გაღ­რმა­ვე­ბას, სა­ქარ­თვე­ლო უკან და­ი­ხევს რო­გორც დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი ქვე­ყა­ნა და მას წა­ერ­თმე­ვა ევ­რო­პუ­ლი პერ­სპექ­ტი­ვა. ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში თქვენ გახ­დე­ბით ადა­მი­ა­ნი, რო­მე­ლიც სა­ქარ­თვე­ლოს ევ­რო­პის კარს და­უ­ხუ­რავს. თუ სა­ქარ­თვე­ლო ევ­რო­კავ­ში­რის პარტნი­ო­რი უნდა იყოს, ჩვენ უნდა გა­ვი­ზი­ა­როთ და შე­ვას­რუ­ლოთ სა­ერ­თო ძი­რი­თა­დი პრინ­ცი­პე­ბი. ქარ­თუ­ლი დე­მოკ­რა­ტი­ის მარ­ცხი მხო­ლოდ მათ­თვის იქ­ნე­ბა მი­სა­სალ­მე­ბე­ლი, ვინც ევ­რო­პა­ში კა­ნო­ნის უზე­ნა­ე­სო­ბა­სა და თა­ვი­სუფ­ლე­ბას ეწი­ნა­აღ­მდე­გე­ბა". - ეს არის ამო­ნა­რი­დი რამ­დე­ნი­მე დღის წინ ევ­რო­პარ­ლა­მენ­ტარ­თა 23-კა­ცი­ა­ნი ჯგუ­ფის მიერ სა­ქარ­თვე­ლოს პრე­მი­ერ-მი­ნის­ტრ ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვი­ლის სა­ხელ­ზე გა­მოგ­ზავ­ნი­ლი წე­რი­ლი­დან. ხელ­მომ­წე­რე­ბი კი ევ­რო­პის სა­ხალ­ხო პარ­ტი­ის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი არი­ან. წე­რი­ლი საკ­მა­ოდ მკაც­რი და კრი­ტი­კუ­ლია. ევ­რო­პარ­ლა­მენ­ტა­რე­ბი მი­უ­თი­თე­ბენ პარ­ლა­მენ­ტის წევ­რებ­ზე, ად­გი­ლობ­რივ თვით­მმარ­თვე­ლო­ბებ­სა და სა­სა­მარ­თლო­ზე ზე­მოქ­მე­დე­ბის მი­უ­ღებ­ლო­ბა­ზე. ამ წე­რილს ამე­რი­კის შე­ერ­თე­ბულ შტა­ტებ­ში ოფი­ცი­ა­ლუ­რი ვი­ზი­ტით მყო­ფი პარ­ლა­მენ­ტის თავ­მჯდო­მა­რე და­ვით უსუ­ფაშ­ვი­ლი გა­მო­ეხ­მა­უ­რა. პა­სუ­ხი მკაც­რი, მე­ტიც, მკვა­ხე გა­მო­ვი­და. გთა­ვა­ზობთ რამ­დე­ნი­მე ამო­ნა­რიდს პარ­ლა­მენ­ტის თავ­მჯდო­მა­რის წე­რი­ლი­დან: "წე­რი­ლით კო­ა­ლი­ცია "ქარ­თუ­ლი ოც­ნე­ბის" ლი­დე­რის ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვი­ლი­სად­მი, რომ­ლი­თაც თით­ქოს სა­ქარ­თვე­ლოს ევ­რო­პუ­ლი არ­ჩე­ვა­ნის გა­დარ­ჩე­ნას ცდი­ლობთ, სი­ნამ­დვი­ლე­ში თა­ვად შორ­დე­ბით ევ­რო­პას. იმ ევ­რო­პას, რო­მელ­საც ვიც­ნობთ, რო­მელ­ზეც ვოც­ნე­ბობთ და რომ­ლის­კე­ნაც მტკი­ცე ნა­ბი­ჯე­ბით მივ­დი­ვართ სი­ტყვი­თაც და საქ­მი­თაც...

...მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვილ­მა უკვე მო­ა­ხერ­ხა ქვეყ­ნის შიგ­ნით და ქვეყ­ნის გა­რეთ ბევ­რის და­შან­ტა­ჟე­ბა და მათი პო­ლი­ტი­კუ­რი მო­მავ­ლის სა­კუ­თარ სა­ეჭ­ვო პო­ლი­ტი­კურ მო­მა­ვალ­თან სრუ­ლად და­კავ­ში­რე­ბა. უფრთხილ­დით მას, ნუ დარ­ჩე­ბით სტე­რე­ო­ტი­პე­ბის ტყვე­ო­ბა­ში, დარ­ჩით ევ­რო­პე­ლე­ბი!.."

ქვე­ყა­ნა­ში მიმ­დი­ნა­რე პრო­ცე­სე­ბის შე­ფა­სე­ბა სა­პარ­ლა­მენ­ტო უმ­რავ­ლე­სო­ბი­სა და რეს­პუბ­ლი­კუ­რი პარ­ტი­ის ერთ-ერთ ლი­დერს და­ვით ბერ­ძე­ნიშ­ვილს ვთხო­ვეთ.

- ბა­ტო­ნო და­ვით, პარ­ლა­მენ­ტის თავ­მჯდო­მა­რის ასე­თი მკაც­რი პა­სუ­ხი კი­დევ უფრო ხომ არ და­ძა­ბავს ურ­თი­ერ­თო­ბას სა­ქარ­თვე­ლო­სა და ევ­რო­პარ­ლა­მენტს შო­რის?

- ევ­რო­პარ­ლა­მენტს ჰყავს 754 დე­პუ­ტა­ტი, ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვი­ლის მი­სა­მარ­თით და­წე­რილ წე­რილს კი ხელს აწერს 23 კაცი, თა­ნაც მხო­ლოდ ევ­რო­პის სა­ხალ­ხო პარ­ტი­ი­დან. მე­ტიც, ხელ­მომ­წერ­თა შო­რის ერთი ქვეყ­ნის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი დო­მი­ნი­რე­ბენ. მარ­თა­ლია, ხელს რამ­დე­ნი­მე სხვა ქვეყ­ნის წარ­მო­მად­გე­ნე­ლიც აწერს, მაგ­რამ, ძი­რი­თა­დად, მა­ინც პო­ლო­ნე­ლი დე­პუ­ტა­ტე­ბი არი­ან - კა­ჩინ­სკის პარ­ტი­ის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი და ბალ­ტი­ის­პი­რე­თის რეს­პუბ­ლი­კე­ბის დე­პუ­ტა­ტე­ბი. 23 დე­პუ­ტა­ტი 754-დან მთე­ლი რა­ო­დე­ნო­ბის სა­დღაც 2,5%-ია, მა­შინ, რო­დე­საც თვი­თონ ევ­რო­პის სა­ხალ­ხო პარ­ტი­ას ევ­რო­პარ­ლა­მენ­ტში ყვე­ლა­ზე დიდი ფრაქ­ცია აქვს, და­ახ­ლო­ე­ბით 250 კა­ცის შე­მად­გენ­ლო­ბით. მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, ამ პარ­ტი­ის წევ­რია "ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბაც". სა­კუ­თარ პარ­ტი­ა­შიც კი 10%-საც ვერ აგ­რო­ვებს სა­ა­კაშ­ვი­ლის ყო­ფი­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა მათ­თვის სა­სურ­ველ და საკ­მა­ოდ უხამს ტექ­სტზე ხელ­მო­სა­წე­რად. იმის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, რომ ევ­რო­პარ­ლა­მენ­ტის სულ რა­ღაც 2.5% გე­ლა­პა­რა­კე­ბა მთე­ლი ევ­რო­პის სა­ხე­ლით, სრუ­ლი­ად შე­სა­ბა­მი­სია სა­ქარ­თვე­ლოს პარ­ლა­მენ­ტი­სა­ და რეს­პუბ­ლი­კუ­რი პარ­ტი­ის თავ­მჯდო­მა­რის, და­ვით უსუ­ფაშ­ვი­ლის პა­სუ­ხი. არა­სა­თა­ნა­დო პრე­ტენ­ზი­ე­ბის მქო­ნე 23-კა­ცი­ან­მა ჯგუფ­მა ევ­რო­პის სა­ხე­ლით და­ა­პი­რა სა­ქარ­თვე­ლოს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის უპა­სუ­ხის­მგებ­ლო ლან­ძღვა, შე­სა­ბა­მი­სად, მი­ი­ღო შე­სა­ფე­რი­სი, კვა­ლი­ფი­ცი­უ­რი და გა­ცი­ლე­ბით კო­რექ­ტუ­ლი პა­სუ­ხი. პარ­ლა­მენ­ტის თავ­მჯდო­მა­რემ მათ ბევ­რი სა­გუ­ლის­ხმო რამ შე­ახ­სე­ნა. ამ დე­პუ­ტა­ტებს შო­რის არი­ან ისე­თე­ბიც, ვინც კარ­გად გვიც­ნობს და იცი­ან, რას წარ­მო­ად­გენს რეს­პუბ­ლი­კუ­რი პარ­ტია, იცი­ან ჩვე­ნი პო­ლი­ტი­კუ­რი წარ­სუ­ლი და დი­სი­დენ­ტო­ბაც. სწო­რედ ამი­ტომ გა­უს­ვა ხაზი ამ ფაქ­ტორს პარ­ლა­მენ­ტის სპი­კერ­მა და მი­ა­ნიშ­ნა - შეგ­ნე­ბუ­ლად ცრუ­ობ­თო. რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა რუ­სე­თის ინ­ტე­რე­სე­ბის გამ­ტა­რე­ბე­ლი იყოს სა­ქარ­თვე­ლოს ახა­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა, რომ­ლის ერთ-ერთი შე­მად­გე­ნე­ლი ნა­წი­ლიც რეს­პუბ­ლი­კუ­რი პარ­ტი­აა? ასე რომ, უსუ­ფაშ­ვილ­მა მათ სა­თა­ნა­დო - 2,5%-იანი ად­გი­ლი მი­უ­ჩი­ნა ევ­რო­პარ­ლა­მენ­ტის სა­ხე­ლით უპა­სუ­ხის­მგებ­ლო ლა­პა­რა­კის გამო.

- გა­მოქ­ვეყ­ნდა ვე­ნე­ცი­ის კო­მი­სი­ის დას­კვნა სა­ერ­თო სა­სა­მარ­თლო­ე­ბის შე­სა­ხებ კა­ნონ­ში შე­სა­ტა­ნი ცვლი­ლე­ბე­ბის თა­ო­ბა­ზე. შე­ფა­სე­ბა და­დე­ბი­თია, თუმ­ცა ერთ-ერთი რე­კო­მენ­და­ცი­ის მი­ხედ­ვით, ვე­ნე­ცის კო­მი­სია გირ­ჩევთ იუს­ტი­ცი­ის საბ­ჭოს ამ­ჟა­მინ­დელ წევ­რებს, არ შე­უ­წყდეთ უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბა მან­და­ტის ამო­წურ­ვამ­დე. იუს­ტი­ცი­ის მი­ნის­ტრმა თეა წუ­ლუ­კი­ან­მა კი საკ­მა­ოდ მკა­ფი­ოდ გა­ნა­ცხდა, რომ იუს­ტი­ცი­ის საბ­ჭო შე­იც­ვლე­ბა, რას აპი­რებს პარ­ლა­მენ­ტი, გა­ი­ზი­ა­რებს ამ რე­კო­მენ­და­ცი­ას?

- ეს პრო­ცე­სი წა­რი­მარ­თე­ბა მხო­ლოდ და მხო­ლოდ კა­ნო­ნის შე­სა­ბა­მი­სად და გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბა ვე­ნე­ცი­ის კო­მი­სი­ის რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბიც. ამ კო­მი­სი­ის შე­ფა­სე­ბით, სა­ერ­თო სა­სა­მარ­თლო­ე­ბის შე­სა­ხებ ორ­გა­ნულ კა­ნონ­ში შე­სა­ტა­ნი ცვლი­ლე­ბე­ბი აუმ­ჯო­ბე­სებს ორ­გა­ნუ­ლი კა­ნო­ნის ბევრ დე­ბუ­ლე­ბას და კა­ნონს ევ­რო­პულ სტან­დარ­ტებ­თან აახ­ლო­ებს. მოკ­ლედ გე­ტყვით, რა შე­იც­ვლე­ბა - პრე­ზი­დენ­ტი ვე­ღარ და­ნიშ­ნავს იუს­ტი­ცი­ის უმაღ­ლე­სი საბ­ჭოს წევ­რებს, ის 15 წევ­რი­დან 2-ს ნიშ­ნავ­და. შე­სა­ბა­მი­სად, პარ­ლა­მენ­ტი აირ­ჩევს 4-ის ნაც­ვლად 6 წევ­რს, ოღონდ ესე­ნი იქ­ნე­ბი­ან სა­მო­ქა­ლა­ქო სა­ზო­გა­დო­ე­ბის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი და არა პარ­ლა­მენ­ტა­რე­ბი, რო­გორც ეს აქამ­დე იყო. იუს­ტი­ცი­ის საბ­ჭო­ში ად­გილს შე­ი­ნარ­ჩუ­ნებს უზე­ნა­ე­სი სა­სა­მარ­თლოს თავ­მჯდო­მა­რე. მერ­წმუ­ნეთ, ეს კა­ნო­ნი გა­ცი­ლე­ბით გა­ა­უმ­ჯო­ბე­სებს სა­სა­მარ­თლო სის­ტე­მას.

- რა ხდე­ბა იმ სა­კონ­სტი­ტუ­ციო ცვლი­ლე­ბებ­ზე, რომ­ლის გან­ხილ­ვა­საც პარ­ლა­მენ­ტი 20 მარ­ტი­დან აპი­რებს? რო­გორც ცნო­ბი­ლია, უმ­ცი­რე­სო­ბას­თან ამ სა­კი­თხზე შე­თან­ხმე­ბა ჯერ ვერ მო­ხერ­ხდა და ამ ეტაპ­ზე მო­ლა­პა­რა­კე­ბე­ბიც შე­ჩე­რე­ბუ­ლია. იმი­ტომ ხომ არა, რომ სა­კონ­სტი­ტუ­ციო ცვლი­ლე­ბის­თვის სა­ჭი­რო 100 ხმა უკვე გაქვთ?

- 2004 წელს მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვილ­მა გა­დად­გა სრუ­ლი­ად არა­დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი ნა­ბი­ჯი და უკა­ნო­ნოდ მი­ი­კუთ­ვნა იმგვა­რი უფ­ლე­ბა, რაც ყვე­ლა სა­ერ­თა­შო­რი­სო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის, მათ შო­რის, ვე­ნე­ცი­ის კო­მი­სი­ის კრი­ტი­კის საგ­ნად იქცა. მან და­ი­კა­ნო­ნა არა მხო­ლოდ მთავ­რო­ბის და­თხოვ­ნის უფ­ლე­ბა, არა­მედ ამ მთავ­რო­ბის ერ­თპი­როვ­ნუ­ლად და­კომ­პლექ­ტე­ბის შე­საძ­ლებ­ლო­ბაც. დღეს დგას სა­კი­თხი ასე, რომ მას ეს ავ­ტო­რი­ტა­რუ­ლი უფ­ლე­ბა ჩა­მო­ერ­თვას. მომ­ზა­დე­ბუ­ლია სა­კონ­სტი­ტუ­ციო ცვლი­ლე­ბის პრო­ექტი, სა­პარ­ლა­მენ­ტო უმ­ცი­რე­სო­ბის წევ­რებ­მა გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რად უნდა მი­ი­ღონ, არ­ჩე­ვა­ნი გა­ა­კე­თონ წე­სი­ე­რე­ბა­სა და უწე­სო­ბას შო­რის. ვფიქ­რობ, რომ სა­კონ­სტი­ტუ­ციო ცვლი­ლე­ბის მხარ­დამ­ჭერ­თა რი­ცხვი ასს ას­ცდე­ბა. ვვა­რა­უ­დობ, კი­დევ რამ­დე­ნი­მე ათე­უ­ლი დე­პუ­ტა­ტი და­უ­ჭერს ამას მხარს უმ­ცი­რე­სო­ბი­დან, ისი­ნი, ვინც ბოლო წამს მო­ი­ფიქ­რე­ბენ დაძ­რულ მა­ტა­რე­ბელ­ზე შეხ­ტო­მას.

- თუმ­ცა მო­ლა­პა­რა­კე­ბე­ბი გქონ­დათ და უმ­ცი­რე­სო­ბა გარ­კვე­ულ პი­რო­ბებ­საც აყე­ნებ­და, მა­გა­ლი­თად, კონ­სტი­ტუ­ცი­ა­ში სა­გა­რეო კურ­სის შე­უქ­ცე­ვა­დო­ბის თა­ო­ბა­ზე ჩა­ნა­წე­რის შე­ტა­ნას და პარ­ლა­მენ­ტის ქუ­თა­ის­ში და­ტო­ვე­ბას...

- ამ­ჯე­რად, გარ­და ორი სა­კონ­სტი­ტუ­ციო ცვლი­ლე­ბი­სა, სხვა ინი­ცი­ა­ტი­ვა კონ­სტი­ტუ­ცი­ას­თან და­კავ­ში­რე­ბით მომ­ზა­დე­ბუ­ლი არ არის. პირ­ველ­ზე უკვე მო­გახ­სე­ნეთ, მე­ო­რე ცვლი­ლე­ბის გან­ხილ­ვა კი პარ­ლა­მენ­ტის ად­გილ­სამ­ყო­ფე­ლის გან­სა­ზღვრას ეხე­ბა და მარ­ტის ბო­ლოს და­ი­წყე­ბა. ვფიქ­რობ, ეს ცვლი­ლე­ბაც გან­ხორ­ცი­ელ­დე­ბა. რაც შე­ე­ხე­ბა კონ­სტი­ტუ­ცი­ა­ში სა­გა­რეო კურ­სის თა­ო­ბა­ზე ჩა­ნა­წერს, მე ვი­ყა­ვი ინი­ცი­ა­ტო­რი, რომ ქვეყ­ნის ევ­რო­ატ­ლან­ტი­კუ­რი არ­ჩე­ვა­ნის თა­ო­ბა­ზე კონ­სტი­ტუ­ცი­ის პრე­ამ­ბუ­ლა­ში ჩაგ­ვე­წე­რა, ეს კვლა­ვაც შე­იძ­ლე­ბა დად­გეს დღის წეს­რიგ­ში, თუმ­ცა ამ­ჯე­რად ამ­გვა­რი ინი­ცი­ა­ტი­ვის სა­კა­ნონ­მდებ­ლო დო­ნე­ზე გან­ხილ­ვა არ იგეგ­მე­ბა. პარ­ლა­მენ­ტმა მი­ი­ღო რე­ზო­ლუ­ცია სა­გა­რეო კურ­სის შე­სა­ხებ, რო­მელ­ზეც ხელი სა­პარ­ლა­მენ­ტო უმ­ცი­რე­სო­ბა­მაც მო­ა­წე­რა, რის შემ­დე­გაც კი­დევ უფრო კა­რი­კა­ტუ­რუ­ლად იქცა ისე­დაც სა­სა­ცი­ლო 19 აპ­რი­ლის აქ­ცი­ის ანონ­სი.

- ორი დღის წინ ვანო მე­რა­ბიშ­ვილ­მა კი­დევ ერთხელ მო­უ­წო­და სა­ზო­გა­დო­ე­ბას აქ­ცი­ა­ზე მის­ვლის­კენ.

- "ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბის" გა­უ­ფე­რუ­ლე­ბულ ფონ­ზეც კი ვანო მე­რა­ბიშ­ვი­ლი სა­ოც­რად ფერ­მკრთა­ლად ჩანს. აშ­კა­რაა, რომ ძა­ლი­ან და­სუს­ტე­ბუ­ლია ყო­ფი­ლი სა­ხე­ლი­სუფ­ლე­ბო პარ­ტია, რო­მელ­საც დღეს რე­ა­ლუ­რად ლი­დერ­თა 7-8-კა­ცი­ა­ნი ჯგუ­ფი­ღა წარ­მო­ად­გენს.

ამ პარ­ტი­ის დაშ­ლის პრო­ცე­სი შე­უქ­ცე­ვა­დია და მის ერ­თი­ა­ნო­ბას ძა­ლი­ან სკეპ­ტი­კუ­რად ვუ­ყუ­რებ. რაც შე­ე­ხე­ბა ვანო მე­რა­ბიშ­ვილს, უნდა გი­თხრათ, რომ შს მი­ნის­ტრი მე­რა­ბიშ­ვი­ლი და მე­რა­ბიშ­ვი­ლი მი­ნის­ტრო­ბამ­დე ორი სხვა­დას­ხვა პი­როვ­ნე­ბაა. მე­რა­ბიშ­ვი­ლი პარ­ტი­ის სპი­კე­რად და ე.წ. მო­ლა­პა­რა­კე თა­ვად რომ არ ვარ­გა, კარ­გად ჩანს. ფაქ­ტია, მის­გან დიდი მჭევ­რმე­ტყვე­ლი ვერ დად­გე­ბა, გარ­და ამი­სა, მე­რა­ბიშ­ვი­ლის­გან ევ­რო­პულ ფა­სე­უ­ლო­ბებ­ზე ლა­პა­რა­კი, ცოტა არ იყოს, სა­სა­ცი­ლოა.

- რას იტყვით თავ­დაც­ვის ყო­ფი­ლი მი­ნის­ტრის, დი­მიტ­რი შაშ­კი­ნის სა­ქარ­თვე­ლო­ში დაბ­რუ­ნე­ბა­ზე, ან შე­საძ­ლებ­ლად თუ მი­იჩ­ნევთ 19 აპ­რი­ლის­თვის იუს­ტი­ცი­ის ყო­ფი­ლი მი­ნის­ტრის, ზუ­რაბ ადე­იშ­ვი­ლის ჩა­მოს­ვლას?

- ეს სა­კი­თხე­ბი სა­ერ­თოდ არ მა­ინ­ტე­რე­სებს. ადე­იშ­ვი­ლის დაბ­რუ­ნე­ბის თე­მით, რო­გორც ჩანს, მო­მა­ვა­ლი 19 აპ­რი­ლის ერ­თგვარ მი­თო­ლო­გი­ზე­ბას ცდი­ლო­ბენ, რაც ძა­ლი­ან კო­მი­კუ­რია. სა­ქარ­თვე­ლოს ის­ტო­რი­ა­ში გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი თა­რი­ღი 19 აპ­რი­ლი აქამ­დე არ ყო­ფი­ლა და დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი იყა­ვით, არც ა.წ. 19 აპ­რი­ლის შემ­დეგ იქ­ნე­ბა. რო­გორც უკვე გი­თხა­რით, "ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბის" და­ა­ნონ­სე­ბუ­ლი აქ­ცია უფრო კა­რი­კა­ტუ­რუ­ლია, ვიდ­რე რა­ი­მე მნიშ­ვნე­ლო­ბის მქო­ნე.

ნა­თია დო­ლი­ძე

ყო­ველკ­ვი­რე­უ­ლი გა­ზე­თი "ყვე­ლა სი­ახ­ლე"

(გა­მო­დის ოთხშა­ბა­თო­ბით)