9 თებერვალს, თბილისის საქალაქო სასამართლოს ეზოში პოლიციელების სიმრავლე თვალში საცემი იყო. ჩვეულებრივ, წესრიგს სასამართლოს მანდატურები იცავენ. ამჯერად ძალოვნებს კორიდორი ჰქონდათ გაკეთებული და როცა ერთ-ერთ პოლიციელს მიზეზი ვკითხე, მიპასუხა, - ინფორმაცია გვქონდა, პირთა ჯგუფი აპირებდა პროცესზე მოსვლას და, რაიმე ექსცესი რომ არ მომხდარიყო, ამიტომ მოვედითო.
ამირან (ბუტა) რობაქიძის საქმესთან დაკავშირებით დაკავებული პოლიციის მაღალჩინოსნებისთვის აღმკვეთი ღონისძიების შეფარდების საკითხის განხილვა დილის 12 საათისთვის იყო დანიშნული, მაგრამ სასამართლო სხდომა ერთი საათის დაგვიანებით დაიწყო. პროკურორის განმარტებით, დაგვიანების მიზეზი - ბრალდებულ გურგენ (გურამ) დონაძის გამთენიისას დაკავება გახდა. იგი ადვოკატთან ერთად, სარფის საბაჟოდან შემოვიდა საქართველოში და აჭარიდან თბილისში გადმოიყვანეს. გურამ დონაძის დასჯას წლებია, ითხოვენ მოკლულის ოჯახის წევრები. მასთან ერთად ბრალდებულები არიან: ვაკე-საბურთალოს შს სამმართველოს ყოფილი უფროსი დავით იაშვილი, დიდუბე-ჩუღურეთის შს სამმართველოს ყოფილი უფროსი ირაკლი ფირცხალავა, ამავე სამმართველოს პოლიციის მე-3 განყოფილების ყოფილი უფროსი ალექსანდრე გვაზავა. ამ საქმეზე ბრალდებულ კიდევ ერთი პირს, თბილისის მთავარი სამმართველოს კრიმინალური პოლიციის მაშინდელ უფროსს ზურაბ ბაქრაძეს პატიმრობა დაუსწრებლად შეუფარდეს, რადგან იგი საქართველოში არ იმყოფება.
2004 წლის 24 ნოემბერს, გიორგობას თბილისში დატრიალებულ ტრაგედიას ბუტა რობაქიძის სიცოცხლე ემსხვერპლა. იმ დღეს 19 წლის დედისერთა ბიჭი პატრულის თანამშრომელმა გიორგი ბაშალეიშვილმა ცეცხლსასროლი იარაღიდან გასროლით მოკლა. ბუტასთან ერთად მყოფ ახალგაზრდებს იარაღები "ჩაულაგეს" და ისინი ცეცხლსასროლი იარაღისა და საბრძოლო მასალის მართლსაწინააღმდეგო შეძენა-შენახვა-ტარების ბრალდებით პასუხისგებაში მიეცნენ. ახალგაზრდების მიმართ ყალბი ბრალდებით შედგენილი საქმე საქალაქო სასამართლოში გადაიგზავნა და 7 წელიწადი საქმის განხილვა არ მომხდარა. მთავარი პროკურატურის ახალმა ხელმძღვანელობამ უდანაშაულო ბიჭებს 2012 წლის დეკემბერში მოუხსნა ბრალი. არჩევნების შემდეგ გამოძიება განახლდა ბუტა რობაქიძის მკვლელობის საქმეზე და თავდაპირველად საპატრულოს მაშინდელ ხელმძღვანელ ზურაბ მიქაძეს წაუყენეს ბრალი. მიქაძე სასამართლომ გირაოთი გაათავისუფლა. 8 თებერვალს პროკურატურამ ახალი მასალები გამოაქვეყნა. მოკვლევით დაადგინა, რომ ამ ტრაგიკული შემთხვევის გამოძიება მიკერძოებული და არაობიექტური იყო. "ჩატარებული გამოძიებით დადგინდა, რომ ბუტა რობაქიძის მკვლელობისთანავე შემთხვევის ადგილზე მივიდნენ: საპატრულო პოლიციის სამმართველოს უფროსის მოვალეობის შემსრულებელი ზურაბ მიქაძე და გურამ დონაძე, ზურაბ ბაქრაძე, ლევან გვაზავა, ალექსანდრე გვაზავა, დავით იაშვილი და ირაკლი ფირცხალავა. აღმოაჩინეს, რომ დაკავებულებს არ გააჩნდათ არანაირი ცეცხლსასროლი იარაღი და საბრძოლო მასალა. აღნიშნულმა პირებმა გადაწყვიტეს, ცეცხლსასროლი იარაღების შემთხვევის ადგილზე მიტანა და ჩალაგება, რათა საზოგადოებისათვის მიეწოდებინათ ცრუინფორმაცია, თითქოს ბუტა რობაქიძის მკვლელობა კრიმინალური ჯგუფის გასანეიტრალებლად მოხდა. სწორედ ამიტომაც, ბუტა რობაქიძის მკვლელობა მის ლიკვიდაციად მოინათლა. ზურაბ მიქაძემ და ზურაბ ბაქრაძემ შემთხვევის ადგილზე მიიტანეს ცეცხლსასროლი იარაღები და საბრძოლო მასალები გადაუნაწილეს გარდაცვლილ ბუტა რობაქიძესა და მის მეგობრებს. ამის შემდეგ გურამ დონაძის მითითებით და ინსტრუქტაჟით, წინასწარ მომზადებული შემთხვევის ადგილი გადაიღეს ვიდეოკამერით და ამგვარად მოპოვებული მასალა გაავრცელეს მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებით. ზემოხსენებული პირები ბრალდებულნი არიან თანამდებობრივი უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენებაში, ძალადობითა და დაზარალებულის პირადი ღირსების შეურაცხყოფით", - ნათქვამია პროკურატურის განცხადებაში.
პროცესი 5 საათზე მეტხანს გაგრძელდა. პროკურატურამ ყველა მათგანისთვის პატიმრობის შეფარდება მოითხოვა. პროკურატურის მტკიცებით, მათი თავისუფლებაში დარჩენა ხელს შეუშლის გამოძიებას, რადგან კიდევ ბევრი პირია დასაკითხი და არ არის გამორიცხული, ზეწოლა მოახდინონ მოწმეებზე. ამ მოთხოვნას არ დაეთანხმნენ ბრალდებულების ადვოკატები. არც ერთი ბრალდებული წარდგენილ ბრალდებაში თავს დამნაშავედ არ ცნობს და საქმის გაყალბებაში მონაწილეობას კატეგორიულად უარყოფს. ადვოკატებმა მათი დასაცავების გამართლება ან გირაოს შეფარდება მოითხოვეს.
ალექსანდრე გვაზავას ადვოკატმა სასამართლოს სამედიცინო ცნობა წარუდგინა, რითაც ირკვევა, რომ გვაზავას გულის სერიოზული დაავადება და შაქრიანი დიაბეტი აქვს. გურამ დონაძის ადვოკატებმა წარმოადგინეს ცნობა, საიდანაც ირკვევა, რომ იგი "ბ" და "ც" ჰეპატიტით არის დაავადებული, აქვს შაქრიანი დიაბეტი და ასევე გაკეთებული აქვს კუჭის ოპერაცია. ადვოკატებმა დონაძის გათავისუფლება 10.000-ლარიანი გირაოს სანაცვლოდ მოითხოვეს და იქვე მოსამართლეს მიმართეს, - თუ ეს თანხა მცირეა, მაშინ თქვენ განსაზღვრეთ ოდენობაო.
მისთვის გირაოს შეფარდების მოთხოვნას სოსო რობაქიძის რეპლიკა მოჰყვა, რის გამოც იგი მოსამართლემ დარბაზიდან გააძევა. ცოტა ხანში პროცესი ბუტას ბიძასაც დაატოვებინეს. სხდომა პროტესტის ნიშნად, მოკლულის ბაბუამაც დატოვა. ისინი გურამ დონაძის სიტყვებმა გააღიზიანა: ბრალდებულმა თავისი სიტყვა რობაქიძეებისთვის მისამძიმრებით დაიწყო, მაგრამ სიტყვა არ დაასრულებინეს:
- შენ ვის უნდა მიუსამძიმრო, შე ნაგავო?! სწორედ შენს თავში მოიხარშა ამ საქმის შეთითხვნა, ხმას როგორ იღებ?! - დაზარალებულებმა მიმართეს დონაძეს და პროცესი დატოვეს.
"მესმის მათი მდგომარეობა. ბევრჯერ მომაყენეს შეურაცხყოფა, მაგრამ ხმა არ ამომიღია... ახლაც, როცა ჩემს ჯანმრთელობაზე ისაუბრეს ადვოკატებმა, დარბაზში ირონია შევნიშნე. უცხოეთში სამკურნალოდ ვიყავი და თან ვსწავლობდი... 15 წლის ასაკში გადამისხეს დაავადებული სისხლი და მას შემდეგ, სამკურნალოდ ხშირად დავდივარ საზღვარგარეთ. ოპერაციაც გავიკეთე, თუ არ გჯერათ - აი, ნაიარევი (აიწია მაისური. - ავტ.). გამომძიებელს ვუთხარი, მზად ვარ, ყველა კითხვაზე ელექტრონული საშუალებით პასუხი გაგცეთ-მეთქი. ფიზიკურად ვერ მივატოვებდი იქაურობას, რადგან ჯანმრთელობა გამირთულდებოდა. როდესაც ადვოკატისგან გავიგე, რომ ბრალს მიყენებდნენ, გერმანიიდან რაც შეიძლება სწრაფად წამოვედი საქართველოში. მინდოდა, როგორმე მომესწრო პროცესისთვის. ბოლო პერიოდამდე, არასოდეს მოწმედაც არ ვყოფილვარ დაბარებული ამ საქმეზე. ზუსტად ვიცი, კითხვით იწყება ყველაფერი და მზად ვარ, ყველა კითხვას პასუხი გავცე. არ მივიჩნევ სწორად იმას, რომ პროკურატურას სურს, ჩამსვას ცხრაკლიტულში, რათა ვერასოდეს შევძლო პასუხის გაცემა. მე მზად ვარ, ყველა კითხვას პასუხი გავცე", - თქვა ბრალდებულმა დონაძემ.
საინტერესოდ ჩამოაყალიბა თავისი პოზიცია ბრალდებულმა ირაკლი ფირცხალავამ. იგი დაკავებამდეც შს სამინისტროს მაღალჩინოსანი იყო, კერძოდ, აფხაზეთის შს მთავარი სამმართველოს უფროსის მოადგილედ მუშაობდა და პროცესზე არც ის დაუმალავს, დაკავებამდე რამდენიმე დღით ადრე სამსახურიდან წასვლაზე განცხადების დაწერა მომთხოვესო.
"მინდა, საზოგადოებასა და რობაქიძეებს მივმართო. ამდენი ხნის განმავლობაში შიდა ბრძანება მიკრძალავდა ამ თემაზე ხმამაღლა საუბარს. ოთხი თვის წინ განაცხადა მთავარმა პროკურორმა, რომ გახსნიდა ამ საქმეებს, მაგრამ მერწმუნეთ, ჯერ ეს საქმე გახსნილი არ არის და არ გაიხსნება მანამ, სანამ პირველ რიგში, არ გამოიძიებენ იმას, თუ რატომ დაიცალა სისხლისგან ბუტა რობაქიძე. რატომ არ გადაიყვანეს ის საავადმყოფოში, თუნდაც სამსახურებრივი მანქანით? 5 წუთი დასჭირდებოდათ ამისთვის. შემთხვევის ადგილზე პირველად საპატრულო პოლიციის ეკიპაჟები მივიდნენ და მათ თქვან, რატომ არ დააკავეს მაშინვე დამნაშავე ბაშალეიშვილი. ასევე უნდა გაირკვეს, კონკრეტულად ვინ უბრძანა პატრულს ამ ბიჭების დაკავება. მთავარი გასარკვევია, ვის თავში მომზადდა ეს სპექტაკლი, რომ კრიმინალური პოლიციისთვის ისე დაეხვედრებინათ ყველაფერი, როგორც ეს გააკეთეს. იმის მაგივრად, რომ პროკურატურას იმაზე ეზრუნა, მიეღო ამ კითხვებზე პასუხები, თქვენ დღეს მიიღეთ ეს შოუ და გინდათ, რაც შეიძლება მეტი პოლკოვნიკი ჩასვათ აქ, მაგრამ საქმე გაუხსნელია. მითხარით, რატომ არ არის დღემდე არც ერთი პატრულის თანამშრომელი პასუხისგებაში მიცემული? მე ამ დანაშაულთან არანაირი შეხება არ მქონია. როდესაც იქ მივედით, იარაღები ჩალაგებული დაგვხვდა. ძალიან დიდი ტერიტორია იყო დაცული, ყველგან პატრულის თანამშრომლები იდგნენ და შიგნით არავის უშვებდნენ, იქ მუშაობდნენ მხოლოდ კამერები. გამიკვირდა, ამხელა ტერიტორია რატომ იყო დაცული. თითო დაკავებულთან სამი პატრულის თანამშრომელი იდგა, რომლებიც არ შორდებოდნენ. ეს იყო სამხედრო ოპერაციასავით. ჩვენ, კრიმინალურ პოლიციას, საპატრულო პოლიცია არ გვემორჩილებოდა. მათთან არანაირი შეხება არ გვქონდა. თან, იყო დამაჯერებელი პასუხები. 5 თვე იყო მკვლელობიდან გასული, როცა გაცხადდა, რომ ბაშალეიშვილს იარაღი გაუვარდა და რომ იქ იარაღები ჩაალაგეს. ზურა მიქაძე რამდენჯერაც შემხვდებოდა, სულ ამაზე მუშაობდა და მეუბნებოდა, - შენ მაინც ხომ იცი, იქ იარაღი არავის მიუტანიაო. ამით არწმუნებდა კრიმინალურ პოლიციას, ვითომ ისე იყო", - განაცხადა ირაკლი ფირცხალავამ.
ბრალდებული დავით იაშვილი კი რობაქიძეების ნაცნობი აღმოჩნდა. სოსო რობაქიძის თქმით, მასთან 20-წლიანი ურთიერთობა აკავშირებს. შვილის მკვლელობის შემდეგაც შეხვდა, მაგრამ იაშვილს არასოდეს უთქვამს, იმ დროს იქ რომ იყო. რობაქიძეების ოჯახი ვერ პატიობს იაშვილს იმას, რომ ამ საქმის შესახებ ამდენი წელი მათთან არაფერი თქვა.
"20 წელია, სტრუქტურაში ვმუშაობ. ვიცნობ რობაქიძეების ოჯახს, ვიზიარებ მათ ტკივილს. შემთხვევის ადგილზე რომ ვყოფილიყავი, პირველ რიგში, ბუტა რობაქიძეს ხელში ავიყვანდი და საავადმყოფოში წავიყვანდი. საქმის დამალვას არ დავიწყებდი... 5-ჯერ ვიყავი პროკურატურაში, ვითანამშრომლე, არც ერთ მოწმეზე ზემოქმედება არ მიცდია და არც ვაპირებ. არანაირი შეხება არ მქონია დონაძესთან. ბრალში მითითებულია, რომ დონაძემ ზურაბ მიქაძის მითითებით, მე მომითითა, რა გამეკეთებინა. ეს აბსურდია. დიდი დიღმის პოლიციის უფროსი ვიყავი ამ დრომდე და ბრალის წარდგენამდე 5 წუთით ადრე დავწერე სამსახურიდან წამოსვლის განცხადება", - თქვა იაშვილმა და მანაც დაადასტურა, როცა მივედით, იარაღები უკვე ჩალაგებული დაგვხვდაო.
არც ალექსანდრე გვაზავამ ცნო თავი დამნაშავედ. იგი ძალოვანი სისტემიდან 2007 წელს წამოსულა, ჯანმრთელობის გაუარესების გამო.
იაშვილის ადვოკატმა იკითხა, რატომ არ იყვნენ დასჯილი უშუალოდ პატრულის თანამშრომლები? "იქ საპატრულო პოლიციის რამდენიმე ეკიპაჟი იყო. ყველამ ხომ დაფარა დანაშაული, რატომ არ დაიჭირეთ თუნდაც მაიზერ ლიპარტელიანი, ოცეულის მეთაური, ან ისინი, რომლებიც ახლა მინისტრის მოადგილეებად სხედან და რომლებიც გარეულები არიან ამ საქმეში? მითხარით, რატომ არ არიან ისინი ბრალდებულები? - იკითხა ადვოკატმა, მაგრამ არ დაუკონკრეტებია, ვის გულისხმობდა.
პროკურორმა კიდევ ერთხელ მოითხოვა დაკავებულებისთვის პატიმრობის შეფარდება და ისიც დასძინა, - დონაძემ უცხოეთიდან უკვე სცადა, მოწმეზე ზეწოლა მოეხდინა და არის საშიშროება, იგივე გააკეთოს; მისი პროცესზე ამ ფორმით გამოცხადებაც არის ადვოკატთან შეთანხმებული სტრატეგია და გააკეთა იმისთვის, რაც შეიძლება ნაკლები დრო გაეტარებინა საპყრობილეშიო.
განაჩენის მოლოდინში მყოფი სოსო რობაქიძე ამბობდა, რომ მაინცდამაინც წინააღმდეგი არ იქნებოდა, თუ ბრალდებულებს - იაშვილს, გვაზავას და ფირცხალავას გირაოთი გაათავისუფლებდნენ, მაგრამ კატეგორიულად ამბობდა, დონაძის გათავისუფლებას ვერ შევეგუებიო. "გურამ დონაძე, ზურაბ მიქაძე, ზურაბ ბაქრაძე, გიორგი ღვინიაშვილი, ზურაბ ადეიშვილი და ირაკლი ოქრუაშვილი უნდა მიეცნენ ამ საქმეზე პასუხისგებაში. ადეიშვილსა და ოქრუაშვილს შორის კომუნიკაციას ახდენდა დონაძე, და ასევე უნდა დაისაჯოს საქმის გამომძიებელი შალვა მიქაცაძე", - გვითხრა მან.
მოსამართლე გიორგი გოგინაშვილმა გურამ დონაძეს 25.000-ლარიანი გირაო შეუფარდა, ხოლო დანარჩენ ბრალდებულებს - იაშვილს, ფირცხალავას და გვაზავას - თითოეულს 15.000-ლარიანი. ასევე მოსამართლის გადაწყვეტილებით, პროცესის დასრულებამდე ბრალდებულებს პასპორტები ჩამოერთმევათ და 10 დღეში ერთხელ პოლიციაში გამოცხადება მოუწევთ. რაც შეეხება კიდევ ერთ ბრალდებულ - ზურაბ ბაქრაძეს, ვინაიდან ის არ იმყოფება საქართველოში, მას პატიმრობა შეეფარდა და ოფიციალურად მასზე ძებნა გამოცხადდება. ბაქრაძეს ასევე შეუჩერდა პასპორტის მოქმედება.
ბაქრაძემ, სანამ ბრალს წაუყენებდნენ, "გზასთან" ექსკლუზიურ ინტერვიუში (2012 წ. #52) ამ დანაშაულში მონაწილეობა კატეგორიულად უარყო და თქვა, რომ მზად იყო, საქართველოში დაბარებისთანავე დაბრუნებულიყო და ჩვენება მიეცა. "ჩვენ შეტყობინებიდან დაახლოებით 40-50 წუთში იქ ვიყავით. იქ დაგვხვდნენ: გურამ დონაძე, ზურაბ მიქაძე, რომელიც საპატრულო პოლიციის მთავარი სამმართველოს უფროსი იყო, დაგვხვდნენ პატრულის თანამშრომლები, გარდაცვლილი და მასთან ერთად, ახალგაზრდა ბავშვები ძირს დაყრილები და იარაღის მთელი არსენალი. სხვათა შორის, მაშინ ლოგიკურად, შეკითხვაც გამიჩნდა და ზურაბ მიქაძეს კიდევაც ვუთხარი, - ყოჩაღ, შენმა ორმა თანამშრომელმა ამდენი არსენალით, ამდენი ადამიანის დაკავება თუ შეძლო-მეთქი... ინტერნეტში დევს ძალიან კარგი მასალა: პოლიციის კაპიტანი, ვინმე სარიშვილი კარგად ასაბუთებს, როგორ მივიდა ღამის პირველ საათზე მიქაძე პოლიციაში და როგორ წაიღო იქიდან იარაღები. აქ ჩნდება ლოგიკურად შეკითხვა, - ვინ მისცემდა მიქაძეს იარაღს ვაკე-საბურთალოს პოლიციაში? მე განგიმარტავთ: მიქაძე ამ რაიონის პოლიციის უფროსის მოადგილე გახლდათ, მისი საკურატორო იყო სამორიგეო ნაწილი და მას ეს არ გაუჭირდებოდა. გინდათ გითხრათ, ყველაზე კარგად პატრული ვის დავალებებს და მითითებებს ასრულებდა? დაჰკითხონ გურამ დონაძე და მან გასცეს ამაზე პასუხი. იმ დროს იგი შემთხვევის ადგილზე იყო და პატრული მთლიანად გურამ დონაძის დაქვემდებარებაში გახლდათ, ეს კაცი პრესსამსახურის უფროსი კი არ იყო, ის იყო არაოფიციალურად, პატრულის უშუალო ხელმძღვანელი", - განაცხადა მაშინ ჩვენთან საუბრისას ზურაბ ბაქრაძემ.
იტყვის თუ არა სიმართლეს გურამ დონაძე, ეს მომავალში გაირკვევა. არსებული ინფორმაციით, სწორედ მის ხელში აღმოჩნდა ის კასეტა, რომელიც პირველად გადაიღო ვიდეოპატრულის ოპერატორმა ზურა გეწაძემ. სწორედ იქ იყო ჩაწერილი და კარგად ისმოდა გასროლის ხმა. ოპერატორი შემთხვევის ადგილზე საპატრულო პოლიციის იმ ეკიპაჟით მივიდა, სადაც ბაშალეიშვილი იჯდა. პროკურატურის მტკიცებით, ოპერატორს ის კასეტა დონაძემ ჩამოართვა, სხვა კასეტა გადასცა და მას შემდეგ, რაც შემთხვევის ადგილზე იარაღი ჩაალაგეს, იქაურობის თავიდან გადაღება უბრძანა. რას იტყვის ამ ბრალდებებზე თავად დონაძე, ეს გამოძიების ეტაპზე გამოჩნდება. სასამართლოს გადაწყვეტილება სრულიად მოულოდნელი აღმოჩნდა დაზარალებულებისთვის. "ეს არის კუბლაშვილის სასამართლო, სად არის სამართალი, რა კომენტარი უნდა გავაკეთოთ?" - ამბობდა პროცესიდან გამოსული, ბუტას ბაბუა. რაც შეეხება სოსო რობაქიძეს, - გაფითრებული, აკანკალებული ჩაჯდა მანქანაში: "ხმას ვეღარ ვიღებ. რას წარმოვიდგენდი, გურამ დონაძეს გარეთ თუ გაუშვებდნენ?! გაოგნებული ვარ. მხოლოდ ერთი პროცენტით ვუშვებდი ამას. სიტყვებს ვერ ვპოულობ", - გვითხრა პროცესიდან გამოსულმა.
ბრალდებულებმა გირაოს თანხა იმავე დღეს გადაიხადეს და გვიან ღამით დატოვეს გლდანის ციხე.
თეა ხურცილავა
(გამოდის ხუთშაბათობით)