პრეზიდენტი და პარლამენტის თავმჯდომარე ერთმანეთს შეხვდნენ. რაზე ილაპარაკეს მათ და როგორ ხედავს საპარლამენტო უმრავლესობის უმცირესობასთან თანამშრომლობას კოალიცია "ქართული ოცნება", ამას საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერ დავით საგანელიძისგან შევიტყობთ:
- მივესალმები პრეზიდენტისა და პარლამენტის თავმჯდომარის შეხვედრას, მით უფრო, როდესაც ქვეყანაში ასეთი დაძაბულობაა. ვგულისხმობ ეროვნულ ბიბლიოთეკასთან 8 თებერვალს განვითარებულ მოვლენებს. რაც შეეხება შეხვედრის შინაარსს, ეს, ძირითადად, შეეხებოდა იმას, როგორ გაგრძელდეს სამომავლოდ მუშაობა პარლამენტში, რა ვუყოთ იმ საკანონმდებლო ინიციატივას, რომელიც საკონსტიტუციო ცვლილებებს ეხება. გარდა ამისა, განიხილეს 8 თებერვალს მომხდარი ამბავი. პირველ თემასთან დაკავშირებით ჩვენ საკითხს ასე ვაყენებთ: საკონსტიტუციო ცვლილებით უნდა შეიზღუდოს პრეზიდენტის უფლება მთავრობის დათხოვნისა და დაკომპლექტების ნაწილში. თუ ეს არ მოხდა და პრეზიდენტი კვლავ ერთპიროვნულად დანიშნავს მთავრობას, მაშ, რა საჭიროა საპარლამენტო არჩევნების ჩატარება ქვეყანაში? როცა ვერ გავარკვიეთ, რა პოზიცია ჰქონდა ამაზე საპარლამენტო უმცირესობას, დავნიშნეთ დებატები, რომელზეც კარგად გამოჩნდა პრეზიდენტის გუნდის აზრი. ამიტომაც ვთქვით, რომ ვიდრე ამ საკითხზე არ გაიმართებოდა კენჭისყრა და პრეზიდენტის გუნდი ოფიციალურად არ გამოხატავდა თავის თვალსაზრისს, მიზანშეწონილად არ მიგვაჩნდა პრეზიდენტის საანგარიშო გამოსვლის მოსმენა. არ გვინდა, რომ პარლამენტი ასე უფლებაწართმეული და დაკნინებული იყოს, ამიტომაც ეს საკონსტიტუციო ცვლილება სასწრაფოდაა მისაღები. დავით უსუფაშვილთან შეხვედრის შემდეგ პრეზიდენტმა აქცენტები ისე დასვა, თითქოს მისთვის და მისი გუნდისთვის ეს საკონსტიტუციო ცვლილება არაფერს ნიშნავს. სააკაშვილმა განაცხადა, რომ ის არ აპირებს ამ უფლების გამოყენებას, მთავრობისა და პარლამენტის დათხოვნას და მზად არის, ჩვენს ინიციატივას მხარი დაუჭიროს, თუმცა ამას მოაყოლა სიტყვები: "ოღონდ" და "მაგრამ"... ეს სიტყვები უკვე ზედმეტი მგონია, რადგან ეს არ არის სავაჭრო თემა. შეუძლებელია ჩვენთვის პრინციპული საკითხი გავცვალოთ სხვა თემაზე, მაგალითად, ისეთზე, როგორიც მათთვის თურმე პარლამენტის ქუთაისში დარჩენის საკითხია, ან პრეზიდენტის არჩევნების წესის შეცვლის თითიდან გამოწოვილი თემა, რომელიც არ დგას დღის წესრიგში. ამაზე ვიღაცამ თავისი აზრი რომ გამოთქვა, ეს სულაც არ ნიშნავს კოალიციის პოზიციას.
- კიდევ ერთი თემა, რომელსაც საპარლამენტო უმცირესობა საკონსტიტუციო ცვლილებების მხარდაჭერაში გიცვლიდათ, იყო კონსტიტუციაში საგარეო პოლიტიკური კურსის თაობაზე ჩანაწერი. თავდაპირველად კოალიციის წარმომადგენლები ამაზე კატეგორიულ უარს აცხადებდნენ. შემდეგ ჩვენ მოვისმინეთ საგარეო საქმეთა მინისტრ მაია ფანჯიკიძისა და პარლამენტარ დავით ბერძენიშვილის განცხადებები, რომლის მიხედვითაც ისინი კონსტიტუციაში ამგვარი ჩანაწერის არსებობას შესაძლებლად მიიჩნევენ, რატომ შეიცვალა ამ საკითხზე კოალიციის შიგნით პოზიცია?
- პოზიცია ნამდვილად არ შეცვლილა. ის, რომ ჩვენი საგარეო პოლიტიკური კურსი დასავლურია, არაერთხელ განვაცხადეთ, ეს წერია ჩვენს პროგრამაშიც. იმის თქმა, რომ ეს კონსტიტუციაში უნდა ჩავწეროთ, შეურაცხმყოფელი მგონია კონსტიტუციისთვის. როგორც აღმოჩნდა, ლიტვა არის ერთადერთი ქვეყანა, რომელსაც მსგავსი რამ უწერია კონსტიტუციაში. თუმცა იქაც განსხვავებული ჩანაწერია, ანუ მითითებულია, რომ ლიტვა პოსტსაბჭოთა ქვეყნების გაერთიანებაში არასდროს შევა. რატომ უნდა დავუშვათ ასეთი გამონაკლისი? ნაცმოძრაობის ამ ინიციატივაში ერთადერთ რამეს ვხედავ: ისინი ცდილობენ, როგორმე ივაჭრონ და ვითომ რაღაც დაგვათმობინონ. ეს სავაჭროდ გამოგონილი თემაა. არ არის სწორი და მართებული გავაკეთოთ ისეთი რამ, რის გამოც სასაცილოდ გამოვჩნდებით. თუ ეს ასეთი აუცილებელი იყო, როდესაც ხელისუფლებაში იყვნენ, მაშინ გაეკეთებინათ.
- როგორც ჩანს, ამ საკითხზე კოალიციაში განსხვავებული თვალსაზრისი გაქვთ...
- არ ვიცი, რა თქვა მაია ფანჯიკიძემ, მაგრამ მას აქვს საკუთარი აზრის გამოთქმის უფლება. ის აღმასრულებელ ხელისუფლებაშია და არა პარლამენტში. ღმერთმა დაგვიფაროს, რომ კოალიციაში ყველა ერთნაირად ვფიქრობდეთ. თავისი თვალსაზრისი გამოთქვა დავით ბერძენიშვილმაც. მეც მაქვს სრული უფლება, ჩემი აზრი მოგახსენოთ. მიმაჩნია, რომ ასეთი რამის კონსტიტუციაში ჩაწერა სრული უაზრობაა. გამოდის, რომ კოჭი უნდა გავუგოროთ ნაცმოძრაობას და ვასიამოვნოთ ამგვარი სისულელის კონსტიტუციაში ჩაწერით, როგორმე საკონსტიტუციო ცვლილების ჩვენს პროექტს რომ დაუჭირონ მხარი. ასეთი ვაჭრობა ამორალური მგონია და ამას არ ვაპირებ.
- თუ გავითვალისწინებთ, რა მოხდა 8 თებერვალს, ხომ არ მიგაჩნიათ შეცდომად ის, რომ პრეზიდენტს პარლამენტში არ მოუსმინეთ?
- არავითარ შემთხვევაში! როგორ შეიძლება ჩვენი შეცდომა იყოს ის, რომ პრეზიდენტმა და მისმა გუნდმა პროვოკაცია მოაწყო ქუჩაში. რა, მათი პროვოკაციის უნდა შეგვშინებოდა და გაგვეკეთებინა ის, რაც გასაკეთებელი არ იყო?
- როგორც ამბობთ, ეს იყო პროვოკაცია "ნაციონალური მოძრაობის" მხრიდან, ამის თავიდან აცილება რომ ვერ მოხერხდა, ეს ვისი შეცდომაა?
- მე ამას შეცდომას არ დავარქმევდი. არსებობდა ეროვნულ ბიბლიოთეკაში შესვლის ალტერნატიული გზები, რითაც არ ისარგებლეს. გარდა ამისა, როდესაც პრეზიდენტი სადმე მიდის, რამდენიმე საათით ადრე იწყებენ უსაფრთხოების ზომების მიღებას, აკონტროლებენ გზას და ა.შ. ჩემი აზრით, სააკაშვილი საერთოდ არ აპირებდა ბიბლიოთეკაში მისვლას, ამიტომაც არ მიიღო სახელმწიფო დაცვის სამსახურმა წინასწარ შესაბამისი ზომები. რაც შეეხება პოლიციას, მან უზრუნველყო ალტერნატიული გზით მისვლის შესაძლებლობა, მაგრამ ამით არ ისარგებლეს. გოკა გაბაშვილმა განაცხადა ჩემთან დებატისას, - როგორ, არ მაქვს უფლება, რომელი ქუჩითაც მინდა, იმ ქუჩით ვიაროო? პარლამენტარისგან ასეთი რამის თქმა უპასუხისმგებლობაა. მაშინ გამოვიდეს პრეზიდენტი და იაროს ნებისმიერი ქუჩით, რისთვის სჭირდება დაცვის სამსახური? ბიბლიოთეკასთან შეკრებილი იყვნენ ადამიანები, რომლებსაც ამ ხელისუფლების მიზეზით უდიდესი ზიანი მიადგათ - ვის შვილი მოუკვდა, ვის - ძმა, ვინ პირადად გაამწარეს ციხეში, მაინცდამაინც მათ შორის რომ არ შევარდნილიყო ქალაქის მერი, არ შეიძლებოდა? თუმცა, რა თქმა უნდა, ჩემთვის ყოვლად მიუღებელია ის ძალადობა, რაც ვნახეთ. ძალიან მრცხვენია, რომ ვცხოვრობ ქვეყანაში, სადაც შეიძლება მამაკაცმა ქალზე ასწიოს ხელი. ვწუხვარ, რომ იმ ხელისუფლების წარმომადგენელი ვარ, რომელმაც ვერ უზრუნველყო პარლამენტართა დაცვა აღელვებული მოქალაქეებისგან. რაც მოხდა, ეს დაუშვებელია. ვინც ეს გააკეთა, აუცილებლად უნდა დაისაჯოს, მაგრამ უნდა დაისაჯონ ის ადამიანებიც, ვინც ეს პროვოკაცია დაგეგმა და განახორციელა. თუმცა, ჩემთვის მიუღებელია, როდესაც ამ ძალადობაზე ლაპარაკობენ ის ადამიანები, რომლებიც არათუ თვალს ხუჭავდნენ ძალადობაზე, არამედ წლების განმავლობაში თვითონ იყვნენ მოძალადეები. მათ არ აქვთ ამაზე ლაპარაკის ზნეობრივი და მორალური უფლება.
- საპარლამენტო უმცირესობისგან კრიტიკა დაიმსახურეთ, როდესაც პრეზიდენტს სასახლიდან გაუსვლელობა ურჩიეთ და დაჰპირდით, რომ საჭმელს იქ შეაწვდიდით...
- ყველა განცხადებას აქვს თავისი კონტექსტი. მე ვთქვი, თუ პრეზიდენტის ქუჩაში გამოსვლა ამგვარ არეულობას იწვევს, თუ ყოველ ჯერზე პროტესტანტთა შეკავება ხდება საჭირო, ჯობს, თავის სასახლეში იჯდეს და ჩვენ ყოველგვარი პირობა შევუქმნათ-მეთქი. არ უყვარს ხალხს ეს მიშა სააკაშვილი და რა ქნან? ისე, რომ მინდოდეს მაგის შინაპატიმრობა, როგორმე მოვიფიქრებდი შესაბამის საკანონმდებლო ინიციატივას და მივმართავდი პარლამენტს. ერთხელ რომ მითხრეს პოლიტიკური კლიმატია ასეთიო, მე ვთქვი, კლიმატი კი არა, პოლიტიკური კლიმაქსია-მეთქი. ახლა რა ვქნა, კლიმაქსის დიაგნოზი მოვიტანო თუ ანალიზები? რა, ლაპარაკისას ან მეტაფორულად იტყვი რამეს, ან შედარებას მოიყვან კაცი... სააკაშვილს ეს ქვეყანა ოდნავ მაინც რომ უყვარდეს, მართლა ფეხს არ გაადგამდა სასახლიდან. არ ჯობდა თავიდანვე სასახლიდან მიემართა საზოგადოებისთვის, რას დაიჟინა ეს ბიბლიოთეკა, თითქოს მთელი ცხოვრება იქ ჰქონდეს გატარებული.
- დავით უსუფაშვილთან შეხვედრის შემდეგ პრეზიდენტმა განაცხადა, ქვეყანაში საგანგებო მდგომარეობააო...
- მისი გადასახედიდან ნამდვილად ასეა. საითაც გაიხედავს, ყველა მას ლანძღავს და იქნება საგანგებო ვითარება სააკაშვილისთვის, აბა, არ იქნება? თორემ ჩემთვის და ხალხისთვის ყველაფერი კარგადაა და თანდათან კიდევ უფრო კარგად იქნება.
ნათია დოლიძე
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)