რამ­დე­ნი­მე თვის წინ თაკო ჩარ­კვი­ანს კულ­ტუ­რის მი­ნის­ტრის მო­ად­გი­ლე­ო­ბა შეს­თა­ვა­ზეს, თუმ­ცა კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტრო­ში ხე­ლო­ვა­ნე­ბის პირ­ვე­ლი­ვე შეხ­ვედ­რა სკან­და­ლით დამ­თავ­რდა. თაკო თა­ნამ­დე­ბო­ბა­ზე აღარ და­ნიშ­ნეს. ამ სა­მი­ნის­ტრო­ში სკან­და­ლი მო­ად­გი­ლე­ე­ბის შემ­დგო­მი კან­დი­და­ტე­ბით - იური მე­ჩი­თო­ვით და ხა­თუ­ნა ხუნ­და­ძით გაგ­რძელ­და. თაკო ნა­ნობს, რომ სა­ერ­თოდ აპი­რებ­და ამ თა­ნამ­დე­ბო­ბის და­კა­ვე­ბას. ახლა ფიქ­რობს, რომ ამით თავს თა­ვი­სუფ­ლე­ბას არ­თმევ­და. უხა­რია, რომ ისევ ძვე­ლი ცხოვ­რე­ბით ცხოვ­რობს. ბედ­ნი­ე­რია, რომ მის­მა ძმამ, მა­მუ­კა ჩარ­კვი­ან­მა გა­და­ლა­ხა რთუ­ლი პე­რი­ო­დი და ახლა მთლი­ა­ნად თა­ვის შე­მოქ­მე­დე­ბა­შია ჩარ­თუ­ლი.

- დღეს უფრო მი­ი­ოლ­დე­ბა იმ ყვე­ლა­ფერ­ზე სა­უ­ბა­რი, რაც კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტრო­ში რამ­დე­ნი­მე თვის წინ მოხ­და. ახლა უკვე ყვე­ლა­ფე­რი ნათ­ლად გა­მოჩ­ნდა. ცოტა ხნის წინ "რუს­თა­ვი 2"-ზე ძა­ლი­ან ობი­ექ­ტუ­რი სი­უ­ჟე­ტი მო­ამ­ზა­დეს. ბაგ­რა­ტის ტა­ძარ­ზე ნი­კო­ლოზ ვა­ჩე­იშ­ვი­ლის დღე­ვან­დელ გან­ცხა­დე­ბებს და­უ­პი­რის­პი­რეს 2009 წელს მი­სი­ვე ნათ­ქვა­მი სი­ტყვე­ბი, რომ­ლე­ბიც სრუ­ლი­ად ურ­თი­ერ­თგა­მომ­რი­ცხა­ვი იყო. მე სხვა არა­ფე­რი მით­ქვამს კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტრო­ში მის­ვლი­სას. ვამ­ბობ­დი, ბაგ­რა­ტის ტა­ძა­რი რო­გორ­მე უნდა გა­და­ვარ­ჩი­ნოთ, თო­რემ იუ­ნეს­კოს სი­ი­დან ამო­ი­ღე­ბენ-მეთ­ქი. კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტრო­ში ხე­ლო­ვა­ნე­ბის შეხ­ვედ­რი­სას ყვე­ლა­ზე უტი­ფა­რი და ქა­ლი­ვით გა­კა­პა­სე­ბუ­ლი მი­ნის­ტრის მო­ად­გი­ლე და­ვით ცხა­და­ძე იყო. გან­სა­კუთ­რე­ბით დიდი წარ­მოდ­გე­ნა არ მაქვს ნიკა რუ­რუ­ა­ზე, მაგ­რამ მა­ინც მგო­ნია, ის რომ ყო­ფი­ლი­ყო იმ შეხ­ვედ­რა­ზე, მსგავ­სი პრო­ვო­კა­ცია არ მოხ­დე­ბო­და. ასეთ დას­კვნას ნიკა რუ­რუ­ას გა­ნათ­ლე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე ვა­კე­თებ. ბა­ტონ­მა და­ვით­მა წა­მო­ი­წყო მთე­ლი პრო­ვო­კა­ცია. ის ამ­ყა­რებ­და იმ აზრს, რომ გა­ნახ­ლე­ბუ­ლი ბაგ­რა­ტის ტა­ძა­რი მიღ­წე­ვაა და ეა­მა­ყე­ბა. დამ­რჩა შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა, რომ სა­მი­ნის­ტრო­ში გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი აზ­რის მოს­მე­ნა არ შე­იძ­ლე­ბო­და. პი­რა­დად ჩემ­თვის ეს ძა­ლი­ან ცუდი და დამ­თრგუნ­ვე­ლია. მა­ღი­ზი­ა­ნებს, რო­დე­საც ადა­მი­ა­ნებს გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი აზ­რის მოს­მე­ნა არ შე­უძ­ლი­ათ. ამა­ზე დიდი უკულ­ტუ­რო­ბა არც კი მგო­ნია, რამე არ­სე­ბობ­დეს. ბოლო პე­რი­ოდ­ში ბევ­რი უსა­მარ­თლო­ბა მო­ვის­მი­ნე ჩემ­ზე, თუმ­ცა ამ ყვე­ლა­ფერს ის­ტე­რი­კით არ შევ­ხედ­რი­ვარ.

- ყვე­ლა­ზე მე­ტად მა­ინც რამ გატ­კი­ნათ გული?

- გა­გიკ­ვირ­დე­ბათ და და­ვით ცხა­და­ძის უტიფ­რო­ბას არ გა­ვუ­ო­ცე­ბი­ვარ. მა­რი­ნა ბე­რი­ძის კონ­ფორ­მიზ­მი და კო­ნი­უნ­ქტუ­რა არა­ხა­ლია მუ­სი­კა­ლუ­რი წრის­თვის. მე ბა­ტო­ნი გუ­რამ ოდი­შა­რი­ას უსუ­სუ­რო­ბამ უფრო გა­მა­ო­ცა. დღეს უფრო თა­მა­მად ვლა­პა­რა­კობ ამ ყვე­ლა­ფერ­ზე, ერთი პე­რი­ო­დი პირ­ში წყა­ლი ჩა­ვი­გუ­ბე. ვი­ფიქ­რე, ვინ­მემ არ იფიქ­როს, ამ ადა­მი­ანს რა­ღაც ინ­ტე­რე­სე­ბი აქ­ვსო. ბევ­რად უფრო მომ­გე­ბი­ან გა­რე­მო­ში აღ­მოჩ­ნდნენ სხვა ადა­მი­ა­ნე­ბი. რო­გორც პუბ­ლი­ცის­ტი, რა­ღაც შე­ნიშ­ვნებს ვი­ტყო­დი კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტრო­ში მიმ­დი­ნა­რე ამ­ბებ­ზე, მაგ­რამ ესეც არ გა­მი­კე­თე­ბია. გა­მა­ო­ცა ბა­ტო­ნი გუ­რა­მის პო­ზი­ცი­ის არ­ქო­ნამ. ჩემ­თვის თუნ­დაც აბ­სო­ლუ­ტუ­რად მი­უ­ღე­ბე­ლი, ოღონდ ჰქო­ნო­და რა­ი­მე პო­ზი­ცია. მინ­და გა­მო­ვიც­ნო, რა­ტომ მო­იქ­ცა ასე. მგო­ნია, რომ არ უნ­დო­და გა­ე­ღი­ზი­ა­ნე­ბი­ნა ვი­ღა­ცე­ბი. თაკო ჩარ­კვი­ანს კონ­ფორ­მიზ­მში ვე­რა­ვინ და­ა­და­ნა­შა­უ­ლებს. არ­ცთუ პა­ტა­რა ვარ და ამ ასა­კამ­დე რა­ი­მე თა­ნამ­დე­ბო­ბის და­კა­ვე­ბის სურ­ვი­ლი არ გამ­ჩე­ნია. ჩემ­მა მე­გობ­რებ­მა მი­თხრეს, წადი კულ­ტუ­რის მო­ად­გი­ლის თა­ნამ­დე­ბო­ბა­ზე, იქ­ნებ ვი­ღაც ნი­ჭი­ერს ეშ­ვე­ლო­სო. სა­ქარ­თვე­ლო­ში ბევ­რი ნი­ჭი­ე­რი ადა­მი­ა­ნია და­ჩაგ­რუ­ლი. ბედ­ნი­ე­რი ვარ, რომ ეს ადა­მი­ა­ნე­ბი მენ­დო­ბოდ­ნენ. ეს ყვე­ლა­ფე­რი რომ არ მომ­ხდა­რი­ყო, ვერ გა­ვი­გებ­დი ხალ­ხის ჩემ­და­მი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბას. მად­ლო­ბას ვუხ­დი და­ვით ცხა­და­ძე­საც, გუ­რამ ოდი­შა­რი­ა­საც და მა­რი­ნა ბე­რი­ძე­საც. იმ სიყ­ვა­რულს, რაც იმ პე­რი­ოდ­ში მი­ვი­ღე, ვერ მი­ვი­ღებ­დი, კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტრო­ში ის ყვე­ლა­ფე­რი რომ არ მომ­ხდა­რი­ყო. არ მომ­წონ­და ის, რაც ქარ­თულ ესტრა­და­ზე ხდე­ბო­და, მომ­ღერ­ლებს რომ პო­ლი­ტი­კუ­რი ნიშ­ნით არ­ჩევ­დნენ. ჩემ­თვის აბ­სო­ლუ­ტუ­რად გა­უ­გე­ბა­რია თუნ­დაც ის, რაც ახლა ხდე­ბა.

- ფიქ­რობთ, რომ კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტრო­ში ახ­ლაც იგი­ვე გრძელ­დე­ბა?

- ვერ ვი­ტყვი, რომ იგი­ვე გრძელ­დე­ბა, მაგ­რამ მინ­და, უფრო მე­ტად გა­იხ­სნან. მგო­ნია, რომ მუ­სი­კო­სე­ბი პო­ლი­ტი­კით ზედ­მე­ტად შე­ა­წუ­ხეს. მუ­სი­კოსს ასა­კი აქვს, ის და­მო­კი­დე­ბუ­ლია თა­ვი­სი ხმის იო­გებ­ზე. არ უნდა აი­ძუ­ლო, ცდუ­ნე­ბის რე­ჟიმ­ში დად­გეს. ახ­ლაც არ უნდა ექ­ცე­ო­დეს ყუ­რა­დღე­ბა იმას, ვინ გა­მო­ვი­და სი­ტყვით პრე­ზი­დენ­ტის მხარ­და­სა­ჭე­რად. იმ ვი­ღა­ცამ აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა და­უკ­რას და უნდა იმ­ღე­როს. თქვეს, თაკო ჩარ­კვი­ან­მა კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტრო­ში მის­ვლის­თა­ნა­ვე ფი­ნან­სებ­ზე და­ი­წყო ლა­პა­რა­კიო. რა ჩემი საქ­მე იყო ფი­ნან­სე­ბი, რო­მე­ლი ფი­ნან­სის­ტი მე მნა­ხეს. უბ­რა­ლოდ ვთქვი, არ­სე­ბობს ეჭვი, რომ მუ­სი­კო­სებ­ში არა­მიზ­ნობ­რი­ვად იხარ­ჯე­ბო­და თან­ხე­ბი. კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტროს ფი­ნან­სებ­ში არ ჩა­მი­ხე­დავს და ამა­ზე ვე­რა­ფერს ვი­ტყო­დი. რა თქმა უნდა, არას­წო­რი იყო, რო­დე­საც ერთ ან­გა­ჟი­რე­ბულ მომ­ღე­რალ­ზე იხარ­ჯე­ბო­და ვე­ე­ბერ­თე­ლა თან­ხა და ვი­ღაც შე­იძ­ლე­ბა სა­ერ­თოდ ყვე­ლაფ­რი­დან ამო­ე­შა­ლათ. რვა წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში მაია ჯა­ბუ­ას არ ჰქონ­და სა­შუ­ა­ლე­ბა ეკ­რან­ზე გა­მო­ჩე­ნი­ლი­ყო. მის ბედს იზი­ა­რებ­და ბევ­რი სხვა მომ­ღე­რა­ლი. არ მინ­და ვინ­მემ თქვას, სა­კუ­თა­რი ოჯა­ხის წევ­რზე ლა­პა­რა­კობ­სო, მა­მუ­კა ჩარ­კვი­ა­ნი არას­დროს მიხ­სე­ნე­ბია, მაგ­რამ ვერც მა­მუ­კას ნა­ხავ­დით ვერ­სად. მხო­ლოდ ერთხელ გა­მოჩ­ნდა "ნა­ნუ­კას შო­უ­ში".

- კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტრო­ში შემ­დეგ გან­ვი­თა­რე­ბულ მოვ­ლე­ნებ­ზე რას იტყვით? სკან­და­ლი მოჰ­ყვა იური მეჩ­ითო­ვი­სა და ხა­თუ­ნა ხუნ­და­ძის კან­დი­და­ტუ­რებ­საც.

- ხა­თუ­ნა ხუნ­და­ძის თე­მას არ მინ­და შე­ვე­ხო. სი­მარ­თლე გი­თხრათ, იური მე­ჩი­თო­ვის ანეკ­დო­ტებს ისე არ გა­ვუ­ღი­ზი­ა­ნე­ბი­ვარ, რო­გორც მის გან­ცხა­დე­ბას ტე­რი­ტო­რი­ულ მთლი­ა­ნო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით. ვფიქ­რობ, ეს მისი და­უ­ფიქ­რე­ბე­ლი ნათ­ქვა­მი იყო. შე­მიძ­ლია ეს მას პი­რის­პირ სა­უ­ბარ­შიც ვუ­თხრა. მის­თვის ბევ­რჯერ მით­ქვამს, რომ ძა­ლი­ან კარ­გად ვარ გან­წყო­ბი­ლი. მაგ­რამ მისი გან­ცხა­დე­ბა პო­ლი­ტი­კუ­რად ნაჩ­ქა­რე­ვი და გა­უ­მარ­თლე­ბე­ლი იყო ჩემ­თვის. ჯერ არ იყო სა­მი­ნის­ტრო­ში მი­სუ­ლი და ამ­ბობ­და, ტე­რი­ტო­რი­უ­ლი მთლი­ა­ნო­ბით შევ­ცვა­ლოთ სი­ტყვა ოკუ­პა­ცი­აო. ევ­რო­საბ­ჭო­ში გაჟ­ღერ­და, რომ რუ­სებს სი­ტყვა ოკუ­პა­ცი­ის ამო­ღე­ბა უნ­დათ. რუ­სეთ­თან მი­მარ­თე­ბით მე მაქვს პო­ზი­ცია, რომ ის ოკუ­პან­ტია. ეს მრა­ვალ­გზის უნდა გა­ვი­მე­ო­როთ. რუ­სე­თი ჩემს ქვე­ყა­ნა­ში ოკუ­პან­ტია და როცა შენ ამ­ბობ, რომ ტე­რი­ტო­რი­უ­ლი მთლი­ა­ნო­ბით უნდა შევ­ცვა­ლოთ ეს სი­ტყვა, არაა მარ­თა­ლი. ჯერ ერთი, ტე­რი­ტო­რი­უ­ლი მთლი­ა­ნო­ბა იუ­რი­დი­უ­ლი ტერ­მი­ნი არ არის, მე­ო­რეც, აწყობს კი ჩემს სა­ხელ­მწი­ფოს ამ ტერ­მი­ნის შეც­ვლა? ეს ჩემი უც­ვლე­ლი პო­ზი­ცი­აა და ამ პო­ზი­ცი­ის გამო ვი­ღა­ცას მო­ვე­წო­ნე­ბი, თუ არ მო­ვე­წო­ნე­ბი, მრა­ვა­ლი წე­ლია არ მა­ინ­ტე­რე­სებს. ვფიქ­რობ, რომ სა­ქარ­თვე­ლოს გზა ევ­რო­პის­კე­ნაა. ამას მა­შინ ვფიქ­რობ­დი, რო­დე­საც თხუთ­მე­ტი წლის ვი­ყა­ვი. ვიცი, რომ ეს ილია ჭავ­ჭა­ვა­ძი­სა და სულ­ხან-საბა ორ­ბე­ლი­ა­ნის გზა იყო. სა­წყა­ლი სულ­ხან- საბა ორ­ბე­ლი­ა­ნი კა­ბა­ა­კა­პი­წე­ბუ­ლი და­დი­ო­და ევ­რო­პა­ში მხარ­და­ჭე­რის მო­სა­პო­ვებ­ლად და წვე­რი­თაც ით­რი­ეს. ოჯა­ხი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე მაქვს ასე­თი პო­ზი­ცია. ჩვენ კო­მუ­ნის­ტურ სივ­რცე­ში რომ ვიზ­რდე­ბო­დით, ეს არა­ფერს ნიშ­ნავს. ერ­თპარ­ტი­ულ სის­ტე­მა­ში ვცხოვ­რობ­დით, მაგ­რამ ლექ­სი: "მაგ­რად დაჰ­კა­რით, ტყვია მი­ზან­ში მო­სახ­ვედ­რია, თა­ვი­სუფ­ლე­ბა ისე არ მო­დის, თა­ვი­სუფ­ლე­ბა ლომ­თა ხვედ­რია" - მა­მამ 1972 წელს და­წე­რა. გა­სა­გე­ბია, ვის მი­მარ­თაც თქვა ჯან­სუღ­მა ეს სი­ტყვე­ბი. რუ­სულ ლი­ტე­რა­ტუ­რა­ზე ვარ გაზ­რდი­ლი, რუ­სე­თი ძა­ლი­ან მიყ­ვარს და რუ­სეთ­ში ბევ­რი მე­გო­ბა­რი მყავს, რომ­ლე­ბიც იმ რუ­სეთს ელო­დე­ბი­ან, რო­მე­ლიც ამო­ა­სუნ­თქებს ელი­ტურ სა­ზო­გა­დო­ე­ბას. ვე­ე­ბერ­თე­ლა და ძა­ლი­ან კარ­გი ქვე­ყა­ნაა, არა­და, არ მოხ­და ის, რაც მათ ინ­ტე­ლექტს ეკუთ­ვნის. ამი­ტომ მგო­ნია, რომ ბა­ტონ იუ­რის ნათ­ქვა­მი ოკუ­პა­ცი­ას­თან და­კავ­ში­რე­ბით ნაჩ­ქა­რე­ვი იყო და მე მას არა­ნა­ი­რად არ ვე­თან­ხმე­ბი.

- რო­გორც ვხვდე­ბი, კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტრო­ში მიმ­დი­ნა­რე მოვ­ლე­ნე­ბით კმა­ყო­ფი­ლი არ ხართ და ეს უკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბა არ ეხე­ბა მხო­ლოდ კად­რე­ბის შერ­ჩე­ვას...

- ძა­ლი­ან მინ­და, თქვენს ინ­ტერ­ვი­უ­ში ძვე­ლი თაკო ჩარ­კვი­ა­ნი ვიყო, რო­დე­საც არა­ნა­ი­რი თა­ნამ­დე­ბო­ბა არ მე­კა­ვა და თა­ვი­სუფ­ლად ვგრძნობ­დი თავს. რა თქმა უნდა, რა­ღა­ცე­ბი არ მომ­წონს. მარ­ტო მე კი არა, ჩემს სა­მე­გობ­რო­საც ბევ­რი რამ არ მოს­წონს. ჯერ­ჯე­რო­ბით ვერ გა­ვარ­კვი­ეთ, რა ხდე­ბა. თუნ­დაც ის, რა ხდე­ბა რი­ყე­ზე. ნი­კუ­შა შენ­გე­ლა­ი­ამ იხუმ­რა, ღამე მი­ვალ და ჩემი ხე­ლით დავ­შლი იმ ორ სა­ოც­რე­ბას, რაც რი­ყე­ზე შენ­დე­ბაო. ის მთლი­ა­ნად ფა­რავს ძველ თბი­ლისს. ამას წი­ნათ მო­ვის­მი­ნე პრე­ზი­დენ­ტის გა­მოს­ვლა სტრას­ბურ­გში. მინ­და ობი­ექ­ტუ­რი ვიყო და ვთქვა, რომ ნი­ჭი­ე­რი კაცი იჯდა სტრას­ბურ­გში და ლა­პა­რა­კობ­და. გა­ოგ­ნე­ბუ­ლი ვუს­მენ­დი, რამ­დე­ნი კარ­გი რამ ხდე­ბა თურ­მე ჩემს ქვე­ყა­ნა­ში. პრე­ზი­დენ­ტი უდა­ვოდ ნი­ჭი­ე­რია თაღ­ლი­თურ სა­უ­ბარ­ში. ევ­რო­საბ­ჭო­ში ვი­ღაც ხომ და­უ­ჯე­რებს?! ისე ლა­პა­რა­კობ­და, თით­ქოს მის ქვე­ყა­ნა­ში არ იყო თხუთ­მე­ტი წლის გო­გო­ნე­ბი­სა და ვა­ჟე­ბის ცო­ცხე­ბით გა­უ­პა­ტი­უ­რე­ბა. გა­ოგ­ნე­ბუ­ლი ვუს­მენ­დი. სტრას­ბურ­გში გა­მო­დის კაცი და ჰყვე­ბა ისეთ ქვე­ყა­ნა­ზე, რო­გორ სა­ქარ­თვე­ლო­საც ყვე­ლა ინატ­რებ­და. ვფიქ­რობ­დი, ნუთუ ცი­ხის კად­რე­ბი არა­ვის არ აქვს ნა­ნა­ხი-მეთ­ქი?! რომ არ მო­გა­ტყუო, მრცხვე­ნია, რომ ეს კად­რე­ბი მთელ ევ­რო­პას ვაჩ­ვე­ნოთ. პრე­ზი­დენ­ტი ამ­ბობს, არ ვი­ცო­დი, რა ხდე­ბო­და პე­ნი­ტენ­ცი­ა­ლურ სის­ტე­მა­შიო. თუ არ იცო­და, მით უმე­ტეს უნდა გა­დად­გეს. ეს ნე­ბის­მი­ერ ხე­ლი­სუ­ფალს ეხე­ბა. მგო­ნია, რომ მარ­ტივ ჭეშ­მა­რი­ტე­ბას ვამ­ბობ. ძა­ლი­ან გავ­ღი­ზი­ან­დი, პრე­ზი­დენტს რომ ვუს­მენ­დი. ქრის­ტი­ა­ნო­ბა­ში მა­შინ გვე­პა­ტი­ე­ბა ყვე­ლა­ფე­რი, როცა ნამ­დვი­ლად მო­ვი­ნა­ნი­ებთ. რა­ღა­ცას ისე უნდა დარ­დობ­დე, რომ ერთხელ მა­ინც შე­გარ­ყი­ოს. მივ­ხვდი, რომ ამ ადა­მი­ანს სი­ნა­ნუ­ლის ნა­ტა­მა­ლი არ გა­აჩ­ნია და გულ­წრფე­ლად გე­უბ­ნე­ბით, შე­მე­შინ­და. ერ­თა­დერ­თი პა­სა­ჟი მისი გა­მოს­ვლი­დან, რო­მე­ლიც მო­მე­წო­ნა, ის იყო, რო­დე­საც რუ­სებს მი­მარ­თა, ვე­ნე­სუ­ე­ლას მო­ა­წე­რი­ნეთ ხელი აფხა­ზე­თის და­მო­უ­კი­დებ­ლო­ბა­ზე და გრცხვე­ნო­დე­თო. მაგ­რამ სხვისA რუ­სულ­ზე რომ ლა­პა­რა­კობ და ამ­ბობ, ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვილ­ზე კარ­გი რუ­სუ­ლი ვი­ციო, და­ლოც­ვი­ლო, რუს­თა­ვე­ლი შენ არ იცი, სა­ქარ­თვე­ლოს ის­ტო­რია არ იცი, თბი­ლი­სის ის­ტო­რია არ იცი. კარ­გია, როცა ბევ­რი უცხო ენა იცი, ეს ძა­ლი­ან მომ­წონს, მაგ­რამ რაც მთა­ვა­რია, თბი­ლი­სი და სა­ქარ­თვე­ლო არ გიყ­ვარს.... სუ­ბი­ექ­ტუ­რო­ბას ვე­რა­ვინ დამ­წა­მებს. ახა­ლი მთავ­რო­ბის ნაკლზეც ხომ გუ­ლახ­დი­ლად ვსა­უბ­რობ. ერ­თა­დერ­თი, რა­საც ვნა­ნობ, ისაა, რომ ჩემი თა­ვი­სუფ­ლე­ბა ცხოვ­რე­ბა­ში ერთხელ კი­ნა­ღამ და­ვარ­ღვიე. მქონ­და იმი­სი სა­შუ­ა­ლე­ბა, რომ რო­მე­ლი­მე ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის დროს თა­ნამ­დე­ბო­ბა და­მე­კა­ვე­ბი­ნა. ცხოვ­რე­ბა­ში მხო­ლოდ ერთხელ და­ვა­ყე­ნე საფრ­თხის ქვეშ ჩემი თა­ვი­სუფ­ლე­ბა, რო­დე­საც კულ­ტუ­რის მი­ნის­ტრის მო­ად­გი­ლე­ო­ბა­ზე ვთან­ხმდე­ბო­დი და ეს ჩემი დიდი შეც­დო­მა იყო.

- რო­გორ ფიქ­რობთ, მე­ო­რედ იმა­ვე შეც­დო­მას აღარ გა­ი­მე­ო­რებთ?

- არა­ვი­თარ შემ­თხვე­ვა­ში არ გა­ვი­მე­ო­რებ. უნდა იცო­დე, ვისი ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბის ქვეშ მი­დი­ხარ. მე, რო­გორც ჩანს, არ ვი­ცო­დი.

- შემ­დეგ­ში კარ­გად რომ იცო­დეთ, ვისი ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბის ქვეშ მი­დი­ხართ?

- ამ თა­ნამ­დე­ბო­ბა­ზე მხო­ლოდ იმ ადა­მი­ა­ნე­ბის გამო მივ­დი­ო­დი, ვის­თვი­საც შე­მეძ­ლო კარ­გი გა­მე­კე­თე­ბი­ნა. ვერ მო­გა­ტყუ­ებთ, ძა­ლი­ან გა­მი­ხარ­და, რო­დე­საც ჩემი კან­დი­და­ტუ­რის მხარ­დამ­ჭერ­თა სია ვნა­ხე. ეს სია მათ თა­ვი­ან­თი ინი­ცი­ტი­ვით შე­ად­გი­ნეს. ბედ­ნი­ე­რი ვი­ყა­ვი, რომ ამ ადა­მი­ა­ნე­ბის­თვის სან­დო აღ­მოვ­ჩნდი. ბა­ტონ გუ­რამ ოდი­შა­რი­ას ბაგ­რა­ტის ტა­ძარ­თან და­კავ­ში­რე­ბით ახლა ის პო­ზი­ცია აქვს, რაც მე თა­ვი­დან­ვე მქონ­და. ჩვენ შვი­დი თვის წინ კარ­გად ვი­ცო­დით იუ­ნეს­კოს პო­ზი­ცია, რომ ტაძ­რის ავ­თენ­ტუ­რო­ბა მთლი­ა­ნად და­კარ­გუ­ლი იყო. ნი­კო­ლოზ ვა­ჩე­იშ­ვილ­მა და და­ვით ცხა­და­ძემ კი ვერ და­იც­ვეს ვერც თა­ვი­ან­თი პო­ზი­ცია და ვერც ბაგ­რა­ტის ტა­ძა­რი. მგო­ნია, რომ კვლავ დი­ლე­ტან­ტიზ­მთან გვაქვს საქ­მე და არა პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლიზ­მთან, რაც სა­ერ­თოდ გვა­ხა­სი­ა­თებს. პური მე­პუ­რემ უნდა გა­მო­ა­ცხოს. და­ვით ცხა­და­ძე­საც არ მო­უ­ვი­დო­და ის შეც­დო­მე­ბი, უფრო მა­ღა­ლი დო­ნის პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლი რომ იყოს. ის ფო­ტო­ხე­ლო­ვა­ნია და გა­ა­კე­თოს რა, თა­ვი­სი საქ­მე.

- მინ­და გკი­თხოთ თქვე­ნი მე­ზობ­ლის ნინო ბურ­ჯა­ნა­ძის შე­სა­ხებ. იყო პე­რი­ო­დი, რო­დე­საც თქვენ შო­რის ურ­თი­ერ­თო­ბა და­ი­ძა­ბა.

- ცუდი ურ­თი­ერ­თო­ბა არას­დროს გვქო­ნია. უბ­რა­ლოდ, ჩვე­ნი პო­ზი­ცი­ე­ბი გა­ი­ყო. რო­გორც გი­თხა­რით, მე ჩემი პო­ზი­ცია მაქვს თხუთ­მე­ტი წლი­დან. მე­ზო­ბელ ქვე­ყა­ნას­თან აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა და­ა­ლა­გო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი, მაგ­რამ აქ ჩნდე­ბა პა­ტა­რა მძი­მე, რო­მე­ლიც, ჩემი აზ­რით, ყვე­ლა ქარ­თველს უნდა ჰქონ­დეს. რო­გორც ჩანს, ასე არაა. ჩემი აზ­რით, ჩვე­ნი მო­მა­ვა­ლი მა­ინც ევ­რო­პის­კე­ნაა. ნი­ნოს აზრი ამ შემ­თხვე­ვა­ში სხვაგ­ვა­რია. 7 ნო­ემ­ბერ­საც მე მო­მი­ტინ­გე­ებ­თან ერ­თად ვი­ყა­ვი, ნინო მა­შინ იქ არ იყო. მა­ში­ნაც გა­ი­ყო ჩვე­ნი პო­ზი­ცი­ე­ბი.

- ახლა რა ხდე­ბა მე­ზობ­ლებს შო­რის. მას შემ­დეგ, რაც ბად­რი ბი­წა­ძე ჩა­მო­ვი­და სა­ქარ­თვე­ლო­ში?

- ნინო უდა­ვოდ ნი­ჭი­ე­რი ადა­მი­ა­ნია, მაგ­რამ არ ვიცი, ახლა რა პო­ზი­ცია აქვს. ბოლო დროს ვე­ღარ ვხე­დავ. პო­ლი­ტი­კურ სპექტრში აღარ ჩანს. არც იმას გა­მოვ­რი­ცხავ, რომ ადა­მი­ა­ნი შე­იძ­ლე­ბა გვი­ან მი­ვი­დეს რა­ი­მე დას­კვნამ­დე. არ მიყ­ვარს იარ­ლი­ყე­ბის მი­წე­ბე­ბა. შე­იძ­ლე­ბა, ის ადა­მი­ა­ნი მარ­თლაც ისე ფიქ­რობ­და, რა­საც ამ­ბობ­და. ჩემი აზ­რით, სწო­რი იქ­ნე­ბო­და, 7 ნო­ემ­ბერს თუ გა­დად­გე­ბო­და. ეს აზრი სა­ჯა­რო­დაც გა­მოვ­თქვი.

- თქვენ­გან ასე­თი ნათ­ქვა­მი ეწყი­ნა?

- მგო­ნია, რომ ეწყი­ნა, მაგ­რამ ბო­რო­ტუ­ლად არ მით­ქვამს. 7 ნო­ემ­ბერს რომ გა­დამ­დგა­რი­ყო, მისი მხრი­დან მა­გა­რი საქ­ცი­ე­ლი იქ­ნე­ბო­და და მისი კა­რი­ე­რაც სხვაგ­ვა­რად წა­რი­მარ­თე­ბო­და.

- თქვენ მე­გობ­რობ­დით ყო­ფილ პრე­ზი­დენტ ედუ­არდ შე­ვარ­დნა­ძეს­თან. თქვე­ნი მე­გობ­რო­ბა გრძელ­დე­ბა?

- ერთხელ ერ­თმა ჟურ­ნა­ლის­ტმა ჯან­სუღს ედუ­არდ შე­ვარ­დნა­ძე­ზე უთხრა, თქვე­ნი ყო­ფი­ლი მე­გო­ბა­რიო და ჯან­სუღ­მა ამა­ზე ბევ­რი იცი­ნა. უთხრა, ყო­ფი­ლი მი­ნის­ტრი გა­მი­გია, მაგ­რამ ყო­ფი­ლი მე­გო­ბა­რი - არაო. ედუ­არდ შე­ვარ­დნა­ძის და მა­მას მე­გობ­რო­ბა ჯერ კი­დევ მა­შინ და­ი­წყო, რო­დე­საც ედუ­არდ შე­ვარ­დნა­ძეს არა­ნა­ი­რი თა­ნამ­დე­ბო­ბა არ ეკა­ვა. ნო­დარ დუმ­ბა­ძემ და ჯან­სუღ ჩარ­კვი­ან­მა რი­გა­ში გა­იც­ნეს ედუ­არ­დი კულ­ტუ­რის ფო­რუმ­ზე.

- ბო­ლოს რო­დის ინა­ხუ­ლეთ ყო­ფი­ლი პრე­ზი­დენ­ტი?

- შარ­შან მის და­ბა­დე­ბის დღე­ზე. სტუმ­რად სხვა­დას­ხვა ქვეყ­ნის ელ­ჩე­ბი იყ­ვნენ მო­სუ­ლე­ბი.

- ედუ­არდ შე­ვარ­დნა­ძეს 25 იან­ვარს აქვს და­ბა­დე­ბის დღე (ინ­ტერ­ვიუ 23 იან­ვარ­საა ჩა­წე­რი­ლი - ავტ.). აპი­რებთ მი­ლოც­ვას?

- მას შემ­დეგ, რაც პრე­ზი­დენ­ტი აღა­რაა, სულ ვცდი­ლობ­დი, ხში­რად მო­მე­ნა­ხუ­ლე­ბი­ნა. რა თქმა უნდა, წელ­საც მი­ვუ­ლო­ცავ და­ბა­დე­ბის დღეს. ედუ­არდ შე­ვარ­დნა­ძე­ზე შე­მიძ­ლია, ერთი ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო ამ­ბა­ვი გა­ვიხ­სე­ნო. სამ­წუ­ხა­როდ, ამ ამ­ბის რამ­დე­ნი­მე მო­ნა­წი­ლე ცო­ცხა­ლი აღა­რაა. ეს ის­ტო­რია იმის დას­ტუ­რია, რომ ის არ ებ­რძო­და რა­დი­კა­ლუ­რად გან­სხვა­ვე­ბულ აზრს, პი­რი­ქით, აინ­ტე­რე­სებ­და. შე­იძ­ლე­ბა ამი­ტო­მაც და­მე­გობ­რდნენ მამა და ედუ­არდ შე­ვარ­დნა­ძე, რომ მას გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი აზ­რის მოს­მე­ნა შე­ეძ­ლო. ერთხელ შეკ­რე­ბა­ზე, რო­მელ­ზეც იყ­ვნენ ნო­დარ დუმ­ბა­ძე, ჩემი ნათ­ლია, მწე­რა­ლი ცი­ა­ლა არ­და­შე­ლია, ბა­ტონ­მა ედუ­არ­დმა თქვა, მინ­და, გა­უ­მარ­ჯოს იმ და­მო­უ­კი­დე­ბელ სა­ქარ­თვე­ლოს, რო­მელ­საც ახა­ლი თა­ო­ბა ნატ­რობს და არ აქ­ვთო. ედუ­არდ შე­ვარ­დნა­ძე მა­შინ "ცე­კას" მდი­ვა­ნი იყო. მე შოკ­ში ჩავ­ვარ­დი და ვე­რა­ფე­რი გა­ვი­გე. მი­ვე­კუთ­ვნე­ბო­დი იმ "ეკ­ლი­ან" ჯგუფს, რო­მელ­საც ბევ­რი კი­თხვა ჰქონ­და ერ­თპარ­ტი­უ­ლი ქვეყ­ნი­სად­მი. ჩემს თა­ო­ბა­ში ეს კი­თხვე­ბი ბევ­რს აწუ­ხებ­და. მახ­სოვს, თენ­გიზ აბუ­ლა­ძემ თქვა, შე­ვარ­დნა­ძემ და­მი­ბა­რა და მი­თხრა, "მო­ნა­ნი­ე­ბა" უნდა გა­და­ი­ღოო. "ცის­კარ­ში" "დათა თუ­თაშ­ხია" იბეჭ­დე­ბო­და, ასე­ვე "ცის­კარ­ში" და­ი­ბეჭ­და კაკო ბაქ­რა­ძის უმ­ძი­მე­სი წე­რი­ლი სომ­ხებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით. ეს არაა ქსე­ნო­ფო­ბი­უ­რი ნათ­ქვა­მი. იმ პე­რი­ოდ­ში სომ­ხებ­მა "დაგ­ვარ­ტყეს" მცხე­თის ჯვარ­თან და­კავ­ში­რე­ბით. ჯან­სუღ­მა და­ბეჭ­და კაკო ბაქ­რა­ძის წე­რი­ლი, რო­მე­ლიც თხრი­და საბ­ჭო­თა კავ­შირს. მოგ­ვი­ა­ნე­ბით ამა­ვე თე­მა­ზე და­ი­ბეჭ­და რეზო ჯა­ფა­რი­ძის წე­რი­ლი. ვიცი, რომ ედუ­არდ შე­ვარ­დნა­ძე ამ ყვე­ლა­ფერს არ ბლო­კავ­და, ანუ ზრუ­ნავ­და იმა­ზე, "დათა თუ­თაშ­ხია" რომ და­ი­ბეჭ­დე­ბო­და, ჯვარ­ზე არ გა­ეკ­რათ ჭა­ბუა ამი­რე­ჯი­ბი და "ცის­კრის" რე­დაქ­ტო­რი. თუნ­დაც მა­შინ, როცა გა­უ­საძ­ლი­სი იყო სა­ქარ­თვე­ლო­ში ცხოვ­რე­ბა, იყო სიბ­ნე­ლე და უბე­დუ­რე­ბა, სა­ზი­ზღრად და­ი­ძა­ბა სი­ტუ­ა­ცია, გა­დად­გა. ვი­ღა­ცებს არ მოს­წონთ, რო­დე­საც ობი­ექ­ტუ­რად აფა­სებ მოვ­ლე­ნებს. არა­და, ხომ გი­ნა­ხავთ პრე­ზი­დენ­ტე­ბი, რომ­ლებ­მაც ქვეყ­ნე­ბი გას­რი­სეს, რომ თა­ვი­სი ად­გი­ლი შე­ე­ნარ­ჩუ­ნე­ბი­ნათ? ის ასე არ მო­იქ­ცა და წა­ვი­და.

მერი კო­ბი­აშ­ვი­ლი

ჟურ­ნა­ლი "რე­ი­ტინ­გი"

(გა­მო­დის ორ­შა­ბა­თო­ბით)